Papers by Katarzyna Czech
Bibliotekarz Podlaski, 2023
Romanticism still plays a vital role in Polish social parlance. It has different manifes-tations—... more Romanticism still plays a vital role in Polish social parlance. It has different manifes-tations—as one of the layers of culture, a paradigm, a cultural and literary tradition, or a cultural code that conditions mutual understanding within the Polish commu-nity. As such, it is a necessary point of reference for contemporary community nar-ratives, especially in poetry dedicated to social issues. Such a diagnosis concerns the contemporary national literature, which became more resonant after 2010, and uses Romantic tropes and traces affirmatively (Bagłajewski 2015, Nowaczewski 2015, Czardybon 2018, Czech 2019). The Romantic set of stereotypical figures of ‘Polishness,’ functioning in a phantasmatic or spectral way, is also deconstructed by poets belonging to the so-called new engaged poetry (Kaczmarski and Koronkiewicz 2016). The presence of Romantic influences in these poetic dictions is not uniform; it is usually mediated as poets do not refer to the epoch’s intertexts explicitly and often simplify and shallow their content. Such conceptualization of relations be-tween Romanticism and the latest poetry goes beyond the popular dichotomous division into the mocking and epigone literature (Piwińska 1973).
Social campaigns of the Polish National Centre for AIDS (Krajowe Centrum ds. AIDS) construct Pole... more Social campaigns of the Polish National Centre for AIDS (Krajowe Centrum ds. AIDS) construct Poles' knowledge about HIV/AIDS. They make a social diagnosis, so investigating their rhetorical strategies allows one to recreate the image of the condition and its victims. The advertisements convince that HIV/AIDS is a universal concern. However, they do not offer any reliable information about the virus itself and about the ways of avoiding infection. They replace prevention with diagnostics.
Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, 2020
Katastrofa prezydenckiego samolotu z 10 kwietnia 2010 roku wywołała szereg reakcji artystycznych.... more Katastrofa prezydenckiego samolotu z 10 kwietnia 2010 roku wywołała szereg reakcji artystycznych. W odpowiedzi na nią powstały m.in. zebrane w Antologii smoleńskiej. 96 wierszy utwory poetyckie oraz film Smoleńsk Antoniego Krauzego. Oba teksty kultury łączy wspólna wizja wydarzeń z 10 kwietnia, którą usiłują włączyć w krąg powszechnie obowiązującej i akceptowanej polskiej pamięci zbiorowej. Stanowią jednocześnie formę zapisu pamięci oraz narzędzie ją kształtujące, a efektem tych artystycznych projektów pamięciowych jest wytworzenie narracji, którą za Pawłem Sendyką nazwać można mitem smoleńskim. Zarówno język filmowy, jak i narzędzia literackie wykazują potencjał eksplanacyjny, pozwalający na usensownienie rozbitej przez tragedię smoleńską rzeczywistości. Niezwykłe, nacechowane symbolicznie i podatne na interpretacje okoliczności tragedii sprawiły, że w narracji na jej temat ścierają się odmienne typy pamięci. Film Krauzego oraz teksty poetów smoleńskich biorą aktywny udział w konst...
