Σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός

HAL (Le Centre pour la Communication Scientifique Directe), 1999

Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, 2017

Peri Istorias

2009

National ideology: Sculptural representations of the Fillelines in Greece during the second half of 19th century: In ths artcle I shall examne three works whch were created n honour of the Fllennes Byron and Gladstone: the statue of Byron (1881) n the Garden of Heroes n Messolong, the statue of Gladstone (1885) at the Propylaa of the unversty of Athens and the group of Greece glorifying Byron (1895) n the zappeon Garden. They are mportant works ether for the way ther realzaton was organsed and completed or for ther compostonal dea or even for the dplomatc quakes that they caused at the tme. Moreover research nto the crcumstances of ther producton and of ther recepton by the publc wll reveal that nterest n sculpture and ts works n the perod 1878-1888 was rather for ther hstorc mportance than for ther artstc value. Στις 31 Ιουλίου του 1829 η Δ΄ Εθνοσυνέλευση στο Άργος με το Η΄ ψήφισμά της αποφάσισε την ίδρυση Πανελλήνιου Ηρώου 1 ώστε το Έθνος "να αναπέμψη την ευγνωμοσύνην του προς τον Θεόν" για τη σωτηρία του, αλλά και ταυτόχρονα να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του σε όλους όσοι συνέβαλαν σε αυτήν. Τα άρθρα ε΄ και στ΄ του ψηφίσματος καθόριζαν ότι μνημεία των φιλελλήνων θα τοποθετούνταν μέσα στο ναό μαζί με εκείνα των αγωνιστών της επανάστασης. 2 Αν και το Πανελλήνιο Ηρώο δεν ανεγέρθηκε ποτέ παρά τις προσπάθειες που έγιναν από το 1829 έως το 1930, 3 τα τιμητικά μνημεία για τους φιλέλληνες αποτέλεσαν 1 Τις προτάσεις για το Πανελλήνιο Ηρώο εξετάζει διεξοδικά η Δώρα Φ. Μαρκάτου στη μελέτη της Θεοδώρα Φ. Μαρκάτου, 1995:38. 2 Στο ίδιο, ό.π.:38, υποσημ. 3. 3 Η ιδέα για το Πανελλήνιο Ηρώο αφορούσε μια θριαμβική αρχιτεκτονικογλυπτική σύνθεση με πλούσιες γλυπτικές παραστάσεις από τις οποίες θα διδασκόταν ο επισκέπτης την ιστορία του έθνους. Κατά καιρούς αναλαμβάνονταν πρωτοβουλίες από κρατικούς φορείς, γίνονταν έρανοι, δίνονταν προσφορές από πλούσιους ιδιώτες. Στα σχέδια, στις μακέτες και τα προπλάσματα που σώζονται από Mavromichali, Efthimia. 2009. Εθνική ιδεολογία και νεοελληνική γλυπτική: Η περίπτωση των γλυπτικών απεικονίσεων των Φιλελλήνων. In E. Close, G. Couvalis, G. Frazis, M. Palaktsoglou, and M. Tsianikas (eds.

Αντικείμενο της παρούσας διατριβής αποτελεί η πρόταση ενός νέου εμπεριστατωμένου μεθοδολογικού πλαισίου μέτρησης των διαστάσεων της Δημοκρατίας στο πανεπιστήμιο. Επικυρωμένοι και καθιερωμένοι δείκτες που χρησιμοποιούνται από διεθνείς οργανισμούς με κύριο στόχο τους τη δημιουργία και υποστήριξη, με συστηματικό τρόπο, εξειδικευμένων, διαχρονικών βάσεων δεδομένων για τη μέτρηση της Δημοκρατίας μπορούν, μέσα από κατάλληλη προσαρμογή να μεταφερθούν στο πεδίο του πανεπιστημίου. Για την επιλογή αυτών των δεικτών, δημιουργήθηκε ένα νέο εννοιολογικό μοντέλο του δημοκρατικού πανεπιστημίου με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, η εσωτερική διάρθρωση του οποίου αποτυπώνει τον πολύπλοκο, πολύπλευρο και καίριο θεσμικό του ρόλο στην κοινωνία, πέρα από στενά γεωγραφικά όρια. Ποιοτική έρευνα και λογισμικά εργαλεία εξόρυξης γνώσης, χρησιμοποιήθηκαν για την επιλογή των κατάλληλων δεικτών, η πολλαπλότητα, η ποικιλία και ο πλουραλισμός των οποίων ενισχύει την αντικειμενικότητα της επιλογής τους.Οι σ...

