Academia.eduAcademia.edu

Uwarunkowania zmian rozwojowych w wybranych modelach rodziny

2016

psychologiczne zeszyty naukowe półrocznik instytutu psychologii uniwersytetu zielonogórskiego nr 1/2016 Człowiek w całokształcie życia: rodzina-edukacja-praca Współcześnie wielokrotnie konfrontujemy się z odmiennym od znanego z doświadczeń własnych rodzin sposobem realizowania rodzicielstwa. Wspomniane zmiany dotyczą wielu obszarów: pełnienia ról rodzicielskich czy czasu jego podjęcia (Walęcka-Matyja, 2014). Samotne rodzicielstwo jako wybór, związki typu LAT (living apart together), związki typu DINKS (double incom no kids), urlopy tacierzyńskie-to niektóre ze zjawisk, które obrazują przemiany w funkcjonowaniu współczesnych rodzin (Liberska, 2014; Walęcka-Matyja, 2014). Dotychczasowy wzorzec zmienił się z powszechnego (normatywnego) na alternatywny. Dziś, ze względu na ich częstość, traktuje się je jako jedne z form życia rodzinnego. Podobne zmiany wartościowania dotyczą kohabitacji czy rozwodów. Badaniem zmiany w sposobie realizowania zadań rozwojowych zajmują się J. Arnett (2007)-na gruncie międzynarodowym, a na gruncie polskim A. Oleszkowicz i A. Misztela (2015). Zmiany w funkcjonowaniu rodziny wiążą się z przeobrażeniami pełnienia ról i w większości przypadków powodują ich przebudowę. W tym miejscu można się zastanowić, kto jest predysponowany do podejmowania nowych zadań lub przekształcania starych i w ten sposób wprowadzania zmiany w funkcjonowanie rodziny? Przekształcony przez nowe zachowanie lub obserwowane zmiany kontekst rodzinny zwrotnie oddziałuje na struktury wiedzy społecznej innych jej członków, inicjując ciąg zmian nie tylko w ocenie, wiedzy, wartościowaniu, ale także w strukturach oczekiwanego przez nich doświadczenia, a także daje nowe sposoby radzenia sobie. marz anna farnick a Uniwersytet Zielonogórski w poszukiwaniu uwarunkowań transmisji międzypokoleniowejznaczenie pełnionej roli rodzinnej w kontynuowaniu wzorców rodzicielstwa 5 Wielu badaczy wskazuje na związek ukierunkowania na przyszłość z realizowaniem zadań życiowych, podejmowaniem decyzji i kształtowaniem własnej tożsamości (por. Obuchowski, 1993; Liberska, 2004). Ryc. 1. Przyjęte modele oddziaływań I-, II-i III-rzędowych w badanych rodzinach Źródło: opracowanie własne.