Şehzade ve Süleymaniye Külliyeleri'nde Su Mimarisi

Işık Şahin'e Armağan, Ed. S.Melike Zeren-Hasdağlı, Emre Taştemür, Trakya Üniversitesi Yayınları, Edirne, 2022, s.267-296.

Belleten, 2021

Edirne Sarayı'nın inşası Sultan II. Murad tarafından başlatılmış, Fatih Sultan Mehmed zamanında tamamlanarak hizmete açılmış ve sonraki dönemlerde yapılan eklerle birlikte 19. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır. Bünyesinde yüz kadar yapıyı barındıran sarayın su ihtiyacını karşılamak için çeşitli kaynaklardan isale hatları ile sular getirilmiş olup bu suların dağıtımı ve kullanımı için su terazisi, maksem, çeşme ve havuz gibi yapılar inşa edilmiş; bunlara ilaveten yeraltı sularından da faydalanmak için kuyular açılmıştır.

Osmanlı Devleti'nde kadınların konumu, sosyo-kültürel ve ekonomik statüleri, inşa ettirdikleri yapılar üzerinde, etkin bir güçlerinin olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada kadınların mimari alandaki etkinliği kapsamındaki çeşme yapıları ele alınmıştır. Osmanlı'da Harem'de en üst makamda bulunan ve sarayın en itibarlı hanımı olarak bilinen vâlide sultanlar, padişahın annesi olarak padişah ailesinin içinde de özel bir konumda yer almışlardır. Oğullarının padişah unvanı almaları ile saraydaki etkin konumları neticesinde güç ve zenginlikleri artmıştır. Bu sayede onlar dini ve sosyo-kültürel nitelikte, cami, medrese, darüşşifa, hamam, köprü gibi çok sayıda yapı inşa ettirmişlerdir. Osmanlı Dönemi'nde valide sultanların mimari alanda yaptıkları önemli katkılar arasında, toplumun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa ettirdikleri çeşmeler de yer almıştır. Valide sultanlar tarafından inşa ettirilen çeşmeler, her ne kadar toplumun ihtiyacını karşılamak için olsa da aynı zamanda dönemin estetik zevklerini yansıtan

Art-Sanat, 2019

Üsküdar Ahmediye Külliyesi ve Lale Devri Mimarisi İçindeki Yeri Öz III. Ahmet döneminde 1718 yılında imzalanan Pasarofça Antlaşması'ndan sonra Batı ile uzun süreli barış devrine girilmiştir ve ilk elçiler Avrupa'ya yollanmıştır. Bu amaçla Yirmisekiz Mehmet Çelebi ilk Osmanlı elçisi olarak Fransa'ya gönderilmiştir. Yirmisekiz Mehmet Çelebi'nin Fransa seyahatinden getirdiği saray ve bahçe planları ile sefaretname Padişah III. Ahmet ve Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın dikkatini çekmiştir. Bu sebeple III. Ahmet döneminde hem sultan hem de devlet ricali tarafından özelikle İstanbul'da çok sayıda imar faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Lale Devri olarak adlandırılan 1718-1730 yılları arasındaki dönemde kasırlar, köşkler, saraylar, çeşmeler, sebiller, kütüphaneler ve orta ölçekli külliyeler yapılmıştır. 1722 yılında yaptırılan Ahmediye Külliyesi de dönemin en önemli orta ölçekli komplekslerinden biridir. Bu külliye genel olarak Klasik Osmanlı mimarisi özelliklerine sahiptir. Ancak kompleksin bazı bölümlerinde Doğu-Batı sentezi uygulamalar da görülmektedir. Bu açıdan bakıldığında Ahmediye Külliyesi aynı zamanda bir geçiş dönemi yapısıdır.

Belleten, 2021

Edirne Sarayı’nın inşası Sultan II. Murad tarafından başlatılmış, Fatih Sultan Mehmed zamanında tamamlanarak hizmete açılmış ve sonraki dönemlerde yapılan eklerle birlikte 19. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır. Bünyesinde yüz kadar yapıyı barındıran sarayın su ihtiyacını karşılamak için çeşitli kaynaklardan isale hatları ile sular getirilmiş olup bu suların dağıtımı ve kullanımı için su terazisi, maksem, çeşme ve havuz gibi yapılar inşa edilmiş; bunlara ilaveten yeraltı sularından da faydalanmak için kuyular açılmıştır. Bu büyük saray kompleksi Osmanlı-Rus ve Balkan savaşları sırasında büyük oranda yok edilmiş, diğerleri ile birlikte su yapılarının da çoğu yok olmuş; sadece, saray maksemi, Namazgâhlı Çeşme, Matbah-ı Âmire Çeşmesi ile bir kuyu ve su terazisi günümüze ulaşabilmiştir. Bu çalışmada, fotoğraf ve çizim gibi görsel bilgileri bulunanlar ile yukarıda bahsi geçen mevcut su yapılarının tanıtılıp değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunlar arasında 15. yüzyıla tarihlenen maks...

Üsküdar - Bostancıbaşı Derbendi Güzergahı

Art-Sanat, 2020

Şemsi Ahmed Paşa Külliyesi, 16. yüzyılda isminden de anlaşılacağı üzere uzun yıllar boyunca çeşitli devlet kademelerinde görevlerde bulunmuş Şemsi Ahmed Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Bu yapı, barındırdığı nitelikler açısından Osmanlı Klasik Dönem Mimarisi içerisinde, üzerinde dikkatle durulması gereken önemli yapılardan biridir. Yapıyı diğer Sinan yapılarından ayrıcalıklı kılan, işlevlerin plan yerleşiminde farklı kurgulanması ve ölçek olarak en küçük külliye yapısı olarak inşa edilmesidir. Küçük olması veya yerleşimin asimetrik olması onu değersizleştirmemiş bilakis parçaların birbirine eklemlenerek bir bütüne ulaşması ve bağlamı içerisinde dengeli ve uyumlu bir biçimde kurgulanması onu estetik kılmış ve Üsküdar’ın siluetinde önemli bir yer edinmesine sebep olmuştur. Bu makalede yapının bağlamı ve bunun zaman içinde değişimi, özel olarak yapının mimari özellikleri, geçirdiği onarımlar üzerinde durulmuştur. En son olarak da yapının son restorasyon çalışmasından sonra güncel hasar tespit analizi yapılmıştır. Kullanımdan kaynaklı bozulmalar, nem kaynaklı bozulmalar ve yapısal bozulmalar tespit edilmiştir. Ayrıca, termal kamera destekli fotoğraflar üzerinden ilgili bozulmaların sebepleri irdelenmeye çalışılmıştır.

Journal of Turkish Studies, 2018

genişleyen kent dokusu içinde kalması bu yapıların özgün kimliklerini yitirmesine neden olmuştur. Tüm bu nedenlerle, suyolu yapıları özgün işlevleri de göz önüne alınarak bir proje dâhilinde korunmalı ve bu korumanın da sürekliliği olmalıdır.

ASOSJOURNAL , 2018

Abstract In the study of architectural constructions, historical documents and records describing the period of construction constitute an important place. It gives important information about the construction plan, construction process, employees, organization, period construction system and technology. Over time, due to natural disasters and sometimes the needs of the community, changes in the structure can occur. At this stage, too, structure readings and inspections are introduced to understand the changes that the circuitry has undergone. In order to make healthy evaluations, both in the historical process and in the knowledge and documentation that illuminate the construction process, there is a need to place them on the spot. In this study, Sultan Ahmed Külliyesi water structures will be handled extensively in the framework of the archive documents such as the official seal boks (ruznamçe, resm, mühimme defterleri) and the data obtained as a result of on-site inspections.