İŞ MEVZUATINDA KIDEM TAZMİNATI

İş ve Hayat Dergisi, 2017

Bu çalışma; 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’da (kısa adı ile Basın İş Kanunu) yer alan kıdem tazminatı düzenlemesini incelemektedir. Çalışmada; Basın İş Kanunu’nda kıdem tazminatı düzenlemesi, İş Kanunu’nda düzenlenmiş olan kıdem tazminatı ile kıyaslanarak açıklanmaktadır. Böylece iki kanun arasındaki farkın ve Basın İş Kanunu’ndaki bu konuya yönelik eksikliklerin daha net bir şekilde görülmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma göstermektedir ki; Basın İş Kanunu’na tabii çalışanlar, İş Kanunu’na tabii çalışanlara göre kıdem tazminatına hak kazanmada süre ve gerekli şartlar yönünden daha dezavantajlı konumdadır. Anahtar kelimeler: Basın İş Kanunu, Gazeteci, Kıdem Tazminatı

GÜNÜMÜZDEKİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE KIDEM TAZMİNATI

İşçilerin en önemli haklarından biri, kıdem tazminatıdır. 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında işçilerin en büyük kayıplarından biri de, kıdem tazminatına getirilen tavandır. 12 Eylül 1980 öncesinde hem toplu iş sözleşmelerindeki kıdem tazminatı miktarı yüksekti, hem de tavan uygulaması yoktu. Bu yazıda kıdem tazminatı mevzuatındaki değişiklikler ve toplu iş sözleşmelerindeki düzenlemeler ele alınmaktadır.

İş doyumu, insanın yaptığı işten zevk almasını, tatmin olmasını ve hayat kalitesini ifade etmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, hem çalışanlar ve hem de örgütler açısından önemli bir unsur olan iş doyumu üzerindeki cinsiyet değişkenin etkisini incelemektir. İnsan kaynaklarının işi hakkında hissettiği duygu olarak tanımlanan iş doyumu; iş verimliliği, çalışan devamlılığı, performans gibi örgütlerin başarısını etkileyen birçok kavram arasında önemli bir yere sahiptir. Bu çerçevede, Karabük ilindeki bir kamu kurumunda çalışan insan kaynaklarının, iş doyum durumları, iş doyum ölçeği ile ölçümü ve cinsiyetin iş doyumu üzerindeki etkileri incelemiştir. Bu inceleme anket yöntemiyle elde edilen verilerin analiz edilip yorumlanması ile gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre iş doyum ölçeğinde yer alan bazı yargıların cinsiyet ile anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Anlamlı bulunan yargıların yöneticilerce dikkate alınması, insan kaynaklarının moral ve motivasyonlarını arttırarak örgütsel etkinliğe katkıda bulunacak ve daha yaşanabilir örgütlerin oluşturulmasına hizmet edebilecektir.

As a result of globalization, increasing international trade and investment activities bring currency risk as a thread to firms. Both profitability and lifetime of corporations are affected from currency risk to a great extent. In this respect,importance of executing accurate forecasting grows in mportance. In this work, to execute above mentioned forecasting examples of applications for Autoregressive Integrated Moving Averages (ARIMA) and Artificial Neural Network (ANN) methods are presented by using the data of 2745 observations for American Dollar Turkish Lira exchange rate (USDTRY) between the dates of May 3rd 2005 and of March 23rd 2016.

