EL EZHER UNIVERSITESI NIN DUNU BUGUNU VE MEDRESETUZZEHRA

ÖZET Bu makalede Afganistan'daki dini medreselerde okutulan ders müfredatı ve bu medreselerde hâkim olan düĢünce sistemi üzerinde kısaca durulmuĢ ve eleĢ-tirel bir bakıĢ açısıyla değerlendirilmeye çalıĢılmıĢtır. Ayrıca söz konusu medrese-lerde görülen eksikliklerin giderilmesi konusunda bir takım yapıcı önerilerde bu-lunulmuĢtur. Anahtar Kelimeler: Afganistan, medrese, din eğitimi ABSTRACT Religious Education in the Contemporary Madrasas of Afghanistan In this article it has been briefly studied the curriculum of religious schools (Madrasas) in Afghanistan and the dominant system of thought in the mentioned schools and also focused on a critical perspective. In addition, there had been made some constructive and restorative suggestions about completion of a number of deficiencies in these Madrasas.

Tarihte Müslümanlar, 2020

2006

Bu çalışmada, Arapça-Türkçe manzum sözlük geleneğine mensup bir eser olarak Lügat-i Yusuf ele alınmaktadır. Sözlük, önce genel özellikleri, kapsamı ve yöntemi açısından, ardından dönemin kültürünü yansıtması bakımından incelenmektedir. Son olarak içeriğinden hareketle yazarın ve döneminin yapısı ele alınmaktadır.

İlahiyat, 2019

Kur’ân’ın okunup içselleştirilmesi ve hayatın her alanında uygulanabilmesi için öncelikle doğru anlaşılması gereklidir. Kur’ân’ın doğru anlaşılması içinse yorumlama çalışmalarının temelini oluşturan Kur’ân ilimlerinin bilinmesi şarttır. Bu ilimler içinde mühim bir yere sahip olan esbâb-ı nüzûl ilmi, ilk tefsir çalışmalarının yapıldığı dönemlerden itibaren müfessirlerin eserlerinde kullandıkları yöntemlerden biri olmuştur. Sahâbe ve tâbiûndan gelen rivayetlerle olaylar ve sebepleri arasında ilişki kurarak, ayetlerden nüzûl maksadına en uygun hükmü çıkarmayı kolaylaştıran esbâb-ı nüzûl, rivayet tefsirlerinin neredeyse temelini oluşturmaktadır. İslam coğrafyasının genişlemesi neticesinde ortaya çıkan yeni meseleler ışığında, rivayetleri sonraki nesillere aktararak yapılan Kur’ân’ın anlaşılması faaliyeti dil, edebiyat, fen ve sosyal meselelere de tefsirlerde yer vermek suretiyle genişletilmiştir. Bu gelişmeler neticesinde müfessirler dirayet tefsirleri kategorisinde eserler vermeye başlamışlardır. Rivayet tefsirlerinde mühim bir yere sahip olan esbâb-ı nüzûl rivayetleri, dirayet tefsiri olarak yazılan eserlerde de gereken önemi görmüştür. Medâriküt-Tenzîl özelinde dirayet tefsirinde esbâb-ı nüzûle verilen yerin tespiti amaçlı bu çalışmada; esbâb-ı nüzûlün tanımı, önemi ve Ebü’l-Berekât en-Nesefî’nin, Medâriküt-Tenzîl isimli eserinde esbâb-ı nüzûle nasıl yaklaştığı, rivayetleri verirken hangi yöntemleri takip ettiği ve hangi ifadeleri kullandığı gibi hususlara açıklık getirilmiştir.

