Papers by Mateusz Waśko
Roczniki Filozoficzne, Tom LXXII, numer 4, 2024
Streszczenie (English version below)
Celem niniejszego tekstu jest eksplikacja głównych ontologic... more Streszczenie (English version below)
Celem niniejszego tekstu jest eksplikacja głównych ontologicznych założeń leżących u podstaw fenomenologii Martina Heideggera i Jeana-Paula Sartre’a. W pierwszej części zostało nakreślone pojmowanie fenomenu w horyzoncie pytania o Heideggerowskie Sein i Sartre’owskie être. Z kolei część
druga umieszcza w tym samym horyzoncie zagadnienia istoty i szeroko ujmowanej zrozumiałości. W toku analiz w projekcie francuskiego filozofa została wyodrębniona sfera fenomenalna i metafizyczna, które następnie są zestawione z poziomem ontycznym i ontologicznym, obszarami, które wyłaniają się w myśli niemieckiego fenomenologa dzięki wypracowaniu różnicy ontologicznej. Wniosek, który płynie z prezentowanego artykułu, zamyka się w konstatacji, że rdzeniem rzeczywistości pozostaje dla Sartre’a absurdalny, lokujący się poza fenomenem i zrozumiałością (oraz całkowicie od nich niezależny) metafizyczny grunt, podczas gdy według Heideggera jądro rzeczywistości stanowi pre-fenomenalne (nie poza-fenomenalne) źródło sensu, „będące” i dziejące się tylko poprzez dynamikę fenomenu i zrozumiałości.
Summary
The aim of this paper is to elicit the main ontological assumptions underlying two phenomenologies: Martin Heidegger’s and Jean-Paul Sartre’s. In the first part, the concept of the phenomenon is outlined in the horizon of the question about Heideggerian Sein and Sartrean être. Remaining within
the same horizon, the second part raises the issue of essence and broadly comprehended understanding. During the analysis, the phenomenal and metaphysical realms are identified in the project of French philosopher, which are then compared with the ontic and ontological levels, areas that emerge in the German phenomenologist’s thought thanks to the development of ontological difference. The conclusion drawn from the presented article could be formulated in the thesis that for Sartre the core
of reality consists in the absurd, metaphysical basis placed outside the phenomenon and understanding (and completely independent of them), while according to Heidegger the reality’s kernel is the prephenomenal
(and not extra-phenomenal) source of meaning, “being” and happening only through the dynamics of phenomenon and understanding.
Principia, 2023
Recenzja książki Magdaleny Hoły-Łuczaj Kształtowalność. Postheideggerowskie pytanie o inny wymiar... more Recenzja książki Magdaleny Hoły-Łuczaj Kształtowalność. Postheideggerowskie pytanie o inny wymiar bycia Recenzowana książka porusza temat nie tylko ważny, ale i aktualny. Z jednej strony próbuje określić niewyodrębniony dotąd w ramach Heideggerowskiej ontologii wymiar bycia (tytułową kształtowalność), z drugiej zaś stara się odsłonić ów wymiar jako istotny dla rozumienia dzisiejszego świata. Spotykamy się tu więc z próbą przemyślenia rzeczywistości, w której obecnie żyjemy w horyzoncie myśli, która teoretycznie od niemal pół wieku już martwej. Refleksja, która narodziła się w określonym momencie w dziejach nie musi bowiem umrzeć wraz z postaciami, które przyniosły ją na świat, ale w sporze ze współczesnymi może na nowo wydać owoce. Na kartach Kształtowalności… droga Heideggera staje się żywą myślą pytającą o rzeczywistość w epoce globalnego ocieplenia, w epoce antropocenu, w epoce, która odkryła, że człowiek jako homo technicus stanowi największe zagrożenie dla siebie i całego świata. Choć Hoły-Łuczaj analizuje tę problematykę tak w swojej poprzedniej książce 1 , jak w licznych artykułach, tym razem posuwa się o krok dalejpróbuje odsłonić przed czytelnikami nowy wymiar rozumienia rzeczywistości. Nie tylko zatem używa ontologii Heideggera do