2023

TEKSTİL ÇALIŞANLARINDA İŞ DOYUMU VE YAŞAM DOYUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN SAPTANMASI Öz: Amaç: Bu araştırma, tekstil çalışanlarında iş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, tanımlayıcıkesitsel nitelikte bir araştırma olarak planlanmıştır. Bu araştırmanın evrenini, Tunceli sanayi bölgesindeki tekstil çalışanları oluşturmaktadır. Veriler, Ocak-Şubat 2022 tarihleri arasında 136 tekstil çalışanı ile yüz yüze toplanmıştır. Araştırmada, Tanımlayıcı Bilgi Formu, İş Doyumu ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma) kullanıldı. Verilerin normal dağılım göstermediği basıklık ile test edildi. SPSS 25 ve JAMOVI programı kullanılarak t testi ve One Way ANOVA analizi yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan tekstil çalışanlarında yaşam doyumu ortalaması 11.44±2.91; iş doyumu ortalaması 73.13±8.83 olarak saptanmıştır. Yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir durumu, çocuk varlığı, eğitim ve çalışma yılı, iş memnuniyeti ve alkol kullanımı ile iş doyumu ve yaşam doyumu arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Uyku süresi ve sigara kullanımı ile yaşam doyumu arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Bu araştırmada, tekstil çalışanlarının iş ve yaşam doyumları orta düzeyin üzerinde çıkmıştır. Elde edilen sonuçlar; iş doyumu ile yaşam doyumu arasında bir ilişki olmadığını göstermiştir. İşverenler, çalışanlarına iş doyumunu arttırmaya yönelik eğitimler düzenlemelidirler. Bu doğrultuda işyeri hekimi ve işyeri hemşiresi sağlığı koruyup geliştirme çalışmalarına ağırlık vermelidir. Periyodik ve düzenli aralıklarla sağlık kontrolleri ve muayeneleri ile sağlığı iyileştirmeye ilişkin yaklaşımlar başlatılmalıdır. Anahtar Kelimeler: İş Doyumu, Yaşam Doyumu, Tekstil, İşçi DETERMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN JOB SATISFACTION AND LIFE SATISFACTION IN TEXTILE EMPLOYEES Purpose: This research was conducted to determine the relationship between job satisfaction and life satisfaction in textile workers. Materials and Methods: The research was planned as a descriptive-cross-sectional study. The population of this research consists of textile workers in the Tunceli industrial region. Data was collected face to face with 136 textile workers between January and February 2022. In the research, Descriptive Information Form, Job Satisfaction and Life Satisfaction Scale were used. Descriptive statistical methods (number, percentage, mean and standard deviation) were used to evaluate the data. It was tested with kurtosis that the data did not show a normal distribution. T test and One Way ANOVA analysis were performed using SPSS 25 and JAMOVI program. Results: The average life satisfaction of textile workers participating in the research was 11.44±2.91; The average job satisfaction was found to be 73.13±8.83. There was no statistically significant difference between age, gender, marital status, income level, presence of children, years of education and working, job satisfaction and alcohol use, and job satisfaction and life satisfaction (p>0.05). A statistically significant difference was found between sleep duration and smoking and life satisfaction (p<0.05). Result: In this research, the job and life satisfaction of textile workers was above the medium level. Obtained results; showed that there is no relationship between job satisfaction and life satisfaction. Employers should organize training for their employees to increase job satisfaction. In this regard, the workplace physician and workplace nurse should focus on work to protect and improve health. Approaches to improving health should be initiated through periodic and regular health checks and examinations. Key Words: Job Satisfaction, Life Satisfaction, Textile, Worker

Yönetim Bilimleri Dergisi, 2020

Keyif alınarak yapılan bir iş, gerçekten de kişinin işle bütünleşmesini sağlamakta ve doyumla sonuçlanmakta mıdır? Kişinin yaptığı işten doyum elde etmesinde bu süreç içinde akış yaşaması ve/veya kendini işine vermesi ve işle bütünleşmesi etkili midir? Bu sayede yapılan bir iş için optimal bir deneyim yaşanıp yaşanmadığı söylenebilir mi? Yapılan bu çalışma ile tüm bu sorulara cevap aranmaktadır. Çalışanlar bir işi yaparken yaptığı işe yoğunlaşmakta ve bu işten de derin bir haz duymaktadır. Bu derin haz duygusu, sarmalanma ve içsel motivasyon ile birlikte gerçekleşmekte ve kişinin doruk bir deneyim yaşamasını sağlamaktadır. Bu deneyimi yaşayan kişi ise kendini işine adamakta ve işinden haz almaktadır. Bu da iş doyumu ile sonuçlanarak, örgüt verimliliğine pozitif katkı sağlamaktadır. Diğer taraftan mevcut çalışma aynı zamanda, işte yaşanan akış deneyimi, işle bütünleşme ve iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir model de önermektedir. 259 turizm çalışanı ile birlikte araştırma modeli test edilmiştir. Araştırma örneklemini, Kuşadası’nda faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmeleri çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmanın analiz sürecinde, SPSS veri analiz programı ile frekans analizi, güvenirlik analizi, açımlayıcı (keşfedici) faktör analizi, LISREL programı ile de doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, çalışanların içsel motivasyon, haz ve sarmalanma alt boyutlarıyla işte akış deneyimi gerçekleşmekte, bu da işle bütünleşmeyi ve işle bütünleşme de iş doyumunu anlamlı ve pozitif yönde etkilemektedir. Çalışmanın bazı sınırlılıkları bulunmaktadır. İşle bütünleşmenin bu çalışma kapsamında, Schaufeli ve Bakker (2003) tarafından geliştirilen UWES ölçeğinin kısa versiyonu ile ölçülmüş olmasıdır. Yine, bütünleşme ve sarmalanma kavramlarının ayrı yapılar olup olmadığı, sarmalanmanın boyut mu sonuç mu olduğu, odaklanılmış dikkat ile sarmalanma kavramlarının farklı yapılar olup olmadığı da araştırılması gereken konulardır. Tüm bu bulgular, ilgili literatür kapsamında değerlendirilip tartışılmış ve buradan yola çıkılarak, gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

