Peer-reviewed Articles by Zofia Łapniewska
Energy Research & Social Science, 2024
Energy cooperatives are witnessing substantial growth across the European Union. However, despite... more Energy cooperatives are witnessing substantial growth across the European Union. However, despite the desire to be inclusive and to foster diversity, the representation of women in energy cooperatives is still limited. The study aimed to verify the strength of the endorsement of gender stereotypes within energy cooperatives and, in the case of women, the factors stereotypes are associated to. Data were collected in two cooperatives,ènostra in Italy and Ecopower in Belgium, for a total of 5,690 respondents. Apart from being among the most important cooperatives in their respective countries, the two represent an interesting comparative case because inènostra women and men are almost equally represented and the president is a woman, while in Ecopower women are underrepresented and the board of directors is male-dominated. For both cooperatives, the results suggested that women had lower self-assessment of knowledge about energy than men and that they recognised, more so than men, the importance of the presence of women on the board of directors (BoD). Finally, we found that women with stronger gender stereotypes about energy exhibited lower self-assessment of knowledge but a greater tendency to increase it after joining the cooperative and they attributed slightly more importance to the presence of women on the cooperative BoD.
Futures, 155: 103292, 2024
The term of “normality” – we use in the title – stems from a discourse that (re)emerged at the be... more The term of “normality” – we use in the title – stems from a discourse that (re)emerged at the beginning of the Covid-19 pandemic, governing people’s imaginaries and beliefs that “back to normal life” or “better normal” will happen. Escalation of a war in Ukraine and concatenated environmental, energy and economic crises have dissuaded us from these views, showing rather that uncertainty will become the new reality in which we will live. In the paper we combine approaches from social sciences (the concept of social practice) and humanities (speculative fiction as a practice) to show how normative understanding of “normality” prevents discursive progressing beyond the capitalist logic of “normal” and how it immobilises transformation of everyday social practices into the practices that inscribe uncertainty as a normal. As we argue, to exceed foregoing imaginations of “normality” we should employ speculative fictions as realms that help people experiment and exercise different scenarios of the futures. Since the authors represent four disciplines and work in a society where disciplinary boundaries are well established, this paper reflects our hand-on experience with building a transdisciplinary approach.
Environmental Science and Policy, 145: 151 - 163, 2023
We are drowning in a sea of plastic. Not only do marine animals ingest or get entangled in (micro... more We are drowning in a sea of plastic. Not only do marine animals ingest or get entangled in (micro) plastic, but it also ends up in the food chain, including in humans. This plastic comes from mainly single-use products. "Directive (EU) 2019/904 of the European Parliament and of the Council of 5 June 2019 on the reduction of the impact of certain plastic products on the environment" introduced numerous restrictions on their production. However, its effectiveness depends on national implementations that are delayed due to, inter alia, the objections of manufacturers. In this article, we present research conducted on Polish companies producing single-use plastic products, on sellers (retail outlets and food service establishments) and consumers. The results show that all study groups agree on the need to reduce the production of disposable plastics. The most frequently indicated solution is the introduction of reusable products to the market (in line with the circular economy notion), which would still be synthetic polymers. Manufacturers emphasize that promising chemical recycling technologies are emerging for all plastic waste. In addition, both consumers and producers are increasingly focused on products made of alternative materials, as consumers (especially from large cities) are increasingly averse to plastic in general, which was also pointed out by sellers. Consumers surveyed believe that the "Plastics Directive" is needed and blame the producers of disposable plastics for the condition of the environment, while manufacturers highlight irresponsible consumer behaviour and the need for more education in this regard.
Problemy Polityki Społecznej. Social Policy Issues, 55(4): 48–74, 2021
An increasing number of communities successfully governing urban commons could be seen as a stron... more An increasing number of communities successfully governing urban commons could be seen as a strong move towards ‘delinking’ from homo economicus myth that still remains at the centre of the capitalist economic assumptions. This paper, theoretical in nature, presents an alternative, a preferred scenario of a future ‘communal system’ as a vision of society built on different values than homo economicus conduct, values that are distinctive for urban commons today, especially in peripheral countries. These are: responsibility, networking, cooperation, caring for others, reciprocity, self-help, continuous learning and sharing. The given three examples of urban commons: Torre David, SE VIOME and Bangkok Noi urban gardens — that illustrate such system in the present — share these values and therefore contribute to social change. Although commons are still at the margins of economic considerations, while corporations through the processes of neo-colonisation dominate the centre, a future ransformation into a ‘communal system’ is possible, as posited by the postcolonial theory and the actor-network-theory (ANT) discussed in this article. Vision of an economic system, based on the new communal myth contributes to the emerging field of postcapitalist, post-growth theories arising in the shadow of a climate catastrophe and other upcoming crises.
