İhsani̇ye Deresi̇ Havzasi (Zonguldak) Taşkin Anali̇zi̇

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 2003

Bilindiği gibi taşkınlar akarsuyun su kütlesinin arttığı ve su seviyesinin yıllık ortalama seviyesinin çok üstüne çıktığı durumlardır bu durumlarda ise akarsu yatağından taşarak çevredeki arazilere yapılara ve canlılara zarar verecek hale gelir bu zararlar çok zaman maddi olarak yüksek kayıplara neden olabildiği gibi diğer yerde değeri hiçbir şekilde telafi edilemeyecek kullana can kayıplarına neden olabilmektedir İnceleme sahasının da içinde yer aldığı Karadeniz bölgesi çok sayıda su taşkınlarının yaşandığı bir lokasyon olarak dikkat çeker. Burada büyük miktarlarda düşen yağış killi zeminler, sarp ve dağlık arazi bu durumun ortaya çıkmasıdaki temel etkenlerdir. Bu çalışmanın amacı ise yağış ve taskinlar arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak sahada meydana gelebilecek taskinlarin zamanları üzerine odaklanmaktadır. Bununla beraber İhsaniye Deresi havzasındaki taşkın parametreleri tek tek incelenerek etkinlik derecelerine göre olası taskin potansiyel sahalari ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Nature and Science, 2010

Bu calismada, Iluh Deresi Havzasi ve yakin cevresinin sel ve taskin riski analizleri yapilmistir. Iluh Deresi ve kollarinin neden oldugu sel ve taskinlar Batman’da buyuk can ve mal kayiplarina yol acmaktadir. Şehri etkileyen sel ve taskinlarin frekansi son 30-40 yillik sure icerisinde hizli artis gostermistir. Sel ve taskinlar havzanin fiziki cografya ozelliklerine bagli oldugu icin risk analizlerinde bu ozellikleri yansitan veriler analiz edilmistir. Bu analizlerde sel ve taskin arastirmalarina yonelik uc farkli yontem uygulanmistir. Bunlardan ilk yontemi havza olceginde yapilmis genis alanli risk analizleri olusturmaktadir. Ikincisi, sel ve taskindan sonra yapilan gozlem ve hasar raporlarina, ucuncusu ise hidrolojik bir modele gore yapilan analizlere dayanmaktadir. Cografi Bilgi Teknolojileri (CBS) yardimi ile yapilan bu analizlerde 3A Aster ve Quikbort goruntuleri ile 1/25.000 olcekli sayisal topografya haritalari kullanilmistir. Analiz sonucunda Batman sehrinin kuruldugu alanin ...

the Journal of Academic Social Sciences

kesintisiz en uzun geçen kurak dönemlerdir. Bu durum havzada şiddetlenen meteorolojik kuraklığa bağlı hidrografik ve tarımsal kuraklığı da arttırmaktadır. Bu nedenle İznik Gölü Havzası'nda meydana gelebilecek su sıkıntısını azaltabilmek için eylem planları oluşturulması gerekmektedir.

