İntiharın Fıkhı -Psikopatolojik Boyutları ve Vaka Sunumu

İntiharın Fıkhı -Psikopatolojik Boyutları ve Vaka Sunumu-, 2018

1 İNTİHARIN (ÖZKIYIM) FIKHI -İntiharın psikopatolojik boyutları, vaka sunumu ve fıkhi açıdan değerlendirilmesi-Öz Kişinin kendi hayatına son vermesi olarak tanımlanabilecek intihar, sadece şahısları ve aileleri değil toplumları derinden sarsan önemli ve uluslararası bir sorundur. İslam başta olmak üzere bütün semavi dinlerin olumsuz değerlendirdiği ve önlemeye çalıştığı bu eylemin, sebep ve sonuçlarının özellikle de İslam fıkhı açısından incelenmesi önem arz etmektedir. Modern yaşam alışkanlıkları ile zaman içinde sayısı artan bu eylem, İslam toplumlarında da görülebilmektedir. Bu davranışın klasik kaideler ve modern bulgular çerçevesinde yeniden değerlendirilmesi, İslam toplumlarının geleceğine katkıda bulunacaktır. ANAHTAR KELİMELER: fıkıh, psikoloji intihar, psikopatoloji, vaka sunumu Abstract Fiqh of Suicide -Psychopathological Dimensions and Case-Presentation-

ÖZ: Türk halk edebiyatı ürünleri içinde anlatma (narratif) esasına dayanan ürünler bir kültürel bellek mekânlarıdır. Ortaya çıktığı toplumun soya-kültürel dokusunu yansıtan halk anlatılarında çeşitli olgular/değerler sembollerin gizil gücüyle yansıtılır. İnsanın çeşitli nedenlerden dolayı yaşamına kendi eliyle son vermesi, kendini öldürmesi şeklinde tanımlanan intihar, sosyal bir olgudur ve içinde yaşadığımız toplumda olduğu gibi halk anlatılarında da görülür. Halk anlatılarında intiharlar; eyleme dönüşen/ölümle sonuçlanan intiharlar, eyleme dönüşmeyip düşünce planında kalan intiharlar olmak üzere iki grupta ele alınabilir ve bunlar çeşitli nedenlerden kaynaklanır. Halk anlatılarında intiharın nedenleri arasında aşk, zorla evlilik, namus, sadakati gösterme, suçluluk psikolojisi, sır paylaşımı, dermansız derde tutulma, yüksek özsaygı, varoluşsal bunalım vb. etmenler yer alır. Bu çalışmada halk anlatılarda intihara yol açan nedenler tasnif edilmiş ve intihar olgusu psiko-sosyal açıdan ele alınmıştır. Böylece toplumda yanlış giden kimi şeylere ve sosyal eleştiriye dikkat çekilmiştir. İntiharın bir çözüm olmadığı vurgulanmış ve hayatın kutsallığı üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Halk anlatıları, intihar, sembol, ölüm, psiko-sosyal. ABSTRACT: The works based on narrative products in Turkish folk literature are a cultural memory space. Various facts/values are reflected with the secret power of symbols in folk narratives reflecting the socio-cultural texture of the society in which it emerges. Suicide, which is defined as the way one ends his/her own life with his/her own hands for various reasons, and which is defined as killing oneself, is a social phenomenon and occurs in public narratives as well as within the society in which we live. Suicides may be dealt with in two groups in public narratives as those that turn into action/result in death, and those that do not turn into action but remain in the thought, and these are caused by various reasons. Among the causes of suicide, there are love, forced marriage, honor, loyalty, guilty conscience, secret sharing, having an unrecoverable disease, high self-esteem, existential depression, etc. In this study, the causes of suicide were classified in public narratives, and the phenomenon of suicide was discussed in psycho-social terms. By doing so, some things that go wrong within the society and social criticism were noted. It was emphasized that suicide is not a solution and the life is sacred. Keywords: Folk narratives, suicide, symbol, death, psyhco-social.