An atypical contract agreement, named the team contract (agreement), was arranged in the Turkish Labour Act No. 4857 Article No. 16. This type of contract has existed in the Turkish labour legislation since the Labor Act of 1936, no. 3008. Team contract is a con-tract where a representative worker from a group of many workers, as the team leader, signs a contract with the employer, on behalf of all the other workers in the group. The parties of the contract are the employer and this team leader, who represents the team of the workers. This was initially intended to help keep under control the “individual job find-ing services”, which was quite common at the times when the official Turkish Employment Institution was not functional. Today, team contract is seen in fewer and fewer areas. However, this contract has the very potential to acquire many different functions in the labour life. This contract is, in fact, a quite flexible employment contract which enables the workers and the employer to sign a contract even without the mediation of a worker rep-resentative. Furthermore, today it might also be quite possible that the such agreements might also be used a means of negotiating a collective bargaining with the employer in sectors such as the film industry, where collective agreements are rare. In this study, the characteristics of the team contract are explored, the potential areas of application will be highlighted and also a comparison will be made between the team contract in Turkish labour law and the group contract in German labour law. Keywords: Team contract, employment contract, team leader, labour law, Turkish labour law, German law. Özet: 4857 sayılı Türk İş Kanununun 16.maddesinde takım sözleşmesi adında atipik bir sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşme tipi 1936 tarihli ve 3008 sayılı İş Kanunundan bu yana Türk iş hukukunda mevcuttur. Takım sözleşmesi; birçok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsi-len, bu işçilerden birinin takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı bir sözleşmedir. Sözleş-menin tarafları, işveren ile bu takımı oluşturan işçileri temsilen takım kılavuzudur. Bu sözleşme, ilk zamanlarda iş ve işçi bulma kurumlarının işlevsel olmaması nedeniyle, işçi bulmada çok sık kullanılan " bireysel işçi bulma aracılık hizmetlerinin " kontrol altına alınmasını amaçlamaktaydı. Bugün takım sözleşmesinin uygulandığı alan çok daralmıştır. Ancak bu sözleşme çalışma hayatında çok farklı işlevlere sahip olma potansiyeline sahiptir. Bu söz-leşme aslında, birçok işçi ile işveren arasında yapılan sözleşmelerin temsilci dahi olmaksızın yapılmasına imkan veren bir esnek iş sözleşmesi tipidir. Hatta bugün bu sözleşmelerin, toplu iş sözleşmesine nadiren rastlanan sinema sektörü gibi sektörlerde, işverenle toplu pazarlık yapılmasına imkan veren bir araç olarak kullanılması da mümkün olabilir. Bu çalışmada, takım sözleşmesi anlatılacak, bugünkü potansiyel kullanım alanları vurgulanacak ve Alman hukukundaki grup sözleşmesiyle kıyaslama yapılacaktır.

Özet: Osmanlı Devleti'nde 19. yüzyılın büyük bölümünde madenler ya doğrudan devlet eliyle ya da devletle sermaye sahipleri arasında imzalanan imtiyaz anlaşmalarının koşullarına bağlı olarak şahıslar tarafından işletilmiştir. Hem miktar hem değer olarak kömür, dönemin Osmanlı maden üretiminin yarıdan fazlasını oluşturmuştur. Kömür üretiminin büyük çoğunluğu yabancı sermaye tarafından işletilen ocaklarda gerçekleşmiştir. Devlet, diğer birçok madende olduğu gibi çoğu kömür madeninin işletme hakkını sermaye sahibi kişiler ile yaptığı imtiyaz anlaşmaları çerçevesinde şahıslara vermiştir. Bu kapsamda işletilen ocaklardan birisi de Kurucaşile kömür madeni ocağıdır. Söz konusu maden ocağının işletilmesi için 1874 yılında Ebniye-i Seniyye kalfası Sarkis Bey'e imtiyaz verilmiştir. Bu araştırmada, Kurucaşile kömür madeni ocağının keşfi, işletme imtiyazının verilmesi ve madenin işletilmesi ile ilgili bilgiler verilecektir.