Shivpoojan sahay sahitya samagra

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2022

Andijon viloyati Yuridik tehnikumi ingliz tili fani o'qituvchisi 3 chi darajali yurist, 2 Nasirdinov Shukurullo Mirzajon o'g'li 2 Andijon viloyati Yuridik tehnikumi 2-bosqich, sud huquqiy faoliyati 115 guruh.

Salgınlar insanoğlunu tehdit eden en önemli hastalıklardır. Salgın hastalıklar tüm dünyayı sardığında binlerce insanı hayatından etmekte ve binlerce değeri erken denecek yaşta hayattan koparmaktadır. Bu bağlamda 1848 yılında, Amasya'ya da sirayet eden dünya çapındaki bir salgında İsmail Şirvani adlı büyük bir mutasavvıf ve âlim de hayatını kaybetmiştir. Bu yıl gerçekleşen kolera salgınında tifo ve tifüs gibi bulaşıcı hastalıklar da çoğalmıştır. Şirvani de diğer adı karahumma olan tifodan vefat etmiştir. 1848'de Amasya'da yaşanan salgında vefat eden İsmail Siraceddin Şirvânî, devrin önde gelen Nakşî-Halidî âlimlerindendir. Azerbaycan doğumlu olan bu şahsiyet etrafında büyük bir ilim halkası oluşturmuş; âlim ve şairlerin yetişmesine önayak olmuştur. Salgında ölmeden önce ve daha sonraları onun hakkında güzel duygularını dile getiren şairler olmuştur. Bunlardan en önemlisi Mir Hamza Nigârî'dir. Şirvânî, onun şeyhi, hocası ve ilham kaynağıdır. Nigârî, bu sevgiyi divanında pek çok yerde beyit beyit dile getirmiştir. Nigârî'nin yetiştirdiği Sebâtî adlı şair de İsmail Şirvânî'yi görmese de ona şiirler yazacak kadar onun değerini anlamıştır. Sebâtî, aynı zamanda Şirvânî'nin türbedârı olmuştur.

Dârülmülk Konya", bu sayısında XIII. yüzyıl Konya ilim havzasının yolculuk ediyor ve Kerîmüddin Aksarâyî'nin tabiriyle bahr-ı fazîlet ve hurşid-i âsimân-i şerîat olan Kadı Sirâceddin Urmevî'ye misafir oluyor. Konya Musalla Mezarlığı'nda medfun Sirâceddin Urmevî; gerek bürokratik ve diplomatik görevleri gerek fıkıh, kelâm, mantık ve felsefe alanlarındaki eserleri gerekse de Safiyyüddin Hindî, İbnü'n-Nakîb er-Râzî, Tâceddin Kürdî, Mecdüddin Mardînî, İbn Zeytûn, Abdülvehhâb Kâşî ve Mevlânâ Şerefüddîn Kayserî gibi talebeleri hasebiyle Dârülmülk'ün mümtaz şahsiyetlerindendir. Talebelerinden Tâceddin Kürdî'nin Şeyh Edebâlî'nin kayınpederi olması ve Davud Kayserî ile birlikte İznik Medresesi'nin teşekkülünde müstesna bir rol üstlenmesi Urmevî'nin Osmanlı düşünce hayatına etkileri bakımından oldukça manidardır. Sirâceddin Urmevî, Fahreddîn Râzî okuluna mensubiyeti ve Kemâleddîn b. Yûnus'un öğrencisi olması ile anılmakta, Eyyûbîler döneminde Kahire a'yânı arasında bulunduğu bilinmektedir. 1240'lı yıllarda telif ve tedris faaliyetinin yanı sıra bürokraside de görev almış ve II. Frederick'e elçi olarak gönderilmiştir. Bütün Anadolu'nun başkadısı olarak Konya'da geçirdiği otuz küsur yıllık (1251-1283) yaşamında ise ismini tarihe kazıtan şah eserlere imza atmıştır. Bugün Sirâceddin Urmevî'nin yedisi fıkıh ve kelâm on biri ise mantık ve felsefe alanında olmak üzere on sekiz civarında eserinin varlığından bahsetmemiz mümkündür. Bununla birlikte Arapça ve Farsça kaleme alınan bu eserlerden hiçbirisi henüz bir bütün olarak Türkçe'ye kazandırılmamış, Urmevî'nin fikrî mirası hak ettiği ölçüde tahkik ve tetkik edilmemiştir. Konya Büyükşehir Belediyemiz'in, övünç kaynağımız olan tarihi şahsiyetlerimizin tanınması ve tanıtılmasına yönelik gayretleri sayesinde Urmevî mirasıyla ilgili bu boşluğun yakın zamanda kapatılacağının müjdesini verebiliriz. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı'nın paydaşlığında söz konusu eserlerin büyük bir kısmı, hicrî tarihle Urmevî'nin 765. vefat yıldönümünü idrak edeceğimiz 2025 yılında Türkçe'ye çevrilerek yayınlanacaktır. "Dârülmülk Konya", bu büyük projenin ön habercisi niteliğindeki bu sayısında Sirâceddin Urmevî'nin ilmi kişiliği hakkında genel bir portre çizmeyi hedeflemektedir. Bu amaç doğrultusunda yirmi civarında özgün makale, çeviri, röportaj, belge tanıtımının Konya Dârülmülk KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