Διδακτορική Διατριβή [Doctaral thesis], Πάντειο Πανεπιστήμιο , 1997

his thesis is concerned the social construction and culture of special social pockets that clustered on the urban fringe around activities of prostitution and leisure in the first half of the 20th century. This area of study is explored from the perspective of interpretive sociology and cultural anthropology based on the ethnographic example of the Lakkos, a space of differentiated social organization associated with a value system and codes of behaviour that deviate from the conventional norms of respectable society. The study explores scattered traces of urban popular culture and presents a local version of the rebetiko in a city for which are no reports of the existence of such subcultural formations. The social world of Lakkos is constituted in a particular socio-historical context, in a time when Heraklion is changing, its social organisation is transforming and the patterns of cultural behaviour and social relations are changing. The factual material on which the interpretive schemes of the study are structured comes from field research in Heraklion, Crete from March 1993 to June 1995 and consists of biographies (life stories of elderly people who were involved in the activities of the pit in the past), ethnographic observations, historiographic material, unedited texts from newspapers and magazines of the time and information from archival sources. The analysis focuses on biographical discourse and the way subjects negotiate their social conditions of existence. The biographical flashbacks, memories of subjects imbued with present purposes, are analyzed as narrative practises that constitute a social poetics for the world of Lakkos. Within the historiographical axis, unedited written sources are analyzed, the attitudes of the state apparatus and scholarly judgements on the idiosyncratic social pocket are investigated and an attempt is made to reconstruct the temporal transformation of the city in a period of rapid changes (the constructions Autonomous Crete State, the arrival of Asia Minor refuges, etc.). Περίληψη στα Ελληνικά Η διατριβή αυτή αφορά την κοινωνική συγκρότηση και το πολιτισμικό περιεχόμενο ιδιαίτερων κοινωνικών νησίδων που συστήνονται στις παρυφές της πόλης γύρω από δραστηριότητες αγοραίου έρωτα και πρακτικών ελεύθερου χρόνου στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Αυτό το πεδίο μελέτης, διερευνάται από την σκοπιά της ερμηνευτικής κοινωνιολογίας και της πολιτισμικής ανθρωπολογίας με βάση το εθνογραφικό παράδειγμα του Λάκκου, ενός χώρου διαφορικής κοινωνικής οργάνωσης συνδεδεμένου με ένα αξιακό σύστημα και κώδικες συμπεριφοράς που παρεκκλίνουν από του συμβατικούς κανόνες της ευυπόληπτης κοινωνίας. Η μελέτη καταγράφει διάσπαρτα ίχνη του αστικού λαϊκού πολιτισμού και παρουσιάζει μια τοπική εκδοχή του ρεμπέτικου σε μια πόλη για την οποία απουσιάζουν οι αναφορές για την ύπαρξη τέτοιων υποπολιτισμικών μορφωμάτων. Ο κοινωνικός κόσμος του Λάκκου συγκροτείται σε ένα καθορισμένο κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο, σε μια περίοδο κατά την οποία το Ηράκλειο μετασχηματίζεται, αλλάζει η κοινωνική του οργάνωση και μεταβάλλονται τα πρότυπα πολιτισμικής συμπεριφοράς και κοινωνικών σχέσεων. Το πραγματολογικό υλικό πάνω στο οποίο δομούνται τα ερμηνευτικά σχήματα της εργασίας προέρχεται από έρευνα πεδίου στο Ηράκλειο Κρήτης από τον Μάρτιο του 1993 έως τον Ιούνιο του 1995 και απαρτίζεται από βιογραφίες (ιστορίες ζωής ηλικιωμένων ατόμων που είχαν εμπλακεί στο παρελθόν σε δραστηριότητες του Λάκκου), εθνογραφικές παρατηρήσεις, ιστοριογραφικό υλικό, αποδελτιωμένα κείμενα εφημερίδων και περιοδικών της εποχής και πληροφορίες αρχειακών πηγών. Η ανάλυση επικεντρώνεται στον βιογραφικό λόγο και στον τρόπο με τον οποίο τα υποκείμενα διαπραγματεύονται τις κοινωνικές συνθήκες ύπαρξης τους. Οι βιογραφικές αναδρομές, μνήμες ανθρώπων διαποτισμένες από παροντικές στοχοθεσίες, αναλύονται ως αφηγηματικές πρακτικές που συγκροτούν μια κοινωνική ποιητική για τον κόσμο του Λάκκου και της μαγκιάς. Στο πλαίσιο του ιστοριογραφικού άξονα αναλύονται ως προς τα ιδεολογικά και κοινωνικά τους συμφραζόμενα, αποδελτιωμένες γραπτές πηγές, διερευνώνται στάσεις του κρατικού μηχανισμού και λόγιες εκφορές κρίσεων για την ιδιότυπη κοινωνική νησίδα και επιχειρείται η ανασύσταση του χρονικού του μετασχηματισμού της πόλης σε μια περίοδο ραγδαίων μεταβολών (Κρητική Πολιτεία, είσοδος προσφύγων κτλ.).

2014

<jats:p>Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η ποικιλόμορφη και πολυδιάστατη παρουσία του αρχαίου θεάτρου στο καβαφικό έργο· πιο συγκεκριμένα επιχειρείται η συγκεντρωτική καταγραφή και φιλολογική ανάλυση όλων των έργων του ποιητή που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με το αρχαίο θέατρο. Όπως διαπιστώνεται, η προσέγγιση του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη εξελίσσεται σταδιακά κατά την ποιητική διαδρομή του από το Ρομαντισμό στον Παρνασσισμό και το Συμβολισμό (περίοδος κατά την οποία εντοπίζονται και τα περισσότερα από τα ποιήματα της συγκεκριμένης θεματικής), και στη συνέχεια στο Ρεαλισμό, καθώς ο ποιητής ακολουθεί την ιστορική εξέλιξη του θεάτρου από την κλασική περίοδο (5ος αι. π.Χ.) έως την ελληνιστική / ελληνορωμαϊκή περίοδο (4ος αι. π.Χ. - 1ος αι. μ.Χ.) και την ύστερη αρχαιότητα (4ος - 5ος αι. μ.Χ.), μια φθίνουσα πορεία προς την παρακμή. Παρά το γεγονός ότι η εξέταση των έργων της πρώιμης ποιητικής περιόδου (1882;-1903), όπως και των έργων της ώριμης ποίησής του (1913-1929), αποκαλύπτει την απουσία μιας ενιαίας μεθόδου προβολής και «χρήσης» του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη -σχεδόν κάθε αναφορά εστιάζει σε κάποιο διαφορετικό σημείο από ένα σύνολο ετερόκλιτων στοιχείων (κείμενα, θεματικές, χώρος, τεχνικές κ.λπ.)-, ωστόσο βασικό συνδετικό στοιχείο των έργων της ωριμότητας αποτελεί η σταθερή ένταξη του αρχαίου θεάτρου σ' ένα ευρύτερο πλαίσιο παρακμής -με έμφαση στο ερωτικό στοιχείο-, σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό, ώστε να μετατρέπεται πλέον σε βασικό σύμβολο παρακμής. Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας εξετάστηκαν, επιπλέον, και άλλα επιμέρους θέματα, όπως η επαφή του Καβάφη με το αρχαίο θέατρο ως αναγνώστη και θεατή (γνώση και χρήση εκδόσεων αρχαίων κειμένων και σχετικών μελετών, παρακολούθηση παραστάσεων αρχαίου δράματος, ενδιαφέρον για τις Δελφικές Εορτές, γνωριμία με ηθοποιούς της εποχής του κ.λπ.), η ιδιάζουσα στάση του απέναντι στην αρχαία τραγωδία, που καταδεικνύεται από την προφανή απροθυμία του να συμπεριλάβει ποιήματα που σχετίζονται με αυτή στην επίσημη ποίησή του, και η ποιητική «αναμέτρησή» του με τον Αισχύλο, τον σημαντικότερο εκπρόσωπο του αρχαίου δράματος στο έργο του. Παράλληλα, μελετήθηκαν ειδικότερα ζητήματα της ιστορίας του αρχαίου θεάτρου, που απαντούν στην ποίησή του: η σχέση αρχαίου θεάτρου και σοφιστικής· η θέση του θεάτρου στη σύγκρουση Χριστιανισμού - ειδωλολατρίας (και ο ρόλος του Ιουλιανού του Παραβάτη)· η θέση των ηθοποιών στην κοινωνία των πρώτων χριστιανικών αιώνων έως και την ύστερη αρχαιότητα. Επιπλέον, στη διατριβή ερευνάται η ευρύτερη αφομοίωση στοιχείων του αρχαίου θεάτρου στην ποίηση του Καβάφη, κυρίως στα ιστορικά ποιήματά του: απόηχος τραγικών μοτίβων και θεμάτων, όπως και επιμέρους στοιχεία τεχνικής (τραγική ειρωνεία, περιπέτεια, από μηχανής θεοί, χορός, αγγελιαφόροι, βωβά πρόσωπα κ.ά.). Τέλος, εξετάζεται η ειδικότερη σύνδεση στην καβαφική ποίηση του αρχαίου θεάτρου με το τελετουργικό στοιχείο.</jats:p>

2009

Σε μία εποχή όπου η πολιτική αρετή θεωρείται δεδομένη, χωρίς όμως να είναι, ενώ η ηθική αρετή έχει αποδεσμευτεί από κάθε πολιτική χροιά, είναι επιτακτική η ανάγκη να ιδωθεί ο πολίτης υπό το πρίσμα μιας ηθικής και πολιτικής αρετολογίας. Σε συνέχεια του παραπάνω προβληματισμού, η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία «Ηθική και πολιτική αρετολογία στη Σοφόκλεια Αντιγόνη» επιχειρεί να ερμηνεύσει γνωρίσματα ηθικής και πολιτικής αρετολογίας μέσα από την τόσο γνωστή αρχαία ελληνική τραγωδία. Λαμβάνοντας υπόψη την Αριστοτέλεια φιλοσοφία, η εργασία διερευνά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συγκρούονται ηθική και πολιτική μέσα στην «Αντιγόνη». Επιπλέον, η εργασία αποτελεί απόπειρα προσέγγισης του βαθμού στον οποίο το ένα (ηθική) θα μπορούσε να συμπληρώνει το άλλο (πολιτική), προκειμένου να καταστήσουν «σπουδαίο» άρχοντα έναν «αγαθό» άνθρωπο-πολίτη.

2018

Although ancient Greek has been a major subject at the University of Lund since its foundation, the teaching of Modern Greek began in 1957, under the influence of the increasing interest in Modern Greek literature and the needs of Swedish archaeologists working in Greece. The Department of Modern Greek Studies at the University of Lund, now independent from the Department of Ancient Greek, has constituted one of the 35 Departments of the Centre for Languages and Literature since 2006 and it provides teaching, at both undergraduate and post-graduate level, research and translation of Greek authors. Even though funding from the Swedish government guarantees the existence of Modern Greek studies at the University of Lund, the support from the Greek State and Greek Institutions is considered essential for the future of Departments of Modern Greek Studies in European Universities in general.

2010