Siła norma idea . Prawo międzynarodowe w ujęciu historycznym. Tom 1

2018

Historia nauczania prawa międzynarodowego w Katowicach wiąże się niemal od samego początku jego istnienia z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego (WPiA UŚ). Z osobistych wspomnień wieloletniej kierowniczki późniejszej Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego prof. dr hab. Genowefy Grabowskiej wynika, że już w 1971 r., w którym to rozpoczynała ona swą naukową i dydaktyczną przygodę z Uniwersytetem Śląskim, na młodym Wydziale istniała wyodrębniona jednostka o charakterze zakładu prawa międzynarodowego. Nauczanie akademickie przyszłych prawników nie mogło bowiem obejść się bez solidnego kursu prawa międzynarodowego, którego nazwę zaledwie niedawno, bo na dużej części polskich uniwersytetów dopiero w 1950 r., przemianowano z tradycyjnego prawa narodów (ius gentium) na prawo międzynarodowe 1 . Zakład ten miał wchodzić w skład czteroinstytutowej struktury organizacyjnej, z jakiej pierwotnie składał się wydział prawa 2 . Mieścił się na pierwszym piętrze, tuż nad schodami wejściowymi w dawnej legendarnej siedzibie Wydziału, przy ulicy Bankowej 8, przez studentów określanej potem kolokwialnie mianem "ósemki". Ponieważ pomyślność każdego przedsięwzięcia tworzą kreujący je ludzie, stąd opis początków nauki prawa międzynarodowego na Górnym Śląsku należy rozpocząć od tego elementu. Dla naświetlenia ogólnego tła warto zauważyć, że

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Książka Andrzeja Bisztygi pt. Oddziaływanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na wewnętrzny porządek prawny Zjednoczonego Królestwa zasługuje na szczególną uwagę z kilku względów. Po pierwsze niezwykle rzad-ędów. Po pierwsze niezwykle rzad-dów. Po pierwsze niezwykle rzadko ukazują się w Polsce monografie traktujące o systemie konstytucyjnym Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Wprawdzie w ostatnim czasie w tym względzie nastąpiła pewna poprawa 1 , to i tak dorobek polskiej doktryny prawa konstytucyjnego dotyczący Wielkiej Brytanii wydaje się być ubogi, szczególnie na tle innych demokracji Zachodu. Drugim argumentem, wypływającym po części z pierwszego jest to, że recenzowana monografia daje możliwość bliższego zapoznania się z praktycznym funkcjonowaniem systemu prawnego opartego o common law. Po trzecie, problematyka będąca przedmiotem badań autora pozwala choć w części zapoznać się z wybranymi elementami poważnej reformy konstytucyjnej wprowadzonej przez laburzystów po wygranych wyborach do Izby Gmin w 1997 r. Skala zmian, które zaszły w brytyjskim systemie konstytucyjnym pod rządami Partii Pracy w latach 1997-2010 jest na tyle znacząca, że w przypadku kontynentalnego modelu konstytucji moglibyśmy mówić o zasadniczej jej rewizji. Czwartym argumentem do którego można się odwołać jest to, iż obecnie w doktrynie prawa konstytucyjnego bardzo aktualnym problemem jest wpływ umów międzynarodowych (aktów

Teksty Drugie, 2018

Grzegorz Niziołekprof. dr hab., pracuje na Wydziale Polonistyki UJ. Redaktor naczelny czasopisma "Didaskalia". Autor Polskiego teatru Zagłady (2013) oraz monograii o twórczości Tadeusza Różewicza, Krystiana Lupy i Krzysztofa Warlikowskiego. K to tworzy świadectwo? Mówiący czy słuchający? Jaka relacja ich łączy? Czy jest jakoś regulowana? Co lub kto legitymizuje świadectwo? A co je deprecjonuje? Te pytania stawiano wielokrotnie. Badania nad świadectwem, a nawet sama instytucja świadectwa zrodziły się na skrzyżowaniu wielu dyskursów. Towarzyszyła mu też releksja psychoanalityczna, która takie kategorie jak "prawda" i "fałsz" poddawała gruntownej rewizji, odnajdując fałsz w prawdzie i na odwrót. Etyczne podejście do świadectw polega bowiem na uznaniu pracy afektu, który może zniekształcać fakty. Tego rodzaju podejście wymagało stworzenia instancji, która ma władzę nad świadectwem, nawet jeśli stara się ją ukryć. Która wie, jak go słuchać, jak je zapisywać, jak je czytać, jak je archiwizować. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że ukrycie władzy nad świadectwem jest podstawowym warunkiem jej zdobycia. Nawet jeśli analizujący twierdzi, że on również podlega władzy analizowanego, że mu służy, należy zachować krytyczną możliwość wątpienia w równowagę tych wzajemnych relacji władzy. W ten

2020

funkcjonowania sądów polubownych oraz postępowanie egzekucyjne, w tym udział wojska przy tzw. tradycji dóbr ziemskich.