Asos Journal, 2023

Sadi Işılay is one of the most important violinists of the 20th century, known for his simple performance on the violin, the use of long bows, the bright tone he extracted from the violin, the composition of instrumental pieces, the composition of lyric pieces, and the composition of film music. Işılay, who accompanied many artists in the country, composed and recorded records, lived in Paris for three years and gave concerts in countries such as India, Iran, Egypt, Syria, Cyprus and Iraq. He composed the soundtrack, song and instrumental work. Sultan-niyegâh sirto and Muhayyerkürdi saz semai are the most well-known and loved and performed works by Turkish saz performers. In this study, Sadi Işılay's interpretation of the muhayyerkürdi saz semai, whose composition belongs to Sadi Işılay, was notated. The ornaments used by the composer in the piece, the weight changes he made on the note from time to time, and the rhythmic differences were examined. Sadi Işılay interpretation of the notation was analyzed and it was determined that he used ornamental types such as the multiplication that takes its value before itself, the multiplication that takes its value from the next note, the double multiplication, the engraving note, and the grupetto. Based on these findings, it is suggested to continue the interpretation of Sadi Işılay, one of the most important violin players of Turkish music.

Arab tilidan Anvar Ahmad tarjimasi Toshkent "Movarounnahr" 2004 Mutarjim muqaddimasi Butun olamlarning Yaratguvchisi va Parvardigori Alloh taologa behisob hamd-shukrona bo'lsin, Uning rasuli Muhammad (s.a.v.), u zotning ashobi hamda ahli baytiga ko'pdanko'p salovotu durudlar yog'ilsin! Qo'lingizdagi ushbu kitob Islom olamining mo''tabar va mashhur olimlaridan imom, faqih, muhaddis, hofiz Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf an-Navaviy qalamiga mansub bo'lib, o'zining sahihligi, ishonarliligi, daqiqligi, Qur'oni karim va Sunnati nabaviyya asosida mo'min-musulmonlarni hidoyatga chorlash, imonini yuksaltirish, axloqini o'nglashda katta xizmati tufayli islomiy o'lkalarda ma'lum va mashhur. Bu mo''tabar asarni mashhur yurtdoshimiz Sayyid Mahmud ibn Sayyid Nazir at-Taroziy al-Madaniy (Oltinxon to'ra) o'tgan asr boshlarida o'zbek tiliga mohirona tarjima qilib, arab imlosida nashr ettirgan edilar. Sho'rolar tuzumi barham topganidan keyin kitob ana shu tarjima asosida joriy imloga tabdil qilinib, Namangan va Marg'ilon nashriyotlarida ko'p nusxada chop etildi. Ammo Oltinxon to'ra tarjimalaridagi ayrim so'zlar hozirgi kitobxonlarga tushunarsiz yoki izohtalab bo'lgani, buning ustiga arab imlosidan kirill imlosiga tabdil qilish chog'ida ko'plab imloviy xatolarga yo'l qo'yilgani, qolaversa, u tugal tarjima qilinmagani bois musulmonlar o'rtasida uncha ommalashmadi. Ana shu bo'shliqni to'ldirish, bu mashhur asarni talabchan o'quvchiga tushunarli holda yetkazish umidida Imom Navaviyning «Riyozus-solihiyn» («Solihlar gulshani») kitobi bevosita arab tilidan o'zbekchaga tarjima qilindi va nashrga tayyorlandi. Bunda Oltinxon to'ra hazratlarining tarjimalaridan ham bir qadar foydalanildiki, buning uchun bu zotning haqlariga duoda bo'lishga burchlimiz. Shuningdek, hozirgi kitobxonga tushunarli bo'lishi uchun tarjima chog'ida ayrim ibora va istilohlarga sharhlar berildi, hadislar raqamlar bilan tartiblab chiqildi. Yana asl manbadagi «muttafaqun alayh» iborasi o'rniga shu ma'noni anglatuvchi «Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari» lafzi qo'llanildi. Kitobning qolgan jildlari ham tez orada kitobxonlarimiz qo'liga tegadi, inshaalloh! Alloh taolo barchamizni O'zining hidoyat yo'lidan adashtirmasin, har bir ishda Sarvari koinot Muhammad alayhissalom sunnatlariga amal qiluvchilardan etsin. Solihlar bog'ida sayr etish, uning anvoyi, muattar bo'ylaridan bahra olishimizni nasib etsin, Omin, yo Robbal olamiyn! edilar). So'ngra (Alloh) tavba qilishlari uchun ularga tavba yo'lini ochdi. Albatta, Alloh tavbalarni qabul qilguvchi, mehribondir. Ey mo'minlar, Allohdan qo'rqingiz va iymonlarida rostgo'y bo'lgan zotlar bilan birga bo'lingiz» (Tavba surasi, 117-119-oyatlar). Ka'b (r.a.) yana davom etadilar: «Alloh taolo meni Islomga hidoyat qilganidan keyingi bergan ne'matlarining eng kattasi Rasululloh (s.a.v.) huzurlarida rost gapirishga muvaffaq qilganidir. Agar yolg'on so'zlaganimda men boshqa yolg'on so'zlab halok bo'lganlar kabi halok bo'lardim, chunki Alloh taolo vahiy nozil qilayotgan paytda yolg'on gapirganlarni biror kishiga aytmaydigan yomon va'idlar ila tilga olyapti: «Ularning oldiga qaytib borgan vaqtlaringizda ulardan yuz o'girishlaringiz (ya'ni, ayblamasliklaringiz uchun sizlarga ularning rostdan ham uzrli ekanliklariga) Alloh nomi bilan qasam ichadilar. Bas, ulardan yuz o'giringlar! Chunki ular nopokdirlar va qilib o'tgan narsalarining (ya'ni, munofiqliklari) jazosiga joylari jahannamdir. Ulardan rozi bo'lishlaringiz uchun sizlarga qasam ichadilar. Agar sizlar ulardan rozi bo'lsangizlar ham, Alloh bu itoatsiz qavmdan hech rozi bo'lmaydi» (Tavba surasi, 95-96-oyatlar). Biz uch nafarning ishimiz keyinga surilgan edi. Boshqalar qasam ichib bay'at qilishganida Rasululloh (s.a.v.) ulardan buni qabul qilib, ularga mag'firat talab qilgandilar. Rasululloh (s.a.v.) bizni keyinga qoldirdilar, hatto Alloh taoloning O'zi: «O'sha uch kishining (tavbalarini qabul qildiki) ...» (Tavba surasi, 118-oyat) so'zi bilan hukm qildi. Bu so'zdagi «orqada qolganlar»dan maqsad g'azotdan orqada qolganimiz emas, balki qasam ichib uzr aytib, uzrlari qabul qilinganlardan avf etilishida orqada qolganimizdir» Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. Boshqa bir rivoyatda: «Rasululloh (s.a.v.) Tabuk g'azotiga payshanba kuni chiqdilar, u zot g'azotga payshanba kuni chiqishni yaxshi ko'rardilar», deyiladi. Va yana boshqa bir rivoyatda aytiladi: «Rasululloh (s.a.v.) safardan keladigan bo'lsalar, kunduzi choshgoh vaqtida kelib avval masjidga borar, ikki rakat namoz o'qib, keyin o'tirardilar». 