„Nowość” i jej wartość w muzyce, czyli podążając tropem Dahlhausa

2019

W jednym z wywiadów udzielonych w kwietniu 1977 roku na łamach włoskiego komunistycznego czasopisma „L’Espresso” Julia Kristeva dostrzegła konieczność powiązania dyskursów awangardowych z feministyczną praktyką: Uważam, że zadaniem współczesnego ruchu feministycznego jest wynalezienie takiej formy anarchizmu, która wyraziłaby swoim zachowaniem i działaniem dyskurs historycznej awangardy: destrukcję (tradycyjnego) zachodniego podmiotu. Przykładem takich praktyk, zdaniem autorki La revolution du langage poétique (1974), może być – oprócz Comte’a, de Lautréamonta i Stéphane’a Mallarmégo – twórczość Ezry Pounda i Louisa-Ferdinanda Celine’a, poetów sympatyzujących z faszyzmem i jawnie kontestujących jakiekolwiek działania anarchistyczne (Fragment tekstu)

Teksty Drugie, 2013

Od narodzin określają nas spojrzenia. Wpleceni w nie, patrzymy na innych, oni-na nas. W przestrzeni publicznej ("na wolnym rynku przypadkowych spojrzeń" mówi Peter Sloterdijk) muśnięcie wzrokiem, przelotne bycie widzianym nie nakładają się na siebie, nie zagrażają podmiotowej autonomii. Spojrzenia (wy)mijają się, czasem krzyżują. Ich przedłużonego spotkania nie tłumaczy znajomość czy jakikolwiek inny element poddający się interpretacji; choć pojawiają się ulotne komunikaty (na przykład uśmiech), momentalne zbliżenie stapia się z fundamentalną obcością. Intersubiektywne "krótkie spięcie" (lecz nie przejście od stanu "obcości" do "znajomości") trwa sekundę, po czym odwracamy głowę, by wrócić do uprzedniej roli. Bez tych barier-równie koniecznych, jak granice między światem żywych i umarłych-niemożliwe byłoby stworzenie świata społecznego. W jego ramach spełniamy zarówno nasze pragnienie bycia z innymi (zbliżenia), jak potrzebę odróżnienia się od nich 2. Czasami dystans znika. Spojrzenie przebija niewidzialną otoczkę (niewidzenia, bycia niewidzianym), wędruje ku nam, byśmy mogli się w nim dostrzec, tworząc "wyjątkowy stan intersubiektywny" (Sloterdijk). (Roz)poznajemy się w oczach innych, przeobrażonych w nasze zwierciadła. Poddani spojrzeniu, przestajemy władać sobą, łączymy twarze w "intymnym univer-1 Wersja skrócona ukazała się w języku angielskim (tłum M. Mrozik): The gaze of Medusa, w: Vision and cognition, ed. T. Dobrzyńska, R. Kuncheva, Sofia 2011, s. 3-27. Pan Profesor Benedetto Bravo zechciał przeczytać tekst przed drukiem. Jego uściślenia i krytyczne uwagi były dla mnie bezcenne.

Acta Universitatis Wratislaviensis, 2019

Jeden z najsłynniejszych dziś architektów Rem Koolhaas podejmuje problem obiektów architektonicznych jako zsieciowanych, podlegających transformacjom procesów nie tylko konstrukcyjnych, lecz także społecznych i politycznych. Z kolei socjolog Bruno Latour tym razem konstruuje teorię-broń/nowe narzędzie, za pomocą którego architekci mieliby poruszyć statyczne dotąd obiekty (Give me a gun and I will make all the buildings move) i projektować w przestrzeni nieeuklidesowej. Teoretycznie "ostukując architekturę Koolhaasa laseczką ślepca", Latour z jednej strony znów udowadnia, że nigdy nie byliśmy nowocześni, a z drugiej proponuje tak spojrzeć na proces projektowania, by dostrzec publiczny charakter rzeczy, odkryć sprawczość nie-ludzkich aktorów. Co wynika ze współpracy Latoura z Koolhaasem? Czy rozważania praktyka i teoretyka, architekta i socjologa okażą się istotnym wkładem pozwalającym na rewizję zwrotów kulturowych? W artykule, w duchu krytycznego namysłu nad mitem samotnego geniusza (naukowca, architekta), śledzę postulaty traktowania projektowania jako procesu kolektywnego, sieciującego pracę pomocników i współpracowników, zbieraczy danych i poszukiwaczy kontekstów. Czy w praktyce architektonicznej są one rzeczywiście realizowane? Czy w tym wypadku naprawdę można mówić o eksperymentalnych metodach produkcji i prezentacji wiedzy? Słowa-klucze: krytyczne projektowanie, architektura, materialność, nowa humanistyka, eksperyment Bruno Latour od wielu już lat w obszarze nowej humanistyki proponuje tyleż ciekawe, co kontrowersyjne koncepcje tego, jak można dziś badać kulturę, wychodząc poza jej krytykę, a skupiając się raczej na metodycznym poszukiwaniu połączeń, translacji i sieci między różnymi porządkami: społecznym, kulturowym, materialnym, technologicznym, cielesnym, politycznym itp. Usiłuje tym samym zasypać przepaść między naukami ścisłymi a humanistyką. Efektem tych poszukiwań jest bardzo szeroko zakrojony program badawczy, który można by było określić jako "demokracja skupiona wokół rzeczy". Celem jest zatem społeczny gest splatania na nowo tego, co materialne, nie-ludzkie, biologiczne, tekstowe. Dlatego Latour, jak wielu innych badaczy z kręgu studiów nad nauką i techniką (Constructive Technology Assessment, CTA) czy konstruktywistycznej socjolo

