Antakyanın Felaketi ve Geleceği - ArkeoDuvar

Doğu Coğrafya Dergisi, 2021

Mart 2011'de yerel gösterilerle başlayan Suriye (iç) savaşı; küresel (ABD, Rusya, AB) ve bölgesel (İran, Türkiye, Katar, Suudi Arabistan) güçlerin sürece dâhil olmasıyla uluslararası bir krize dönüşmüştür. Hegemonik ve territoryal alan mücadelesine dönüşen ve gittikçe çözülmesi güçleşen bu krizin, Hatay (Antakya) özelinde önemli politik yansımalara yol açtığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışma, Suriye krizinin temel sebeplerine, küresel ve bölgesel aktörlerin Suriye krizindeki temel rollerine ve Türkiye'nin politik tutumuna, Antakya yerel halkının algısı üzerinden odaklanmaktadır. Nitel araştırma desenine dayalı yürütülen bu çalışmada, amaçlı örneklem (maksimum çeşitlilik) grubu olarak tasarlanan ve farklı demografik özelliklere sahip elli beş (55) katılımcının görüşlerinden yararlanılmıştır. Hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile katılımcılarla yüz yüze ve derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler ilgili teknik işlemlerle analiz edilerek değerlendirilmiştir. Katılımcılara göre Suriye krizi uluslararası vekâlet savaşıdır. Bölgeye yönelik yapılan müdahalelerin temelinde, Büyük Ortadoğu Projesi'nin hayata geçirilmesi ve İran karşısında İsrail'in bölgedeki güvenliğinin sağlanması yer almaktadır. Bu inşacı yaklaşımlarla hem küresel hem de bölgesel güçlerin farklı stratejiler izlemeleri, Suriye'de kaos ve çatışmaların devam etmesine yol açmıştır. Bu çatışmalı ortamdan göç etmek zorunda kalan nüfusun, farklı kültürel kimlik ve aidiyet gruplarına sahip Antakya'nın sosyopolitik uyumunu ve birlikte yaşam becerisini sekteye uğratmasından endişe edilmektedir.

Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 2020

Antakya'da Fransız Mandası Dönemi yirmi yıl sürmüştür. Bu süre içerisinde Fransızlar kentte çeşitli imar faaliyetlerinde bulunmuştur. Tarihi kent dokusunun içinde ve yakın çevresinde müze, sinema, banka, idari yapı, hastane ve okul yapıları gibi çeşitli kamusal binalar yapılmıştır. Çalışmaya konu olan Ecole des Soeurs-Fevzi Çakmak İlkokulu Fransız Mandası Dönemi'nin ilk yıllarında Antakya tarihi kent dokusunda yoğun olarak geleneksel konutların yer aldığı bir mahallede inşa edilmiştir. Aynı dönemde yapının yakın çevresinde inşa edilen diğer eğitim yapıları zaman içinde yıkılmış ve/veya işlev değişimine uğramıştır. Bu çalışmada, Ecole des Soeurs-Fevzi Çakmak İlkokulu'nun oluşum ve dönüşüm sürecinin mimari analizinde; yakın çevre dönem yapılarından, tarihi belge ve bilgilerden, eski tarihli fotoğraflardan, kartografik dokümanlardan ve yapıda yürütülen tespitlerden yararlanılmıştır. Bu kapsamda, çalışmanın giriş kısmından sonra; yapının genel tanımı, yakın çevre eğitim yapıları, yapının oluşum ve dönüşüm sürecinin mimari analizi açıklanmış ve yapının korumakullanımı ile ilgili değerlendirmeler sunulmuştur.