Literatura Ludowa
Wielki" i "mały" romantyzm "Mały" romantyzm-takim terminem określa się twórczość autorów epoki ro... more Wielki" i "mały" romantyzm "Mały" romantyzm-takim terminem określa się twórczość autorów epoki romantyzmu uznanych w procesie historycznoliterackim za mniej ważnych i gorzej piszących od najbardziej znanych twórców tego czasu. Kanoniczna trójca wieszczów jest jednak kategorią wypracowaną dopiero około 1960 roku (Trojanowiczowa 2010: 440). Współcześnie do najwybitniejszych romantyków zalicza się artystów tworzących na emigracji-Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego (od niedawna jako czwartego wieszcza wymienia się również Cypriana Norwida). Tymczasem w epoce taka hierarchia nie była jasno ustalona. Jedyną dającą się wyodrębnić tendencję stanowiło stawianie przed szeregiem Mickiewicza. Była ona silna do tego stopnia, że do dziś epoka romantyzmu bywa w kontekście polskim nazywana "dobą Mickiewicza" (Trojanowiczowa 2010: 275-291). Głos trojga wieszczów złożył się na wspólny, zideologizowany język, który obowiązywał w epoce i wpłynął na sposób, w jaki jest ona postrzegana także współcześnie. Poeci ustalili repertuar tematów oraz system znaczeń, warunkujący sposób, w jaki się o nich wypowiadano. "Wielki" romantyzm opierał się na wielkich indywidualnościach, współistniejąc jednak z twórczością mniejszego formatu. Poeci krajowi, piszący przede wszystkim w okresie międzypowstaniowym (1831-1863), tworzyli narrację podporządkowaną względem wieszczego tonu poetów emigracyjnych. Wielu z nich identyfikowało się z rolą "poety ludu", wypracowując własną, osłabioną przez wieszcze tchnienie, opowieść. To autorzy, którzy pozostali w Polsce i działali pod zaborami. Pisali, angażowali się w życie lokalnych społeczności, włączali się w konspiracyjne spiski. Stanowią formację generacyjną, w skład której wchodzi kilka pokoleń-urodzeni około roku 1820 oraz przed rokiem 1840. Maria Janion podkreśla również, że czynnikiem łączącym autorów jest "uraz antyarystokratyczny i pociąg do gminu" (Janion 1975b: 27).
Czas Kultury, 2020
The sudden death of top state officials in the Smolensk disaster disturbed the social order, crea... more The sudden death of top state officials in the Smolensk disaster disturbed the social order, creating the need to make sense of the tragedy and bring order into a fractured world. Smolensk poetry played
an important role in shaping the Smolensk myth based on Romantic victimization. Through these optics, Smolensk poems can be read as a kind of rite whose function is to reorganize the broken social and symbolic reality. This article attempts to analyze the properties of this myth and trace the sacrificial motifs in selected Smolensk poems.
ER(R)GO, 2020
The crash of the presidential aircraft that took place on April 10, 2010 is an event that has bec... more The crash of the presidential aircraft that took place on April 10, 2010 is an event that has become a permanent part of Polish collective memory. However, the narratives regarding it are not homogenous or consistent, and are constantly negotiated by various social actors, including poets and filmmakers. For instance, Antologia smoleńska. 96 wierszy[The Smolensk Anthology. 96 poems] and the movie Smolensk directed by Antoni Krauze have the ambition to inscribe the discourse of the Smolensk tragedy as an assassination into the dominant, valid and widely accepted collective memory. Both the cinematographic and poetic language have an explanatory potential and lend sense to the reality shaken by the tragic event. Reaching back to the romantic tradition as well as martyrological and religious discourses of Poland, both Krauze’s movie and the Smolensk poetry may be interpreted as a transcription and as an effect of the process of the mythologization of history and of its transformation into the matter of collective memory, presented then as an objective historical truth.
Literatura Ludowa, 2019
Literatura romantyzmu, zdominowana przez wielkie indywidualności artystyczne (Mickiewicza, Słowac... more Literatura romantyzmu, zdominowana przez wielkie indywidualności artystyczne (Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego), została ufundowana na kategorii „ludowości”, rozumianej jako mityczny, duchowy fundament polskiej tożsamości. Obok dominującego nurtu „wielkiej” literatury romantycznej w epoce tworzyli jednak także poeci krajowi, którzy wypracowali poetycki projekt społeczny, zasadzony na pragnieniu mówienia "głosem ludu".
