İki musibet kaç nasihat eder?

2021

Karabük Türkoloji Dergisi, 2022

İslam kültür ve medeniyeti ışığında yetişmiş Anadolu sahasındaki şairler, inşa ettikleri yazılı ürünler arasında, nasihatname türüne ayrı bir önem vermişler, çeşitli örneklerle bu türün varlığını Cumhuriyet dönemine kadar sürdürmüşlerdir. Bu çalışmada, XX. yüzyılda Divan Edebiyatı şiir anlayışını devam ettiren Ali Salâhaddin Yiğitoğlu (d.1877-ö.1939), yazdığı dinî, tasavvufi ve hikemi şiirlerinin yanı sıra, güzel ahlakı konu ettiği telif ve tercümeleriyle bu türün önemli temsilcileri arasında sayılmıştır. Yiğitoğlu'nun güzel ahlakı konu alan "Tehzîbü'ş-Şiyem" isimli eseri, manzum nasihatnameler ışığında ele alınmış, şairin hayatı ve eserleri hakkında kısa bilgi verildikten sonra eser, şekil ve muhteva açısından incelenmiştir. Manzum bir eser olan Tehzîbü'ş-Şiyem'in, matla, müfret, kıt'a, nazım ve mesnevi nazım şekli ve aruz vezniyle yazılmış bin şiirden meydana geldiği tespit edilmiştir. Yiğitoğlu, her bir şiiriyle ahlaki ve hikemi bir mevzuyu işleyerek bin nasihat vermeyi hedeflemiş, bu sayede eseri, türünün dikkat çekici örneklerinden biri olmuştur.

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018

Değişmeyen tek şey, değişimdir" sözü sosyolojik bir gerçeği yansıtmaktadır. İslam, yaşayan bir topluma gelmiş, kısa sürede toplum hayatında önemli değişiklikler gerçekleştirmiştir. Ancak değişimin kuralları gereği oluşan geleneğin yerinde sayma, ileriye veya geriye doğru gitme imkânı da bulunmaktadır. Cahiliye sonrası, toplumda durumu düzeltilmeye çalışılan kadın, köle vb. zayıf kesimlerin, Kur'an ve Sünnetle geldikleri yerin 'vahyin son noktası olduğu' düşünülmüş; 'Rasûlullah'ın (s.a.s.) yapmadığını yapmama' düşüncesinin aşılamadığını düşünüyoruz. Hz. Peygamber zamanında, kadınlar adına kazanılan bazı haklar, ya yerinde saymış ya da kaybedilmiştir. Kadınların toplum içinden geriye çekilmeleri konusunda erkek egemen toplum, 'fitne' kavramını bahane etmiştir. Aslında bu atılımların hedefe ulaşması istenmesine rağmen, yerinde sayma ve geriye gitme şeklindeki tarihî uygulamalar, daha sonra İslam'a mal edilmiştir. Nebi'nin (s.a.s.) "Kadınlarınızın geceleyin camiye gitmelerine izin verin" sözü bir vakıa iken, Sahabe kuşağının hemen ardından "Vallahi, onlara engel olacağız; yoksa bunu istismar ederler" diyen tabiûn kuşağından bazıları gelmiştir. Baba-oğul kuşağında gerçekleşen bu durum göz önüne alınınca, kadınların gece camiye gitmesi, köleliğin devamı, evlilikte denklik vb. konularda 'eksen sapması' olabileceği akla gelmektedir. Biz, "Kadınlarınızın geceleyin camiye gitmelerine engel olmayın" buyruğuna karşın daha tabiûn kuşağında buna engel olunmasının 'sünnetten sapma örneği' sayılıp/sayılmayacağı konusunu incelemek istiyoruz.

Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlmi Dergisi, 2018

Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlmi Dergisi 24. Sayı 2018 8 (sanad) of the hadiths and hadith sciences must be left to the muhaddiths. In this article we will try to discuss the relation of the Sufis with the hadith and hadith sciences in the framework of the opinions of these authors.

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2020

SOBİDER, 2018

17. yüzyılda, Osmanlı devletinde bir çok nasîhatnâme kaleme alınmıştır. Bu yüzyılda yazılan nasîhatnâmelerden biri de Sultan IV. Murat’a sunulmak üzere Kâdirî Muhyiddîn tarafından kaleme alınan manzum nasîhatnâmedir. Kâdirî Muhyiddîn’e ait Nasîhat-nâme’nin bugüne kadar sadece Milli Kütüphane nüshası bilinmekteydi. Ancak yaptığımız araştırmalar neticesinde eserin Topkapı Sarayı Müzesi nüshası -bugüne kadar tespit edilen tek ve eksiksiz nüsha- ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı nüshası olmak üzere iki nüshası daha tespit edilmiştir. Sade ve anlaşılır bir dil ile yazılan eserde Eski Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi ve Türkiye Türkçesi ağızlarında kullanılan pek çok kelimeye rastlanmaktadır. Kâdirî Muhyiddîn, eserinde 17. yüzyılda Osmanlı coğrafyasının siyasî, askerî, adlî ve ekonomik durumu, sosyal yaşantısı ile dinî-tasavvufî konulara değinmektedir. Bu çalışmada 17. yüzyılda yaşamış şairlerden Kâdirî Muhyiddîn’in hayatı hakkında bilgi verilmekte olup Nasîhat-nâmesinin nüshaları tanıtılmaktadır. Ayrıca Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe yazmalarına Y. 2636 numarasıyla kayıtlı nüshadan hareketle eserin türü, yazılış amacı ve muhtevası hakkında detaylı bilgi verilmektedir.

Turkish Studies, 2010

I-Sünnî-Şiî Hurûfîlik Abdülbaki Gölpınarlı, Hurûfîlerin mezhebiyle ilgili ortaya atılabilecek tezlerin hemen hepsini dile getirmiĢ olsa da öne sürdüğü bu tezleri ispatlama yolunda delil göstermemiĢtir. Gölpınarlı"nın Hurûfîlerin mezhep hatta inançlarıyla ilgili ortaya attığı tezleri Ģu Ģekilde listeleyebiliriz: "Böyle bir inancı güdenler, ya gerçekten bilgisiz, anlayıĢı kıt kiĢilerdir yahut bu yola yeni girmiĢlerdir, daha yoldadırlar; bir gün inkâra varacaklardır. Fakat bu inancı telkin ve temsil eden bilgili kiĢilerin, hiçbir Ģeye inanmadıklarına inanıyoruz biz. Bu yüzden de Hurûfîliği, bütün manasıyla tam bir batıni din olarak kabul ediyor, Ģeriata uymak hususunda söylenen sözlerin bir takıyyeden ibaret olduğuna hükmeyliyoruz." 1 On bir imamı tanımakla isnâ aĢeriye, Mehdî"nin doğması ile de ehl-i sünnete yakın, tabii aynı zamanda her iki güruhun da aleyhindedirler. 2 Sünnî bölgelerde Sünnîliği, ġiî bölgelerde de ġiîliği kabul eder görünmüĢ, fakat ġiî-batıni karakterini her zaman muhafaza etmiĢtir. 3 Ehl-i sünnete ve tasavvuf erbabına tariz, hemen her Hurûfî kitabında rastlanan iki unsurdur. 4

NUHBETU'L-FİKER ŞERHİ