Edited Volumes by Maja Biernacka
The multicultural utopia, or On the relation of minority rights to human rights One to high numbe... more The multicultural utopia, or On the relation of minority rights to human rights One to high numbers of immigrants multiculturalism has become a demographic fact in Europe. Supporting its ideals was acknowledged as a declaration rejecting an homogenous vision of a nation in favour of accepting the equal status of all cultures. Its premises have been regarded as an expression of social sensitivity based upon acceptance of 'otherness'. To start with, approval of 'otherness', which lay at its basis, seemed to constitute a civilisational requirement and, according to its followers, was to be a moral condition for the dignity of any human, whatever their skin colour, ethnic origin or creed. The article bears a conviction that, as an ideal, multiculturalism is emburdened with defects. The fundamental one stems from the fact that it puts basic axiological principles on the line. Multiculturalism generates tensions between minority rights and human rights, which hinders attempts at creating a common, civic platform. WPROWADZENIE Utopia wielokulturowości powstała jako reakcja na wzorzec supremacji jednej kultury, który wpisywał się w dominującą jeszcze parę dekad temu w Europie ideologię narodową. Zważywszy na fakt istnienia różnych wariantów ideologii narodu, generalnie rzecz biorąc była ona oparta na wyobrażeniach − jeśli nie supremacji cywilizacyjnej, której nota bene w wielu przypadkach nie dało się podeprzeć
OD AMERYKI ŁACIŃSKIEJ DO GWINEI RÓWNIKOWEJ Tożsamość, granice, naród, 2017
Problemy bezpieczeństwa Europy i Azji, 2016
Th e article presents selected results from a research project, conducted in the year 2015 by the... more Th e article presents selected results from a research project, conducted in the year 2015 by the team from the University of Białystok: Maja Biernacka (head), Wojciech Wądołowski, Łukasz Wołyniec on a representative sample of students from the three major academic institutions in Białystok, Poland: University of Białystok, Medical University of Białystok and Białystok University of Technology. It is dedicated analysing respondents’ attitudes towards scenarios of presence of Muslims in their social environment and service in the security sectors, both national, i.e. in the Polish Armed Forces in Poland and abroad, the Polish Police and private, i.e. being employed in a security agency.
TOŻSAMOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ: , 2016
Tekst poświęcony jest programom rozwoju wdrażanym w Meksyku przy współpracy z Organizacją Narodów... more Tekst poświęcony jest programom rozwoju wdrażanym w Meksyku przy współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych, w tym przykładom konkretnych działań w ramach Post-2015 Development Agenda wraz z ich celami, zakresem oraz szczegółową specyfiką. Zasadniczym celem jest konfrontacja programów rozwoju z utrudniającymi ich realizację uwarunkowaniami społeczno-demograficznymi, w tym niskim poziomem skolaryzacji oraz problemem analfabetyzmu w społeczeństwie meksykańskim. Dotyczą one w większym stopniu ludności rdzennej, jak pokazują dane rządowych agencji INEGI (odpowiednika polskiego GUS) i CDI. Problemy te stanowią jedne z osiowych elementów marginalizacji ludności rdzennej oraz ograniczają możliwości jej rozwoju i dostępu do programów. Ponadto, wśród tejże ludności dotyczą one w większym stopniu kobiet, które z racji uwarunkowań kulturowych oraz społeczno-demograficznych tym bardziej narażone są na wykluczenie społeczne.
Problemy bezpieczeństwa Europy i Azji , 2016
The article presents selected results from a research project, conducted in the year 2015 by a te... more The article presents selected results from a research project, conducted in the year 2015 by a team from the University of Białystok: Maja Biernacka (head), Wojciech Wądołowski, Łukasz Wołyniec on a representative sample of students from the three major academic institutions in Białystok, Poland: University of Białystok, Medical University of Białystok and Białystok University of Technology. It is dedicated to an analysis of respondents’ attitudes towards scenarios of presence of Muslims in their social environment and service in the security sectors, both national, i.e. in the Polish Armed Forces in Poland and abroad, the Polish Police and private, i.e. being employed in a security agency.