Przegląd Filozoficzny, Aug 8, 2021
Tytuł artykułu może obudzić w czytelniku wątpliwości. Cóż może mieć wspólnego Witold Gombrowicz z... more Tytuł artykułu może obudzić w czytelniku wątpliwości. Cóż może mieć wspólnego Witold Gombrowicz z Martinem Heideggerem-literat krytykujący abstrakcyjność filozoficznych rozważań z akademickim filozofem? Zanim poszukamy odpowiedzi, spróbujmy ów znak zapytania powiększyć kolejną wątpliwością: czy możliwe jest ustawienie obok siebie tych dwóch postaci, jeśli słusznie przyjmiemy, że Gombrowicz komentujący Heideggera tak często mijał się ze zrozumieniem jego filozofii 1 ? Czy nie proponuje się tu czytelnikowi mariażu sztucznego i wymuszonego? Spójrzmy jednak na tę kwestię z nieco innej strony. Już sam fakt, że Gombrowicz odnosi się do myśli niemieckiego filozofa, wart jest, by mu się bliżej przyjrzeć. Mówimy tutaj o literacie filozoficznie obytym, filozoficznie uświadomionym, który, choć filozofii akademickiej nie uprawiał, to czerpał z niej całymi garściami. Co ważne, Gombrowicz nie ogranicza się do biernych rekapitulacji, ale ożywia literacko obrazy świata, których filozofia ma, jego zdaniem, dostarczać. Przyswaja je, przeglądając się w nich niby w lustrze, żaden mu jednak nie pasuje, każdy to uciska, jak przyciasne ubranie, to zsuwa się-niczym zbyt luźne. Dialog
Ruch Filozoficzny Vol. 79 (3), 2024
Polish
Celem tego artykułu jest analiza powiązań, jakie zachodzą pomiędzy fenomenami metodycznośc... more Polish
Celem tego artykułu jest analiza powiązań, jakie zachodzą pomiędzy fenomenami metodyczności i etyczności we wczesnej filozofii Martina Heideggera. Nie pojmuje się tu ani metody jako procedury badawczej prowadzącej do określonych rezultatów, ani etyki jako odrębnej dyscypliny filozoficznej posiadającej własne pole przedmiotowe. Chodzi o dwa powiązane ze sobą aspekty bycia. Na początku badana jest fenomenologia jako sposób pytania o bycie, a następnie zostaje wydobyty metodyczny sens postępowania, które Heidegger określa mianem formalnego wskazywania. W rezultacie metodyczność zostaje odsłonięta
jako droga prowadząca do bycia jako źródła sensu, droga, którą zapewnia
samo to bycie. W dalszej kolejności analizowany jest fenomen filozofowania, który Heidegger interpretuje jako wyraźne transcendowanie. Transcendowanie to ostatecznie okazuje się wolnością, której fundamentalny charakter stanowi pozwolić-być, kładące jednocześnie fundament pod odpowiedzialność. Odpowiedzialność zaś jest odpowiedzią udzielaną na wezwanie bycia i przybiera postać
(zobo)wiązania Dasein wobec bytu, któremu pozwoliło ono być. Etyczność
odsłania się tym samym jako domaganie się takiej odpowiedzi na wezwanie bycia, która sprosta ciężarowi jego przesłania. W tym miejscu na jaw wychodzi spotkanie etyczności z metodycznością – ta ostatnia jest drogą do otwartości bycia zapewnioną przez samą tę otwartość, by postulat etyczności mógł zostać spełniony. Oznacza to, że etyczność domaga się metodyczności, metodyczność zaś (a wraz z nią filozofowanie) niesie ze sobą konsekwencje etyczne dla rozumienia bycia i bytu.