Gender, Work & Organization, 29(5): 1405-1427, 2022
The involvement of women in the organization and functioning of voluntary self-help groups and th... more The involvement of women in the organization and functioning of voluntary self-help groups and their activity in the forums of these groups on social media during the COVID-19 pandemic is surprisingly high. In Poland, the share of women involved in the “visible hand” groups was 80 percent. This article is based on the theoretical considerations of solidarity and mutual aid and points to the nexus of women and urban commons. It also presents the results of empirical research, based on mixed methods, devoted to the motivations of members to join affinity groups of this kind in the era of the pandemic as well as their expectations and the perceived benefits and dangers/threats. The obtained results contradict the stereotypical assumption that the high level of participation of women in self-help groups is related to the reproductive work they perform and the most important motivation for them is community building. There is also a finding related to women's agency, namely that all contemporary social movements mobilize a greater percentage of women. The members of the affinity groups surveyed see numerous benefits from their actions, both for others and for themselves (especially in psychological and social dimensions), and the most frequently indicated danger is dishonesty. The results of this research are an important contribution to both the theories of urban commons and informal organization of care. At the same time, the presented analysis of groups and their emotions, needs and calls for action may serve as an inspiration for both international comparative research and the very communities that are stuck up in crises (both current and those yet to come).
Journal of Co-operative Organization and Management 7(2), 100094, 2019
At present, as energy security has become one of the highest priorities discussed globally, swift... more At present, as energy security has become one of the highest priorities discussed globally, swift social, ecological and economic changes in the energy market are taking place. In many countries, local cooperatives have been established that intend, among other goals, to purchase power grids and increase renewable energy production. This paper presents the outcomes of a research project devoted to one specific case – BürgerEnergie Berlin (BEB). This cooperative, which is bidding for a twenty-year concession to the Berlin power grid (the biggest in Germany), intends to modernise it after the purchase in order to change it into a smart grid and enable a number of local renewable sources to connect to it. A key success factors model for this cooperative – based on field studies and the use of inductive reasoning – is the original contribution to existing research on energy cooperatives. The presented qualitative analysis, taking into account the details of the process of bidding for the concession, can be an inspiration to cooperative researchers and practitioners and a contribution to a future discussion on alternative solutions to the issues of public utilities ownership and their management.
Energy Research & Social Science 57, 101247, 2019
The European electricity market and energy security have recently become heatedly discussed topic... more The European electricity market and energy security have recently become heatedly discussed topics at the European Union level. In many countries, political and financial support for the transition towards renewable energy systems during the last two decades have encouraged the establishment of a substantial number of new electricity cooperatives. Cooperatives, as social enterprises, demonstrate attachment to values such as equity and equality in their actions, thus they might be perceived as women-friendly entities. However, little empirical research on that topic has been carried out in the European Union so far. The pilot study presented in this paper fills this gap by determining if gender perspective is reflected in the European electricity cooperatives’ declarations and actions and whether this perspective is related to cooperative size, adopted mode of governance and cultural determinants of the region/country. This paper shows why gender equality is valuable to electricity cooperatives and how the presented research results may be useful to practitioners, researchers and policy makers.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 2019
Direct democracy, the tradition of which dates back to ancient Athens, is now widely practised in... more Direct democracy, the tradition of which dates back to ancient Athens, is now widely practised in many countries around the world. In this paper, a case study of participatory budgeting is given as an illustration of how residents can decide directly about their common resources. The paper is theoretical in nature. It aims to present a model of institutional analysis of direct democracy phenomena based on the example of participatory budgets analysis, taking into account variables related to two novel approaches: Varieties of Capitalism and intersectionality. This model can be used for diagnosing aspects of local democracy, comparative studies of participatory budgeting processes taking place in various countries around the world, as well as for further research into other processes of direct democracy, thus contributing to the development of knowledge in this field and to social sciences in general.
Przez dziesięciolecia teorie ekonomiczne zmieniały się pod wpływem wydarzeń historycznych oraz tu... more Przez dziesięciolecia teorie ekonomiczne zmieniały się pod wpływem wydarzeń historycznych oraz turbulencji
gospodarczych, za każdym razem miały one jednak konkretne przełożenie na życie społeczeństw. Dziś, gdy teorie neoliberalne przestają cieszyć się uznaniem, rozwarstwienie pomiędzy najbogatszymi i najuboższymi postępuje prawie geometrycznie, a rozwój technologii sprawia, że drastycznie zmieniają się warunki pracy, potrzebne są nowe wizje gospodarki przyszłości, w której każdy mógłby znaleźć swoje miejsce i godnie żyć. Moja propozycja wiąże się z oparciem gospodarki na etyce troski, który
to argument prezentuję w niniejszym artykule. W jego wstępie przyglądam się zachodzącym zmianom gospodarczym. Następnie przybliżam znaczenie etyki troski, a także opieki niezbędnej do rozwoju i reprodukowania się społeczeństw jako głównych ram przyjętych w dalszych rozważaniach nad gwarancją zatrudnienia oraz bezwarunkowym dochodem podstawowym, którym poświęcone są kolejne części artykułu. Analizy tych teorii, przeprowadzone z feministycznego punktu widzenia, wzbogacone zostaną także o propozycje dodatkowych rozwiązań, które wychodzą poza obowiązujący dziś paradygmat
wzrostu.