2023

In this study, the postgraduate theses on censorship, prepared in the institutes of the higher education institutions in Turkey, were grouped and analyzed according to the type of thesis, institute and branch of science. It aims to examine the theses on censorship, prepared in different universities of Turkey to determine their contributions to this scope and to eliminate the deficiencies in this to contribute to future work. In the study, method of giving information based on statistics is not preferred, a content and bibliographic analysis was made by prioritising the contribution of theses to their own scope and censorship history studies. Checking via Database of National Thesis of Council of Higher Education 42 master's, 3 doctorate and 1 thesis of proficiency in art was included in the study, although censorship was mentioned in it, theses that do not use the phrase "censorship" in the title of the thesis were not evaluated. The targeted period was determined by considering the first and last theses prepared on the subject. One of the clearest results reached in this study, in which postgraduate theses on censorship were examined, is that the majority of theses shed light on Turkey's censorship history. There are very few thesis studies examining censorship in global scope. More than half of the postgraduate theses on censorship were prepared in communication faculties and the majority have been completed within the last 10 years. This indicates that the interest in the subject has increased in recent years. An important part of the postgraduate theses included in the study is about cinema (film) censorship. Cinema censorship was followed by press censorship, and the least studied topic was internet censorship. The censorship on the internet and social media, which have an important place in mass communication in recent years, has not yet been adequately studied, therefore studies in this scope are likely to increase in the future.

ULUSLARASI GENÇLİK ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU 2022 TAM METİN KİTABI, 2022

Toplum ortak kültürü, mekânı, dili, dini, değerleri ve gelenekleri paylaşan çok sayıda insanın oluşturduğu bir birlikteliktir. Toplumsal yapıyı meydana getiren ögeler ise aile, eğitim, siyaset, din, hukuk, ekonomi gibi ögelerdir. Bu kurumlarda meydana gelen değişiklikler toplumsal yapıyı doğrudan etkilemektedir. Günümüz Türkiye’sinde modernleşme, sanayileşme ve kentleşme ile bu yapılarda pek çok değişim ve dönüşüm meydana gelmiştir ve gelmeye de devam etmektedir. Bu değişim ve dönüşüm ise pek çok sorunu beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada günümüz Z kuşağı gençliğinin, Türkiye’nin toplumsal yapısını oluşturan ve günümüzde en çok tartışma alanları olan aile, eğitim ve siyaset kurumlarına karşı bakış açıları, gençlerin gözünden Türkiye’nin en önemli toplumsal meselelerin neler olduğu, gençlerin gözünden Türkiye’de gençlik ile ilgili sorunların neler olduğu ve gençlerin göç meselesine olan yaklaşımı sosyolojik olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemine ait derinlemesine mülakat tekniği kullanılmıştır. Önceden hazırlanan mülakat soruları öğrencilere yüz yüze sorulmuştur. Araştırmaya 15’i kadın 4’ü erkek toplam 19 üniversite öğrencisi katılmıştır. Çalışma 5 Nisan 2022 ve 25 Nisan 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda gençler, Türkiye’nin en önemli sorunlarını ekonomi, eğitimsizlik, işsizlik, şiddet, adaletsizlik, göç ve yoksulluk şeklinde sıralarken gençliğin en önemli sorunlarını ekonomik yetersizlik, kuşak çatışması, gelecek kaygısı ve eğitim şeklinde sıralamaktadır. Gençler aileyi ataerkilliğin ağır bastığı, özgürlük alanını daraltıcı ve baskıcı bir kurum temaları etrafında değerlendirirken, eğitim kurumunu eğitim sisteminin sürekli değişmesi, eğitimin ezbere dayanması ve eğitimde fırsat eşitsizliği temaları etrafında değerlendirmekte ve siyaset kurumunu siyasetçilerin halkın problemlerinden uzak olması ve kendi çıkarlarını düşünmesi temaları etrafında değerlendirmektedir. Son olarak gençlerin göç meselesine tamamen olumsuz yaklaştığı, göçmenlere yönelik uyum ve entegrasyon politikalarının olmamasını eleştirdikleri, göçmenlerin sayısından rahatsız oldukları ve göçmenleri güvenlik açısından bir tehdit olarak algıladıkları görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Üniversite Gençliği, Toplumsal Yapı, Türkiye’nin toplumsal meseleleri, gençlik sorunları, gençlerin Türkiye’nin meselelerine bakışı.