Narzeczony, Napierski i Czerniawa to trzy oryginalne utwory Lucjana Siemieńskiego, stylizowane na ludowe dumki i poruszające tematykę buntów chłopskich. Spotkanie z tekstami Siemieńskiego pozwala spojrzeć na „epokę Mickiewicza” jako strukturę niejednolitą, w której znalazło się miejsce także dla liryki krajowej, pozwalającej wybrzmieć „ludowym opowieściom” i traktującej kwestię chłopską jako żywy, choć zmarginalizowany w dominującym dyskursie, problem społeczny. Przykład Siemieńskiego otwiera perspektywę odczytywania romantycznej poezji krajowej jako przestrzeni, w obrębie której mógł wytworzyć się rewolucyjny język nowego porządku społecznego.
Kampanie społeczne Krajowego Centrum ds. AIDS mają budować wiedzę Polaków o HIV/AIDS. Instytucjon... more Kampanie społeczne Krajowego Centrum ds. AIDS mają budować wiedzę Polaków o HIV/AIDS. Instytucjonalny autor stawia diagnozę społeczną i wytwarza potrzeby zbiorowości, na które następnie odpowiada. Zbadanie strategii retorycznych kampanii pozwala odtworzyć kształtowany obraz choroby i chorego. Reklamy przekonują, że problem HIV/AIDS może dotyczyć każdego. Nie dostarczają jednak rzetelnych informacji o wirusie i nie proponują środków zapobiegawczych. Propagują diagnostykę, zastępując nią profilaktykę. Social campaigns of the Polish National Centre for AIDS (Krajowe Centrum ds. AIDS) construct Poles' knowledge about HIV/AIDS. They make a social diagnosis, so investigating their rhetorical strategies allows one to recreate the image of the condition and its victims. The advertisements convince that HIV/ AIDS is a universal concern. However, they do not offer any reliable information about the virus itself and about the ways of avoiding infection. They replace prevention with diagnostics.
Uploads
Papers by Katarzyna Czech
an important role in shaping the Smolensk myth based on Romantic victimization. Through these optics, Smolensk poems can be read as a kind of rite whose function is to reorganize the broken social and symbolic reality. This article attempts to analyze the properties of this myth and trace the sacrificial motifs in selected Smolensk poems.
Narzeczony, Napierski i Czerniawa to trzy oryginalne utwory Lucjana Siemieńskiego, stylizowane na ludowe dumki i poruszające tematykę buntów chłopskich. Spotkanie z tekstami Siemieńskiego pozwala spojrzeć na „epokę Mickiewicza” jako strukturę niejednolitą, w której znalazło się miejsce także dla liryki krajowej, pozwalającej wybrzmieć „ludowym opowieściom” i traktującej kwestię chłopską jako żywy, choć zmarginalizowany w dominującym dyskursie, problem społeczny. Przykład Siemieńskiego otwiera perspektywę odczytywania romantycznej poezji krajowej jako przestrzeni, w obrębie której mógł wytworzyć się rewolucyjny język nowego porządku społecznego.
an important role in shaping the Smolensk myth based on Romantic victimization. Through these optics, Smolensk poems can be read as a kind of rite whose function is to reorganize the broken social and symbolic reality. This article attempts to analyze the properties of this myth and trace the sacrificial motifs in selected Smolensk poems.
Narzeczony, Napierski i Czerniawa to trzy oryginalne utwory Lucjana Siemieńskiego, stylizowane na ludowe dumki i poruszające tematykę buntów chłopskich. Spotkanie z tekstami Siemieńskiego pozwala spojrzeć na „epokę Mickiewicza” jako strukturę niejednolitą, w której znalazło się miejsce także dla liryki krajowej, pozwalającej wybrzmieć „ludowym opowieściom” i traktującej kwestię chłopską jako żywy, choć zmarginalizowany w dominującym dyskursie, problem społeczny. Przykład Siemieńskiego otwiera perspektywę odczytywania romantycznej poezji krajowej jako przestrzeni, w obrębie której mógł wytworzyć się rewolucyjny język nowego porządku społecznego.