Yeni Türk Dili kitabı içindekiler

Kara, M. Alpertunga; Bülent Özaltay, “Anadolu’daki İlk Türkçe Tıp Kitaplarında Terimler Üzerine”, 38. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi’ne sözlü bildiri, 1-6 Eylül 2002, İstanbul.

VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 2019

Öyküleyici metinlerin en önemli ögesi kahramanlarıdır. Çocuklar, okudukları öykülerdeki bu kahramanlara öykünürler. Onların sözlerini, davranış ve eylemlerini kendilerine örnek alma eğilimi gösterirler. Eğitim ortamının önemli öğrenme gereçlerinden olan Türkçe ders kitapları gelişim çağındaki çocuğun öykü kahramanlarıyla özdeşim kurmasını sağlayan birer araçtır. Bu nedenle ders kitaplarındaki öykü kişilerinin dikkatle kurgulanmış olması gerekir. Bu çalışmada bu gereksinimden yola çıkılarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullarda okutulması uygun görülen Millî Eğitim Bakanlığı yayınlarına ait ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan öykü metinlerindeki kişilerin, Sever (2017) tarafından belirlenen karakter özelliklerine göre sınıflandırılması amaçlanmıştır. Sever (2017) karakter özelliklerini “açık, kapalı, devingen ve durağan” başlıkları altında toplamıştır. Sever’e (2017) göre açık karakterler okur tarafından iyi tanınır, kurgulanan olaylar dizisinde birçok özelliğiyle okurun belleğine yerleşir. Kapalı karakterler yüzeysel olarak tanıtılan, okur tarafından iyi tanınmayan karakterlerdir. Devingen karakterler değişim yaşayan karakterlerdir. Durağan karakterler ise kurgunun başından sonuna kadar değişmeyen karakterlerdir. Araştırmada bu başlıklar temel alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma, kategorisel (sınıflandırmacı) çözümleme tekniğine göre desenlenmiş betimsel bir çalışmadır. Araştırmada verileri elde etmek için seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2018-2019 eğitim öğretim yılında ortaokul seviyesinde (5, 6, 7 ve 8. sınıf) devlet okullarında okutulması uygun görülen ders kitaplarının incelenmesiyle sağlanmıştır. Öncelikle araştırmacılar tarafından araştırmaya konu olan ders kitapları Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağından (EBA) alınmıştır. Ardından her bir sınıf seviyesindeki bu kitaplardan ikişer öykü seçkisiz (random) yolla seçilerek bu öykülerdeki kişiler belirlenmiş ve bu kişiler araştırmacılar tarafından belirlenen ölçüt açısından incelenmiştir. İnceleme sonucunda öykülerdeki kişilerin karakter özellikleri belirlenmiş ve elde edilen veriler tablolaştırılmıştır. Sonuçlardan yola çıkılarak ders kitaplarında yer alan öykü kişilerinin karakter özelliklerinin çocuğun dünyasına ve gelişimine katkıları tartışılmıştır.

Ön söz, bir eserin neden ve niçin yazıldığını belirtmek adına kitabın başına eklenen yazıdır. Ön sözde yazarlar okuyucuya kitabı hazırlarken geçtikleri sürecin bir panoramasını verip kitap hakkında incelikli dipnotları da burada paylaşabilirler. Ön söz bu anlamda bilmediğimiz bir yere giderken bize yardımcı olan bir kılavuz özelliği taşır.

CUMHURİYET TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2020

Türkler, tarihleri boyunca yaşadıkları coğrafyaların ve kültürlerin etkisiyle pek çok farklı alfabeler kullanmışlardır. X. yüzyılda kabul edilen Arap alfabesinin uzun süre kullanılmasından sonra Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Döneminde artan bürokratik ihtiyaçlar ve eğitimin yaygınlaştırılmaması sorunu üzerine dönemin aydınları arasında bir reform yapılmasına dair tartışmalar başlamıştır. Meşrutiyet Döneminde de alfabe ile ilgili tartışmalar büyük bir ilgiyle devam etmiş, bu konuda ileri sürülen bir kısım çözüm önerileri kısmen uygulanmaya başlamış fakat olumlu bir sonuç alınamamıştır. Cumhuriyet dönemindeyse alfabe tartışmaları, sadece aydınların ele aldığı bir konu olmaktan çıkmış, devletin bir eğitim sorunu olarak değerlendirilmiştir. Eğitimin yaygınlaştırılması için bir an önce Latin alfabesine geçilmesi gerektiğine karar verilmiştir. Bu amaçla Latin alfabesine geçiş konusunda incelemeler yapmak üzere Maarif Vekâletinin bünyesinde bir Dil Heyeti kurulmuştur. Dil konusunda uzmanlardan oluşturulan heyet Ankara ve İstanbul’da sürdürdüğü yoğun çalışmaların sonunda Türkçe’nin gramer yapısına uygun Latin alfabesi esasına dayanan bugünkü kullandığımız alfabeyi belirlemiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın önerileri doğrultusunda 8 ünlü 21 ünsüz toplam 29 harften oluşan Latin Alfabesi’ne dayalı yeni Türk Alfabesi’nde çift harf tercih edilmemiş, seslerin uluslararası değeri değiştirilmemiş, işaretli harflere mümkün olduğunca az yer verilmiştir. İsmet Paşa tarafından isimlendirilen “Türk Alfabesi” için bir uygulama planı hazırlanmış, kısa sürede kamuoyuna tanıtımı yapılmış, yasası çıkartılmış, Türk tarihinin en önemli kültürel devrimi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme tekniği kullanılacaktır. İncelemede alan yazınının dışında, arşiv kaynakları, süreli yayınlar, tetkik eserler ve anılara başvurulacaktır. Elde edilen bulgular ışığında Cumhuriyet Döneminin en önemli kültür devrimlerinden birini oluşturan yeni Türk alfabesinin belirlenmesi aşamasında Dil Heyeti’nin yürüttüğü çalışmalar ele alınacaktır.

