Yeniden Konumlandırılan Sinema ve Seyre Dalmayan Seyirci

sinecine, 2016

This study examines the conceptualisation of cinematic space, discusses the theoretical background of this conceptualisation, and outlines a method for analysing cinematic spaces. Cinematic spaces are materialized through on-screen displays of physical spaces and/or spaces as subjectively experienced. Physical spaces, even if framed as cinematic landscapes, cinematic cityscapes, cinematic seascapes, etc., are ultimately transformed into cinematic spaces by fictionalizing and editing, since it is the director of the film who decides what is to be framed. Cinematic spaces as re-experienced spaces are structured with rich content. They coexist with the cinematic subject not only as platforms on which cinematic acts take place, but also as economic, political, cultural, social, ideological, class-related, gendered, and various other elements experienced by the cinematic subject. They create a “new reality.” Moreover, cinematic spaces support interaction between the subject and physical spaces. Testing these proposals by focusing on a particular film or a director’s filmography is valid only if both formal and contextual analyses are employed. *** Bu çalışma sinemasal mekân kavramsallaştırmasını ortaya koymayı, bu kavramsallaştırmaya temel oluşturacak kuramsal yazını ve sinemasal mekânların çözümlenmesine dair yöntemi tartışmayı amaçlamaktadır. Sinemasal mekânlar fizikî ve/veya deneyimlenmiş mekânların sinema sanatı aracılığıyla dolayımlanarak perdeye ya da ekrana getirilmesiyle vücut bulurlar. Fizikî mekânlar, sinemasal manzaralar–peyzajlar; sinemasal kent manzaraları; sinemasal deniz manzaraları ve benzeri biçimde çerçevelenmiş dahi olsalar, nihayetinde neyin çerçeveleneceği yönetmen tarafından belirlendiğinden, kurgulanarak sinemasal mekânlara dönüşürler. Bununla birlikte yeniden–deneyimlenmiş mekânlar olarak sinemasal mekânlar, fizikî mekânlarla kıyaslanamayacak biçimde zengin bir içerikle yapılandırılmıştır. Sinemasal mekânlar, sinemasal özneyle varlığını bularak, salt sinemasal eylemin devindiği bir platform olmakla kalmaz, sinemasal öznenin deneyimlediği ekonomik, politik, kültürel, toplumsal, ideolojik, sınıfsal, toplumsal cinsiyetçi ve benzeri öğeleri de içerirler. Yeni bir ‘gerçeklik’ oluştururlar. Dahası sinemasal mekânlar, özneyle fizikî mekânlar arasında bir etkileşime de yol açarlar. Sinemasal mekâna dair bu önermeleri bir filmi ya da bir yönetmenin filmografisini merkeze alarak sınamak, biçimsel ve bağlamsal çözümlemenin bir arada yürütülmesiyle mümkündür ancak.

MOMENT, 2015

Yaren, Ö. (2015), “Göçmen Sinemasını Yeniden Düşünmek”, Moment: Hacettepe Ün. İletişim Fak. Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(1): 207-223. ISSN: 2148-970X.

TRT Akademi, 2017

Öz Çalışma, sinemanın filmler yoluyla seyircisiyle kurduğu ilişkiye odaklanırken, kentli çocuk izle-yici ölçeğinde günümüz sinema-izleyici ilişkisini anlamayı ve tartışmayı amaçlamaktadır. Sine-ma deneyimimizin ilk olarak gerçekleştiği ve şekillendiği yılların çocukluk dönemi olduğu, bu deneyimin bireyin gelecekte kuracağı izleyici/seyirci kimliğini şekillendireceği düşüncesinden hareketle, çocuk izleyici üzerine çalışmanın gerekliliğine inanılmaktadır. Filmin tamamlayanı olarak izleyici, bu çalışmada merkezî bir konumda ele alınmaktadır. Çalışma, seyircinin film izleme deneyimlerinin tarihsel olarak toplumsal, ekonomik, kültürel ve teknolojik gelişmeler sonucu farklılaştığını vurgular. Bu çerçeveden hareketle çalışma, yeni iletişim teknolojilerinin sunduğu olanaklar ve kanallar sayesinde sinema-izleyici ilişkisinin değiştiğini; kent yaşamının izleyicisine farklı olanaklar, alternatifler sunarak izleme deneyimlerini zenginleştirdiğini ve yeni seyir biçimlerinin; dijital/sayısal tabanlı sinema deneyimlerinin ortaya çıktığını savlamaktadır. Tüm bu dönüşümlere paralel olarak küresel ve yerel özelliklere sahip olan sinema kültürümüz içinde izleyici ve deneyimleri de değişmektedir. Çalışma bu çok yönlü değişimlerin izlerini, be-lirli sınırlar içinde kalarak çocuk izleyici deneyimleri üzerinden sorgulamayı hedefler. Çalışma, Ankara şehrinde yaşayan ilk ve ortaokul çağında, 7-14 yaş aralığındaki çocukların film izleme deneyimleri, algıları ve anlam üretme biçimleri üzerinden çözümlemeler yapar. İngiliz Kültürel Çalışmalar geleneğinden yararlanan çalışma, izleyici deneyimlerinin ve anlamın sosyokültü-rel koşullar içinde inşa edildiği ve koşullara bağlı olarak değişebildiği fikrini benimsemektedir. Çalışmanın veri toplama aşamasında gözlem ve derinlemesine görüşme teknikleri bir arada kullanılmıştır.

