Ebu Hanife'den Osman el-Betti'ye Gönderilen İkinci Risale

Journal of Analytic Divinity

Yemâme’de yaşayan Benî Hanîfe, jeo-politik konumu ve verimli arâzilerinin yanı sıra mensupları ile meşhur bir kabiledir. Hz. Peygamber’in İslâm’a davetine en sert tepki veren kabile olarak bilinir. Bu makale Benî Hanîfe hakkında biyografik bir çalışmadır. Bu çalışmada İslâm Tarihi genelinde ve Hz. Peygamber devri özelinde Benî Hanîfe’nin yeri ortaya konulmaya çalışıldı. Tarihe yalancı peygamber fitnesi ile geçen Müseylimetülkezzâb ve onun kavmindeki etkisi üzerinde duruldu. Kabilenin olumlu yönünü yansıtan ve Peygamberden hiç ayrılmayan Sahâbî Sümâme b. Üsâl hakkında bilgi verildi. Benî Hanîfe, Hz. Ali’nin oğlu Muhammed el-Hanefiyye’nin annesinin mensup olduğu kabile olması hasebiyle de önemli bir kabiledir. Bunların yanında Haricilerin liderlerinden olan Benî Hanîfe’ye mensup Nâfi b. Ezrak’tan da bahsedildi. Kabile hem fitne ateşine öncülük eden temsilcileri ile hem de Peygambere bağlılıkta taviz vermeyen müntesipleri ile kendisinden söz ettirmektedir. Lakin fitne hareketinin temsi...

Dinbilimleri Akademik Arastırma Dergisi, 2008

Emevî halifesi Abdulmelik b. Mervân, o güne kadar alıĢık olunmadık tarzda kader üzerine görüĢ beyân eden dönemin tartıĢmasız en önde gelen âlimi Hasan el-Basrî'den kadere iliĢkin düĢüncelerini yazılı olarak kendisine bildirmesini istemiĢtir. Bunun üzerine Hasan el-Basrî, kadere dair görüĢlerini içeren bir mektup yazarak halifeye göndermiĢtir. Hasan el-Basrî'nin Halife Abdülmelik'e gönderdiği bu risâle, Ġslâm dünyasında kadere dair kaleme alınmıĢ ilk yazılı metin olarak kabul edilmektedir. Tahkîk ve tercüme ederek yayına hazırladığımız bu risâlede yalnızca Ġstanbul Ayasofya kütüphanesinde yer alan orijinal el yazması nüsha esas alınmıĢtır.

Bir Risale Mecmuasında Kayıtlı İki Cenkname: Hikâyet-i Muhammed Hanefi - Gazâvat-ı Hazret-i Ali, 2022

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 2014

Öz İnsanlık tarihi ile eş zamanlı kavramlar olan öğrenme ve öğretme konusunda, tarih boyunca sayısız görüş, düşünce, teori ve uygulama ortaya konmuştur. İslam Dünyasında da, bu alanda oldukça zengin ve dikkate alınması gereken tecrübeler mevcuttur. Din Eğitimi alanında geçmişte önemli çalışmalar ortaya koymuş âlimlerin tecrübelerinden faydalanmak, günümüz Din Eğitimcilerine farklı açılımlar kazandırabilir. Daha çok fıkıhçılığı ile tanınmış olmasına rağmen, İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin bu alandaki başarılı uygulamaları, geçmişteki tecrübelerin en dikkat çekici olanları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Ebu Hanife’nin, iyi bir eğitimci olmasını sağlayan etkenler, aldığı eğitim ve Din Eğitimi alanında ortaya koyduğu metot ve uygulamalar, ana hatlarıyla incelenmiştir. Yapılan inceleme sonunda Ebu Hanife’nin, Din Eğitimi alanında dikkatle incelemesi gereken önemli çalışmalar ortaya koyduğu görülmüştür. Sahip olduğu yetenek ve özelliklerle birlikte, ders ortamı, ders tekniği, öğrenciye bakışı, öğrenciye yaklaşımı gibi pek çok konudaki uygulamalarının, eğitim uzmanlarının ve öğretmen yetiştiren kurumların dikkatle incelemeleri gereken veriler ve değerler içerdiği görülmüştür. Anahtar kelimeler: Eğitim, Din Eğitimi, Eğitimci, Ebu Hanife, Öğretim Metodu. As an Educator Abu al-Hanifa Throughout history, numerous opinions, thoughts, theories and practices have been put forward in relation to the learning and teaching that are concepts as old as the history of mankind. The Islamic world has also seen outstanding experiences that need to be taken into consideration in this respect. Benefiting from the experiences of the scholars who carried out significant studies in the field of Religious Education may serve many perspectives for the contemporary Religious Educators. Known better for his Islamic studies, the remarkable achievements by al-Imam Abu al-Hanifa are definitely among the most outstanding experiences in this field. In this study, the factors enabling Abu al-Hanifa to be a good educator, the education he received and the methodology and practices he put forward in the field of the Religious Education have been studied. The studies have shown that Abu al-Hanifa put forward outstanding studies that need utmost attention in the field of the Religious Education. It has been observed that his practices in such issues as the learning environment, teaching techniques, his view of students and his approach to students as well as his abilities and characteristics include data and values that need to be taken into consideration by the education experts and educators’ training institutions. Key words: Education, Religious Education, Educator, Abu al-Hanifa, Methodology. Atıf Musa Mert, Eğitimcilik Yönüyle Ebu Hanife, Marife, Kış 2014, ss. 159-174

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2019

2019

XVI. yüzyılın II. yarısında Semiz Ali Paşaʹnın hizmetinde bir muallim olan Ali el-Arabî İlyas tarafından kaleme alınan Evsâf-ı Binâ-yı İstanbul ve Binâ-yı Ayasofya adlı risale, İstanbulʹun ve Ayasofyaʹnın tarihini anlatmaktadır. Kostantiniyyeʹnin fethinden sonra Rumca metinlerin Türkçeʹye çevrilmesiyle birlikte Osmanlı tarihçileri ve müellifleri arasında Kostantiniyyeʹnin ve Ayasofyaʹnın tarihini yazma geleneği başlamıştır. Bu geleneğin Kanûnî Sultan Süleyman dönemindeki halkasında Ali el-Arabî İlyas ve risalesi yer almaktadır. The risalah called Evsâf-ı Binâ-yı İstanbul ve Binâ-yı Ayasofya was written by Ali el-Arabî İlyas who was a muallim serving to Semiz Ali Pasha in the 2nd half of XVI. century is about the legendary history of Istanbul and Hagia Sophia. The tradition of writing history of the Constantinople and Hagia Sophia started among Ottoman historians and authors via Romaic texts were translated into Turkish after conquering of the Constantinople. The text of Ali el-Arabî İlyas was included in the ring of this tradition during the period of Suleiman the Magnificient.

İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2020

Öz: Molla Gürânî tahsilini Osmanlı Devleti sınırları dışında yapan ve daha sonra Osmanlı Devleti’ne gelen on beşinci yüzyılda yaşamış önemli alimlerden biridir. Gürânî, ilim tahsiline küçük yaşlarda başlamış ve Bağdat, Şam ve Mısır gibi ilim merkezlerine giderek dönemin ünlü alimlerden ilim tahsil etme fırsatını yakalamıştır. Molla Yegân vasıtasıyla Osmanlı Devleti’ne gelen ve Fatih Sultan Mehmed’in hocalığını yapan Molla Gürânî’nin Şâfiî mezhebinden Hanefî mezhebine geçtiği aktarılmaktadır. Bu makalede eserlerini Osmanlı Devleti’ne geldikten sonra telif eden Molla Gürânî’nin Gâyetü’l-Emânî adlı tefsiri ve el-Kevserü’l-cârî adlı hadis şerhinden tespitte bulunulabildiği kadarıyla Ebu Hanîfe’ye muhalefet ettiği görüşlerinin aktarılması amaçlanmaktadır. Molla Gürâni’nin Ebu Hanife’ye muhalefet ettiği görüşlerinin bilinmesi bizlere Molla Gürâni’nin fıkhî görüş ve tercihlerinin ne olduğuna dair önemli ipuçları vermektedir. Anahtar Kelimeler: Fıkıh, Osmanlı Devleti, Ebu Hanîfe, Molla Gürânî

Book, Ötüken Neşriyat, 2015

II. Abdülhamid ve döneminin en çok tartışılan kurumlarından biri şüphesiz Hafiye Teşkilâtı'dır. Çok iyi teşkilâtlandığı kabul edilen, devlet adamlarının büyük konaklarına, hatta tehdit addedilen sıradan vatandaşın evlerine varıncaya kadar her yere hissettirmeden girip çıkabilen bu teşkilât, II. Abdülhamid'in âdeta vazgeçilmezlerindendir. Amcası Sultan Abdülaziz ve kardeşi V. Murat'ın pek tatsız bir biçimde tahttan indirilmeleri, üstelik bunu yapanların âdeta pazarlığa girişerek kendisini tahta çıkarmaları ve bazı kişilerin artan nüfuzunun tehlikesi II. Abdülhamid'in Hafiye Teşkilâtı'na hususi bir önem vermesine sebep olmuştur. İşin içine, tahta çıkar çıkmaz karşılaştığı suikast girişimleri ve kendisini devirmeye yönelik Ali Suavi Vakası, Kleanti Skaliyeri-Aziz Bey Komitesi gibi ihtilâl girişimleri de eklenince, kuvvetli bir istihbarat teşkilâtı kurmak Sultan için kaçınılmaz olmuştur. Elinizdeki bu çalışmada, 1909 tarihinde İstanbul'da yayınlanmış bir risale olan “Hafiyelerin Listesi” adlı eser Latin harflerine aktarılarak araştırmacıların ve ilgililerin istifadesine sunulmuştur. Eserin en dikkat çekici yönü, II. Abdülhamid'in Hafiye Teşkilâtı'na ağır eleştiriler yöneltmesi ve dönemin birçok ünlü devlet adamının hafiyelik yapmış olduğunu iddia etmesidir.

TUDED, 2012

Klasik Türk edebiyatında en fazla işlenen konulardan biri tasavvuftur. Bu çalışmamıza konu olan "Kitâb-ı Menâzilü's-Sâlikîn" 16. yüzyıl şâirlerinden Üsküdarlı Aşkî'ye ait tasavvufî konuları ele alan bir eserdir. Eser mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Çalışmamızda eserin müellifi Üsküdarlı Aşkî hakkında kısaca bilgi verilmiş, eserin nüshaları tanıtılmış, muhteva özellikleri değerlendirilmiş ve tespit edilebilen iki nüsha üzerinden transkripsiyonlu metin kurulmuştur.