Papers by Mkrtich Mkrtchyan

Բանբեր Բրյուսովի անվան համալսարանի, 2023
Սույն հոդվածում ներկայացվում է Տարտու–մոսկովյան
նշանագիտական դպրոցի համահիմնադիր նշանագետ, մշակու... more Սույն հոդվածում ներկայացվում է Տարտու–մոսկովյան
նշանագիտական դպրոցի համահիմնադիր նշանագետ, մշակութաբան և
բանասեր Յուրի Լոտմանի աշխատություններում «հաղորդակցություն»
հասկացության դրսևորումները թարգմանաբանական լույսի ներքո։
Մասնավորապես, համադրության միջոցով անդրադարձ է կատարվում
Յուրի Լոտմանի վերջին երկու գրքերում՝ «Внутри мыслящих миров» (2014
[1990]) և «Культура и взрыв» (1992) «հաղորդակցություն» հասկացության
ձևակերպումներին։ Այս հոդվածում փորձ է արվում ոչ միայն ցույց տալու
«հաղորդակցություն» հասկացության առանձնահատկությունները Յուրի
Լոտմանի աշխատություններում, այլ նաև այդ հասկացության
ձևավորմանը նպաստող տեսությունները, ինչպես նաև ընդգծվում է այդ
հասկացության յուրահատկությունը, նմանություններն ու
տարբերությունները՝ Ֆերդինանդ դը Սոսյուրի, Ռոման Յակոբսոնի
«հաղորդակցություն» հասկացության տեսություններից։ Հոդվածում
մանրամասն քննվում են Լոտմանի առաջարկած հաղորդակցության «Ես–
Նա» և «Ես–Ես» հաղորդակցական կաղապարները, դրանց
առանձնահատկությունները, ինչպես նաև այդ հաղորդակցական
կաղապարների կիրառության հնարավոր շրջանակը: Այստեղ
կարևորվում են ինչպես հաղորդակցության մեջ երկխոսության ու
թարգմանության գործոնը, այլ նաև ինքնահաղորդակցության ունեցած
դերն ու դրսևորման հնարավոր ձևերը։ Մասնավորաբար, քննելով
թարգմանությունը որպես հաղորդակցություն դիտարկող որոշ
տեսություններ, ընդգծվում է Լոտմանի մոտեցումը խնդրին, և առաջ է
քաշվում այն դրույթը, որ հաղորդակցությունը Լոտմանի համար
թարգմանության տարատեսակ է, թարգմանության

Bulletin of Yerevan state university: philology, 2023
Մարդու աշխարհընկալման սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ տարբերակումը միշտ էլ հետաքրքրել է փիլիսոփաներին, նշան... more Մարդու աշխարհընկալման սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ տարբերակումը միշտ էլ հետաքրքրել է փիլիսոփաներին, նշանագետներին ու որոշ չափով` նաև լեզվաբաններին։ Ավելին, սուբյեկտիվ իմաստը տարբեր լեզվաբաններ տարբեր կերպ են մեկնաբանում, և որպես հետևանք, սուբյեկտիվ իմաստի՝ որպես լեզվաբանական երևույթի մասին տեսակետները տարբեր բնույթ են ստանում տարբեր լեզվաբանների մոտ։ Տարբեր են նաև այն տեսակետները թե լեզվաբանական տեսանկյունից ով է առաջինը ձևակերպել սուբյեկտիվ իմաստի մասին գաղափարը։ Ընդ որում, իմաստի սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ լինելը երբեմն բացահայտ, երբեմն էլ ոչ այդքան բացահայտ առկա է այն աշխատություններում, որոնք քիչ թե շատ վերաբերում են բառի գործածությանը։ Թերևս Էդուարդ Աղայանն այն սակավաթիվ հայ լեզվաբաններից է, որ առանձին անդրադարձ է կատարել բառի սուբյեկտիվ իմաստին՝ տարանջատելով այն դեպքերը, երբ օբյեկտիվ հասկացություն նշանակող բառիմաստը ձեռք է բերում սուբյեկտիվ իմաստ ու իմաստային երանգավորում։ Ըստ այդմ՝ սույն հոդվածը նպատակ ունի նախ քննելու սուբյեկտիվ իմաստի ըմբռնումը լեզվաբանության մեջ, սուբյեկտիվի և օբյեկտիվի հարաբերությունները ճանաչողական լեզվաբանության տեսանկյունից, այնուհետև ներկայացնելու Էդուարդ Աղայանի հայացքները բառի սուբյեկտիվ իմաստի դրսևորման վերաբերյալ նրա տարբեր աշխատություններում։