Tarihin İzdüşümünde Antakya (Antiokheia) Kentinin Depremselliği, 2023

Depremler dünyanın oluşumundan beri süregelen doğa olaylarından biridir. Kuzeyde Avrasya, güneyde Arabistan ve Afrika plakaları arasında kalan Türkiye’den birçok fay hattı geçmektedir. Bu nedenle Türkiye’de birçok yerleşim geçmişte olduğu gibi günümüzde de deprem riski taşıdığı bilinmektedir. Son yılların en yıkıcı depremleri de denebilecek 6-20 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri ile Hatay-Defne merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki deprem oldukça yıkıcı olmuş; çok sayıda can ve mal kaybına yol açmıştır. İnsan ve Jeomorfoloji arasındaki hayati bir ilişki vardır ve bu ilişki daha çok yerleşme alanlarının tercihinde ön plana çıkmaktadır. Jeomorfoloji ile toplulukların toplumsal ihtiyaçları arasında denge kurmak, Jeomorfolojik yönden ortaya çıkacak sorunları belirlemek ve çözmek doğal afetler sırasında oldukça önemlidir. Bu çalışma 06-20 Şubat 2023 depremlerinden çok etkilenmiş olan ve geçmişten günümüze birçok yıkıcı deprem görmesine rağmen yine de sürekli bir yerleşim gösteren Antakya’nın bulunduğu coğrafi konumda birçok fay hattının geçmesinden dolayı bu kentin jeomorfolojisine genel bir bakış açısıyla değinilmiştir.

Dünya'da sanatın doğuşu Antik Yunan'da düzenlenen Dionysos şenlikleri ile başlamaktadır. İnsanlığın en eski sanat ürünleri festivallerde eğlence amacıyla ortaya çıkan metinler, zamanla siyasi ve ekonomik olarak biçimlenmiştir. Yunan düşünürleri, kötü giden Pers savaşları ve ekonomik olarak ortaya çıkan bunalımları, Dionysos şenliklerinde halkı bilinçlendirme amacıyla basit şiirsel metinler üretmişlerdir. Halk tarafından ilgiyle karşılanması bu metinlerdeki keskin iğnelemeler ve devlet büyüklerine karşı korkusuz eleştirilerdi. Öncelikle çalışmada Dionysos kültünün ortaya çıkışı ile düzenlenen törenler, şenliklerin tiyatro sanatına evrimi ele alınmıştır. Şenliklerde düzenlenen etkinlikler ve hangi ritüellerin uygulandığı konusu işlenmiştir. Antik Yunan dünyasının siyasi ve ekonomik süreçlerinde soyluların, tüccarlarla girdiği mücadeleler ve Yunan toplumunun buna karşı tutumu işlenmiştir.

Atatürk ilkeleri ve cumhuriyet tarihinde güncel veriler, 2024

Tarih biliminin bir alt dalı olan kültür tarihi, Türkiye’de çok yeni ve araştırılmamış bir saha olmakla birlikte tarih içinde özel bir yere sahiptir. Kültür tarihi, modern kültür tarihi eleştirileri bir araya getirmektir. Yani kültür tarihinin asıl rolü geçmişin kültürü ile yeni kültürü yeniden inşa etmektir. Bunu yaparken de eski ve yeni kültürlerden toplamış olduğu geniş çaplı bilgilerden, harmanlanarak oluşturulan modern kültürü ortaya çıkarmaktır. XVI. Yüzyılın sonlarında Halep eyaletinin sancaklarından birisi olan Antakya’ya kısaca bakacak olursak; Eski çağlarda, özellikle de Roma dönemlerinde Akdeniz’in en önemli şehirlerinden olan Antakya, tarih boyunca ticaret merkezi olarak dikkat çekmiştir (Çelik, 2021, s. 231-232). Kültür, bir millete ait davranış ve karakterlere denir. Medeniyet ise, inanç ve ahlâk nizamıdır. Her milletin olaylar karşısında gösterdiği tepki farklıdır. İşte en basit anlamıyla kültür, toplumun karşılaştığı bir olay karşısında sergilediği tavır ve hareket tarzıdır. Bir toplumun kültürel hayatını şekillendiren en mühim unsur ise dinî inançlar ve geleneklerdir. Atadan, dededen kalma davranış kalıpları olan gelenekler sosyal hayatı yönlendiren temel normlardır. Dünya ve eşyayı algılamakta insanın davranışlarını tayin eden en önemli faktör de inançtır (Ünal, 2002, s. 54).