Psikotravmatoloji-2022, 2022

T ravma kökenli durum veya olaylar karşısında insanların ve toplumların verdikleri tepkiler, travmaların psikoterapileri ve önleme politikaları, psikolojinin temel alanları arasında yer alan psikotravmatolojinin odak konularını oluşturmaktadır. 1 Bir başka deyişle psikotravmatoloji, travma öncesindeki, anındaki ve sonrasındaki yaşanan süreçleri ve ilişkili faktörleri araştıran bilim dalıdır. 2 Bunların yanı sıra, akut ve kronik travmatik durumların neler olduğu (deprem, sel ve yangın vb. doğal afetler, fiziksel, duygusal ve cinsel istismar, göç, savaş, terör ve bölgesel çatışmalar benzeri insan eliyle meydana gelen olaylar), bireylerin psikolojisini nasıl etkilediği, ilerleyen yıllarda hangi psikopatolojiler geliştirmelerine yol açtığı, bu patolojilerin tedavilerinin sağlanması ve travmatik dissosiyasyon, psikotravmatolojinin temel çalışma alanları arasında yer almaktadır. 3-5 ÖZET Psikotravmatolojinin temel çalışma alanları arasında çocukluk çağı travmaları ve dissosiyatif bozukluklar yer almaktadır. Dissosiyatif bozukluğa sahip bireylerin genellikle çocukluk yıllarında yoğun travmatik yaşantılara maruz kaldıkları bilinmektedir. Dissosiyatif bireyler, travmatik durumlar karşısında ebeveynleri tarafından yeterince korunamadıkları ve hatta tekrar travmatize edilerek kurban edildikleri için ilerleyen yıllarda kronik ve tekrarlayıcı şekilde mağduriyet; yani "reviktimizasyon' yaşamaktadırlar. Tüm bu zorlayıcı durumlar karşısında fiziksel ve psikolojik sağlıkları olumsuz yönde etkilenen dissosiyatif bireylerin yaşadıkları travmalarla başa çıkmakta zorluk çekerek intihar girişiminde bulunabildikleri veya kendine zarar verme davranışları gösterebildikleri dikkat çekmektedir. Bu nedenle, dissosiyatif bireylerin psikoterapilerinde travma merkezli krize müdahale çalışmalarının yapılması büyük önem taşımaktadır. Anah tar Ke li me ler: Dissosiyatif bozukluklar; çocukluk çağı travmaları; psikotravmatoloji; kendine zarar verme davranışları; intihar girişimleri ABS TRACT Childhood traumas and dissociative disorders are among the main fields of study of psychotraumatology. It is known that individuals with dissociative disorder psychopathology were generally exposed to intense traumatic experiences during their childhood. Dissociative individuals experience victimization chronically and repetitively in the later years of their lives; because they were not sufficiently protected by their parents in the face of traumatic situations and become victim by being traumatized repeatedly; that is, they are experiencing "revictimization". It is noteworthy that dissociative individuals, whose physical and mental health have been adversely affected in the face of all these challenging situations, have difficulty in coping with the traumas they experience and may ttempt suicide or show self-harming behaviors. For this reason, applying trauma-centered crisis interventions in the psychotherapy of dissociative individuals has great importance.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi

Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by at least two referees and confirmed to include no plagiarism.

Abant Izzet Baysal University Graduate School of Social Sciences, 2012

İntihar girişimleri, bir halk sağlığı sorunu olduğu gibi önemli bir hastalık yükünü de oluşturmaktadır. Her toplumun olduğu gibi, içinde yaşadığımız toplumun da sosyal bir geçeği olan intihar olgusu üzerinde birçok çalışma yapılmıştır. İçinde yaşadığımız toplumda gençlerin ruhsal gelişim sorunlarında hızlı bir artış yaşanmaktadır. Birey çözüm yolu olarak da intihar etmeyi görmektedir. Aslında, intihar önlenebilecek bir ölüm nedenidir. İntihar eden insanlar değişik nedenlerle yaşamlarına son vermek isterler. Yapılan araştırmaları incelediğimizde, intihar girişiminde çok çeşitli etkenlerin olduğu görülmektedir. Genelde birkaç neden bir arada bu eylemin ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. İntihar olgusu, tamamen bireysel bir davranış olmakla birlikte, aynı zamanda sosyal süreç ve koşulların da iç içe geçtiği sosyal bir olgudur. İntihar, genç insanların en üretken çağlarında, ölümlerine yol açmaktadır. İntihar girişimi, kızlarda erkeklerden 2 kat daha fazladır. En sık kullanılan yöntem ise yüksek dozda ilaç almaktır. İntihar olgusu, sadece Türkiye'de değil, bütün dünyada önemli bir sorundur. Bu çalışma, kuramsal bir araştırmanın ürünüdür. Bu alanda deneysel ve kuramsal çalışmalar ve yazılan eserler incelenerek bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Tüm bulgular literatür bilgilerinin ışığında tartışılmıştır.

