Ömer Seyfetti̇n'İn Şi̇i̇rleri̇nde Türk Kültürü Unsurlari

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 2005

Edebiyat, düşünce, duygu ve hayallerin yazı halinde, güzel ve etkili bir şekilde anlatılması sanatf'dır. Edebiyat eserleri ise toplumların bütün değerlerini dünden bugüne taşırlar. Hikâye, edebiyatın bir türü olarak sıradan bir anlatımın ötesinde edebiyat kadar eskiye dayanır. Fakat modern hikâyenin geçmişi çok yenidir. Edebiyatımızda modern hikâye Ömer Seyfettin'le başlamıştır. Kendisinden sonra gelen bütün hikâye ve romancılar onun etkisinde kalmışlardır. Ömer Seyfettin, çağdaşı sanatçılardan bir çoğunun unutulmasına rağmen edebiyatımızın daima gündeminde olan önder bir sanatçımızdır. Onun hikâyeleri kişiliğinden ve yaşadığı dönemden kaynaklanan nedenlerden dolayı çok kesin olarak bugün de yarın da geçerli yüce amaçlara yöneliktir.

ÖMER SEYFETTİN İÇİN HATIRA KİTABI, 2020

Toplumların tarihinde savaşlar, göçler ve doğal âfetler sonucunda sosyal krizler yaşanabilir. Bu krizler sonucunda toplumların varlıklarını sürdürebil- meleri, toplumu bir arada tutacak kültürel değerlere bağlıdır. Bu değerler, gücünü tarihten ve yaşanmışlıktan aldığı için topluma yol gösteren kültürel kodlardır. Kültürel kodlar ise, toplumu krizler sonucunda geldiği uçurumun eşiğinden kurtararak yeniden doğuşunu sağlayacak kök hücrelerdir. Sosyal kriz dönemlerinde topluma yol gösterecek önder ve aydınlara ihtiyaç vardır. Ömer Seyfettin, Türk milletinin böyle bir uçurumun eşiğine geldiğini görüp toplumun ihtiyacı olan bu kültürel kodları hikâyelerinde işleyerek millî uya- nış ve direnişe büyük katkıda bulunmuş edip ve aydınlarımızdan biridir. Ya- zıda, onun bu temel kültürel değerleri eserlerinde neden ve nasıl ele aldığı irdelenmeye çalışılmıştır.

2009

Türk Edebiyatı'nın en büyük hikâyecilerinden biri olan Ömer Seyfettin, aynı zamanda bir fikir ve dava adamıdır. Onun bütün fikir, düúünce ve tasavvurlarının merkezinde ise "mefkûre" vardır. Ömer Seyfettin'e göre milletler, mefkûreleri sayesinde hayatiyet kazanıp yüksek hedeflere ba÷lanırlar ve onlara do÷ru yol alırlar. Türk milleti için mefkûre, her úeyden önce bir uyanıú demektir. Türk milleti, millî emel ve arzularını ancak bu uyanıútan sonra gerçekleútirebilecektir.

sbe.balikesir.edu.tr

Araştırmanın Temelleri: Avrupa başta olmak üzere ulusların inşasında destanların önemli bir yeri vardır. Yeniden yazılan destanlar, uluslaşma sürecinde toplumların ihtiyaç duyduğu kahramanları ve kahramanlıkları inşa etmede, kültürel kimliğin oluşumunda oldukça önemlidirler. Araştırmanın Amacı: Destanların uluslaşma süreci ile bağlantısı, Türk destanlarının yeniden kaleme alınma süreci ve bu bağlamda Ömer Seyfettin'in Türk destanının yazma çabalarını değerlendirmek. Veri Kaynakları: Türk destanları ve Ömer Seyfetin hakkında yapılan çalışmalar. Tartışma ve Sonuç: Ziya Gökalp ve M. Fuat Köprülü gibi Ömer Seyfettin de Avrupa'da kültür araştırmalarını yakından takip etmiş ve Türklerin de tıpkı İlyada ve Odise gibi, Kalevela gibi milli bir destana ihtiyacı olduğunu, bu nedenle büyük bir Türk destanının yazılması gerektiğini savunmuş ve bu yönde bazı denemeler yapmıştır.

Türklük Bilimi Araştırmaları, 2018

Söz varlığı, bir dile ait sözlerin bütünüdür. Söz varlığının içinde, bir dilin kendi öğelerinden oluşmuş, bunun içine yabancı öğelerinde girebildiği temel söz varlığı, terimler, kalıp sözler, deyimler, atasözleri, ikilemeler vb. öğeler yer alır. Dilimiz söz varlığının içerdiği bu öğeler açısından zengin olmasına rağmen yapılan çalışmalar kısıtlıdır. Bu nedenle söz varlığını belirleme çalışmalarının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Bilindiği gibi her şair ve yazarın, kendine has bir söz hazinesi vardır. Şair ve yazarlar bu söz hazinelerindeki sözcükleri kendilerine özgü bir üslûpla şekillendirir, düzeltir, yontar, onlara yeniden ve sürekli hayat verirler. "Ömer Seyfettin Hikâyelerinin Türkçenin Söz Varlığı Bağlamında İncelenmesi" adlı bu çalışmamla da yazarın hikâyelerindeki zengin söz varlığını ortaya koymak ve bu doğrultuda yapılan çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle "söz varlığı ve kapsamı" ele alınmıştır. Söz varlığının içerdiği öğeler ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. İnceleme bölümünde hikâyelerdeki söz varlığı öğeleri (atasözleri, deyimler, ikilemeler, terimler, kalıp sözler, lakaplar, argo ve kaba ifadeler) saptanmıştır. Ayrıca, Ömer Seyfettin'in hikâyelerindeki söz varlığını ortaya koyan bu çalışmayla, dönemin maddi ve manevi kültürü hakkında ipuçları yakalamak ve Türkçenin söz varlığına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Sonuçta, Türk hikâyeciliğinde önemli bir basamak olan Ömer Seyfettin'in hikâyeleri, dil malzemesi bakımından zengin bir söz varlığına sahip olduğunu göstermektedir.

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2021

Türkçe dersi duygu ve düşünceleri dil aracılığıyla aktarmada etkili bir araçtır. Okuma kültürü kazanmanın ilk basamakları Türkçe dersinin öncelikli kazanımları arasında yer almaktadır. Değerler eğitimi kavramı da Türkçe derslerine Millî Eğitim Bakanlığının değerler eğitimi programları (2015, 2017, 2018) ve Değerler Eğitimi Yönergesi (2010/53) ile dâhil olmuştur. Ömer Seyfettin hikâyeleri hem okuma kültürünü geliştirmede hem de taşıdığı değerler eğitimi unsurlarını iletmede derslerde yararlanılacak güçlü metinlerdir. Türkçe derslerinde kullanılan metinler sadece programda yer alan kazanımları aktarmada birer araç değildir. Metinlerin edebi gücü ve öğrencilerin okuma kültürüne katkısı göz ardı edilemez. Edebi metinler sayesinde öğrenciye kazandırılmak istenen kavramlar doğrudan aktarılmak yerine hikâyelerin sağladığı okuma zevki ve edebi güzellik ile daha etkili biçimde verilmektedir. Değerleri somutlaştırarak aktarmada etkili bir araç olan hikâyeler aynı zamanda öğrencilerin okuma kü...

Bütün milliyetçilik hareketleri milletin hafızasını taşıdıkları, sonraki nesillere aktardıkları ve geleceği inşa ettikleri için kadına önem verirler. 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı milliyetçiliğinin, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde ise Türk milliyetçiliğinin kadın konusuna önemle eğilmesi bu sebepledir. Ancak gerek Osmanlı gerekse Türk milliyetçilik hareketlerinin önünde İslam'ın ve ataerkil sistemin kadınla ilgili hüküm ve değerlendirmeleri bağlayıcı engelleri oluşturur. Oysa içinde yaşanan olağanüstü şartlar ve millî olanı bularak onun etrafında yeniden yapılanma çabaları ister istemez kadına yönelmeyi getirmektedir. Türk milliyetçilik hareketi, Osmanlı milliyetçiliğinin birbirinden farklı ve haklı gerekçelerle belli bir noktaya kadar getirdiği kadınla ilgili gelişmeleri devralır ve onu Türklük fikri etrafında yeniden konumlandırır. 20. yüzyıl başının Türk milliyetçiliği düşüncesini benimsemiş olan bütün sanatçıları, aynı zamanda devrin düşünen insanları olarak kadınla ilgili değerlendirmeler yaparlar. Bunların içinde Ömer Seyfettin de vardır. Türk hikâyesinin önemli isimlerinden olan Ömer Seyfettin, makalelerinde ve hikâyelerinde kadınlarla ilgili görüşlerini ifade etmiştir. Aslında yazarın kadınlarla ilgili intibaları genel anlamıyla olumsuzdur. Hayat hikâyesinde kadınlar (annesi, kız kardeşi ve eşi) konusunda çok şanslı olmamasıyla hikâyelerinde çok az sayıda ve çoğu olumsuz kadına yer vermesi arasında açık bir paralellik vardır. Bu yaklaşıma rağmen makaleleri kadınla ilgili daha farklı bir yaklaşımı taşır. Ömer Seyfettin, Türk kimliğinin inşasında kadına seçkin bir görev yükler. Bu bildiride Ömer Seyfettin'in makalelerinde yer alan kadınla ilgili görüş ve teklifler üzerinde durulacak ve hikâyeleri bu bağlamda değerlendirilecektir. Ardından Türk milliyetçilik hareketinin 20. yüzyıl başındaki macerasında yazarın bu yaklaşımlarının yeri, önemi ve hedefleri belirlenerek yorumlanmaya çalışılacaktır.

AKRA KÜLTÜR SANAT VE EDEBİYAT DERGİSİ, 2016

Bu çalışmada, Ömer Seyfettin hikâyelerinin hikâye haritası yöntemine, metin elementlerine ve çocuk edebiyatına göre incelemesi yapılmıştır. Çalışma, tarama yöntemlerinden betimsel model ve içerik analizi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada örneklem olarak Ömer Seyfettin'in Akçağ yayınlarında yayımlanan "And" hikâyesinden 4, "Ferman" hikâyesinden 4 ve Timaş yayınlarında yayımlanan "İlk Namaz" hikâyesinden de 2 hikâye olmak üzere toplam 10 hikâye kullanılmıştır. Hikâyelerin hikâye haritası tablolar şeklinde, metin elementleri ise grafikler şeklinde gösterilmiştir. Çalışmada Ömer Seyfettin hikâyelerinin hikâye haritası ve metin elementleri göz önüne alınarak içerik analizi ile konu, tema, dil ve anlatıma değinilmiş; hikâyelerin çocuklar için uygun olup olmadığı bu açıdan açıklanmaya çalışılmıştır.

HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature), 2021

Religion and belief are one of the most important factors affecting people in many aspects (cognitive, affective, behavioral, etc.), as well as having a strong influence on the shaping of individual and social life. Religion, which has many sociological and psychological functions, varies regarding to the developmental stages of the individual. The religious development process, taking its place in the affective structure, which is one of the developmental stages, has its own characteristics. In this study, it is aimed to examine the conception of belief /god in the stories of Ömer Seyfettin, one of the pioneers of Turkish children's literature, in terms of child education. In this study, in which qualitative research method was used, the data were obtained by the documentation technique. Content analysis technique was applied for the analysis of the data.

Millî Mecmua, 2020

Çalışmamızda Ömer Seyfettin'in Kızılelma, Forsa ve Pembe İncili Kaftan hikayeleri Geleneğin İcadı kavramı özelinde Durmuş Hocaoğlu ve Mehmed Niyazi'nin perspektifleri uyarınca incelenmiştir.