Nüfus Defterlerine Göre Giresun'da İç Göç (1835-1845)

Tarih Dergisi

Yurtiçi göç, aynı ülke sınırları içinde bir yerden başka bir yere seyahat eden insanların geçici veya kalıcı sürecini ifade eder. Üsküp ve iç bölgelerinde yaşayanlar geçimlerini tarımsal faaliyetlerle sağlamaktaydılar. Mali zorluklardan muzdarip aileler, çözümü iç göçte buldular. Memleketine en yakın kasaba ve şehirlere giden gurbetçiler, kamu görevlisi, amele, çırak, kalfa gibi çeşitli görevlerde çalıştılar. Gurbetçiler gelecekte kendi işlerini bile kurabildiler. İç göçün bir diğer nedeni ise eğitimdi. Memleketinden ayrılanlar, yakındaki bir kasabaya, şehre veya İstanbul'daki medreseye gittiler. Bu makalede, iç göç hareketleri yabancı nüfus defterlerine göre tespit edilip, değerlendirilmektedir.

Mediterranean Journal of Humanities, 2016

Öz: Osmanlı Devleti, Yeniçeri Ocağını kaldırdıktan sonra yeni kurduğu modern ordunun ihtiyaç duyduğu insan ve finansman kaynaklarını tespit etmek amacıyla 1831'den itibaren nüfus sayımları yapmıştır. Ülke genelinde yapılmaya çalışılan bu sayımlar imparatorluğun farklı bölgelerinde farklı zamanlarda uygulanabilmiştir. Modern anlamda ilk modern nüfus sayımı, başkentten uzak küçük bir kaza olan Hısnımansur'da ancak 1835 yılında yapılabilmiştir. Bu çalışma bahsi geçen sayımın verilerine göre şehirde yaşayan gayrimüslim cemaatin demografik durumunu tespit etmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmada şehrin genel nüfusu, yaklaşık nüfusun beşte birlik kısmını oluşturan gayrimüslim cemaatinin nüfus yapısı, şehirdeki iş ve meslek kolları, gayrimüslimlerin uğraştığı meslekler ile gayrimüslim cemaatin şehrin ekonomik faaliyetleri içerisindeki konumu incelenmiştir.

Türkiye, XXI. yy'ın geride kalan zaman diliminde, diğer alanlarda olduğu gibi demografik olarak da önemli değişimler geçirmiştir. Bu araştırma 2007-2012 yılları arasında Türkiye'deki iller arası göçlerin dağılımının istatiksel ve mekansal olarak analizini amaçlamıştır. Analiz sonuçları daha önceki dönemlerle karşılaştırılarak son dönemdeki iller arası göçlerin benzer ve farklılıkları belirlenmiştir.

Geçmişten Günümüze Göç II, 2017

The wars fought at the final period of the Ottoman Empire, the immigrations from the Balkans and the Caucasus to Anatolia and the National Struggle period affected Turkey's demographic structure. In order to determine the demographics of Turkey after the establishment of the Republic, a general population census was carried out for the first time on 28 October 1927 by the General Directorate of Statistics. In this detailed census, many topics such as occupation, education, nationality, mother tongue, place of birth, age groups, religion and sect data of the population were revealed. The present study examined the results of the 1927 census for the province of Giresun and compared them to the national averages. Thus, an effort was made to make conclusions about Giresun's social, cultural and economic status in 1927.

Berikan Yayınevi, 2022

Journal of International Social Research, 2016

Öz 1831 tarihinde II. Mahmut döneminde hem Osmanlı ülkesinde yaşayan Müslim ve gayrimüslim nüfusu tespit etmek hem de vergiye tabi olan gayrimüslimlerin nüfusunu kayıt altına almak için nüfus sayımı yapılmıştır. Ayrıca bu sayede II. Mahmut döneminde kaldırılmış olan Yeniçeri Ocağının yerine yeni bir ordu kurulması hedeflendiğinden, askerliğe uygun nüfusun durumu da tespit edilmiş olacaktı. Sayımı yapılan bu yerlerden birisi de çalışma konumuz olan Söke'dir. 2959 ve 2960 numaralı iki adet nüfus defterinin bulunduğu Söke'de, sadece Rum nüfus hakkında bilgiler verilmektedir. Yerel tarih açısından önemli bir kaynak teşkil eden bu defterlerde; nüfus sayısı, nüfusun fiziksel özellikleri, yaş durumu, vergi durumu, isimleri ve meslekleri gibi bütün ayrıntılar yer almaktadır. Ancak bu defterler yalnızca erkek nüfusun özelliklerini ihtiva etmektedir. Bu bağlamda bu bilgiler kullanılmak suretiyle o yörenin sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri hakkında önemli ölçüde bilgi sahibi olmak mümkündür.