6. Siyasal Psikoloji Konferansı, 2020

Mahkûmların mental durumlarını etkileyen cezaevi koşulları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Fakat psikolojik durumları etkileyebilecek yaygın faktörler arasında (bazen niasin veya B12 vitamini eksikliği durumunda demansla sonuçlanabilecek) beslenme bozuklukları, uyku bozuklukları, cinsel bozukluklar, hijyen koşulları veya cezaevi personeli tarafından kötü muamele sayılabilir. Ulusal komisyonlar, hükümetler ve uluslararası toplumun hapishanelerde daha iyi bir yaşam için sayısız vaatlerine ragmen mahkûm intiharlarının önüne geçilememiştir. Birçok yerde intihar, cezaevinde önde gelen ölüm nedenidir. Uluslararası intihar araştırmasının sonuçlarına dayanarak, ceza infaz kurumlarındaki intihar oranının genel nüfusa göre birkaç kat daha yüksek olduğu konusunda konsensüs bulunmaktadır. Son yıllarda, cezaevi intiharlarında küçük ama umut verici bir azalma gözlenmiştir. Cezaevi intiharları üzerine yapılan ulusal çalışmalar, cezaevi şartlarının iyileştirilmesi ve intihar davaları ile ilgili araştırmaları içeren gelişmiş eğitim müfredatı sayesinde konuyla ilgili artan farkındalık, intihar oranlarındaki genel azalmayı etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Bu tür gelişmeler önemli olmakla birlikte, kalıcı değildir. İntihar riskini azaltmayı sürdürmek ve ilerletmek için hem hekimlerin hem de cezaevi idarecilerinin sürekli ve tutarlı çabaları gerekmektedir. Cezaevi intiharlarında diğer belirleyici tecrittir. Uzun süre uyaran yoksunluğu sonucunda, bireylerde, uyarana karşı hipervijilans, algı bozuklukları, illüzyon, halüsinasyon, panik atak, düşünme, hafıza ve konsantrasyon bozuklukları, primitif, agresif ruminasyon, paranoya, öfke kontrolünde zorluk ve delirium gibi psikiyatrik semptomlar görülmektedir. İzlemesi ve risk değerlendirmesi zor olan tecrit edilmiş mahkûmlarda, intihar girişimleri, müdahalesi zor ve daha ölümcül olmaktadır. Mahkûm intiharlarına karşı, hekimlerin ve ceza infaz memurlarının bilinçlendirilmesi ve onlara eğitim sağlanması ile kamuoyu yaratma çabaları çok değerli olmakla birlikte, bu konuda gözle görülür bir aşama kaydetmek için düzeltici bir ceza tekniği olarak kapatmanın işlevselliği sorgulanmalı ve daha yapısal dönüşümlere yönelinmelidir.

Accession Number: 96806967; Zincir, Selma Bozkurt 1 Zincir, Serkan 2 Köşker, Selcen Doğru 1 Sünbül, Esra Aydın 1; Email Address: [email protected] Aksoy, Arzu Etlik 1 Elbay, Rumeysa Yeni 1 Cengiz, Fatma Feriha 1 Gürdal, Sena 1 İzci, Filiz 1 Semiz, Ümit Başar 1; Affiliation: 1: Erenköy Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatrik ve Nörolojik Kliniği, İstanbul-Türkiye 2: Kocaeli Gölcük Askeri Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Kocaeli-Türkiye; Source Info: 2014, Vol. 4 Issue 2, p53; Subject Term: SUICIDAL behavior; Subject Term: RESEARCH; Subject Term: PSYCHOTHERAPY patients; Subject Term: PSYCHIATRIC research; Subject Term: IMPULSE control disorders; Subject Term: MENTAL depression; Subject Term: PSYCHIATRIC diagnosis -- Research; Author-Supplied Keyword: attempted suicide; Author-Supplied Keyword: psychiatric inpatients; Author-Supplied Keyword: socio-demographic variables; Author-Supplied Keyword: intihar girişimi; Author-Supplied Keyword: psikiyatrik yatan hastalar; Author-

Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2020

İntihar kişinin bilerek ve isteyerek yaşamına son vermesi durumudur. Yaş, cinsiyet, psikiyatrik bozukluklar, zorlu yaşam olayları, umutsuzluk ve çaresizlik hisleri, fiziksel, cinsel istismar ailesel ve genetik faktörler, ciddi ve ağır bedensel hastalığa sahip olma gibi birtakım faktörler intihar davranışı üzerinde etkili olabilmektedir. Dünyada son zamanlarda yapılan çalışmalar özellikle çalışma çağındaki nüfusta intihar vakalarının arttığını ve işyerlerinin intihar haberleriyle gündeme geldiğini göstermektedir. Bu durum çalışan popülasyonda iş ve çalışma koşullarıyla ilgili stresörlerin intihar davranışıyla ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Bu sebeple çalışmada iş, meslek ve çalışma koşullarının intiharla ilişkisi ülke örnekleri ve yapılan bilimsel çalışmalarla incelenerek, intiharın olası sonuçları ve alınabilecek önlemlere değinilecektir.

The aim of this study is to examine how suicide is represented in cartoons and how it pictures the common beliefs and prejudices about suicide in terms of presentation of suicide in media and to make a critical analysis of those cartoons. The issues of five different humour magazines (Gırgır, Limon, Leman, Penguen and Uykusuz) have been scanned and cartoons, photos and comicstrips

Uluslararası II. Ortadoğu Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2016

Bireylere yüklenilen bu sorumluluklar, bireylerin toplum ile uyumlu olmasında etkili olmaktadır. Ancak her zaman beklenilen sonuçların elde edilemediği de zaman zaman görülmektedir. Ataerkil toplum yapısı içinde kadına yüklenilen ev içi işleri ve ilişki ağını düzenleme görevi; evin ekonomik yükünden ve ev dışında evin temsili, gücü ve otoritesi ile göstermesi istenilen erkeğin, görevini yerine getirememesi durumunda intihar vakaları yaşanabilmektedir. Yaşlılık da güç ve otorite kaybı olarak değerlendirildiği için yaşlı erkekler arasında kadınlara göre intihar oranlarında artış olmaktadır. Tüm bu kabuller, çalışma içinde TÜİK’in son beş yıl intihar verileri ışığında sosyolojik değerlendirmelerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsel roller, yaşlılık, intihar.