Artykuł poświęcony jest prezentacji wybranych wyników własnego projektu badawczego, w którego ram... more Artykuł poświęcony jest prezentacji wybranych wyników własnego projektu badawczego, w którego ramach podjęta została problematyka przyzwolenia wobec uczestnictwa muzułmanów jako „innych” czy „obcych” w różnych sferach życia społecznego. W związku z tym, że obejmują one nie tylko dane społeczno-demograficzne respondentów, ale i szereg innych zagadnień, które mogą mieć związek ze stosunkiem wobec obecności „innego” w rzeczywistości społecznej, w tym m.in. tożsamość oraz przywiązanie terytorialne respondentów, badania te pozwolą na szukanie uwarunkowań przyzwolenia v jego braku wobec uczestnictwa muzułmanów w polskim życiu społeczno-politycznym. Pomimo znaczącego zróżnicowania w obrębie świata islamu na poziomie doktryny oraz kwestii obyczajowych, muzułmanie bywają utożsamiani z fundamentalistami oraz stanowią przedmiot zgeneralizowanego strachu i odrzucenia. W związku ze znacznym zwiększaniem się liczby imigrantów tego wyznania w Europie, kontrowersjami wokół zjawiska uchodźstwa, a ponadto pojawieniem się Państwa Islamskiego i terroryzmem islamskim, tematyka postaw wobec muzułmanów stała się szczególnie nurtująca w obrębie nauk społecznych.
Artykuł poświęcony jest prezentacji wyników badań własnych nad przyzwoleniem wobec obecności muzu... more Artykuł poświęcony jest prezentacji wyników badań własnych nad przyzwoleniem wobec obecności muzułmanów w życiu społeczno-politycznym. W społeczeństwie polskim liczba muzułmanów jest jak dotąd śladowa, a ich wizerunek w oczach Polaków kształtowany jest bardziej przez przekazy medialne niż codzienne interakcje z przedstawicielami tego wyznania. Obrazy w środkach masowego przekazu są w przeważającej mierze niekorzystne, związane z terroryzmem islamskim, rozprzestrzenianiem się wpływów tak zwanego Państwa Islamskiego, a również – coraz bardziej kontrowersyjnym społecznie i politycznie – zjawiskiem uchodźctwa. Nie można jednak wykluczyć, że tkanka społeczna będzie ulegać w przyszłości zmianom i wierni Allaha staną się jej częścią, zarówno na poziomie statystyk, jak i widoczności społecznej oraz partycypacji w życiu publicznym.
Perspektywę zwiększania się liczby muzułmanów w Polsce wyprzedzają badania własne prowadzone na reprezentatywnej próbie studentów trybu stacjonarnego uczelni publicznych Białegostoku, w których zasadniczym wątkiem było przyzwolenie wobec obecności muzułmanów w szczegółowo określonych sferach życia społecznego kraju, w tym m.in. polityce, środkach masowego przekazu, rynku pracy i sporcie. W tym artykule obiektem zainteresowania jest stosunek wobec obecności muzułmanów w sporcie. Analizowane są wyniki tychże badań dotyczące poziomu przyzwolenia wobec scenariuszy związanych z obecnością muzułmanów w reprezentacji Polski w wybranych dyscyplinach.
The article is dedicated to separatist tendencies in the Autonomous Community of the Basque Coun... more The article is dedicated to separatist tendencies in the Autonomous Community of the Basque Country which is a part of the historical region of the Basque Country, divided between Spain and France. This Autonomous Community, likewise the Autonomous Community of Navarre, belongs to the territory and is subjected to jurisdiction of Spain which has been raising numerous conflicts over its status. The article presents contingencies of contemporary Basque separatism, including the ones related to the legislative framework provided by the Spanish Constitution which grant sovereignty solely to the Spanish nation, excluding any other subject from such a potentiality and social attitudes towards alternative forms of statehood. Attitudes in the Autonomous Community of the Basque Country are polarized between claims for secession, preference for federalism and maintenance of the status quo rather than an unanimous and uncontested expression of being oppressed by the Spanish State.