2021

Bakacak Deresi Havzası'nın (Samsun) Coğrafi Analizi ve Taşkın Duyarlılığı Öz Doğal afetler coğrafi mekânın bir parçasıdır. Ülkemizi en çok etkileyen doğal afetlerden birisi de taşkınlardır. Taşkınlar, gerekli önlemler alınmaz ise can ve mal kayıplarına sebep olabilen birer doğal afete dönüşmektedirler. Türkiye'de yaşanan taşkın afetinin en etkili olduğu alanların başında Karadeniz kıyı kuşağı gelmektedir. Bu durum, çalışma sahasının belirlenmesinde önemli bir etken olmuştur. Çalışma sahası Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü'nde ve Samsun ilinin doğu kesiminde yer alır. Bu çalışmada Tekkeköy ilçe sınırları içerisinde yer alan Bakacak Deresi Havzası taşkınları, alınan önlemler ve taşkın duyarlılığı incelenmiştir. Çalışmada yöntem olarak ağırlıklandırılmış çok kriterli karar verme analizi kullanılmıştır. Bakacak Deresi Havzası taşkın duyarlılığını tespit edebilmek için eğim, bakı, toprak, arazi kullanımı, anakaya özellikleri, yağış, yükseklik ve kanala uzaklık olmak üzere sekiz (8) farklı coğrafi faktör dikkate alınmıştır. Bu kriterler arasında bir korelasyon oluşturulmuş ve böylece kriterlerin taşkın duyarlılık analizindeki etki değerleri ile ağırlık oranları belirlenmiştir. Ayrıca yöntemde kullanılan kriterlere ait etki değeri ve ağırlık oranları arazi çalışmaları ile desteklenmiştir. Yapılan taşkın duyarlılığı analizi dört sınıfa ayrılmış olup düşük, orta, yüksek ve çok yüksek şeklinde gruplandırılmıştır. Çalışma sahasında geçmiş yıllarda çok önemli taşkınlar yaşanmıştır. Özellikle 1990'lı yıllarda Tekkeköy Deresi'nin taşması ile şehir alanı sular altında kalmış, birçok ev ve işyeri zarar görmüştür. Aynı taşkında tarım arazilerinde de büyük zarar meydana gelmiştir. Bu nedenle 2000 yılında akarsu taşkın önleme kanalı ile şehirsel alan koruma altına alınmıştır. Yapılan analizlere göre kanal öncesinde havzada taşkına duyarlı alanların çok yüksek oranda olduğu, havza nüfusunun %80'inin çok yüksek taşkın duyarlılığı etki sahasında kaldığı tespit edilmiştir. Kanal inşa edildikten sonraki durum analiz edildiğinde ise sadece bir mahallede (Yavuzlar) çok yüksek taşkın duyarlılığı etkisi tespit edilmiş, diğer alanların taşkın duyarlılık derecesi azalmıştır. Bu durum, alınan küçük önlemlerin yaşanan doğal afetlerin doğal bir felakete dönüşmesini engellediğini ortaya koymuştur.

2000

MONITORING VERTICAL MOVEMENTS IN ZONGULDAK HARD COAL BASIN BY INSAR In Zonguldak hard coal basin, hard coal mining has been carried out for 150 years and yearly production is about 3 million ton. Because of the underground mining, surface subsidence has been occurred. In this study, surface subsidence which occured after 2005 in Zonguldak hard coal basin has been monitored

2019

Bu calismada, Adana Ili Seyhan Havzasi’nda meydana gelen taskina ait saatlik debi verileri kullanilarak taskin otelenme calismasi yapilmistir. Akarsu uzerindeki E18A025 nolu Akim Gozlem Istasyonu'nda (AGI) ve bu AGI'nun 5,044 km mansabinda yer alan D18A054 nolu AGI'nda gozlenen birer saat aralikli hidrograf verileri kullanilmistir. Istasyonlarda olculen degerler ile hidrolik ve hidrolojik modellerin sonuclari karsilastirilmistir. Calismada hidrolojik modellerden Muskingum ve SCS; hidrolik modeller olarak da Kinematik Dalga, Muskingum-Cunge ve Dinamik yontemleri uygulanmistir. Olculen ve modellerden hesaplanan degerler arasindaki Hatalarin Ortalama Karekoku (HOK), Ortalama Mutlak Hata (OMH) ve Belirlilik Katsayisi (R 2 ) degerleri hesaplanmis ve yontemlerin performanslari irdelenerek hangi yontemin daha iyi sonuc verdigi degerlendirilmistir. Calisma sonunda, Muskingum Yonteminin en iyi tahmini verdigi, Muskingum-Cunge, SCS ve Kinematik Yontemlerinin tahminlerinin de kabul...