Mahremiyetin Medyası, 2021

Değişen toplum yapısı mahremiyet kavramının dönüşmesine yol açmıştır. Mahremiyet, gizli kalma durumu ve özel olanı saklı tutma halidir. Mahremiyet ilk bilinen anlamıyla özel hayatın gizliliği anlamına gelmekte ve kadın bedeni üzerinden bir tanımlamaya tabi tutulmaktadır. Ancak bu görünen anlamın yanı sıra birçok alanda farklı boyutları barındırmaktadır. Bu bölümde sinema yoluyla ve sinema ile yapılan mahremiyetin dönüşümü ele alınacaktır. Bir başka deyişle mahremiyet alanlarını esneten araçsal sinema ve anlatısal sinema örnekler üzerinden açıklanacaktır. Sinemanın hem kitle iletişim aracı hem de sanat olması bizi mahremiyet alanları ve toplum açısından çeşitli yönlere götürmektedir. Üretildiği toplumdan, kültürden, düşünce yapısından etkilenen sinema hem teknolojik bir araç olarak küreselleşme, dikizleme kültürü gibi gelişmelerden etkilenmiş hem de anlatısal boyutlarıyla gündelik yaşamımızın beyaz perdeye yansıyan hali olmuştur. Bu anlamda sinemanın mahremiyet ve gözetleme üzerine olan ilişkisine geçmeden önce toplumsal yapıda yaşanan değişimleri incelemek daha doğru olacaktır. Zira geçirdiğimiz sosyal, kültürel, toplumsal süreçler sanat eserlerinde ve medyada karşılık bularak betimsel bir hale bürünmektedir.

Sabah Ülkesi, Nisan 2023

DergiPark (Istanbul University), 2022

The book entitled 'Post-Sinema: 21. yüzyıl Sinemasının Kuramsallaştırılması' was published by Nota Bene Publishing, with a number of studies selected from the original edition and translated into Turkish by Pınar Fontini. As a result, digitalization has radically changed all stages of the media and especially the cinema, including production, screening, and distribution, and the need to analyze this new situation has come about. Post-cinema, which is one of the concepts put forward in this context, is also one of the current terms that is discussed in different aspects. In this book, compiled by Shane Denson and Julia Leyda, the concept of post-cinema is discussed in different contexts, and is explained as the transformation of cinema and even the 'repositioning of cinema' rather than a break with cinema. Post-cinema, which has been examined in many different angles, from what digital cinema is to the different cameras used, from digital effects to different viewing environments/screens, has also been examined with its ecological, technological and philosophical dimensions. This book review, which examines this valuable work that has been translated into Turkish, sees the prominent elements of the articles being discussed.

Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2018

Öz Sinema, diğer kitle iletişim araçları gibi, izleyicileri üzerinde çeşitli etkilere sahiptir. Sinema filmlerinin sahip oldukları temel özellikler, izleyicilerin çeşitli düzeylerde filmlerden etkilenmelerini sağlamaktadır. Bu bakımdan sinema filmleri ister popüler, isterse sanatsal örnekleriyle çok geniş bir düzlemde, izleyici kitlesi üzerinde etkin bir güce sahiptir. Bu çalışmanın temel motivasyonunu ana damar paradigma içerisinde izleyici çalışmalarında önemli bir yere sahip olan etki sorunsalı oluşturmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de sinema seyircisinin sinema filmlerinden etkilenme düzeyleri ve bu etkinin boyutlarının (sosyolojik, kültürel, psikolojik vb. gibi) neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma evreni olarak İstanbul, Ankara ve İzmir illeri seçilmiştir. Çalışmada alan araştırması yöntemine bağlı kalınarak veri toplama aşamasında anket tekniğine başvurulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre sinemanın izleyicileri üzerinde en güçlü etkisinin sosyalliğe ve genel kültüre katkısı çerçevesinde şekillendiği belirtilebilir. Ayrıca film çalışmaları alanında izleyici araştırmaları maliyetli ve zahmetli bir yöntem olarak görüldüğü için araştırmacılar tarafından pek tercih edilmemektedir. Bu açıdan çalışma, sinemaya izleyici merkezli bir bakış açısı sunması bakımından literatüre özgün bir katkı sağlamayı hedeflemektedir.

YeniFİLM , sayı:20, Haziran Eylül 2010 slr:35-41., 2010

Türkiye Sinemasının Dönemselleştirilmesi I", YeniFİLM, sayı:20, Haziran Eylül 2010 slr:35-41.

YeniFİLM , sayı: 22 Şubat Nisan 2011 slr: 63- 68. , 2011

Dönemselleştirme çabansın üçüncü ayağına geldiğimizde birden yapmakta olduğum şeyin fıkralardaki 'yapısalcı' komikleştirmesini andırabileceğini düşünüp dehşete kapıldıysam da bu dallanıp budaklanmanın ayrışma ve ortaklaşmaların bir haritası olmak zorunda ama diye de kendimi ikna ettim. Biz en son üçüncü damarı ikinci damara daha yakın olan ve belki tesadüfî olarak daha çok kadın yönetmenlerin oluşturduğu politik bir inadın sürdüğüne işaret eden bir sinemayı konuşmak için nokta koymuştuk. filmleriyle Handan İpekçi özellikle dünyayı politik olarak kavrayan ve herhangi bir öykü anlattıklarında da bu politik bakışı yitirmediklerini düşündüğüm yönetmenlerimiz.