The article is dedicated to contemporary separatist tendencies in Catalonia with a special focus ... more The article is dedicated to contemporary separatist tendencies in Catalonia with a special focus on pragmatic rather than identity-related issues. In the recent years there has been a surge of demonstrations against the central government and a Catalan self-determination referendum has been planned, leading to a severe conflict over its constitutionality. Whilst the political atmosphere is frequently presented in the mass media as if Spain was falling apart, the picture is more nuanced. The article presents several factors which contribute to intensification of claims for succession as well as opinion poll results on attitudes among the Catalans towards alternative forms of state governance, including maintenance of status quo, increasing or decreasing the scope of autonomy, Catalan independence and centralism.
Papers by Maja Biernacka
Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, Dec 14, 2022
Przegląd Socjologiczny, 2021
Artykuł poświęcony jest instytucjonalnym formom wprowadzonym przez Radę Europy w ramach Programu ... more Artykuł poświęcony jest instytucjonalnym formom wprowadzonym przez Radę Europy w ramach Programu Miast Międzykulturowych, opracowanego w reakcji na wyzwania wiążące się ze zróżnicowaniem pejzażu kulturowego współczesnych ośrodków miejskich, zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach. Celem artykułu jest przedstawienie instrumentarium tego programu oraz krytyczna analiza jego poszczególnych elementów z zachowaniem neutralności ideowej, a z uwzględnieniem założeń nakreślonych przez Radę Europy oraz oczekiwanych rezultatów.
Studia Socjologiczne
, ORcid 0000-0003-3808-8864. Maja Biernacka Uniwersytet w Białymstoku mięDzy kapitalizmem a Socja... more , ORcid 0000-0003-3808-8864. Maja Biernacka Uniwersytet w Białymstoku mięDzy kapitalizmem a Socjalizmem, czyli o SyStemoWym rygorze DySkUrSU W miejScU pracy Recenzja z: Jerzy Stachowiak. Czynnik ludzki. O cywilizowaniu uprzedmiotowienia. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno 2020, 368 stron Książka Jerzego Stachowiaka pod tytułem Czynnik ludzki. O cywilizowaniu uprzedmiotowienia ukazała się nakładem Wydawnictwa Akademickiego Sedno w 2020 roku. Jest to studium procesu, określanego przez autora terminem "cywilizowanie uprzedmiotowienia" i uznawanego przezeń za znamienny dla przemian kultury oraz gospodarki w systemie kapitalistycznym. Choć nie przedstawia on explicite definicji samego terminu, wyraźnie zaznacza, że traktuje je jako proces przemian dyskursowych. Lokuje go w kontekście stosunków pracy, obowiązujących zwłaszcza w świecie korporacyjnym, a zarazem charakterystycznego dlań traktowania jednostki ludzkiej, która trzymana jest w ryzach działalności zarządczej. Książka podzielona jest na trzy części, poprzedzone przez podziękowania i uwagi wstępne. Są to: I. Zagadnienia wyjściowe, II. Cywilizowanie uprzedmiotowienia. Pochodzenie oraz III. Cywilizowanie uprzedmiotowienia. Następstwa, po których umieszczone zostało zakończenie, bibliografia, nota biograficzna, aneks, indeks pojęć oraz indeks osób. Autor wyraźnie zaznacza, że nie zajmuje się tym, co de facto "ludzie robią" w miejscu pracy ani-mówiąc szerzej-jak funkcjonują w swym środowisku zawodowym. Innymi słowy, nie zajmuje się zachowaniami pracowników ani praktykami w zakresie zarządzania personelem. Nie poświęca też swej publikacji zagadnieniom planistyki pracy czy inżynierii zarządczej jako takiej. Konsekwentnie zostawia te zakresy tematyczne a conto socjologii pracy, względnie interdyscyplinarnych badań nad dyskursem korporacyjnym-co wprawdzie nie należy do ich kanonu, ale uwagę autora można potraktować jako sugestię pewnego tropu działań naukowo-badawczych. Nota bene, cenne byłoby skontrastowanie w postaci projektu badawczego dominującego dyskursu z codziennymi praktykami pracowniczymi oraz zarządczymi. Stachowiak koncentruje się w tej publikacji na swoistej ramie interpretacyjnej funkcjonowania w świecie biznesu, którą jest gospodarka oparta na wiedzy.