Studia Europaea Gnesnensa, 2018

Since the mid-twentieth century, there has been a discussion in the academy about "two cultures": humanities and sciences and the so-called third culture. In this article I outline the history of this debate. I also present new trends in contemporary humanistic reflection: posthumanism and transhumanism, which are based on interdisciplinary research. I am also describing the projects and the output of several currents of contemporary art: robotic art, bio art and bio-robotic art.

Teksty Drugie

Przestrzenie Teorii, 2015

Kultura i Wychowanie

Artykuł przedstawia stosunkowo nowe uzależnienie, jakim jest fonoholizm. Omawia niebezpieczne korzystanie z telefonu komórkowego i Internetu. Przybliża zagadnienie uzależnień, ich rodzaje, mechanizmy działania i uwarunkowania społeczne. Sytuuje uzależnienie od telefonu jako uzależnienie behawioralne związane z nowymi mediami. Przedstawia przyczyny i pokazuje skutki fonoholizmu. Wykazuje związek zmian modelu komunikacji z powstaniem nowych mediów oraz z uzależnieniem od nich. Pokazuje wpływ uzależnienia od telefonu na relacje oraz zmiany społeczne zachodzące w związku z postępującym rozwojem technologii. Słowa klucze: uzależnienia, uzależnienia behawioralne, telefon, relacje, media społecznościowe, Internet, cyberpsychologia, tożsamość

2018

Postrzeganie i identyfikowanie trendów, czyli określonych prawidłowości, które opisują dynamikę przekształceń to, jak słusznie stwierdzają autorzy, jeden ze sposobów zrozumienia i porządkowania zmiennej rzeczywistości. Autorzy poszczególnych tekstów dobrze objaśniają, dlaczego słowo "trend" stało się współcześnie gwiazdą leksykalną, a zarazem ważną kategorią analityczną i opisową, a także najczęściej wartościowaną pozytywnie (samo słowo trend jest trendy: znaczy cool). Żyjemy w czasach bezprecedensowej zmienności zarówno w sferze osobniczej, społecznej jak i pozaspołecznej (np. zmiany klimatyczne). Rozumienie istoty, e ologii, natury trendów zarówno w skali mega, makro, mezo i mikro-a wszystkie te wymiary są w książce dobrze przedstawione-jest warunkiem zrozumienia świata i procesów w nim zachodzących.

Studia Chopinowskie

Skromną ilościowo literaturę przedmiotu poświęconą twórczości Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego tworzą przede wszystkim nieliczne artykuły dotyczące tematyki operowej i wzmianki o twórczości kompozytora w opracowaniach monograficznych historii muzyki polskiej XIX wieku. Również artykuły Macieja Negreya poświęcone II Symfonii c-moll i monografia Williama Smialka nie wyczerpują problematyki muzyki instrumentalnej tego kompozytora. Rozmiary i wartość artystyczna tej części spuścizny twórczej, jej różnorodność gatunkowa, a także przesycenie jej wątkami narodowymi to powody, dla których należy uznać Dobrzyńskiego za najwybitniejszego polskiego kompozytora I połowy XIX wieku tworzącego w kraju. W artykule zwracam uwagę na grupę najważniejszych jego dzieł instrumentalnych (realizowanych w formie cyklu sonatowego) i dwa sposoby tworzenia muzyki w duchu narodowym, które w tych kompozycjach wykorzystywał. Punkt wyjścia do rozważań stanowią wybrane teksty teoretyczne i historyczne Kazimierza Brod...

Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

Gender in Traditional Music: An Overview of the New Challenges Related to Polish Ethnomusicology in the 21st Century The subject of the article is to present the feminist trend in Western ethnomusicology and then to compare it with the state of research in Poland. The query included the latest Western musicological and ethnomusicological literature, as well as the known sources about gender in Polish traditional music. The author, based on the experience gained during the field research carried out in recent years, indicates possible changes in conducting and analysing the field in order to obtain more accurate knowledge about gender performativity in Polish folklore.

Zeszyt Naukowy Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Krakowie, 2016

Wszechobecność ekranów sprawiła, że o współczesnej kulturze i formacji społecznej mówi się odpowiednio: kultura ekranów lub społeczeństwo ekranów i monitorów. Ekran stał się nową kategorią kulturową i doczekał swoistej typologii. 1 W Słowniku Wyrazów Obcych znaleźć można trzy sposoby opisywania tego pojęcia. Po pierwsze, ekran to płaszczyzna, na którą rzutuje się obrazy świetlne, np. filmy czy przeźrocza; po drugie, termin ten funkcjonuje na oznaczenie składowej telewizyjnego kineskopu, i wreszcie, jako przesłona zabezpieczająca, np. użytkownika komputera przed niekorzystnym promieniowaniem 2 lub na określenie współcześnie spotykanych -ekranów przy drogach i autostradach -chroniących mieszkańców przez hałasem. Ekran rozdziela dwa światy: realny i wirtualny, jest bramą do tego ostatniego, a także chroni użytkownika przed całkowitą immersją w alternatywną rzeczywistość. Przestrzeń egzystencji człowieka jest nasycona różnymi typami ekranów, co powoduje, iż niektórzy badacze widzą w nich nową kategorię kulturową, natomiast współczesną formację społeczną określają wręcz społeczeństwem ekranu. Pokolenie ponowoczesnych globalnych nastolatków to -z uwagi na ciągłe użytkowanie przez nich mediów audiowizualnych -"ekranolatki" (od angielskiego słowa screenagers) 4 ; natomiast relacje międzyludzkie to coraz częściej relacje między ekranami rozmaitych technologii komunikacyjnych, za którymi ukrywają się ludzie uwikłani w określone konteksty społeczne. Wystarczy wskazać na ekran bankomatu, telewizora, laptopa, ifona, czy nawet telefonu komórkowego. Każdy z nich zastępuje bezpośrednią rozmowę z pracownikiem różnych instytucji społecznych i z prywatnymi osobami, narzuca nową technologiczną przestrzeń i

2008

The article is devoted to the Italian short stories by Dmitrij Mierie¿kowski. In her considerations, the author starts from the problem of stylization, but having analysed given works, she comes to a conclusion that they cannot be treated as Renaissance Italian short story stylised ones because they are just an imitation, paraphrase or a free translation of Italian short stories. Besides, the works by Mierie¿kowski lack an internal rift between the model and the primary system of thought due to the absence of the latter. According to the author, the short stories by Mierie¿kowski are worth paying attention to for many reasons. First, they mark a direction of the writer s cultural interests. Second, they are a rare genre among his works, and third, they constitute a loose literary series which will become a dominating literary form at the turn of his whole literary output (mainly the novel-like trilogies)

Nauczyciel i Szkoła, 2019

1997

The article contains over 100 word formation neologisms taken from the mass media (periodicals and television advertisements), their thematic classification and the information about their origin and the way of derivation

Folia Bibliologica, 2015

uczestnik studiów doktoranckich z zakresu bibliologii, Wydział Nauk Historycznych Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu CZYTELNICTWO W KULTURZE NOWYCH MEDIÓW-NAPŁYW INFORMACJI A PERCEPCJA LUDZKA Readership in new media culture-the inflow of information vs. human perception Abstract: Changes in expectations and mentality contemporary receive caused, the classic approach to the process of reading seems to be outdated. Reception of messages to the reader generates several difficulties caused by differently shaped reading habits for linear and hypertext. This phenomenon shape our brains in specified ways. Perhaps the inflow of new information to the network exceed capabilities of human perception? There other important reasons for those changes attempt to analyze the issue of developing impact of new media on the perception and reception of information.