BAHARI FETIHNAME I UNGURUS ADLI ESERI VE BU ESERDEN HAREKETLE MACARISTAN FETHININ EDEBI TARIHI USLUPLA ANLATILISI

Şehirleşme beşeri coğrafyanın çalışma alanlarından biri olup, şehirleşme hareketlerinin sebep ve sonuçlarının incelenmesi, şehirleşme hareketlerine bağlı olarak coğrafi görünümün anlaşılması ve yorumlanması ile ilgili çalışmalar ilgi çekmektedir. Bunun başlıca sebeplerinden biri dünya nüfusunun hızla şehirlerde yaşamaya başlamasıdır. Şehirleşmenin hız kazanmasında değişik faktörler etkili olmaktadır. Bu faktörlerden biri üniversitelerdir. Bu çalışmada; Kıbrıs'ın 1974 öncesi en önemli liman şehri ve turizm merkezlerinden biri olan Gazimağusa'nın fonksiyonel değişimi incelenmeye çalışılmıştır. Bir başka ifade ile bu çalışmanın amacı; son yıllarda üniversite şehri hüviyeti kazanan Gazimağusa'nın şehirleşme süreci ile Doğu Akdeniz Üniversitesinin ilişkisini irdelemektir. 1986 yılında kurulan ve Gazimağusa'ya üniversite şehri kimliği kazandıran, başta Türkiye ve bazı Ortadoğu ülkeleri olmak üzere dünyanın değişik bölgelerinden gelen öğrencilerin öğrenim gördüğü Doğu Akdeniz Üniversitesi'nin, şehrin demografik yapısına ve gelişimine yaptığı katkı araştırılmaktadır. Literatür taraması ve alan çalışması ile elde edilen veriler, istatistik dokümanlarla desteklenerek mekânsal değişim tespit edilmiştir. Alan çalışmasından elde edilen veriler haritalara aktarılmış ve yorumlanmıştır. Özellikle nüfusla ilgili verilerden elde edilen tablolarla nüfusun gelişim süreci incelenmiş, nüfus piramidi oluşturulmuş, yıllık nüfus artışı hesaplanmıştır. Şehirsel gelişim sürecini gösteren harita ile üniversitenin gelişim süreci ilişkilendirilerek mekânsal değişim analiz edilmeye çalışılmıştır.

Tarafların , davada iddia ve savunmaların değiştirilmesi yasağı sebebiyle yapamadıkları işlemleri yaparak verdikleri dilekçeleri tamamen veya kısmen düzeltmelerine ıslah denir.

birlikte Osmanlı coğrafyasında yayınlanan gazete ve dergi sayısında artış görülür. Bu dönemin süreli yayınları çeşitli ideolojileri benimsemiş aydın, bürokrat ve ediplerin düşüncelerini ifade etmeleri için araç olmuştur. Dönemin en etkin fikir akımı İslamcılıktır. el-Medâris dergisi, Sırât-ı Müstakîm, Sadâ-yı Hak, Mahfil, Beyânü’l-Hak, Cerîde-i Sûfiye, Cerîde-i İlmiyye ve Cihân-ı İslâm gibi İslamcı dergiler arasında gösterilmektedir. el-Medâris, Şehsuvarzâde Mehmet Behçet [Perim]’in sahibi ve başyazarı olduğu, 1913’te yayımlanmış 19 sayıdan müteşekkil bir dergidir. Derginin ilk sayısı 8 Cemâziye’l-âhir 1331 [2 Mayıs 1329]; son sayısı 1 Zilka’de 1331[19 Eylül 1329] tarihlerini taşır. II. Meşrutiyet dönemi dergilerinden olan el-Medâris, yayın hayatının kısalığına rağmen; dinî-edebî vasıfları haiz olması, farklı edebî türleri ihtiva etmesi, devrin siyasî, sosyal, kültürel ve askerî meselelerini edebî eserlerde konu etmesi bakımından dikkat çekicidir. Ayrıca kendisini dinî bir dergi olarak tanımlayan el-Medâris, devrin farklı ideolojilerine mensup ediplerin eserlerinden de örnekler sunar. Bu çalışmada, II. Meşrutiyet döneminin süreli yayın faaliyetlerine değinilecek, bahsettiğimiz özelliklerine binaen el-Medâris dergisinin bu yayınlar arasındaki yeri ortaya konulacaktır. Derginin edebî muhtevası şiir, mensur şiir, hikâye, makale, deneme, tenkit ve nesir tefrikası örnekleri üzerinden açıklanacaktır. Makalenin sonunda yer alan ek bölümünde ise sayı, sayfa, tarih, yazar, başlık, tür ve açıklama bilgilerini gösteren bir tablo ile muhteva dökümü yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: II. Meşrutiyet Dönemi Dergiciliği, Dinî-Edebî Dergi, el-Medâris, Edebî Muhteva * Arş. Gör. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Türk İslam Edebiyatı ve İslam Sanatları ABD, El-mek: [email protected] 170 Tuğba ÖZEN Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/17 Fall 2016 LITERARY CONTENT IN THE JOURNAL OF EL-MEDÂRİS ABSTRACT The numbers of newspapers and journals, published on the Ottoman land in declared second constitutionalism, were increased. Intellectuals, bureaucrats and litterateurs adopting various ideologies used periodicals of this period to express their thoughts. Islamism was the most influential stream of thhought at that time. Journal of elMedâris, is among Islamic journals like Sırât-ı Müstakim, Sadâ-yı Hak, Mahfil, Beyânü’l-Hak, Cerîde-i Sûfiye, Cerîde-i İlmiyye , Cihan-ı İslam. elMedâris, is a nineteen volumes of journal which was owned, edited and published by Şehsuvarzâde Mehmet Behçet(Perim) in 1913. Among the journals those belong to the period of Second Constitution (2ndMeşrutiyet), el-Medâris comes forwardin regard to having literaryreligious qualifications, comprising various literary genres, and mentioning its contemporary social, cultural, political and military issues in literary works. Due to the aforementioned specifications of the journal, in this study periodical activities throughout the years of Second Constitution will be mentioned and the place of el-Medâris amongst these periodicals will be put forward. Literary content of the journal will be explained through samples of poem, prosaic poem, story, article, essay, review and prose serials. At the additional section of the article, content will be inventoried by using a table showing information on issue, page, date, writer, title, genre and explanation.

Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science, 2019

Etrafı doğal tepeler ile çevrilidir. Anadolu’nun en yüksek yerleşim yeri olan Erzurum kentinde bulunan tarihi eserler, XIV. yüzyıla aittir. Sanatsal anlamda mükemmel denilebilecek türden yapılardır. Sanat tarihçilerinin değerlendirmeleri yerel tarih ya da Türk tarihi ile ilgili çalışmalara katkıda bulunmaktadırlar. Bu kent birçok istilaları yaşamış ve her istilacı kente eser bırakmıştır. Bazı istilacılar bu eserlerden bazılarını tahrip etmiş olsalar da halen ayakta duranlar bulunmaktadır. İlhanlı, Selçuklu, Saltuklu ve son olarak Osmanlı eserleri kenti süslemeye devam etmektedir. Eserlerin yapımında taş malzeme kullanılması yörenin doğal yapısını anlatması açısından önemlidir. Taş malzeme süslemeleri ve motifleri, yöre insanının doğa, din, toplumsal yaşam ve siyasi algılarını vurgulamaktadır. Kentte birçok eser bulunmakla beraber, çalışmamızda yalnızca Yakutiye medresesi üzerinde durulacaktır. Burada vurgulamak istediğimiz hem sosyal bilgiler dersinin hem de tarih dersinin sınıf dışı eğitim yöntemi ile öğrencinin zihninde daha kalıcı tarih bilinci oluşturmak olacaktır. Yani eserde bulunan motifler üzerinden ve yörede halk dimağında olan değerlerin öğrenciye aktarımı ile yeni nesillerin bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Sema ÇELEM-Zakir Aras, 2018

Büyük İslam âlimi İbnü’l-Cezerî kıraat ve hadis alanında pek çok eser vermiştir. Onun Kur’an ilimlerindeki yetkinliği tefsirde de kendini göstermiş, ancak bu alanda Kifâyetu’l-Elme‘ī Fî Âyeti Yâ Erdu’b-Leī‘ adlı risalesinden başka bir eser kaleme almamıştır. İbnü’l-Cezerî bu çalışmasında Hûd 11/44. ayeti esas alarak Kur’an’ın icazını öne çıkaran değerlendirmelerde bulunmuş, konuyla bağlantılı diğer ayetlerle birlikte Nuh kıssasını incelemiştir. Tebliğ adı geçen risale üzerinden İbnü’l-Cezerî’nin tefsir ilmindeki yöntemini ortaya çıkaran veriler sunmaktadır.

