Bozdoğan Mezar Taşları

FETİH ÖNCESİ OSMANLI SANATI VE MİMARİSİ

İnceleme-Araştırma 275

Akademik Sayfalar, 2023

Karaman Mevleviliğin önemli merkezlerindendir. 615 yıl faaliyet gösteren Karaman Melvevihanesi'nin önemli kültürel miraslarından biri de Mevlevi mezar taşlarıdır. Karaman'da kitabesine ve tipolojisine göre sekiz adet Mevlevi mezar taşı tespit edilmiştir. Karaman Mevlevi mezar taşları, tip, süsleme, yazı ve malzeme özelliklerine göre kronolojik olarak bu yazıda anlatılmıştır. Karaman is one of the important centers of Mevlevi order. One of the important cultural heritages of the Karaman Melvevihane, which has been operating for 615 years, is the Mevlevi tombstones. Eight Mevlevi tombstones were identified in Karaman according to their inscription and typology. Karaman Mevlevi tombstones are described chronologically in this article according to their type, ornamentation, writing and material properties.

TURKMES 2019 TAM METİN BİLDİRİLER, 2020

Araştırmaya konu olan mezar taşları "Deniz Müzesi Komutanlığı'na" ait olup eserlerin Görsel ve ölçülerinin alınması, Müze Komutanlığı'ndan alınan izinle gerçekleştirilmiştir. Başta müze müdürü olmak üzere katkılarından dolayı tüm müze çalışanlarına teşekkür ederiz.

2021

I negöl I lçesindeki hazire ve mezarlıklardaki mezar taşlarını 12 konu alan bu çalışma, klasik anlamda üç aşamada gerçekleştirilmiştir. I lk aşamada konu ile ilgili kap-2

Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 2014

Antandros nekropolisinde müze kurtarma kazıları ve sonrasında başlayan sistemli kazılarda açığa çıkarılan mezar stelleri bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın içeriğini işlenmemiş doğal taşlar, herme formlu steller, üçgen alınlıklı stelleri, dairesel kesitli stel ile mezar işareti olarak kullanılmış bir kouros parçası oluşturmaktadır. Kronolojik olarak erkenden geçe doğru ele alınan stel grupları arasında herme formlu olanları ön plana çıkmakta dır. Bu grupta yer alan stellerin genel özelliği boylamasına dikdörtgen bir gövde, kısa dar bir boyun ve stilize insan başı şeklinde bir üst bölüme sahip olmalarıdır. Ancak baş ve gövde üzerinde insan uzuvlarının hiç biri işlenmemiştir. Erken örnekleri MÖ 7. yüzyılın ikinci yarısına ait olan bu grubun stelleri Klasik dönemde de kullanılmıştır. Steller her iki dönemde de altlık kullanılmadan doğrudan toprağa yerleştirilmiştir. Arkaik dönemin herme formlu stelleri dışında tespit edilen diğer mezar işaretleri bir kourosa ait baş parçası ve daire sel kesitli steldir. Dairesel kesitli stel olasılıkla iki boyutlu herme formlu stellerin üç boyutlu bir versiyonu olmalıdır. Antandros'un var olan stel grupları arasından Herme formlu örnekler, Hellenistik döneme kadar en azından bu grup için bir devamlılığın bulunduğunu göstermiştir. Hellenistik dönemle birlikte hem Herme formlu steller hem de diğer grupların kullanımı son bulmuş, bunlarını yerini stel altlıklarına yerleştirilen üçgen alınlıklı mermer steller almıştır.

Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2021

Özet: Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde kalan Siverek, Fırat-Dicle nehirleri arasında, dünyanın en eski yerleşim yeri Mezopotamya coğrafyasındadır. Hz. Ömer zamanında İslam topraklarına katılan kent o zamandan günümüze kadar ki süreçte bölgeye hâkim olan devletlere ait çok eseri topraklarında barındırmaktadır. Bu eserler arasında tarihi vesika niteliğindeki mezar taşları, damgalar bulunmaktadır; bunlar Türk Sanatında önemli bir yere sahiptir.

1. Uluslararası Türk-İslam Mezar Taşları Kongresi, Kuşadası/Aydın, 2018

ÖZET Genel görünümleriyle kümbetlerin mezar taşlarına uyarlanmış modelleri gibi duran bu tipin mezar taşları altıgen prizmal gövde, ara bölüm ve konik başlık biçiminde yapılmıştır. Karaman’da bu biçimde 15 adet altıgen prizmal mezar taşı tespit edilmiştir. Bulundukları yerler; Hacı İsmail Tekkesi, Yunus Emre Camii Haziresi, Şehir ve Gazalpa Mezarlıkları, Karaman Müzesidir. Ayrıca Karaman Kalesi burç ve bedenlerinde de 10’u aşkın altıgen prizmal mezar taşı görülmüştür. Süs amaçlı başlıkları dışarı taşırılmış bu mezar taşlarının çıkarılıp incelenmesi durumu olmadığından sadece burada sayısı verilmekle yetinilmiştir. Tipinin en gelişmiş örneği Karaman Müzesi bahçesindedir. Genel görünümü ile altıgen prizmal mezar taşları ile aynı bu mezar taşı; silindirik gövdesiyle bu tipin dışına çıkmaktadır. Gövdesine sekiz adet dikey pano işlenmiştir. Altıgen prizmal mezar taşları başlıklarına göre terkli takkeli, rumi ağlı, geometrik ağlı ve külahlıdır. Bir örneği mermer diğerleri tüf malzemelidir. Şehir mezarlığındaki bir mezar taşı ile müzedeki üç mezar taşı kitabelidir. Tarihlisi tespit edilememiştir. Tarihlendirmede metin kalıpları, yazısı, bulundukları hazire, mezarlık ve tarihi yapı ile yanlarındaki başka tip tarihli mezar taşları karşılaştırma unsuru olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca çok benzemelerinden dolayı kümbetlerin yoğun yapıldığı 12.-13. yylara bakarak bu mezar taşlarının 1250-1350 tarih aralığında yapıldığı kanaatine varılmıştır. Türkiye’de tek örneği Karaman’da tespit edilen altıgen prizmal mezar taşları literatüre ilk kez girmektedir. Anahtar Kelimeler: Kümbet biçimli, altıgen prizmal, tüf, mermer, eşkenar dörtgen ağlı, rumi ağlı, sülüs, terkli takkeli, terksiz takkeli, zencirek ABSTRACT These types of tombstones, with their overall appearance, are like models adapted to the tombstones of the cupolas. They are made in the form of hexagonal prism body, intermediate section and conical head. In this way, 15 hexagonal prism tombstones were identified in Karaman. Where they are located; Hacı İsmail Tekkesi, Yunus Emre Mosque, City and Gazalpa Cemeteries, Karaman Museum. In addition, more than 10 hexagonal prism gravestones were found in the bastions and bodies of Karaman Castle. Since these grave stones were not removed and examined, only the number of these tombs was given. The most advanced example of its type is in the garden of Karaman Museum. The general appearance of this tombstone is the same as the hexagonal prism tombstones, but the cylindrical body of the stone is different from this type. On its body, Eight vertical panels were processed. In one example marble is used and tuff material was used in others. A tombstone in the city cemetery and three tombstones in the museum have epitaphs. The date has not been determined. In the dating, text molds, inscriptions, cemetery and historical building and other types of tombstones dated to them were evaluated as comparison elements. Moreover, because of their dense ornements by looking at the 12th-13th centuries during when the domes were densely built, it is believed that these tombstones were built between 1250 and 1350. Unique sample of hexagonal prism tombstones in Turkey detected in Karaman is the first to enter the literature. Keywords: Cupola, hexagonal prismal, tuff, marble, calligraphy.

Karaman'da Hadimi'ler, 2016

Hadimî Hazretlerinin Karaman'a müftülük yapmış torunu Abullah Hasîb Efendi, kardeşleri, çocukları ve torunlarına ait 14 adet mezar taşı, bu makalede toplanmıştır. İçlerinde müftü, vali, mevlevi, darulhilafe muallimi var. Çok genç yaşta hastalıktan vefat edenler de. Mezar taşlarının genel tanımı yapılarak kitabe metni dil içi çevirisi ile beraber bu çalışmada verilmiştir. Hadimilerin Karaman kolu "şeber", ve "eren" soyadı ile devam etmektedir.