2021

Öz: 1835 yılında düzenlenmiş olan Çıldır Eyaleti Livane Sancağı Berta ve Sinkot Nahiyeleri Nüfus Defteri, Artvin tarihi için önemli bir kaynaktır. Kaynaktan yola çıkılarak bölge ile ilgili dikkate değer sosyal tarih bulgularına ulaşılabilir. Askeri potansiyeli tespit amacıyla sadece erkek nüfusun kaydedildiği defterde kişilerin yaşları, fiziksel özellikleri ve engellilik durumları not edilmiştir. Defterde en çok tekrarlanan isimler Ahmed, Hüseyin, Ali, Osman, Mustafa ve Süleyman'dır. Yine defterde bazı kimselerin sülalelerinin isimleri de kaydedilmiştir. Nüfus kayıt döneminde ticaret, eğitim, iş veya başka amaçlarla İstanbul, Trabzon, Bağdat, Mısır, Kars, Batum ve başka yerlere gitmiş olanların olduğu görülmektedir. Buna mukabil çoğunlukla yakın bölgelerden olmak üzere çalışmak için veya başka sebeplerle köylere gelenler de vardır. Defterdeki 1835-1839 dönemi doğum ve ölüm kayıtlarından hareketle nüfus artışının % 8.69 olduğu tespit edilmektedir. Kayıtlarda mahalli yöneticiler, muhtarlar, imamlar ve bazı meslekleri icra edenlerle ilgili bilgiler de yer almaktadır. Ayrıca kayıtlardan engellilerin oranının % 1.06 olduğu ve en fazla engellinin Berta Köyü'nde bulunduğu tespit edilmektedir.

Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2018

2 Karadeniz, coğrafi özellikleri bakımından Asya-Avrupa ve Akdeniz bölgesi arasında stratejik bir konuma sahipti. Dolayısıyla Asya ve Akdeniz Havzası ile Avrupa arasında irtibat sahasıydı. Diğer taraftan sadece siyasi ve kültürel değil ticari olarak da İpek Yolu'nun kuzey kanadını oluşturuyordu. Rusya daha kurulduğu yüzyıldan itibaren söz konusu özellikleri dolayısıyla Karadeniz'i bir Rus denizi haline getirmek istiyordu. Bk. Doğanay, 2001: 3.

Yurtiçi göç, aynı ülke sınırları içinde bir yerden başka bir yere seyahat eden insanların geçici veya kalıcı sürecini ifade eder. Üsküp ve iç bölgelerinde yaşayanlar geçimlerini tarımsal faaliyetlerle sağlamaktaydılar. Mali zorluklardan muzdarip aileler, çözümü iç göçte buldular. Memleketine en yakın kasaba ve şehirlere giden gurbetçiler, kamu görevlisi, amele, çırak, kalfa gibi çeşitli görevlerde çalıştılar. Gurbetçiler gelecekte kendi işlerini bile kurabildiler. İç göçün bir diğer nedeni ise eğitimdi. Memleketinden ayrılanlar, yakındaki bir kasabaya, şehre veya İstanbul’daki medreseye gittiler. Bu makalede, iç göç hareketleri yabancı nüfus defterlerine göre tespit edilip, değerlendirilmektedir.

Ulaş Sunata Küreselleşme ve Uluslararası Göç Dersi Final Çalışması

Journal of Universal History Studies (JUHIS), 2019

Öz 1932'de kurulan Halkevleri tarih, kültür, folklor ve arkeoloji araştırmalarında önemli faaliyetler yürütmüştür. Halkevlerinin Giresun şubesi de bu alanlarda çeşitli faaliyetler göstermiştir. 1937'de bir yol yapımı sırasında Giresun'un Bulancak ilçesine bağlı Ahmetli köyünde, eski çağlara ait bazı heykeller bulunmuştur. Heykellerin yanı sıra aynı dönemin ürünü olduğu anlaşılan bazı eşya kalıntılarına rastlanmıştır. Heykeller kısmen zarar görmüş, eşya kalıntılarıyla birlikte parçalanmıştır. Parçalanan tarihi eserlerin bir kısmı yol inşaatına karışarak üzeri kapanmıştır. Bilinçsiz ve duyarsız bir biçimde yapılan yol çalışmaları neticesinde ortaya çıkan heykel ve eşya kalıntıları, ildeki bazı memurlar ve kaymakam eşliğinde incelenmiştir. Halkevleri Giresun şubesi yetkilileri ise bulunan tarihi eserlere dair bir rapor hazırlamıştır. Söz konusu dönemlerde Giresun'da henüz müze bulunmadığından, bir müddet Giresun'da bir ilkokulun deposunda tutulan heykel ya da heykellerin Trabzon Müzesi'ne nakledildiği, yakın dönemlerdeki bazı resmi yazışmalardan anlaşılmaktadır. Giresun merkezine 27, Bulancak'a 12 kilometre uzaklıkta olan Ahmetli köyü, buluntulardan anlaşıldığı üzere, Hititlerin kültürel etki çemberinde yaşamış bir topluluğa ev sahipliği yapmıştır. Giresun ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarihine kaynaklık eden bu tarihi eserlerin bulunduğu yer ve içerdiği sembollerin önemine binaen; Giresun yöresi ve Hititler ilişkisi bağlamında bu çalışma yapılmıştır.

İç göç hareketi, bireylerin herhangi bir yerleşim biriminden (köy, kasaba, şehir) bir diğer yerleşim birimine geçici veya kalıcı bir süre için gelmeleridir. İç göçün yönü bakımından dört alt kategori içinde yer aldığı bilinmektedir: Kırdan-kente, kentten-kente, kentten-kıra, kırdan-kıra (Akkayan,1979, s. 23-25).