English
The aim of this article is to analyse the relationship between the phenomena of methodicalness and ethicality in Martin Heidegger’s early philosophy. Neither the method is conceived here as a research procedure, nor ethics as a particular philosophical discipline with the own field of research objects. They are two interrelated aspects of Being. At first, the phenomenology is analysed as a way of question about Being, and then the methodical meaning of the proceeding Heidegger calls the formal indication is elicited. In result, methodicalness reveals itself as the way that leads to Being understood as the source of meaning, the way that Being as such provides. In the next step, the phenomenon of philosophising is analysed, which Heidegger construes as a clear transcending. Eventually, this transcending turns out to be freedom, the essence of which is the phenomenon of letting-be, which lays the foundation of responsibility. Responsibility is a response to the call of Being and takes the form of Dasein commitment to the entity that Dasein has let be. Ethicality is revealed as demanding of such a response to the Being call that will bear the burden of its message. Here, the meeting of ethicality and methodicalness comes to light – the latter is the path leading to the openness of Being that this Being provides so that the requirement of ethicality will be met. That means that ethicality requires methodicalness, and methodicalness (and therefore philosophising too) brings with itself ethical consequences for the understanding of Being and entities.
Celem tej pracy jest omówienie fenomenu rozumienia (Verstehen) jako rdzenia egzystencji. Rozumien... more Celem tej pracy jest omówienie fenomenu rozumienia (Verstehen) jako rdzenia egzystencji. Rozumienie okaże się podstawowym sposobem bycia jestestwa (Dasein) i nie będzie rozpatrywane z perspektywy epistemologicznej, ale ontologicznej. Praca została podzielona na dwie części. W pierwszej analizowane jest rozumienie powszednie, które można ostatecznie określić jako poruszanie się jestestwa w świecie. Świat nie jest jednak pojmowany jako zbiór bytów, ale jako sieć relacji, na gruncie której przedmioty mogą być dopiero napotykany. Druga część została poświęcona wyeksplikowaniu struktury rozumienia. Tę strukturę określa Heidegger jako projekt (Entwurf), czyli wy-rzucanie jestestwa w jego możliwości. Możliwość to jednak nie pusta, logiczna alternatywa, ale pewien sposób bycia jestestwa, który wyraża to, że ono cokolwiek może. Egzystencja jest więc ciągłym wybieganiem poza siebie, a projekt rozumienia jawi się jako centralna struktura, która ten ruch umożliwia.A purpose of this paper is to ...
Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej
Przed niniejszym artykułem stoi zadanie wydobycie znaczenia jednego z podstawowych egzystencjałów... more Przed niniejszym artykułem stoi zadanie wydobycie znaczenia jednego z podstawowych egzystencjałów funkcjonujących w ramach Heideggerowskiej fenomenologii, egzystencjału możliwości. Staram się wykazać, że podstawową funkcją, którą pełni on w dynamice Dasein jest umożliwianie (Ermöglichung). Punktem wyjścia czynię interesującą, chociaż zapoznającą ontologiczną stronę, interpretację egzystencjału możliwości autorstwa Tugendhata. Dalej wskazuję na związek możliwości z egzystencjałami sensu, projektu i wykładni. Sens, na który Dasein jest projektowane, stanowi rusztowanie wykładanej przestrzeni możliwości. Ta przestrzeń możliwości odsłoni się ostatecznie jako świat, który staram się ukazać nie jako zbiór powiązań między rzeczami, ale jako dynamiczną przestrzeń umożliwiającą dopiero wszelkie ontyczne powiązania i wszelkie odnoszenie się Dasein. W tym kontekście umożliwianie zostaje odczytane jako wytyczanie dróg do bytów, które źródłowo okazuje się samą czasowością.
![Research paper thumbnail of Fenomen rzucenia we wczesnej filozofii Martina Heideggera [Argument Biannual Philosophical Journal]](https://attachments.academia-assets.com/85012765/thumbnails/1.jpg)
Argument Biannual Philosophical Journal Tom 11 Nr 1 (2021), 2021
The phenomenon of thrownness in the Martin Heidegger early philosophy: The aim of this article is... more The phenomenon of thrownness in the Martin Heidegger early philosophy: The aim of this article is to analyse one of the best-known Heideggerian phenomena, thrownness (Geworfenheit). The meaning of this phenomenon is presupposed mostly as obvious. However, it can be found in different existential contexts which seems to make essential the posing of an explicit question on thrownness. In this paper I analyse it in three different contexts. (1) Thrownness into the openness of being shows the fundamental Dasein dependence on the being (Sein). As thrown into openness Dasein is not able to refuse being, she has to be. However, this dependence cannot be considered as inactive. Dasein has to constantly appropriate openness by the way of projecting the world. As thrown in openness which has to be appropriated Dasein discloses herself as (2) thrown into the world. The world is not understood as the set of relations connecting entities, but instead as the understandness of being which Dasein inevitably has to undertake. This facet determines the understanding of entities what leads to the (3) thrownness into entity. This last character of thrownness shows itself as the powerlessness (Ohnmacht) of Dasein in the face of entity. This powerlessness is at the same time embodied and by this way given to its own body. Eventually, thrownness displays Dasein as in her freedom uncompromisingly responsible for being and entity. For that reason thrownness turns out to be this character of Dasein which describes her as basically handed over to the openness of being, to the world, and to entity. However, it does not release Dasein from her responsibility, but instead burdens her with it.
![Research paper thumbnail of Być, czyli być możliwym – przyczynek do interpretacji wczesnej filozofii Martina Heideggera [Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej]](https://attachments.academia-assets.com/78528882/thumbnails/1.jpg)
Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej Vol. 65/2020, 2020
Przed niniejszym artykułem stoi zadanie wydobycie znaczenia jednego z podstawowych egzystencjałów... more Przed niniejszym artykułem stoi zadanie wydobycie znaczenia jednego z podstawowych egzystencjałów funkcjonujących w ramach Heideggerowskiej fenomenologii, egzystencjału możliwości. Staram się wykazać, że podstawową funkcją, którą pełni on w dynamice Dasein jest umożliwianie (Ermöglichung). Punktem wyjścia czynię interesującą, chociaż zapoznającą ontologiczną stronę, interpretację egzystencjału możliwości autorstwa Tugendhata. Dalej wskazuję na związek możliwości z egzystencjałami sensu, projektu i wykładni. Sens, na który Dasein jest projektowane, stanowi rusztowanie wykładanej przestrzeni możliwości. Ta przestrzeń możliwości odsłoni się ostatecznie jako świat, który staram się ukazać nie jako zbiór powiązań między rzeczami, ale jako dynamiczną przestrzeń umożliwiającą dopiero wszelkie ontyczne powiązania i wszelkie odnoszenie się Dasein. W tym kontekście umożliwianie zostaje odczytane jako wytyczanie dróg do bytów, które źródłowo okazuje się samą czasowością.
![Research paper thumbnail of Gombrowicz i Heidegger - pytanie o świat [Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria]](https://attachments.academia-assets.com/73907956/thumbnails/1.jpg)
Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria R. 30: 2021, Nr 3 (119), 2021
The aim of this paper is to examine critically a common tendency which underlies the reflection o... more The aim of this paper is to examine critically a common tendency which underlies the reflection of the Polish author Witold Gombrowicz and the German philosopher Martin Heidegger. In the core of this common tendency lies the reflection on the world as such. Because of the relational structure which reveals itself to man when he is placed in its center (resp. Dasein), both Gombrowicz and Heidegger view the world as a necessary space which enables an understanding of ourselves and of everything that surrounds us. If the possibility of self‑understanding can be realized only on the basis of that world, the question about the possibility of finding ourselves in this world is essential. The world determines us, forms us and forces us to accept the resulting consequences. However, neither Gombrowicz nor Heidegger intended to reject or to destroy this form of self‑understanding. They intimated – each in his own manner – a modified way of relating to the world and to one’s own self.
