Academia.eduAcademia.edu

Ubeyd-i Zâkânî'nin Sad Pend Risalesi

2016, Şarkiyat mecmuası

Abstract

Öz: XIV. yüzyıl Fars ediplerinden 'Ubeyd-i Zâkânî'nin Risâle-i Sad Pend adlı metni farklı konulara ait öğütleri barındırmaktadır. Bu eser içerisinde ironik unsurlar barındırması bakımından diğer pendnamelerden ayrılır. Bu metinde 'Ubeyd, yaşadığı toplumdaki mevcut yanlışları öğüt formunda tenkit etmektedir. Doğrudan tarif edilmemiş olsa bile, yüzü hayata ve hayatı tadında yaşamaya dönük olan edibin idealize ettiği bir hayat anlayışının izleri bu eserinde görülebilmektedir. Sad Pend (Yüz Öğüt) risalesinde toplumun hemen her katmanına mensup kişilere dönük eleştiriler yer alır. En ziyade siyasî, adlî ve dinî temsilcilerin yanı sıra, kadın ve evlilik üzerine izaha fazlasıyla muhtaç sözler söyleyen 'Ubeyd'in bu eserinde, diğer öğüt metinlerinde baskın olan ahiret hayatı vurgusu açık olarak görülmez. 'Ubeyd'in eleştirilerinin arka planında, onun izini sürdüğü samimiyet ve doğruluk anlayışının izlerinin olduğu söylenebilir.