Kesit Akademi

Mamak and Yenimahalle districts. It is crucial to analyze the flood situation of the basin and take precautions in line with this analysis, since it passes through the most crowded Ankara's district centers and floods have occurred since past periods. Field studies were carried out in different periods between 2019-2022 in the basin. The data needed for the study were obtained from the relevant institutions and organizations. Geographic Information Systems techniques, satellite images and statistical methods were used at every stage of the study. Quadratic Trend Analysis was applied to reveal the precipitation and temperature status of the basin in the coming years. Flood susceptibility analysis of the basin was performed using Analytic Hierarchy Process (AHP) and Morphometric Analysis methods with ArcGIS of Desktop 10.5 program. According to the findings obtained as a result of the study, it was determined that 63% of the basin has high and very high flood sensitivity. Approximately 85% of the settlements in the basin are located in areas with high and very high flood susceptibility. In addition, it has been determined that one of the most important problems in the basin is incorrect land use. In the last stage of the study, a flood planning map was produced for the next years of the basin, taking into account the current situation assessments in the basin and the results of the analyzes made.

Doğu Coğrafya Dergisi, 2019

Öz Çığ olayı, kar yağışının fazla olduğu genellikle orta ve yukarı enlemlerin dağlık alanlarında görülür. Yükseltinin fazla, eğim değerinin yüksek ve orman üst sınırının üzerindeki alanlarda biriken karlar, doğal etmenlerle ya da insan kaynaklı titreşimlerle yerlerinden koparak hızla yamaç aşağı vadi boyunca harekete geçer. Vadi boyunca hızla aşağıya doğru akan karlar önlerine çıkan canlı, cansız birçok unsuru da beraberinde sürükler. Bu nedenle özellikle yerleşim alanlarını etkileyen çığ olayları zaman zaman can ve mal kayıplarına sebep olur. Türkiye'nin Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri çığ olaylarının en çok yaşandığı alanlardır. Bu çalışmada Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan Karaçam Deresi Havzası'nın çığ duyarlılığı incelenmiştir. Havzanın ana bölümü Trabzon ili sınırları içinde, diğer küçük parçaları ise Gümüşhane ve Bayburt illeri sınırları içinde yer alır. Çalışmada 1/25000 ölçekli topografya haritaları altlık olarak kullanılmış, uzaktan algılama ve saha çalışmalarıyla toplanan veriler CBS yöntemlerinden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Havzanın çığ duyarlılığı haritasının ve çığ etki düzey haritasının üretiminde entegre risk haritaları oluşturan Afet ve Acil Durum Yönetimi Kurumu'nun puanlama kriterleri kullanılmıştır. Üretilen haritaya göre, çok yüksek ve yüksek çığ duyarlılığı olan alanlar havzanın orta kesiminde yoğunlaşmakta ve havza alanının %37'sini kaplamaktadır. Havzanın yukarı bölümünde daha fazla kar yağmasına rağmen, çığ duyarlılığının daha düşük olması, 25 derecenin altındaki eğim değerleriyle dikkati çeken yüksek aşınım düzlükleriyle ilişkili bulunmuştur. Sahada, yöre sakinleriyle yapılan görüşmelerde çığ oluşumu konusunda endişe taşıdıkları ve çığ oluşumunu azaltmaya dönük olarak çığ önleme çitleri gibi bazı önlemler aldıkları görülmüştür. Bununla birlikte Köknar, Seyrantepe, Şekersu ve Yeşilkaya gibi bazı 1 Bu çalışma "Karaçam Deresi Havzası'nın (Trabzon) Uygulamalı Jeomorfolojisi" başlıklı yüksek lisans tezinin bir bölümünün genişletilmesi ve yeniden yazılmasıyla üretilmiştir.

