Papers by Andrzej Stoiński
Roczniki Filozoficzne, 2018
Ze sprawiedliwością społeczną identyfikowane są nie tylko różne odmiany sprawiedliwości, ale takż... more Ze sprawiedliwością społeczną identyfikowane są nie tylko różne odmiany sprawiedliwości, ale także inne idee. Wśród nich znajdują się na przykład równość i solidarność 1. Kreują one obraz egalitarnego społeczeństwa 2. Zygmunt Ziembiński podkreśla jednak, że sprawiedliwość społeczna rozumiana jako urzeczywistnienie społecznej równości lub solidarności nie jest w ogóle odmianą sprawiedliwości, ale odrębną od niej ideą 3. Podobnie sugeruje H. Peyton Young, który uważa, że treść sprawiedliwości społecznej jest jedną z odpowiedzi na pytanie o pożądany kształt organizacji społeczeństwa 4 .
Roczniki Filozoficzne, 2018
Przedmiotem badań są różne rozumienia pojęcia "sprawiedliwość społeczna". Samemu terminowi, mimo ... more Przedmiotem badań są różne rozumienia pojęcia "sprawiedliwość społeczna". Samemu terminowi, mimo stosunkowo niedługiej jego historii, nadawano i wciąż nadaje się wiele różnych, czasem wzajemnie wykluczających się znaczeń. Wczesną postać tego procesu ukazywała praca Leo Williama Shieldsa The History and Meaning of the Term Social Justice 1 , która stała się też główną inspiracją dla niniejszych rozważań. Głównym celem pracy jest przedstawienie wstępnej typologii identyfikacji sprawiedliwości społecznej. Jako identyfikację traktujemy tu nadanie pewnej idei tegoż miana. Może to polegać na uznaniu za sprawiedliwość społeczną którejś z odmian sprawiedliwości już wcześniej obecnej w refleksji filozoficznej. Może się to również sprowadzać do utożsamienia jej z jakimś innym od sprawiedliwości konceptem. Prezentowane zastawienia uwzględniają przede wszystkim te pierwszego, jak również, choć w ograniczonym wymiarze, także drugiego rodzaju sensy przypisywane pojęciu "sprawiedliwość społeczna". Podjęte zadanie postaramy się zrealizować poprzez wskazanie specyfiki poszczególnych identyfikacji. W miarę możliwości będziemy to łączyć z próbami krytycznej analizy. Sekwencja prezentacji odwołuje się do klasycznego podziału sprawiedliwości na: ogólną, rozdzielczą i wyrównawczą
Annales Ethics in Economic Life, 2014
The paper refers to selected problems of exploitation in the face of justice. The analysis is bas... more The paper refers to selected problems of exploitation in the face of justice. The analysis is based on the definitions of exploitation contained in the Polish Penal and Civil Codes. The main subject of our interest is the identification of the necessary and sufficient conditions for the recognition of exploitation as being unjust. Supplementary question will refer to a specific type of justice which should be considered in this case. In respect to this we should consider retributive, distributive and social justice. Another important factor in this regard is the accepted theory of value. In the considered subject we will focus on the labour theory of value. The principal problem could be reduced to questions whether the exploitation is ipso facto unjust and how these two phenomena are related to each other.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Dec 6, 2022
K e y w o r d s : justice, theories of rights, objective rights, subjective rights, duties of jus... more K e y w o r d s : justice, theories of rights, objective rights, subjective rights, duties of justice, justification of rights S ł o w a k l u c z o w e : sprawiedliwość, teorie praw, prawa obiektywne, prawa subiektywne, obowiązki sprawiedliwości, uzasadnienie praw * Niniejszy tekst jest efektem badań związanych ze stażem naukowym na Wydziale Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK w Toruniu (w terminie: 01.04-30.06.2022). W ramach uczestnictwa w projekcie nr POWR.03.05.00-00-Z310/17 pn. "Program Rozwojowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie".