Studia Socjologiczne
Maja Biernacka Uniwersytet w Białymstoku o reWolucji godnościoWej W polSce. co Stało Się z ideą S... more Maja Biernacka Uniwersytet w Białymstoku o reWolucji godnościoWej W polSce. co Stało Się z ideą SpołeczeńStWa pluraliStycznego?
Samorząd Terytorialny, 2021
The paper is dedicated to a presentation of a fragment of the first phase of a comprehensive empi... more The paper is dedicated to a presentation of a fragment of the first phase of a comprehensive empirical study conducted in Białystok in the year 2015 (Biernacka head, Wądołowski, Wołyniec), with a focus on the young generation’s attitudes with reference to migration. Taking into account high unemployment rates in Poland and relatively meagre life chances comparing to many so-called old Europe countries, a life trajectory based on migration is recognized by many Poles as the only one that makes sense and is worth the effort. Thereupon, future orientation options to be selected by respondents in an original self-administered survey designed for the purpose of this project have been organized with a direct reference to migration. Those were investigated in particular contexts, with relation to study, job and remuneration prospects in their homeland and abroad. The project allows to envisage patterns of probable future behaviours of young generations in the country where migration in the...
The article is dedicated to traditional festivities called Moros y Cristianos, or in a literal tr... more The article is dedicated to traditional festivities called Moros y Cristianos, or in a literal translation: Moors and Christians, which are widespread in a number of autonomous communities in Spain, including Valencia, Andalusia, Murcia, Castilla-La Mancha and many others. The name literally means Moors and Christians and is used with reference to festivities commemorating real or legendary battles between two civilizations during the Spanish Reconquista (or: reconquest) with Christians finally taking over the Iberian Peninsula. For a few centuries it has been serving as a modus operandi for depicting an eternal conflict between Christianity and Islam in the street culture, hence: reconstructing images of civilizational oddity of Muslims.
Książka Agaty Cieszewskiej pod tytułem Green belts. Zielone pierścienie wielkich miast wydana zos... more Książka Agaty Cieszewskiej pod tytułem Green belts. Zielone pierścienie wielkich miast wydana została w 2019 roku nakładem Wydawnictwa Akademickiego Sedno. Stanowi ona próbę przedstawienia i systematyzacji wybranych instrumentów planistycznych, które nazywane są zbiorczym terminem green belts. Przyjęło się je tłumaczyć w polskiej literaturze przedmiotu jako zielone pierścienie. W wąskim znaczeniu termin ten stosowany jest w celu określenia okalających miasto niezabudowanych obszarów, które są wartościowe pod względem przyrodniczym i mają wysokie walory krajobrazowe oraz są atrakcyjne turystycznie, a jako takie spełniają ważne funkcje środowiskotwórcze. Warto podkreślić, że nie chodzi jedynie o środowisko przyrodnicze rozumiane jako całokształt ożywionych oraz nieożywionych, a wzajemnie powiązanych składników przyrody, ale również sprawa dotyczy środowiska społecznego, a wraz z nim kulturowego, instytucjonalnego itd. Co więcej, podczas gdy polski przekład sugeruje, że struktura ma charakter domknięty, termin angielski ma szersze zastosowanie i dotyczyć może zarówno struktur domkniętych, półotwartych i otwartych, a ponadto przyjmujących różne kształty, czy to pasa, pasma czy klina.
Książka Dariusza Jemielniaka pod tytułem Socjologia Internetu ukazała się nakładem Wydawnictwa Na... more Książka Dariusza Jemielniaka pod tytułem Socjologia Internetu ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego Scholar w 2019 roku. Podejmując rekonstrukcję logiczną treści można wyodrębnić w niej trzy zasadnicze zakresy przedmiotowe. Pierwszym z nich jest tematyka rewolucji internetowej, drugim -sposoby badania zjawisk społecznych istniejących w przestrzeni wirtualnej, a trzecim -etyka badawcza. Jemielniak łączy rewolucję internetową z dewaluacją wiedzy eksperckiej oraz zjawiskiem określanym jako gospodarka dzielenia się. Szuka związków rewolucji internetowej z globalnym kryzysem uniwersytetu i wiary w naukę, a także kwestionowaniem wagi elit intelektualnych w życiu społecznym. Gdy mowa o kryzysie wiedzy eksperckiej, odnosi się do procesów makdonaldyzacji uczelni, to jest proceduralizacji i kontroli pracy naukowej poprzez wyznaczanie celów "produkcyjnych". Mają być one realizowane w krótkim horyzoncie czasowym, a ich efekty podlegają ścisłemu pomiarowi według kryteriów wyznaczanych w zbiurokratyzowanym trybie. Warunki budowy takiego systemu stały się możliwe dzięki rozwojowi systemów informatycznych oraz Internetu. Nie bez znaczenia dla załamania się wiary w naukę oraz zmniejszenia zakresu polegania na kompetencjach elit intelektualnych jest obniżenie kosztu dostępu do wiedzy właśnie dzięki rozwojowi sieci internetowej. W wielu przypadkach spadają one do zera, jak ma to miejsce w przypadku źródeł istniejących w wolnym dostępie. Choć wzrósł koszt sortowania i filtrowania wiedzy -niekoniecznie, co warto podkreślić, wymierny w kategoriach monetarnych -fakt ten traci na znaczeniu wobec preferowania szybkości i wygody dostępu do informacji względem jej jakości, wiarygodności czy weryfikowalności. Autor odwołuje się w szczególności do przykładów z branży medycznej, zwłaszcza że Internet stał się podstawowym źródłem informacji na temat chorób i ochrony zdrowia, w tym w zakresie terapii uzupełniających i alternatywnych.
Uploads
Edited Volumes by Maja Biernacka
Perspektywę zwiększania się liczby muzułmanów w Polsce wyprzedzają badania własne prowadzone na reprezentatywnej próbie studentów trybu stacjonarnego uczelni publicznych Białegostoku, w których zasadniczym wątkiem było przyzwolenie wobec obecności muzułmanów w szczegółowo określonych sferach życia społecznego kraju, w tym m.in. polityce, środkach masowego przekazu, rynku pracy i sporcie. W tym artykule obiektem zainteresowania jest stosunek wobec obecności muzułmanów w sporcie. Analizowane są wyniki tychże badań dotyczące poziomu przyzwolenia wobec scenariuszy związanych z obecnością muzułmanów w reprezentacji Polski w wybranych dyscyplinach.
Papers by Maja Biernacka
Perspektywę zwiększania się liczby muzułmanów w Polsce wyprzedzają badania własne prowadzone na reprezentatywnej próbie studentów trybu stacjonarnego uczelni publicznych Białegostoku, w których zasadniczym wątkiem było przyzwolenie wobec obecności muzułmanów w szczegółowo określonych sferach życia społecznego kraju, w tym m.in. polityce, środkach masowego przekazu, rynku pracy i sporcie. W tym artykule obiektem zainteresowania jest stosunek wobec obecności muzułmanów w sporcie. Analizowane są wyniki tychże badań dotyczące poziomu przyzwolenia wobec scenariuszy związanych z obecnością muzułmanów w reprezentacji Polski w wybranych dyscyplinach.
Codzienne obcowanie w zróżnicowanej narodowościowo i re- ligijnie przestrzeni niewątpliwie zdeterminowało jego zaintereso- wania naukowe, które skoncentrowały się wokół tematyki naro- du, etniczności, pogranicza, czy wreszcie patrząc już holistycznie, wielokulturowości, głównie opartej na badaniach stosunków mię-
8
Wstęp
dzy społeczeństwami pogranicza, różnych wierzeń, kalendarzy, świąt, alfabetów, języków, baśni, proroków, czy najrozmaitszych cudów i cudowności. Wraz z mijającym czasem cały ten folklor, w większej lub mniejszej części przeniesiony został wskutek po- wojennych procesów urbanizacyjnych z najróżniejszych wiosek do miast, które przeobrażały tę wielobarwną ludowość w kultu- rową hybrydę.