Analiza i Egzystencja, 2017
In this paper I analyze Martin Heidegger concept of existence authenticity (Eigentlichkeit) and i... more In this paper I analyze Martin Heidegger concept of existence authenticity (Eigentlichkeit) and inauthenticity (Uneigentlichkeit). I attempt to prove that these two modi of being simultaneously constitute an existence and that neither of them can be independent and separate from the second. Consequently, our existence can’t be ‘purely’ authentic or inauthentic but ontological it is always authentic and inauthentic simultaneously. To prove that this reading doesn’t lead to a contradiction, I inscribe these analyzed ways of being in a figure of circle.
Book Reviews by Mateusz Waśko
PRINCIPIA LXX (2023), 2024
Tekst jest artykułem recenzyjnym poświęconym książce Magdaleny Hoły-Łuczaj "Kształtowalność. Post... more Tekst jest artykułem recenzyjnym poświęconym książce Magdaleny Hoły-Łuczaj "Kształtowalność. Postheideggerowskie pytanie o inny wymiar bycia". Pierwsza część artykułu poświęcona jest największym zaletom książki, druga ma charakter polemiczny.
Uploads
Papers by Mateusz Waśko
Celem niniejszego tekstu jest eksplikacja głównych ontologicznych założeń leżących u podstaw fenomenologii Martina Heideggera i Jeana-Paula Sartre’a. W pierwszej części zostało nakreślone pojmowanie fenomenu w horyzoncie pytania o Heideggerowskie Sein i Sartre’owskie être. Z kolei część
druga umieszcza w tym samym horyzoncie zagadnienia istoty i szeroko ujmowanej zrozumiałości. W toku analiz w projekcie francuskiego filozofa została wyodrębniona sfera fenomenalna i metafizyczna, które następnie są zestawione z poziomem ontycznym i ontologicznym, obszarami, które wyłaniają się w myśli niemieckiego fenomenologa dzięki wypracowaniu różnicy ontologicznej. Wniosek, który płynie z prezentowanego artykułu, zamyka się w konstatacji, że rdzeniem rzeczywistości pozostaje dla Sartre’a absurdalny, lokujący się poza fenomenem i zrozumiałością (oraz całkowicie od nich niezależny) metafizyczny grunt, podczas gdy według Heideggera jądro rzeczywistości stanowi pre-fenomenalne (nie poza-fenomenalne) źródło sensu, „będące” i dziejące się tylko poprzez dynamikę fenomenu i zrozumiałości.
Summary
The aim of this paper is to elicit the main ontological assumptions underlying two phenomenologies: Martin Heidegger’s and Jean-Paul Sartre’s. In the first part, the concept of the phenomenon is outlined in the horizon of the question about Heideggerian Sein and Sartrean être. Remaining within
the same horizon, the second part raises the issue of essence and broadly comprehended understanding. During the analysis, the phenomenal and metaphysical realms are identified in the project of French philosopher, which are then compared with the ontic and ontological levels, areas that emerge in the German phenomenologist’s thought thanks to the development of ontological difference. The conclusion drawn from the presented article could be formulated in the thesis that for Sartre the core
of reality consists in the absurd, metaphysical basis placed outside the phenomenon and understanding (and completely independent of them), while according to Heidegger the reality’s kernel is the prephenomenal
(and not extra-phenomenal) source of meaning, “being” and happening only through the dynamics of phenomenon and understanding.
