Özel Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık: Kesişim Noktası

Eğitim kavramının kapsamında bir çok farklı alanlar, faaliyetler bulunmaktadır. Eğitim genel olarak bireylere şekil verme, beceri kazandırma, bilgi sahibi olmasına yardım etme gibi faaliyetleri betimleyen bir kavramdır. Eğitimi sistemli bir şekilde eğitim kurumlarında resmi bir yapı tarafından yürütülen faaliyetler olarak tanımlarken bireyin kendi kendini geliştirmesine yönelik faaliyetler olarak da anlamak gerekir. Eğitimin asıl anlamı kendi kendine yapılan bir faaliyet olması halinde ortaya çıkabilir. Eğitim kavramı ile ilgili sayısız kavramlardan söz edilebilir. Öğretim kavramı da bir yönüyle eğitimin içinde yer alan kavramlardan birisidir. Hatta resmi yapının ürettiği eğitim faaliyetleri büyük oranda öğretim düzeyinde kalmaktadır. Okul ve benzeri kurumlarda büyük oranda öğretim faaliyeti yapılmaktadır denilse yanlış olmaz. Eğitimin içinde sayısız kavramlardan birisi de özel eğitim kavramıdır. Özel eğitim çoğu zaman özel öğretimle karıştırılırsa da özel eğitimle özel öğretim tamamen farklı kavramlardır. Bu kavram kargaşasının içinden çıkabilmek, eğitim konusunda sadece genel bir anlayış kazandırmayı sağlayan, genel bakış açısı veren, genel düzeyde alınacak eğitim formasyonu ile mümkün değildir. Bu gün öğretmen yetiştiren eğitim kurumlarının çoğunda özel eğitim konusunda özel bir ders veya program uygulanmamaktadır. Bunun sonucunda öğretmenlik eğitimi alarak sisteme öğretmen olarak girenlerin çoğu bu alandan haberdar değildir. Bu konuda öğretmen yetiştirme sisteminin ciddi bir şekilde gözden geçirilmesi gerekmektedir. Eğitim sistemimiz içinde özel eğitim konusunda büyük eksiklik ve sorunların varlığından söz etmek mümkündür. Özel eğitim kavramı adeta başına gelmeyenin bilmediği bakir bir alan olarak eğitim sistemimizde varlığını sürdürmektedir. Milli Eğitim Bakanlığının hemen her alanda olduğu gibi özel eğitim alanındaki mevcut verilere ilişkin elinde kapsamlı bir veri kaynağı mevcut değildir. Özel eğitim konusunda hangi alanda ne durumdayız sorusunun cevabını kolayca vermeye yarayacak bir verinin olmaması bu konuda sağlıklı bir değerlendirme yapılmasını engellemektedir. Eğitime dair veri denilince sistemde daha çok kurum sayıları, derslik sayıları, personel sayısı, kapsamda yer alan çağ nüfusu gibi bir takım genel verilerden söz edildiği görülür. Bu durum özel eğitim için de aynı şekildedir. Bu tür veri daha çok istatistik düzeyinde kalmaktadır. Sayısal bir anlamı olmaktan öte fazla bir anlamı olmayan bu tür verilerden hareketle eğitim sistemi, özel eğitim uygulamaları konusunda sağlıklı bir şey söyleyebilmek zor görünmektedir. Özel eğitim kavramı her yaştaki bireye yönelik olarak yapılabilecek bir faaliyettir. Özel eğitime tabi tutulacak bireylere ne deneceğine dair net bir fikir birliği dahi oluşabilmiş değildir. Özürlü, engelli, sakat, özel eğitime muhtaç gibi bir çok kavram kullanılmaktadır. Özel eğitime tabi tutulacak bireylerin hangi kategoride nüfusun ne kadarını oluşturduğuna dair bir anda söylenebilecek bir bilgi bulunmamaktadır. Bunu sıradan bir insanın bilmemesi belki normal karşılanabilir. Görevi eğitim olan bir bakanlığın bu konuda bilgi sahibi olmaması kabul edilebilecek bir durum olmasa gerektir. Özel eğitimi zihinsel ve bedensel olarak iki ana gruba ayırmak çok kaba bir sınıflandırma olmakla birlikte eğitim ortamlarının ve kurumlarının yapılandırılması aşamasında veya kavramın tanınması aşamasında başlangıçta