Book Reviews by Mkrtich Mkrtchyan
Uploads
Papers by Mkrtich Mkrtchyan
նշանագիտական դպրոցի համահիմնադիր նշանագետ, մշակութաբան և
բանասեր Յուրի Լոտմանի աշխատություններում «հաղորդակցություն»
հասկացության դրսևորումները թարգմանաբանական լույսի ներքո։
Մասնավորապես, համադրության միջոցով անդրադարձ է կատարվում
Յուրի Լոտմանի վերջին երկու գրքերում՝ «Внутри мыслящих миров» (2014
[1990]) և «Культура и взрыв» (1992) «հաղորդակցություն» հասկացության
ձևակերպումներին։ Այս հոդվածում փորձ է արվում ոչ միայն ցույց տալու
«հաղորդակցություն» հասկացության առանձնահատկությունները Յուրի
Լոտմանի աշխատություններում, այլ նաև այդ հասկացության
ձևավորմանը նպաստող տեսությունները, ինչպես նաև ընդգծվում է այդ
հասկացության յուրահատկությունը, նմանություններն ու
տարբերությունները՝ Ֆերդինանդ դը Սոսյուրի, Ռոման Յակոբսոնի
«հաղորդակցություն» հասկացության տեսություններից։ Հոդվածում
մանրամասն քննվում են Լոտմանի առաջարկած հաղորդակցության «Ես–
Նա» և «Ես–Ես» հաղորդակցական կաղապարները, դրանց
առանձնահատկությունները, ինչպես նաև այդ հաղորդակցական
կաղապարների կիրառության հնարավոր շրջանակը: Այստեղ
կարևորվում են ինչպես հաղորդակցության մեջ երկխոսության ու
թարգմանության գործոնը, այլ նաև ինքնահաղորդակցության ունեցած
դերն ու դրսևորման հնարավոր ձևերը։ Մասնավորաբար, քննելով
թարգմանությունը որպես հաղորդակցություն դիտարկող որոշ
տեսություններ, ընդգծվում է Լոտմանի մոտեցումը խնդրին, և առաջ է
քաշվում այն դրույթը, որ հաղորդակցությունը Լոտմանի համար
թարգմանության տարատեսակ է, թարգմանության
Book Reviews by Mkrtich Mkrtchyan
նշանագիտական դպրոցի համահիմնադիր նշանագետ, մշակութաբան և
բանասեր Յուրի Լոտմանի աշխատություններում «հաղորդակցություն»
հասկացության դրսևորումները թարգմանաբանական լույսի ներքո։
Մասնավորապես, համադրության միջոցով անդրադարձ է կատարվում
Յուրի Լոտմանի վերջին երկու գրքերում՝ «Внутри мыслящих миров» (2014
[1990]) և «Культура и взрыв» (1992) «հաղորդակցություն» հասկացության
ձևակերպումներին։ Այս հոդվածում փորձ է արվում ոչ միայն ցույց տալու
«հաղորդակցություն» հասկացության առանձնահատկությունները Յուրի
Լոտմանի աշխատություններում, այլ նաև այդ հասկացության
ձևավորմանը նպաստող տեսությունները, ինչպես նաև ընդգծվում է այդ
հասկացության յուրահատկությունը, նմանություններն ու
տարբերությունները՝ Ֆերդինանդ դը Սոսյուրի, Ռոման Յակոբսոնի
«հաղորդակցություն» հասկացության տեսություններից։ Հոդվածում
մանրամասն քննվում են Լոտմանի առաջարկած հաղորդակցության «Ես–
Նա» և «Ես–Ես» հաղորդակցական կաղապարները, դրանց
առանձնահատկությունները, ինչպես նաև այդ հաղորդակցական
կաղապարների կիրառության հնարավոր շրջանակը: Այստեղ
կարևորվում են ինչպես հաղորդակցության մեջ երկխոսության ու
թարգմանության գործոնը, այլ նաև ինքնահաղորդակցության ունեցած
դերն ու դրսևորման հնարավոր ձևերը։ Մասնավորաբար, քննելով
թարգմանությունը որպես հաղորդակցություն դիտարկող որոշ
տեսություններ, ընդգծվում է Լոտմանի մոտեցումը խնդրին, և առաջ է
քաշվում այն դրույթը, որ հաղորդակցությունը Լոտմանի համար
թարգմանության տարատեսակ է, թարգմանության