Celem tego artykułu jest analiza powiązań, jakie zachodzą pomiędzy fenomenami metodyczności i etyczności we wczesnej filozofii Martina Heideggera. Nie pojmuje się tu ani metody jako procedury badawczej prowadzącej do określonych rezultatów, ani etyki jako odrębnej dyscypliny filozoficznej posiadającej własne pole przedmiotowe. Chodzi o dwa powiązane ze sobą aspekty bycia. Na początku badana jest fenomenologia jako sposób pytania o bycie, a następnie zostaje wydobyty metodyczny sens postępowania, które Heidegger określa mianem formalnego wskazywania. W rezultacie metodyczność zostaje odsłonięta
jako droga prowadząca do bycia jako źródła sensu, droga, którą zapewnia
samo to bycie. W dalszej kolejności analizowany jest fenomen filozofowania, który Heidegger interpretuje jako wyraźne transcendowanie. Transcendowanie to ostatecznie okazuje się wolnością, której fundamentalny charakter stanowi pozwolić-być, kładące jednocześnie fundament pod odpowiedzialność. Odpowiedzialność zaś jest odpowiedzią udzielaną na wezwanie bycia i przybiera postać
(zobo)wiązania Dasein wobec bytu, któremu pozwoliło ono być. Etyczność
odsłania się tym samym jako domaganie się takiej odpowiedzi na wezwanie bycia, która sprosta ciężarowi jego przesłania. W tym miejscu na jaw wychodzi spotkanie etyczności z metodycznością – ta ostatnia jest drogą do otwartości bycia zapewnioną przez samą tę otwartość, by postulat etyczności mógł zostać spełniony. Oznacza to, że etyczność domaga się metodyczności, metodyczność zaś (a wraz z nią filozofowanie) niesie ze sobą konsekwencje etyczne dla rozumienia bycia i bytu.
English
The aim of this article is to analyse the relationship between the phenomena of methodicalness and ethicality in Martin Heidegger’s early philosophy. Neither the method is conceived here as a research procedure, nor ethics as a particular philosophical discipline with the own field of research objects. They are two interrelated aspects of Being. At first, the phenomenology is analysed as a way of question about Being, and then the methodical meaning of the proceeding Heidegger calls the formal indication is elicited. In result, methodicalness reveals itself as the way that leads to Being understood as the source of meaning, the way that Being as such provides. In the next step, the phenomenon of philosophising is analysed, which Heidegger construes as a clear transcending. Eventually, this transcending turns out to be freedom, the essence of which is the phenomenon of letting-be, which lays the foundation of responsibility. Responsibility is a response to the call of Being and takes the form of Dasein commitment to the entity that Dasein has let be. Ethicality is revealed as demanding of such a response to the Being call that will bear the burden of its message. Here, the meeting of ethicality and methodicalness comes to light – the latter is the path leading to the openness of Being that this Being provides so that the requirement of ethicality will be met. That means that ethicality requires methodicalness, and methodicalness (and therefore philosophising too) brings with itself ethical consequences for the understanding of Being and entities.
Book Reviews by Mateusz Waśko
Celem niniejszego tekstu jest eksplikacja głównych ontologicznych założeń leżących u podstaw fenomenologii Martina Heideggera i Jeana-Paula Sartre’a. W pierwszej części zostało nakreślone pojmowanie fenomenu w horyzoncie pytania o Heideggerowskie Sein i Sartre’owskie être. Z kolei część
druga umieszcza w tym samym horyzoncie zagadnienia istoty i szeroko ujmowanej zrozumiałości. W toku analiz w projekcie francuskiego filozofa została wyodrębniona sfera fenomenalna i metafizyczna, które następnie są zestawione z poziomem ontycznym i ontologicznym, obszarami, które wyłaniają się w myśli niemieckiego fenomenologa dzięki wypracowaniu różnicy ontologicznej. Wniosek, który płynie z prezentowanego artykułu, zamyka się w konstatacji, że rdzeniem rzeczywistości pozostaje dla Sartre’a absurdalny, lokujący się poza fenomenem i zrozumiałością (oraz całkowicie od nich niezależny) metafizyczny grunt, podczas gdy według Heideggera jądro rzeczywistości stanowi pre-fenomenalne (nie poza-fenomenalne) źródło sensu, „będące” i dziejące się tylko poprzez dynamikę fenomenu i zrozumiałości.