2019

Bu calisma, Hatay Ili, 4. Mintika Iplik Pazari mevkiindeki, teleferik hatti baslangic istasyonunun konumlanacagi alanda, Hatay Muzesi uzmanlari denetiminde gerceklestirilen arkeolojik kazilarda ortaya cikan kalintilarin koruma acisindan degerlendirilmesini ve teleferik istasyonu yeni yapisinin yerlesimine yonelik yapilacak koruma calismalarini irdelemektedir. Bu kapsamda calisma; 3 Panolo Figurlu Mozaik basta olmak uzere alanda yer alan kalintilarin korunmasina yonelik alanda gerceklestirilecek olan mudahalelerin ilkesel yaklasimini belirlemeyi amaclamaktadir. Elde edilen sonuclar dogrultusunda calismada, bugunku fiziksel kosullarinin gereklilikleri ile birlikte alandaki kalintilarin korunmasina yonelik olarak saptanmis olan mudahale bicimleri tanimlanmaya calisilmis ve bu veriler isiginda alanda yer alacak olan teleferik alt istasyon yapisinin alanla iliskisi ortaya konulmaya calisilmistir.

1828-1829 Osmanlı-Rus Harbi'nde Antakya Kazası'nın Katkıları, 2020

Journal of International Social Research, 2019

Mikail KOLUTEK  İsa KALAYCI  Öz Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda hükmettiği topraklarda çeşitli kurum ve kuruluşlarıyla ilgili teferruatlı bilgiler barındıran layihalara ihtiyaç duymuştur. Bu doğrultuda yeni ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenen defterlere salname adı verilmiştir. Bir yılı kapsayan olayları, müesseselerin gelişimlerini, memur tayinlerini ve azillerini, ekonomik ve sosyal durumları gösteren salnameler tarihi açıdan önemli bilgiler içermektedir. II. Abdülhamit döneminde maarif teşkilatı revize edilmiş, okul sayıları, türleri ve bu okullarda uygulanan programlar değiştirilmiştir. Eğitim-öğretim hayatında yapılan yenilikler aynı zamanda Maarif Nezaretinin işleyişine de yansımıştır. Bu doğrultuda zorunlu bir ihtiyaç durumuna gelen ve nezaret tarafından hazırlanan salnameler son halini almıştır. Çalışmanın ana kaynaklarını oluşturan beş adet Maarif Nezareti Salnamesi ve yedi adet Halep Vilayet Salnamesi merkeze alınarak Antakya projeksiyonuyla Osmanlı eğitiminin son dönemine dair bir kesit sunulmuştur. Ortadoğu'nun Doğu Akdeniz'e açılan kapısı olan Antakya'nın kültürel değerleri ile ilgili birçok çalışma yapılmakla birlikte, Antakya'da eğitim konusuna pek değinilmemiştir. Bu bakımdan Antakya'da faaliyet gösteren eğitim kurumlarının çalışmaları hakkında detaylı bilgiler vermek makalenin amacını oluşturmaktadır. Antakya'daki eğitim kurumlarının işleyişi, eğitim-öğretim programları ve kurumların sosyal hayattaki yerinin ortaya konması çalışmanın hedeflerindendir. Böylece dönemin birinci elden kaynaklarından olan salnameler vasıtasıyla, Antakya örnekleminden hareket edilerek Osmanlı eğitim sistemi evrenine ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada Halep Vilayet Salnameleri ve Maarif Nezareti Salnamelerinden Antakya Kazasına ait bilgiler kullanılmıştır. Araştırma döneminde Antakya kazasında bulunan okullar tek tek ele alınarak genel bir değerlendirme yapılmıştır. Birebir etkileşim gerektirmeyen daha çok dokümanlara dayalı veri toplama ve analiz esasına dayalı nitel araştırma deseniyle konu açıklanmıştır. Bu yöntemle bütünü oluşturan parçaların ortak yönleri tespit edilerek genellemelere ulaşılmıştır. Bununla beraber sınırlamanın önemi göz önünde bulundurularak çalışmanın mekânsal çerçevesi, Antakya kazası, zamansal sınırlaması ise 1898-1908 olarak çizilmiştir. İncelenen dönemdeki Antakya eğitim kurumlarının devrin genel politikalarına uygun olarak faaliyet gösterdiği söylenebilir. Ancak Antakya'nın stratejik önemine binaen yabancıların burada okul açarak özel çalışmalar yaptıkları görülmüştür.