2020

YENİ TÜRK EDEBİYATINDA ÖLÜM ACISINI YAŞAYANLAR Bahar SAYIM * Öz Yaşamın sona erdiği, başka bir âlemin kapılarının aralandığı ölüm, insan hayatının önemli meselelerindendir. Anlaşılması güç olan bu kavram, pek çok edebî türün öncelikli konuları arasında yer almaktadır. Özellikle şiir sanatında bu konunun yoğun bir şekilde ele alındığı ve oldukça duygulu bir ifadeyle dile getirildiği görülmektedir. İnsan yaşamında en çok merak edilen ve anlamlandırılmaya çalışılan ölüm kavramı, insanlık kadar eskidir. Bu kavram üzerine çeşitli görüşler ve fikirler ileri sürülmüş, her görüş ölümü kendi bakış açısına göre değerlendirmiş ve anlamaya çalışmıştır. Ölüm üzerine felsefi fikirler ileri sürenlerin yanı sıra bu kavrama, yakınlarını kaybetmenin verdiği acıyla yaklaşanlar da vardır. Klasik edebiyattan modern edebiyata kadar ölüm temasını ele alan pek çok eser kaleme alınmıştır. Romantizmin etkisiyle ferdi duygularını ön plana çıkaran şairler, ölüm temini de ele almışlar ve tarih manzumelerinden mezar taşı kitabelerine, oradan mezar başında murakabeye kadar genişleyen çok çeşitli şiirler kaleme almışlardır. Son dönemde modernizmin de etkisiyle ölüm; korkuya sebep olan, dehşet veren ve kaygı duyulması gereken bir kavram olarak ele alınmış ve yapı söküme uğramıştır. İslami akidede ölümü arzulamak vuslata ermek olarak görülürken modern hayatta ölüme atfedilen anlam değişmiştir. Bu durumun nedeni, asırlardan beri sonsuz olma duygusunun cezbettiği insanoğlunda var olan yaşama sıkı sıkıya tutunma eğilimidir. Bu çalışma, ölümle yakınlarının kaybı sonucu karşılaşan sanatkârların ölüm hakkındaki duygu ve düşüncelerini eserlerine nasıl yansıttıkları üzerine odaklanmıştır. Bu şair ve yazarlar Tanzimat ve sonrasındaki dönemde yetişen şair ve yazarlarla sınırlandırılmıştır. Bunlar arasında Türk edebiyatında derin izler bırakmış, ekol sahibi şahsiyetler de vardır. Yaşantılardan izler bulacağımız bu eserler, samimi ve içten olmaları yönüyle okunmaya değerdir.

Türk Kültüründe Mevlit Geleneği Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 2023

Da'vet aldık Ûniversîte-i Cumhûriyye'den Cem' olup ehl-i mevâlid eylemek-çün ihtifâl Kimi tayrân kimi seyrân sanasın seyl-i revân Merdlere harmân olan Sîvâs'a ettik intikâl Gice Mihmândâr'da konaklayıp hep hâcegân Râhat-ı cân eyledik pek lüks idi Hilton-misâl Üç salonda iki gün tebliğ-tebellüğ eyledik Ba'zı hoş sohbetler ettik ba'zı ettik kîl u kâl Gâhi çarsûlar dolaştık geh cevâmi' geh müze Ekl ü işrâb ile ettik ekser ezmân iştigâl Konak-ı Abd' Ağa'da çaldık felekten bir gice Çerkez'in Kahve'de ettik dostlar ile hasbihâl Mû-be-mû her şey düzülmüş kuş südü eksikti tek Eylemek tertib-i sempozyum hemân buldu kemâl Pâyimiz basmaz yire çün eyle hoşnûd ettiler Arşa çıksak tan mıdır şimden girü bi-perr ü bâl Geldi şabâşın sonu Fâtih dedi târîhini "Çok güzel sempozyum oldu şehr-i Sîvâs'da bu sâl" ‫ل‬ ‫ه‬ ‫ا‬ ‫ى‬ ‫او‬ ‫م‬ ‫ز‬ ‫زل‬ ‫ق‬ : 1144+300= 1444 Not: "Şâbâş"ın sonu (son harfi) ebced değeri 300 olan ‫ش‬ harfidir. "Şâbâşın sonu geldi" dendiğine göre ikinci mısrada çıkan tarihe 300 eklenecektir.

RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2 0 2 2 .26 (February), 2022

Koronavirüs sonrasında ortaya çıkan yeni durum ve şartların kalıcılığını, hayata dair birçok şeyin değişerek artık bir standarda dönüştüğünü ifade etmek üzere bir tabir ortaya atılmıştır: 'Yeni Normal'. Yakın zamanlarda birçok kelime ve tabirde olduğu gibi bunda da İngilizceden Türkçeye bire bir kelime aktarma yoluyla bir tercüme söz konusudur. Aslı, yani İngilizcesi, malum olacağı üzere 'Yeni normal' ve dilde yenilikler / A. Ş. Şenlik (384-393. s.