Summary
The aim of this paper is to elicit the main ontological assumptions underlying two phenomenologies: Martin Heidegger’s and Jean-Paul Sartre’s. In the first part, the concept of the phenomenon is outlined in the horizon of the question about Heideggerian Sein and Sartrean être. Remaining within
the same horizon, the second part raises the issue of essence and broadly comprehended understanding. During the analysis, the phenomenal and metaphysical realms are identified in the project of French philosopher, which are then compared with the ontic and ontological levels, areas that emerge in the German phenomenologist’s thought thanks to the development of ontological difference. The conclusion drawn from the presented article could be formulated in the thesis that for Sartre the core
of reality consists in the absurd, metaphysical basis placed outside the phenomenon and understanding (and completely independent of them), while according to Heidegger the reality’s kernel is the prephenomenal
(and not extra-phenomenal) source of meaning, “being” and happening only through the dynamics of phenomenon and understanding.
Celem tego artykułu jest analiza powiązań, jakie zachodzą pomiędzy fenomenami metodyczności i etyczności we wczesnej filozofii Martina Heideggera. Nie pojmuje się tu ani metody jako procedury badawczej prowadzącej do określonych rezultatów, ani etyki jako odrębnej dyscypliny filozoficznej posiadającej własne pole przedmiotowe. Chodzi o dwa powiązane ze sobą aspekty bycia. Na początku badana jest fenomenologia jako sposób pytania o bycie, a następnie zostaje wydobyty metodyczny sens postępowania, które Heidegger określa mianem formalnego wskazywania. W rezultacie metodyczność zostaje odsłonięta
jako droga prowadząca do bycia jako źródła sensu, droga, którą zapewnia
samo to bycie. W dalszej kolejności analizowany jest fenomen filozofowania, który Heidegger interpretuje jako wyraźne transcendowanie. Transcendowanie to ostatecznie okazuje się wolnością, której fundamentalny charakter stanowi pozwolić-być, kładące jednocześnie fundament pod odpowiedzialność. Odpowiedzialność zaś jest odpowiedzią udzielaną na wezwanie bycia i przybiera postać
(zobo)wiązania Dasein wobec bytu, któremu pozwoliło ono być. Etyczność
odsłania się tym samym jako domaganie się takiej odpowiedzi na wezwanie bycia, która sprosta ciężarowi jego przesłania. W tym miejscu na jaw wychodzi spotkanie etyczności z metodycznością – ta ostatnia jest drogą do otwartości bycia zapewnioną przez samą tę otwartość, by postulat etyczności mógł zostać spełniony. Oznacza to, że etyczność domaga się metodyczności, metodyczność zaś (a wraz z nią filozofowanie) niesie ze sobą konsekwencje etyczne dla rozumienia bycia i bytu.
English
The aim of this article is to analyse the relationship between the phenomena of methodicalness and ethicality in Martin Heidegger’s early philosophy. Neither the method is conceived here as a research procedure, nor ethics as a particular philosophical discipline with the own field of research objects. They are two interrelated aspects of Being. At first, the phenomenology is analysed as a way of question about Being, and then the methodical meaning of the proceeding Heidegger calls the formal indication is elicited. In result, methodicalness reveals itself as the way that leads to Being understood as the source of meaning, the way that Being as such provides. In the next step, the phenomenon of philosophising is analysed, which Heidegger construes as a clear transcending. Eventually, this transcending turns out to be freedom, the essence of which is the phenomenon of letting-be, which lays the foundation of responsibility. Responsibility is a response to the call of Being and takes the form of Dasein commitment to the entity that Dasein has let be. Ethicality is revealed as demanding of such a response to the Being call that will bear the burden of its message. Here, the meeting of ethicality and methodicalness comes to light – the latter is the path leading to the openness of Being that this Being provides so that the requirement of ethicality will be met. That means that ethicality requires methodicalness, and methodicalness (and therefore philosophising too) brings with itself ethical consequences for the understanding of Being and entities.