Türk Maarif Ansiklopedisi, 2024

Kadı/naib yetiştiren Mekteb-i Kudat'ın devamı olan modern medrese/mektep. İlhami YURDAKUL Medresetü'l-kudât 1914'te kadı/nâip yetiştirmek üzere kuruldu. Medresetü'l-kudât Nizamname Layihası otuz nüsha basılarak 11 Ekim 1913 tarihinde Şeyhülislam Esad Efendi tarafından sadarete sunulan tezkire ile beraber Şûrâ-yı Devlet'te müzakeresi için arzedildi. Bu matbu nüsha üzerinde Tanzimat Dairesi'nde ve Şûrâ-yı Devlet'te yapılan müzakere ve tashihler neticesinde düzenlemeye son hali verildi. 30 Aralık 1913 tarihinde Takvîm-i Vekâyi'de neşredilerek düzenleme 3 Ocak 1914'te yürürlüğe girdi. Buna göre şer'î hâkimlere ve müslüman talebeye mahsus olan Medresetü'l-kudât bir müdür, bir müdür muavini, bir kâtip ve ihtiyaç kadar mubassır ve odacı ile idare olunacaktı. Muallimler, Me'mûrîn-i İlmiye İntihap Encümeni'nin arzı üzerine şeyhülislam tarafından atanacak, ders programına ve saatlerine uyacak, talebenin adaba aykırı davranışları olursa nasihat edecek, bu çare olmazsa cezalandırılması yoluna gidilecekti. Muallimlerden özürsüz olarak ders yapmayanların maaşlarından günlük kesinti yapılacak, ayda iki defa maaş kesintisi cezası alanlar ise müstafi sayılacak ve yerine başka bir muallim atanacaktı. Medresetü'l-kudât'a yirmi yaşından büyük ve otuz beş yaşından küçük, ehliyet ve iyi hal sahibi, cinayet ve yaralama gibi büyük suçlara karışmayan kişiler kayıt yaptırabilecekti. Adayların giriş imtihanından da tam puanın yarısından fazla bir puan alması gerekiyordu. Beşinci sınıf derecesindeki nâipler, giriş imtihanından ve derslerden bir defaya mahsus muaf tutularak mezuniyet imtihanına girebileceklerdi. Medreseye giriş imtihanının tarihi gazetelerde ilan olunacak ve ders vekilinin riyasetinde muallimlerden seçilen hey'et-i tâlimiye nezaretinde sarf, nahiv, vaz', mantık, belagat, usûl-ı fıkıh, akait, kelam, hüsnühat, kitabet, târîh-i İslam ve Osmânî, Coğrafya-yı Osmânî ve hesap derslerinden yazılı imtihan yapılacaktı. Geçerli bir mazereti olmadan bir ayda üç defa ders devamsızlığı olan talebe müdür tarafından uyarılacak, ikinci ayda azarlanacak, üçüncü ayda ise imtihana alınmayarak talebeye sınıf tekrarı yaptırılacaktı. Medresede edebe ve nizama aykırı davranan talebe, ilkinde uyarılacak, ikincisinde azarlanacak, üçüncüsünde ise kaydı silinecekti. Her eğitim öğretim yılı sonunda talebeler o yıl okudukları derslerden imtihan olacaklardı. Her ders için beşer soru sorulacak ve talebe toplam on puan alacaktı. Sınıf geçmek için not ortalamasının altının üstünde olması gerekirdi. Ortalaması altı puanın üstünde olup bir dersten dörtten aşağı puan alan veya geçerli bir mazeret sebebiyle imtihana giremeyen talebe için ikmal imtihanı yapılacaktı. Derslerden dokuz puan alan talebe "aliyyülâlâ", sekiz puan alanlar "âlâ" ve altı puan alanlar "karîbülâlâ" derecesiyle mezuniyet ruûsu alacaktı. Mezuniyet ruûsu almaya hak kazanan talebenin derecelerinin yazılı ruûsları, müdür ve hey'et-i tâlimiye tarafından mühürlenecek, Encümen-i İntihap Me'mûrîn-i

Coley, A. L. (2002). Affective and cognitive processes involved in impulse buying.