22/10. Imron ibn Husayn al-Xuzoiydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Juhayna qabilasidan bo'lgan bir ayol zinodan homilador bo'lib, Rasululloh (s.a.v.) huzurlariga keldi. Va: «Ey Allohning rasuli, menga had (shar'iy jazo) lozim bo'ldi. U jazoni menda qoim qiling», dedi. Rasululloh (s.a.v.) uning valiysini chaqirib: «Unga chiroyli muomalada bo'l. Agar bolasini tug'sa, mening huzurimga u ayolni olib kelgin», dedilar. Valiysi Rasululloh (s.a.v.) aytganlarini qildi. Ayol keltirilgach, Rasululloh (s.a.v.) u xotinning kiyimlarini bog'lab, toshbo'ron qilishga buyurdilar, hukm ijro etildi. So'ngra Rasululloh (s.a.v.) unga janoza namozi o'qidilar. Buni ko'rgan Umar (r.a.): «Ey Allohning rasuli, zino qilgan ayolga ham namoz o'qiysizmi?» deganlarida, u zot: «Bu ayol shu darajada tavba qildiki, agar Madina ahllaridan yetmishtasi orasida bu taqsim qilinsa, ularga mo'l-ko'l bo'lardi. Sen o'z nafsini Alloh azza va jallaga fido qilgandan ham afzal kishini ko'rganmisan?» dedilar. Imom Muslim rivoyatlari. 23/11. Ibn Abbos va Anas ibn Molikdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Agar odam bolasining bir vodiy tillasi bo'lsa, u kishi ikki vodiy tillosi bo'lishini yaxshi ko'radi. Uning og'zini qabr tuprog'idan boshqa narsa to'ldira olmaydi. Alloh tavba qiluvchilarning tavbasini qabul qiladi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 24/12. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Alloh taolo ikki kishining holiga kuladiki, ularning biri ikkinchisini o'ldiradi. Va ikkisi ham jannatga kiradi. Biri musulmon bo'lib, Alloh yo'lida urushib o'ldiriladi. Ikkinchisi o'ldirgani uchun Allohga tavba qilib, musulmon bo'lib, u ham shahid bo'ladi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy www.ziyouz.com kutubxonasi 13 3-BOB Sabr bayoni Alloh taolo: «Ey mo'minlar, sabr qilingiz va sabru toqat qilishda (kofirlardan) ustun bo'lingiz» (Oli-Imron surasi, 200-oyat); «Va albatta sizlarni xavfu xatar, ochlik, molu jon va meva-chevalarni kamaytirish kabi narsalar bilan imtihon qilamiz. Bas, sabr qiluvchilarga xushxabar bergin» (Baqara surasi, 155-oyat); «Hech shak-shubha yo'qki, sabr toqat qiluvchilarga ajr-mukofotlari hisobkitobsiz to'la-to'kis qilib berilur» (Zumar surasi, 10-oyat); «Albatta kim (o'ziga yetgan ozor-aziyatlarga) sabr qilsa va (intiqom olmay, Alloh uchun) kechirib yuborsa, shak-shubhasiz, bu ish ishlarning maqsadga muvofig'idir» (Sho'ro surasi, 43-oyat); «Ey mo'minlar, sabr qilish va namoz o'qish bilan (Mendan) madad so'ranglar! Albatta Alloh sabr qilguvchilar bilan birgadir» (Baqara surasi, 153-oyat); «Albatta Biz to sizlarning orangizdagi (Bizning yo'limizda molu jonlari bilan) jihod qilguvchi va (yaxshi-yomon kunlarda) sabr qilguvchi zotlarni bilgunimizcha sizlarni imtihon qilurmiz», (Muhammad surasi, 31-oyat), deb aytgan. 