Eğitim Fakültesi Akademisyen ve Öğrencilerinin Üniversite Psikolojik Danışma Birimine Yönelik Görüşleri

Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin ve üniversite öğrencilerinin yükseköğretimde psikolojik danışma birimine dair görüşlerini incelemektir. Araştırmaya yedi akademisyen ve 40 lisans öğrencisi dâhil edilmiştir. Katılımcıların görüşleri, akademisyen ve öğrenciler için ayrı olarak değerlendirilmiştir. Veriler, sırasıyla dört ve yedi açık uçlu soru içeren iki yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçları, öğrenci ve akademisyenlerin üniversite bünyesinde bir psikolojik danışma ve rehberlik biriminin hizmet vermediğini düşündüklerini ya da bu konuda bir fikirleri olmadığını göstermektedir. Akademisyenlere göre öğrenciler en çok romantik ilişkiler, ailevi sorunlar ve mesleki konularda yardıma gereksinim duymaktadır. Öğrencilerin görüşlerine göre ise, en çok sınav kaygısı ve kişisel problemler konusunda psikolojik yardım aranmaktadır. Akademisyenler, çoğunlukla öğrencilerle doğru iletişim kurma becerileri ve öğrencileri psikolojik hizmet verecek birimlere yönlendirme konusunda yardım aramaktadır. Öğrenciler, psikolojik danışma ve rehberlik hizmeti veren bir birimin okudukları fakülte içerisinde veya kolaylıkla ulaşabilecekleri bir konumda bulunmasını tercih etmektedir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu böyle bir birim bulunsaydı başvuracağını ve psikolojik hizmetlere düzenli zaman ayırabileceğini belirtmiştir. Katılımcı öğrenciler, böyle bir merkeze en çok kariyer danışmanlığı ve sınav kaygısı ile düzenli ders çalışma konularında başvuracaklarını belirtmiştir. Öğrenciler büyük oranda bireysel psikolojik yardımı almayı tercih ederken, bunu ikinci sırada grupla psikolojik danışma izlemektedir.

2023

This study was conducted to investigate the opinions of psychological counselors about the problem of school dropout that they encounter in the schools where they work. The study was conducted in phenomenological design, one of the qualitative research designs. The sample of the study consists of 28 psychological counselors, 16 male and 12 female. The analysis was conducted using content analysis methods. As a result of the analysis, themes and codes related to risk factors and protective factors were identified. The risk factors were grouped under four main themes: individual, school-based, family-based, and social. For the protective factors, which represent the other problem situations, two themes were explained as school-based and family-based.

Yaşadıkça Eğitim

Çalışma öğretmen adaylarının “farklı olmak” kavramına yönelik zihinsel algıları ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu İstanbul’da bir vakıf üniversitesindeki eğitim fakültesinin Türkçe, Arapça, ilköğretim matematik, özel eğitim ve sınıf öğretmenliği bölümlerinde öğrenim gören ve özel eğitim dersine kayıtlı olan 176 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma tarama modellerinden tekil tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Veri seti, katılımcı öğretmen adayların “Farklı olmak......…....benzer. Çünkü, …….” ifadelerini tamamlaması yoluyla elde edilmiştir. Öğretmen adaylarının 77 ortak olmak üzere toplam 527 metafor ürettikleri gözlemlenmiştir. Farklılık için en çok “güneş” metaforunu kullanmayı tercih etmişlerdir. Araştırmanın ilk aşamasında, öğretmen adayları tarafından üretilen metaforlar; içerik analizi sonucunda (1) kişiye ortama zamana veya duruma göre değişen bir kavram olarak farklılık, (2) dahil olan / kabul edilen ve bütünleştiren bir kavram olarak far...

Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2017

The aim of the present study is to determine psychological durability and occupational social support levels of special education teachers and to identify the relationship between two variables. In the research relational survey model was used. The sample of this study includes 102 special education teachers who work in Kahramanmaraş provinces during 2015-2016 academic year. As the data collection tools, "Personal Information Form", "The Psychological Durability Scale for Adults" and "Teacher Occupational Social Support Scale" have been used. In order to identify psychological durability and occupational social support of special education teachers, frequency, average and standard deviations values have been used. To find out whether there is a meaningful relationship between psychological durability and occupational social support, the data have been analyzed via Pearson Moment Correlation Coefficient. Furthermore, so as to grasp whether occupational social support predicts psychological durability or not, regression analysis has been done. According to the results, it has been found out that there is a high level of psychological durability and quite high level occupational social support of special education teachers. Furthermore, it has been revealed that there is a positive meaningful relationship between occupational social support and psychological durability. The occupational social support levels predict psychological durability meaningfully, and it explains 13% of total variance.

Education Sciences, 2021

Journal of International Social Research, 2017

Öz Bu araştırmada, okul tükenmişliği ile baş etmede Çözüm Odaklı grupla psikolojik danışmanlığın etkisi araştırılmıştır. Çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Ümraniye ilçesindeki Özel Sabahattin Zaim Ortaokulunda okuyan 6. Sınıf Öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Öğrencilerin okul tükenmişliğini belirlemek için Aypay (2011) tarafından geliştirilmiş İÖOTÖ "İlköğretim Öğrencileri Okul Tükenmişliği Ölçeği" kullanılmıştır. Okul tükenmişliği yüksek ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 16 erkek öğrenci rastgele 8'i deney 8'i kontrol grubu olarak atanmıştır. Araştırmada ön-test son-test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Çalışmada deney grubuna 8 haftalık Çözüm Odaklı grupla psikolojik danışmanlık yapılmış kontrol grubuna herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Verilerin analizinde deney ve kontrol gruplarının tükenmişlik puanlarının karşılaştırılması için Mann-Whitney-U testi ve grup içi karşılaştırma için Wilcoxon testi yapılmıştır. Sonuçlar, okul tükenmişliğini azaltmada Çözüm Odaklı grupla psikolojik danışmanlığın etkili olduğunu, ancak okul tükenmişliğinin alt boyutları olan aileden kaynaklı tükenmişlik ve okulda yetersizlik alt boyutlarında etkili olmadığını göstermiştir. Toplam tükenmişlik puanlarının, ön-test son-test puanları arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular literatür ışığında yorumlanmış ve önerilerde bulunulmuştur.

The Journal of Academic Social Science Studies, 2014

Bu araştırmanın genel amacı zihinsel engelliler öğretmenliği sertifika programının işlevselliği hakkında öğretmen görüşlerini öğrenmek ve bulgular doğrultusunda öneriler sunmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ve betimsel analiz desenleriyle oluşturulmuştur. Yöntemin belirlenmesinde örneklem ve örneklemde yer alan katılımcıların özellikleri etkili olmuştur. Neden-sonuç ilintisini incelemek için nitel yöntem uygun bulunmuştur. İçerik analizi ile sayısal veriler toplanmış betimsel analiz kullanılarak durum tasviri yapılmıştır. Katılımcıların bir veya birden fazla verdikleri cevaplara göre frekansları belirlenmiş her bir frekans için % değerleri oluşturulmuştur. Araştırmada zihinsel engelliler öğretmenliği sertifika programına devam eden özel eğitim sınıf öğretmeni adaylarının sertifika * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir.

İlköğretim Online, 2019

Öz. Bu araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin olumsuz otomatik düşüncelerinin iş doyumu ve tükenmişlik üzerindeki rolü incelenmiştir. Çalışma, İstanbul ilindeki okullarda çalışan 287 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Örneklem kolay örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Çalışma betimsel ve niceliksel araştırmadır. Tükenmişlik düzeyini belirlemek Maslach Tükenmişlik Ölçeği, iş doyum için Minnesota İş Doyum Ölçeği ve olumsuz otomatik düşünceleri belirlemek için Otomatik Düşünceler Ölçeği kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken T-Test, ANOVA, korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre öğretmenlerin olumsuz otomatik düşüncelerinin, tükenmişliklerini artırdığı ve iş doyumlarını azaltığı bulgulanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde katılımcıların, cinsiyet, medeni durum, mezuniyet durumu ve ekonomik durum değişkenlerine göre tükenmişlik düzeyilerinin anlamlı şekilde farklılaştığı; cinsiyet, yaş, mezuniyet durumu ve ekonomik durum değişkenlerine göre iş doyumlarının anlamlı şekilde farklılaştığı ve cinsiyet, yaş, hizmet süresi, mezuniyet durumu ve ekonomik durum değişkenlerine göre olumsuz otomatik düşüncelerinin anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür.