Eleştiri-Sonrası Okuma ve Bir Şiir: "Gecekondu"

Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, 2021

Osman Fahri'nin eseri...

Mülkiye Dergisi, 2017

Bu makale Türkiye kentleşmesi deneyimi ve şehircilik yazınından yola çıkarak iki hat üzerinden, popülist politikaların şehirdeki en belirgin tezahürü olan gecekondulara dair kuramsal ve tarihsel bir tahlil gerçekleştirmek üzere yazılmıştır. Birinci hat, bir kentsel barınma biçimi olan gecekondunun nasıl olup da geniş halk kesimlerinin siyasi eylemliliğinin ve farklı bir çeşit iktidar dilinin üretildiği mekân olduğunu sorgular. Burada, ezilmişlik ve aşağılanmışlık mefhumu ortaya çıkar ve esasında işaret ettiği Türkiye’nin son otuz yılına damgasını vurmuş olan mağduriyetin farklı bir düzlemde inşasıdır. İkincisi, gecekondu fikrinin hangi toplumsal safhalardan geçerek Türkiye kentsel yazınının belki de en önemli kavramsal aygıtı olduğunu anlamaya çalışır. Bu iki güzergâhı izleyen yazı 1960’ların –ve kısmen daha öncesinin- Cumhuriyet gazetesi arşivinden faydalanarak 27 Mayıs’ın öncesi ve sonrası evreleri de takip eder. 1960’lar kritik öneme sahiptir, çünkü devletin mekânsal süreçler üzerindeki gücünü kullanarak mülksüz halk kesimlerinin topraklandırılması yönündeki arayışın çok kısa zamanda yerini kitlelerin ve göçün nicel gücü karşısında karamsarlığa bıraktığı bir zaman dilimini temsil eder. This article suggests that two main lines of inquiry is necessary to grapple with the debate on the slum housing, the gecekondus, in Turkey. Employing a theoretical and historico-geographical grasp, the first line of inquiry adopts a political response regarding how and why wide swaths of urban populace gained new methods of urban activism throughout the 1950s and 1960s and how these new immigrants became articulated in mainstream media both as culprits and victims. Here, the titular notion of the humiliated and the insulted enters the fray to engender an oft-quoted feature of Turkish politics in the last three decades: the neverending quest to score political points via cultural injuries. The second line of inquiry discussed here focuses upon the theoretical uses and epistemological construct of the concept itself: gecekondu. The concept itself is the lynchpin of much debate and has a peculiarly central role in Turkish urbanism. These themes are critically studied using the 1960s newspaper archives –and to a lesser extent archives of the earlier decades. 1960s is perhaps the most crucial decade in developing an understanding on urban question in Turkey, since it represented the breaking point in which the optimism surrounding the state’s power over urban space was gradually replaced by the awe and pessimism that is borne out of the sheer immensity of newcomers and their newfangled political power.

Öz Bu çalışmada İki Savaş Arası Dönem Polonya Edebiyatında (Literatura Dwudziestolecia Międzywojennego) düz yazısıyla adından sıklıkla söz ettiren Maria Dąbrowska'nın Noce i Dnie (Geceler ve Günler) başlıklı romanı, nehir roman türüne göre incelenecektir. Roman, Niechcic ailesinin dört kuşağı üzerinden bir ailenin gelişimi ve değişimini ele alırken, diğer taraftan bu uzun yıllar içerisinde Polonya'daki tarihi, toplumsal, ekonomik, politik ve kültürel değişimleri yansıtmaktadır. Nehir roman türüne uygun olarak içinde tarihi roman, aile romanı, çağ romanı ve otobiyografik roman özellikleri taşımaktadır. Oldukça detaylı bir üslupla anlatılan olaylar geri dönüşlerle Kongre Krallığı'na kadar uzanır ve I. Dünya Savaşı'na kadar devam eder. Bu bağlamda yapıtta birçok karakter ve kent yer alır. Dört cilt halinde yayımlanan Geceler ve Günler, Polonya edebiyatında nehir roman türünün en önemli örneklerinden biridir. In this study, the novel named Noce i Dnie (Nights and Days) which was written by Maria Dąbrowska, who have made a distinguished name for herself with her prose during the interwar period of Polish Literature, will be reviewed in the contex of roman-fleuve genre. The novel introduces the change and development of a family through the four generations of Niechcic family while reecting historical, social, economic, politic and culturel changes occured during these years in Poland. In accordance with the river novel genre, it has the characteristics of historical novel, family novel, period novel and autobiographical novel. Events that are told with a quite detailed style, go back to Congress Poland with ashbacks and continue to the World War I. In this regard, many characters and cities are included in this work. Nights and Days, which was published in four volumes, is one of the most important examples of roman-fleuve genre in Polish literature.

2020

İslamî ilimlerin teşekkülünde ve sistematik kazanmasındaki en önemli etken şüphesiz ihtilâflardır. Bu ihtilâflar kaçınılmaz olarak eleştirinin ortaya çıkışına ve gelişimine zemin hazırlamıştır. İhtilâf kültürüne eşlik eden eleştiri, farklı ekollerin ve mezheplerin oluşumunda etkin rol oynamış, İslâm düşüncesinin her daim canlılığını korumasına araç olmuştur. Sahâbe döneminden başlayarak gelişimini sürdüren eleştiri olgusu, sonraki asırlarda ilim geleneğinin merkezine yerleşmiş ve âdeta bir otokontrol görevini üstlenmiştir. Bu sayede her söz ve görüş tartışılmış, gerektiğinde eleştirilerek eksik yönleri ortaya konulmuştur. 1

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020

İnsan hayatının önemli zaman dilimlerinden olan gece, divan şiirinde de sıklıkla kullanılan bir kavramdır. Birçok insan için sadece uyku ve istirahat ile sınırlı olan gece; şiirlerde aşk, eğlence, şarap gibi farklı unsurlarla birlikte ele alınmış ve şairin duygularını yansıtmada kullandığı önemli bir mefhum olmuştur. Aşk acısıyla inleyen âşık için bitip tükenmeyen bu zaman dilimini, eğlence düşkünleri dört gözle bekler. Bazı insanlar için korku ve ıstırap yaşatan gece bazı insanlar için arzularını gerçekleştirme fırsatını vermektedir. Çalışmamızda, güzellere ve eğlenceye düşkün olan Nedîm’in, şiirlerinde geceyi hangi kavramlarla ilişkili kullandığını; gece kavramının şairin zevk, arzu, endişe, öfke ve korku duygularını nasıl şekillendirdiğini örnek beyitler ile ortaya koymaya çalışacağız.