25/1. Abu Molik Horis ibn Osim al-Ash'ariydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Poklik iymonning yarmidir. «Alhamdulillah» tarozuni to'ldiradi. «Subhonallohi valhamdulillah» yer bilan osmon o'rtasini to'ldiradi. Namoz nurdir. Sadaqa hujjatdir. Sabr ziyodir. Qur'on sening foydangga yoki zararingga hujjatdir. Har kimsa tong ottirib nafsini savdo qiladi. Bu bilan uni ozod qiladi yoki halok qiladi», dedilar. Imom Muslim rivoyatlari. 26/2. Abu Said Sa'd ibn Molik ibn Sinon al-Xudriydan rivoyat qilinadi. Ansoriylardan bo'lgan kishilar Rasululloh (s.a.v.) dan (narsalar) so'rashdi. Rasululloh (s.a.v.) ularga (so'ragan narsalarini) berdilar. Keyin yana so'rashdi. Ularga (so'ragan narsalarini) berdilar. Hatto huzurlaridagi bor narsa tugadi. Va: «Biror yaxshi narsa bo'lsa, men sizlardan darig' tutmayman. Kimki (tama'dan yiroq bo'lib) o'zini iffatli tutsa, Alloh uni ofiyatda qiladi. Kimki o'zini hojatsiz qilsa, Alloh uni behojat qilib qo'yadi. Kimki bardoshli bo'lsa, Alloh uni haqiqiy sabrli qilib qo'yadi. Biror kishiga sabrdan ko'ra ulug' va yaxshi narsa berilmaydi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 27/3. Abu Yahyo Suhayb ibn Sinondan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Mo'minning ishi ajablanarli, hayratomuzdir. Hamma ishi unga yaxshilik keltiraveradi. Bu mo'minlarga xos bo'lib, ulardan boshqalarda unday emas. Agar unga xursand qiluvchi narsa yetsa, shukr qiladi. Bu u uchun yaxshidir. Agar zarar beruvchi narsa yetsa, sabr qiladi. Bu ham uning uchun yaxshi bo'ladi», dedilar. Imom Muslim rivoyatlari. 28/4. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)ning o'lim talvasasidagi og'riqlari kuchayganida Fotima (r.a.): «Voy, otamni aziyat chulg'ayapti», dedilar. Buni eshitgan Rasululloh (s.a.v.) «Bu kundan keyin otangga g'am, aziyat yo'qdir», dedilar. Qachonki, Rasululloh (s.a.v.) vafot etganlarida Fotima (r.a.): «Ey otajon! Parvardigor chaqirig'iga labbay, dedingiz. Ey otajon! Firdavs jannati borar joyingizdir. Ey otajon! Jabroil alayhissalomga sizning o'limingiz xabarini berurmiz», dedilar. U zot dafn qilinganlaridan keyin Fotima (r.a.): «Rasululloh (s.a.v.) ustilaridan tuproq sochib ham nafslaringiz xushnud bo'laverdi-ya», dedilar. Imom Buxoriy rivoyatlari. 29/5. Abu Zayd Usama ibn Zayd ibn Horisadan (r.a.) rivoyat qilinadi.

"Center for advanced studies " Republic of Karakalpakstan, , 2023

Toshkent viloyati pedagoglarini yangi metodikalarga o'rgatish milliy markazi Ijtimoiy fanlar kafedrasi katta o'qituvchisi.