2009

pisma poświęcone refleksjom o historii ogłaszał w ciągu ostatnich dwudziestu lat swej działalności filozoficznej. Dają się one zebrać w jeden, średniej objętości tom. Postaram się wykazać, że pisma owe nie stanowią jedynie marginesu twórczości autora trzech wielkich Krytyk -Krytyki czystego rozumu, Krytyki praktycznego rozumu oraz Krytyki władzy sądzenia 64 . Więcej nawet -spojrzenie na całość refleksji Kanta o prawie i polityce z perspektywy jego pism historiozoficznych może dać ciekawe rezultaty, zwłaszcza gdy chce się prześledzić związki idei Kantowskich z późniejszymi koncepcjami Fichtego i Hegla. Przed bardziej szczegółową analizą Kantowskiej filozofii dziejów trzeba rozważyć kwestię prawomocności wszelkich rozważań o sensie i celu historii -to, "jak" są one możliwe. Podstawą twierdzenia o celowości jest sąd rozumu. W Krytyce władzy sądzenia filozof z Królewca przeprowadza podział tej władzy (Urteilskraft) w zależności od tego, do czego jest używana. O tym, kiedy o podmiocie można orzec, że jest on piękny, decyduje władza sądzenia w użyciu estetycznym. W przypadku przyrody powstaje w poznających jednostkach skłonność, by tu piękno lub prawidłowości tłumaczyć wpływem jakiejś ukrytej dla nas celowości. Ta skłonność jest realizowana przez wydanie sądu według "idei pewnego celu przyrody". Wówczas działa władza sądzenia w użyciu teleologicznym 65 . Władza sądzenia jest jedynie pewnym -uwarunkowanym wszakże empirycznie -"sposobem tłumaczenia", który czyni zrozumiałą dla nas przyrodę w jej szczegółowych prawach 66 . Urteilskraft

2008

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Artykuł stanowi próbę reinterpretacji standardowych ujęć normatywnych koncepcji obowiązywania prawa, z uwzględnieniem intuicji dotyczących pojęcia normatywności wypracowanych na gruncie współczesnej metaetyki i filozofii języka. Analiza normatywnych koncepcji obowiązywania prawa w świetle zagadnienia wieloznaczności pojęcia normatywności, a także aplikacja na grunt tych koncepcji pojęcia normatywności w rozumieniu pragmatyzmu analitycznego mają pozwolić na przekroczenie zarzutów stawianym tym koncepcjom, w szczególności zarzutu nieuprawnionego iterowania obowiązków prawnych. Dla zobrazowania wyników tych rozważań przywołany zostanie przykład koncepcji obowiązywania normy prawnej wypracowanej na gruncie poznańskiej szkoły teorii prawa.

Miscellanea Historico-Iuridica, 2016

Odzyskanie niepodległości przez Państwo polskie stworzyło całkowicie nową perspektywę działania dla uniwersytetów. Niektóre z nich odradzały się w nowej rzeczywistości, inne z kolei dopiero rozpoczynały prowadzenie aktywności na polu dydaktyczno-naukowym. Wśród ośrodków akademickich funkcjonujących w Polsce okresu dwudziestolecia międzywojennego znalazło się również Wilno. 28 sierpnia 1919 r. ogłoszony został dekret Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego o otwarciu Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Miał on kontynuować tradycje Uniwersytetu Wileńskiego, zamkniętego decyzją cara Mikołaja I w 1832 r. Jednym z kilku wydziałów, które w październiku 1919 r. zainaugurowały kształcenie studentów w murach wskrzeszonej uczelni, był także Wydział Prawa i Nauk Społecznych. Problematyka związana z powstaniem i działalnością prawniczego fakultetu w mieście nad Wilią w latach 1919-1939 stanowiła przedmiot zainteresowania badaczy, którzy ogłaszali drukiem opracowania poświęcone różnym szczegółowym kwestiom. Brak było jednak w polskiej literaturze naukowej pracy, która w sposób kompleksowy ukazywałaby dzieje wileńskiego Wydziału Prawa i Nauk Społecznych. Pojawienie się monografi i M. Tarkowskiego wypełnia dotychczasową lukę. Całość pracy Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939 podzielona została na wstęp, pięć rozdziałów i zakończenie. Opracowanie zawiera także Bibliografi ę (s. 309-332) oraz Indeks osób (s. 333-342). Dodać należy, iż materia dotycząca przedmiotowych zagadnień uzupełniona została przez liczne fotografi e, których spis znalazł się na s. 343-344. We Wstępie (s. 11-16) Autor przedstawił racje, które przemawiały za podjęciem się opracowania tytułowej problematyki oraz dokonał krótkiej charakterystyki każdego z rozdziałów. Warto podkreślić, że przygotowanie monografi i wymagało przeprowadzenia wielu kwerend w archiwach i bibliotekach. Bazę źródłową pracy tworzą przede wszystkim materiały na temat wileńskiego Wydziału Prawa i Nauk Społecznych znajdujące się w zasobach Litewskiego Centralnego Archiwum Państwowego w Wilnie (Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas). Cenne okazały się również dokumenty zdeponowane w Litewskim

Polityka historyczna, 2023

2020

Jana Pawła II. Celem Zjazdu była integracja środowiska studentów interesujących się naukami historycznoprawnymi, tj. historią państwa i prawa, powszechną historią państwa i prawa, historią doktryn politycznych i prawnych oraz prawem rzymskim. Przemówienie powitalne wygłosił w imieniu władz akademickich prof. dr hab. Marian Mikołajczyk, który zwrócił uwagę na znaczenie studiowania przedmiotów historycznoprawnych. Konferencja składała się z sześciu paneli-dwóch plenarnych i czterech sesyjnych, na których wygłoszono 30 referatów. Ich moderatorami byli pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: prof. dr hab. Marian Mikołajczyk, dr Grzegorz Nancka, dr Tomasz Szczygieł oraz mgr Konrad Graczyk. Konferencję podsumował prof. dr hab. Marian Mikołajczyk, co nie było zadaniem łatwym, zważywszy na wielkie zróżnicowanie tematyczne zaprezentowanych referatów. Profesor zwrócił uwagę na wysoki poziom merytoryczny studenckiej konferencji, czego dowodem była ożywiona dyskusja pod koniec paneli. Na zakończenie odbyło się spotka-CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk