Bilgi Felsefesi

Felsefe: Kelime anlamı olarak Philo (sevgi) ve Sophia (bilgelik) kavramlarının birleşmesinden meydana gelmiştir. Bu manasıyla felsefe "Bilgelik Sevgisi" demektir.

BİLGİ KURAMI VE FELSEFENİN YAVANLAŞMASI, 2021

Uzun bir süredir yurt düzeyinde düzenlenen toplantılarla felsefeyi diyalojik bir ortama taşıyarak daha da canlı kılan, yazılarını ve çalışmalarını ilgiyle ve beğeniyle izlediğim Mehmet Akkaya’nın Bilgi Kuramı adlı yeni kitabını büyük bir hevesle okumaya başladım. Gerçekten de geniş bir okuma donanımından güç alan, çetrefilleşmiş konuları didaktik bir dille anlaşılır kılmaya çalışan, farklı filozofları ve düşünce kalıplarını Sokratik bir anlayışla, sinkritik ve anakritik (yan yana ve karşı karşıya) getirme başarısını göstererek bir felsefe tarihi anlatı akışı içinde günümüze uzanmaya çalışan kitap son bölümlere kadar benim de ufkumu açan, bildiklerimi daha anlaşılır ve daha görünür kılan bir kılavuz gibi oldu… Ancak, kitapta Batı Rönesansı üzerinde çok önemli etkileri olan Endülüs Emevi kültürü üzerinde yeterince durulmamıştı… Buna koşut olarak Batı’da özdeksel felsefeye temel oluşturacak İbni Rüşt - İbni Haldun çizgisinin hak ettiği ölçüde önemsenmemişti, Abbasi dönemine ilişkin hemen hiçbir not ve açıklama yoktu. Doğu ve İslam dünyasına ait bölümdeki bu boşluklar, bütünleştirici anlamda felsefenin ve toplumbilimin temellerine yönelik araştırmanın eksik kalmış olduğunu gösteriyordu… Bu eksiklik ve bir ölçüde geçiştirme diyeceğim tutum, kitabın tamamını örseleyen bir karadelik gibi büyüdükçe büyüdü gözümde. Oysa ki, Doğu-Batı insancıl düşünce gelişimindeki bu zincir Batılı birçok düşünür tarafından da görülebilmiş bir olgu olarak bazı çalışmalarda da yer almıştı.

Turkish Studies, 2014

İbn Haldun, XIV. yüzyılda yaşamış çok yönlü bir İslam düşünürüdür. İslam düşünce alanlarından Kelam, Tasavvuf, Hadis, Tefsir, Fıkıh ve İslam Felsefesi alanlarında görüşler ortaya koymuştur. Bununla birlikte, sosyoloji, siyaset ve tarih felsefesi alanlarında da kendine özgü görüşler ileri sürmüştür. Düşünce alanlarını incelerken, farklı yerlerde ve gayri-sistematik bir şekilde de olsa, bilgi felsefesine dair tutumunun saptanabileceği verileri ele almıştır. Bilgi felsefesi konusunda bilginin imkanı, tanımı, kaynakları, vasıtaları, sınırları ve değeri problemleri üzerinde durmuştur. Bu bağlamda öncülleri İslam filozofları, mütekellimleri ve mutasavvıfları gibi, incelediği alanların hangi bilgi yöntemleriyle daha doğru anlaşılacağına, bilginin hangi değere dayanması gerektiğine dair tespitlerde bulunmaya çalışmıştır. İbn Haldun, bilgi felsefesi konusunda bilgi vasıtaları olarak duyu, akıl, vahiy, rüya ve sezgiye değinmiş, sihir, tılsım ve kehanetin de bilgi teorisiyle ilgisini incelemiştir. Cisimler dünyasında duyu ve aklın geçerli olduğunu ve ruhani alemde vahiy ve keşif ile bilgi edinileceğini ileri sürmüştür. Akla dayanan felsefi ilimlerle vahye dayanan dini ilimleri ise birbirinden ayırmıştır.

2004

Bu çalışmada, felsefenin neliği hakkında ileri sürülen bazı düşünceler ele alınmaktadır. Felsefenin düşünsel ve toplumsal boyutları, ilgileri, ilişkileri problem olarak nitelikleri söz konusu edilmektedir. Felsefenin yalnızca düşünsel veya pratik olup olmadığı hakkında değerlendirmelere gidilmektedir. Düşünsel ya da pratik yaşam içinde görünüşe çıkması bğlamında felsefenin etkinlikleri ve yönelimleri üzerinde, farklı bakış açılarının kavrayışları ele alınmaktadır. Felsefenin bir bütün olarak tarihselliği ve insanlığa yönelik etkinlikleri, içerik ve anlamlarıyla soruşturulmaya çabalanmaktadır.In this paper, some ideas about the whatness of philosophy, the ideational and social extensions of philosophy, its relations, and problematic characteristics are described. The issue of whether philosophy is ideational or practical is evaluated. Different view points on the activities and tendencies of philosophy as it shows itself in ideational or practical life. The historicism of philosophy ...

2005

nin ana hatlarini sunmaktir. Bu mimari rolde onlar son cizgileri cizmezler ve bu cizgilerden cikan bir binanin yapisini idare etmezler. Onun yerine din felsefeci- leri, olcumculer ve muhendislerin kesfettikleri seyi zihinde tutarak, her bir du- rumun zayif ve saglam yonlerinin degerlendirilmesi ile birlikte mumkun olabi- len seyin taslaklarini cizerler. Bu rolde onlar var olan yapinin nicin akilda tu- tulmasi gerektigini veya hukum vermislerse o yapinin daha tatmin edici olanini uretmek icin nasil degistirilebilecegini ileri surerler. Din felsefecisinin prensip- te, dini inancin tamamen yeni formunu olusturmaya yonelik planlar yapmasi daima mumkun olsa da, pratikte itibarli herhangi bir filozof boyle bir seyi

İçtimaiyat, 2020

Lumiere kardeşlerin 1895 yılında hareketli fotoğrafı keşfettiklerinden sonra sinema sanatı o yıllardan başlayarak en çok yayılan ve en çok meyvelerin veren sanat dallarından biri olarak gelmektedir. Sinema sanatı ile felsefe arasında oldukça önemli bağın sinema sanatının ortaya çıkışından bu yana var olduğu bir gerçek. Düşünce dünyasının güçlü bir şekilde geliştiği dönemde sinema sanatı da gelişmiştir, düşünce dünyasının zayıfladığı dönemde ise sinema sanatı da zayıflamıştır. Bir başka ifadeyle felsefe kuramlar, sinema sanatı ise tasvirler vasıtası ile düşünce yaratır. Bu ise felsefe ile sinema sanatı arasındaki ilişkiyi tasdik ve tahkik eden amilleri öğrenmek için bizlere zemin hazırlar. Bu amillerin merkezinde insan vardır. Sinema tarihini felsefi bakışla ele alarak baktığımızda çoğu felsefi düşünce akımının sinema sanatına girdiğini, ülke ve sanatçılara, insanlara her yönden tesir ettiğini görmemiz mümkün. Bu makalede felsefe ve sinema ortasındaki ilişkinin hem felsefi hem de sinema sanatı bakımından önemini ele almakla birlikte sinema sanatına giren bu akımların insan yaşamındaki yerine açıklık getirme amaçlanmakta.