Zoon Politikon
Zasadniczym celem tego tekstu jest zbadanie możliwości posiadania praw przez inteligentną maszynę... more Zasadniczym celem tego tekstu jest zbadanie możliwości posiadania praw przez inteligentną maszynę. Zastanowimy się nad wartością trzech rodzajów uzasadnień owych praw. Po pierwsze, uzasadnienie praw sztucznej inteligencji odwołujące się do ich korelacji z ludzkimi obowiązkami niezupełnymi. Analizujemy też podejście bazujące na statusie obiektów moralnych w ich relacjach z ludźmi. Powołując się na prace różnych teoretyków oba te uzasadnienia uznajemy za niewystarczająco przekonujące. Najbardziej trafne wydaje się uzasadnienie posiadania praw przez takie maszyny, które wypełniałyby warunki bycia sztuczną osobą, moralnym podmiotem. Jednakże i ta ostatnia opcja nie jest wolna od licznych trudności, na które zwracamy uwagę. Rights of Possible Digital Persons in a Digital Society. Rights of possible digital persons in a digital society. A few remarks on the moral and legal status of an ultra-intelligent machine The main goal of this text is to take a closer look at the possibility of an i...
Przegląd Sejmowy, 2022
Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland invokes the idea of social justice withou... more Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland invokes the idea of social justice without specifying its understanding. The present analysis deals with the problems of characterising it as equality of opportunities (possibilities) in the form of luck egalitarianism. Based on hypothetical examples, we have attempted to show that the social justice, which consists in the enforcement of equal rights, whether they are maximalist or merely positive, faces serious theoretical obstacles. The article contains three main theses. The first thesis is that it is impossible to enforce equal rights in maximalist terms. The second thesis states that the luck egalitarian project of equalizing opportunities for the younger generation by redistributing resources seized through the liquidation of inheritances shows the incoherence of the rules of justice. The third thesis is that luck egalitarianism violates the principle of consistency. For the above reasons, such an understanding of social ...
Struktury uzasadniania przekonań moralnych Streszczenie Artykuł przedstawia główne stanowiska w k... more Struktury uzasadniania przekonań moralnych Streszczenie Artykuł przedstawia główne stanowiska w kwestii struktury uzasadniania przekonań moralnych (fundacjonizm, koherentyzm, kontekstualizm) oraz reprezentujące je koncepcje metaetyczne Richarda Mervyna Hare'a, Johna Rawlsa i Normana Danielsa, Marka Timmonsa, Alana Thomasa. Wskazano trudności związane z tymi stanowiskami. Autor artykułu zarysowuje też swoje poglądy dotyczące struktury systemu przekonań moralnych, które mieszczą się w ramach szeroko rozumianego kontekstualizmu.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Sep 8, 2018
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Sep 11, 2018
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Sep 13, 2018
Wolnoae i wspólnota w liberalnej wizji polityki HUMANISTYKA I PRZYRODOZNAWSTWO 17 Olsztyn 2011 S ... more Wolnoae i wspólnota w liberalnej wizji polityki HUMANISTYKA I PRZYRODOZNAWSTWO 17 Olsztyn 2011 S ³ o w a k l u c z o w e: neoliberalizm, liberalizm, krytyka liberalizmu. S t r e s z c z e n i e Artyku³ ten dotyczy krytyki kierunku zwanego neoliberalizmem. G³ównie zarzuca siê neoliberalizmowi generowanie wyzysku, nierównoci spo³ecznych, egoizmu. Zastrze¿enia krytyków dotycz¹ tak¿e groby niszczenia tkanki spo³ecznej oraz demokracji. Autor roz-wa¿a zasadnoae g³ównych zarzutów wobec neoliberalizmu traktowanego z jednej strony jako teoria spo³eczno-ekonomiczna, a z drugiej jako praktyka niektórych rz¹dów. A b s t r a c t This text concerns critique of neoliberalism. The main accusations refers that neoliberalism generates exploitation, social inequality and egoism. Critics objections concern also about that neoliberalism threats of destruction social systems and democracy. Author considers the main accusations against neoliberalism treated in one aspect as socio-economical theory, and in other hand as practice of some governments.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Sep 4, 2018
Since the 40’s of the nineteenth century the term “social justice” has played an increasing role ... more Since the 40’s of the nineteenth century the term “social justice” has played an increasing role in political reflection. The main subject of this paper is a meaning ascribed to the idea of “social justice” in the face of goals of welfare state. From this point of view very important are various senses of the notion. It can be distinguished in this area at least two related aspects. The first refers to characteristic of the justice itself. It can be described as a virtue, norm or right. The second one applies to the particular type of justice identified with social justice. In this respect relevant are: legal, distributive and retributive (or commutative) justice. Aside from that, social justice is also treated as an idea of equality or solidarity in social environment.
