KADI BURHANEDDİN DİVANINDA "BENZE-" FİİLİNİN SIRA DIŞI KULLANIMI

TDK TÜRK DİLİ DERGİSİ, 2024

Selçuklu devrinin nüfuzlu kişilerinden Abdullah Çelebi'nin kızıdır. Kadı, doğduktan kısa bir süre sonra annesini kaybetmiş, yetişmesinde babası önemli rol oynamıştır. Dört yaşında öğrenime başlamış; Arapça, Farsça öğrenmiştir. 1356'da Kayseri'de çıkan karışıklık sonucu Şam'a gitmiş, karışıklık sonlandıktan sonra tekrar Kayseri'ye dönmüştür. On dört yaşındayken babası ile birlikte Mısır'a gitmiş, devrin ilimlerini öğrenmiştir. On dokuz yaşında hac dönüşünde babasını kaybedince Halep'e gidip öğrenimine devam etmiştir. Kayseri'ye döndükten sonra kadılık yapmıştır. Yaşamı siyasi ve askerî mücadeleler ile geçmiş, kadılıktan sonra vezirlik, naiplik yapmış ve en sonunda kendi adıyla anılan devletine bey olmuştur (Yücel, 1987: 1-2). Kadı, bu maceralı hayatın içinde dinî ve edebi eserler de vermiştir. İksîru's-Saâdât fî Esrâri'l-İbâdât ve Tercihu't-Tavzîh adlı iki dinî eseri vardır. Arapça ve Farsça şiirler yazdığı bilinmekteyse de Farsça şiirleri tespit edilememiş, Arapça şiirlerinden yalnız üçü İksîru's-Saâdât fî * Bu yazı TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı tarafından desteklenmiştir.

Bu çalışmada İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)’ndan elde edilen 1990-2010 yıllarını kapsayan döneme ait olmak üzere, 10 adet bankanın menkul kıymetlerinin kapanış fiyatları, menkul kıymet teknik analizlerinde yaygın biçimde kullanılan teknik göstergeler, altın fiyatlarındaki değişmeler, dolar kurundaki değişmeler ve bazı yurtdışı borsa göstergeleri göz önüne alınarak karar ağaçları oluşturulmuş ve bu ağaçlara dayalı olarak karar kuralları elde edilerek finans sektöründe bir veri madenciliği çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler üzerinde çeşitli ön işlemler yapılarak veri madenciliği sürecinin ilk aşaması tamamlanmış ve daha sonra veri madenciliği modelleri içinde tahmin edici model olarak ele alınan sınıflandırma yöntemi uygulanmıştır. Analize dahil edilen niteliklerin sayısını azaltmak amacıyla "Çoklu Doğrusal Regresyon Modelleri" düzenlenmiş olup, analizin ilk aşamasında çalışma kapsamında incelenen bütün nitelikler modele alınmışken, ilerleyen aşamada, istatistiksel bakımdan anlamlı olmayan nitelikler modelden çıkarılmıştır. Bu deneysel işlemlerin sonucunda bazı menkul kıymetlere ait regresyon modellerinden elde edilen niteliklerin seçilmesiyle daha düşük ortalama hataya sahip regresyon ağaçlarının elde edilmiştir. Çalışmanın son aşamasında, incelenen veriler üzerinde regresyon ve sınıflandırma ağaçları (CART) ile sınıflandırma işlemi yapılarak, bir algoritma geliştirilmiş ve karar kuralları oluşturulmuştur

Savaşlar tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Ancak tarih kitapları sadece savaşları erkekler üzerinden kazanılan zaferler ve yenilgiler üzerinden yazar. Ancak bu savaşların bir de sözlü tarihi, tanıkları ve aslında bu savaşlardan en çok etkilen kesimi vardır. Savaşlardan en çok etkilenenler toplumun en korunmasız ve en dezavantajlı kesimi olan kadınlar, yaşlılar ve çocuklar olmuştur. Savaşta kadınlar, savaş ganimeti olarak görülmüş ve savaşan eril gücün zaferinin simgesi olarak cinsel şiddet ve tacize maruz kalmışlardır. Savaşta ırza geçme eylemleri kaçınılmaz bir son olarak görülmüş, neredeyse tüm savaşlarda kadınlar benzer şiddet eylemleri ile karşılaşmıştır. Bu çalışmamızda, kadına yönelik cinsel şiddet konusunda en başat örneklerden biri olarak görülen Bosna Savaşındaki cinsel şiddet eylemleri irdelenerek, suç faillerine verilen cezaların yeterliliği tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Kadın, Cinsel Şiddet, Cinsel Taciz, Bosna Savaşı, Savaş Suçu DARK FACE OF MAN: SEXUAL VIOLENCE AGAINST WOMEN IN BOSNIAN WAR Wars are as old as human history. However, the history books write only the victories or defeat of men. However, these wars also have an oral history of the witnesses and in fact the ones most affected by these wars. This oral history is the history of women, children and old people which constitute the most vulnerable and disadvantaged part of the society. In wars, women were seen as spoils of war and they were exposed to sexual violence and harassment as the symbol of the victorious masculine victory. Rape was seen as an inevitable end in wars, and in almost all wars women experienced similar acts of violence. In this study, the acts of sexual violence in Bosnian War, which is seen as one of the most important examples of sexual violence against women, will be examined and the adequacy of punishments for offenders will be discussed.

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2019

Selçuklular döneminde bilim dili olarak Arapçanın, edebiyat dili olarak da Farsçanın kullanılması Oğuz Türkçesinin yazı dili olmasını zorlaştırmıştır. Selçukluların yıkılmasından sonra yaşanan Anadolu Beylikleri döneminde, Oğuz Türkçesi yazı dili olarak kullanılmaya başlanmıştır. 13.-15. yüzyıllar arasında Anadolu’da farklı konularda tercüme ve telif birçok eser verilmiştir. Bu eserlerden halkı eğitmek amacıyla yazılanlar genellikle Oğuz Türkçesiyle verilirken, edebî eserlerde Arapça ve Farsça, Selçuklu Dönemi kadar olmasa da varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Bu dönemde Oğuz dil dairesi içinde yaşamış şairlerin şiirlerinde kullandıkları Türkçe kelimeleri tespit etmek, gerek şairlerin yaşadıkları coğrafya çerçevesinde oluşan Türkçe bilincini belirlemek, gerekse şairin muhayyilesinde yaşayan Türkçe kelime hazinesini ortaya koymak bakımından önemlidir. Bir şairin şiirlerinde kullandığı kelimeler, o şairin hayal dünyasının fotoğrafıdır düşüncesinden hareketle bu çalışmada Anadolu’da ...

Kadı Burhaneddin Divanı'nın söz varlığı asker, ordu, savaş kavram alanları açısından taranmıştır. Tespit edilen sözcükler beş ana başlıkta değerlendirilmiştir:

I. ULUSLARARASI ANİ-KARS SEMPOZYUMU, 2014

Ani ve bölgesinin İslâmî dönemi 646 yılından itibaren başlamış olsa da, asıl kalıcı hâkimiyet ve Müslümanların bu kaleye iskânı, Sultan Alp Arslan’ın, zamanının bu dünya gözdesi merkezini fethetmesiyle sağlandı. Fetih sonrası, önce Selçuklular adına ve müteakiben diğer Müslüman idarelerin hüküm sürdüğü Ani, zaman içinde önemli bir İslâm kültür merkezi durumuna gelmiş olduğu görülüyor. Bu merkezde yetişen ve Anevî nisbesiyle tanınan ilim erbabı arasında Kadı Burhaneddin b. Mes’ud da yerini aldı. Gençlik yıllarını Ani’de geçiren ve İslâmî ilimleri burada tahsil eden Kadı Burhaneddin, kırk yıllık bir zaman diliminde yazmış olduğu 28.000 beyitlik manzum “Enîsü’l-Kulûb” adlı eseriyle dikkat çekiyor. Tarihi bilgiler açısından olmasa da, bilhassa müellifin gözlemlerine yahut duyumlarına dayanan kısımlarıyla ehemmiyetli bulunan bu eser, XII. asır Anadolu’nun kültür tarihi açısından önem arz ediyor.