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2016

Bu çalışmada, Şepker Çayı Aşağı Havzası'nın heyelan duyarlılık analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Şepker Çayı, Adıyaman'ın batısında kuzeyden güneye doğru akmakta olup Göksu Çayı'na bağlanmaktadır. Şepker Çayı'nın Yukarı Havzası'nda kireçtaşları, aşağı havzada volkanik ve kırıntılı kayaçlar litolojiyi oluşturmaktadır. Aşağı havzanın litolojik yapısı nedeniyle Şepker Çayı Vadisi boyunca geniş alanlı heyelanlar gelişmiştir. Tepecik, Damdırmaz ve Şerefli çevresi heyelanların en yoğun görüldüğü alanlardır. Bu yerleşmelerden Damdırmaz ve Şerefli doğrudan heyelan üzerinde kurulmuş yerleşmelerdir. Özellikle ilkbahar mevsimlerinde kar erimeleri ve şiddetli yağışlar sonrasında yerleşme, yol ve tarım arazilerini etkileyen heyelanlar görülmektedir. Yağışla birlikte Tepecik kuzeyindeki mevsimlik göl, litolojik yapı ve vadi yamaçlarındaki yüksek eğim değerleri, heyelan oluşumunu tetiklemektedir. Şepker Çayı Aşağı Havzası'nın heyelan duyarlılığını belirlemek amacıyla, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) çalışmalarında kullanılan, ağırlıklı çakıştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde, litoloji, fay hatlarına uzaklık, eğim, göle uzaklık, akarsulara uzaklık ve bitki örtüsü kapalılığı gibi parametreler kullanılmıştır. Analiz sonuçlarının doğrulanması amacıyla arazi gözlemleri yapılmıştır. Arazi çalışmalarına göre heyelan envanter haritası oluşturulmuş, bu harita ile parametre haritaları çakıştırılarak duyarlılık haritası üretilmiştir. Sonuç haritasına göre Şepker Çayı Aşağı Havzası'nda duyarlılığın düşük olduğu alanların oranı % 39, orta duyarlı alanlar % 23, yüksek ve çok yüksek duyarlı alanların oranı % 38'dir. Bu değerlere göre, Şepker Çayı Aşağı Havzası'nda yapılacak planlama çalışmalarında heyelan riski birinci derecede dikkate alınmalıdır.

Mavi Atlas

Öz Taşkınlar ülkemizde son yıllarda değişen iklim şartları ile birlikte daha sık yaşanan doğal afetlerdir. Taşkınlara bağlı olarak birçok can ve mal kaybı yaşanmaktadır. Bu çalışmada taşkınların çok yaşandığı Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan Trabzon'a bağlı Araklı ilçesinde 18 Haziran 2019 tarihinde meydana gelen taşkının coğrafi nedenleri incelenmiştir. Oluşan taşkın, Araklı ilçesine bağlı Çamlıktepe ve Yüceyurt mahallelerinde 10 kişinin yaşamını yitirmesine, çok sayıda meskenin de yıkılmasına sebep olmuştur. Taşkının yaşandığı Karadere Çayı havzasında yaşanması muhtemel taşkınların risk analizi yapılarak taşkına duyarlı alanlar belirlenmiştir. Çalışmada sahaya yönelik afet raporları, sayısal yükseklik, meteorolojik, akım ve jeolojik verilerden yararlanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak Çok Kriterli Karar Verme yönteminin bir metodu olan Analitik Hiyerarşi Süreci kullanılmıştır. Taşkın duyarlılık analizi için mevcut yöntemlere farklı parametreler eklenerek oluşturulan üç ayrı teknik ile haritalar üretilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Karadere Çayı'nın bazı kıyı kesimleri, Haliloğlu ve Gülbekli derelerinin birleştiği yer ve Araklı şehir merkezi taşkına en duyarlı alanlar olarak tespit edilmiştir. Haliloğlu ve Gülbekli derelerinin birleştiği saha 18 Haziran 2019'da yaşanan taşkının ana merkezini oluşturmaktadır. Ayrıca sahada taşkınla birlikte yaşanan heyelan olayları da taşkının etki derecesini artırmış, çamur akıntısı oluşumuna neden olmuştur. Analiz sonuçları ve yaşananlar göstermektedir ki sahada bundan sonrada taşkın olasılığı yüksektir. Bu nedenle çalışmanın, yöneticiler ve karar vericiler tarafından muhtemel olumsuz sonuçların engellenmesi adına dikkate alınması beklenmektedir.