The paper refers to selected problems of exploitation in the face of justice. The analysis is bas... more The paper refers to selected problems of exploitation in the face of justice. The analysis is based on the definitions of exploitation contained in the Polish Penal and Civil Codes. The main subject of our interest is the identification of the necessary and sufficient conditions for the recognition of exploitation as being unjust. Supplementary question will refer to a specific type of justice which should be considered in this case. In respect to this we should consider retributive, distributive and social justice. Another important factor in this regard is the accepted theory of value. In the considered subject we will focus on the labour theory of value. The principal problem could be reduced to questions whether the exploitation is ipso facto unjust and how these two phenomena are related to each other.
The article deals with selected problems related to the postulates of equalizing the level of pos... more The article deals with selected problems related to the postulates of equalizing the level of positive liberty. The classic understanding of individual freedom as negative freedom, identified with the lack of compulsion , can be opposed to the so-called positive liberty. The latter notion is usually defined in terms of ability , which suggests that there is a relation between the concept of freedom and the concept of power. The postulate of equality with regard to the ‘freedom to’ would occasionally justify social redistribution of goods. The cases of voluntary and compulsory donation are considered in the text the aim of which is to picture the consequences resulting from the compulsory expansion of the scope of positive liberty. Moreover, an attempt to compare the significance of both types of liberty, with a special emphasis on the moral context, has also been made.
In the 1840’s due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini emerged the term of “social justice”. Fr... more In the 1840’s due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini emerged the term of “social justice”. From this time, its meaning has developed in many ways. The paper brings up some applications of the notion. In the literature of the subject one can find numerous identities of “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as: legal, distributive, commutative, penal, and restorative. Some of these concepts assumes and requires existence of some kind of social persons. By briefly analysing those notions the author tries to show the specificity of particular types of meanings assigned to the social justice.
The paper refers to some problems regarding individual freedom, especially so called positive fre... more The paper refers to some problems regarding individual freedom, especially so called positive freedom (“liberty to”). Standard canon of the freedom (“liberty from”) emphasizes its negative nature, generally by the lack of interference of other people. Unlike this, positive freedom is usually defined by the possession of the ability or power. Our examination focuses on the relation between “liberty to” and moral subjectivity of the person. We describe moral subjectivity as an actually possessed ability to moral action. The main problem is that, if in political activity “liberty to” is joined with equality, it may lead to deep influence of political powers on human life. Ideologically determined demand of equality in positive freedom becomes justification for social redistribution of individual property. The State can bring the postulate of equality in “liberty to” by restricting human ownership and the freedom of choice. This may deprive people of their moral responsibility, but with...
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Artykuł opisuje wybrane aspekty sporów, jakie zajmowały część osiemnastowiecznych filozofów. Zost... more Artykuł opisuje wybrane aspekty sporów, jakie zajmowały część osiemnastowiecznych filozofów. Zostały one zainspirowane niektórymi Locke’owskimi propozycjami, a dotyczyły sposobu rozumienia osoby i zagadnienia tożsamości osobowej. Wymiana poglądów na temat osobowej identyczności odnosiła się do kwestii jej substancjalnego charakteru i roli, jaka jest w niej przypisywana świadomości. W tej pierwszej sprawie Leibniz, Butler i Reid opowiadają się za substancjalnym charakterem tożsamości człowieka, zaś Locke uchyla się od zajęcia stanowiska. Drugi problem w dużej mierze związany jest z poprzednim, na co wskazuje m.in. podobny rozkład poglądów. Locke uznaje świadomość za zasadnicze kryterium tożsamości osobowej, a Leibniz, Butler i Reid się temu stanowisku przeciwstawiają.
Uploads
Papers by Andrzej Stoiński