Wspólnoty, społeczności czy kolektywy zespołowo zarządzają wspólnymi dobrami bez ingerencji zewnę... more Wspólnoty, społeczności czy kolektywy zespołowo zarządzają wspólnymi dobrami bez ingerencji zewnętrznych autorytetów, łącząc przy tym różne zasoby wiedzy oraz formy funkcjonowania. Ponieważ relacje płci wywierają wpływ na planowanie, produkcję, dobrostan oraz wiele innych aspektów życia, dlatego głębsze spojrzenie na założenia dotyczące dysponowania wspólnymi dobrami z tej perspektywy może pomóc wyeliminować uprzedzenia oraz zniekształcenia obecne w opracowaniach naukowych na ich temat. Niniejszy artykuł ma charakter teoretyczny. Jego celem jest zilustrowanie możliwych sposobów i metod włączenia społeczno-kulturowego wymiaru płci w instytucjonalną analizę wspólnot i ich działań związanych z zarządzaniem wspólnymi dobrami. Przybliżono w nim znaczenie płci społeczno-kulturowej oraz społecznie tworzonych instytucji zarządzania wspólnymi dobrami. Jednocześnie, w oparciu o autorski model analizy instytucjonalnej oraz podane przykłady, wskazano na konieczność włączenia płci do badań nad tymi dobrami. Część ta stanowi unikalny wkład w dotychczasowe rozważania na ten temat. Naczelna konkluzja z przeprowadzonej dyskusji dotyczy potrzeby krytycznej refleksji badaczy, organizacji pozarządowych, jak i samych członków wspólnot nad rolą kobiet w tych grupach oraz tworzonymi przez wspólnoty instytucjami, które mogą wzmacniać bądź też przeciwdziałać nierównościom, tym samym mając kolosalny wpływ na osiągane przez nie wyniki.
The Scottish Government has made a commitment to double expenditure on childcare to 'increase the... more The Scottish Government has made a commitment to double expenditure on childcare to 'increase the amount of free hours of childcare available to all 3-4 year olds and "vulnerable" 2 year olds from 15 to 30 hours per week (1,140 per year)' by 2021 (Davis et al. 2016). Existing studies focus mainly on the feasibility and the cost of that promise as well as incentives from the employment of parents. However, investment in the childcare sector also brings employment effects (especially for women) such as a direct effect (the number of people employed in the care sector); an indirect effect (increased demand of the care sector's suppliers) and an induced effect (increased household consumption as a result of higher employment). This paper explores how the proposed investment in the childcare sector can have positive direct, indirect and induced effects on employment, contributing to Scotland's economic growth. The analysis is primarily based on existing data for Scotland including the official input-output tables of the Scottish Government's Statistical Office.
Review of Radical Political Economics, 2017
The purpose of this research is to analyze the process of (re)constitution of urban commons by ac... more The purpose of this research is to analyze the process of (re)constitution of urban commons by actors involved in action situations. What follows is a description of the way in which these actors are organized and (re)claim urban space, asserting their rights to the city, in relation to the introduced framework. For my analysis of two initiatives in Poland I propose the approach of Elinor Ostrom and address its limitations and critiques as well as outline further areas of research.
Feminist Economics, May 6, 2016
This paper concentrates on the scientific work of Elinor Ostrom (1933–2012), who for more than fo... more This paper concentrates on the scientific work of Elinor Ostrom (1933–2012), who for more than forty years carried out theoretical and empirical research on common-pool resources. Ostrom theorizes that the commons often prevent resource exhaustion more effectively than the state, international institutions, or private owners. However, one of the foundations of commons, as an alternative program to the private/state dualism, ought to be the principle of equality that includes a gender perspective in theory and practice. The goal of this article is to provide thoughtful ways of incorporating gender in economic research from the viewpoint of feminist epistemology and to indicate the place of gender in Ostrom's work. The methodology of this study could be used for reading economic publications through a gender perspective as well as for inspiring economists to use both gender as a category of analysis and gender-sensitive language in their theoretical and empirical studies.
Społeczeństwo i Polityka, 2016
Polska, podobnie jak wiele innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, na początku lat 90-tych dozn... more Polska, podobnie jak wiele innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, na początku lat 90-tych doznała „terapii szokowej” w obszarze gospodarczym. Wraz z neoliberalną transformacją również inne idee, m.in. myśl feministyczna czy ekologiczna, wybrzmiały w dyskursie politycznym. Zarówno wtedy, jak i dziś, kontekst okazał się kluczowy, jeśli chodzi o ich przyjęcie, co analizuję w niniejszym artykule. Jego pierwsza część wskazuje na intersekcje, czy raczej ich brak, myśli neoliberalnej i feministycznej. Kolejne dwie części przestawiają ekonomię feministyczną oraz inne alternatywy ekonomii społecznej, które pozwoliłyby na zwrot ku wartościom budującym progresywny program społeczny i gospodarczy. Artykuł zamyka podsumowanie.
Cybernetics and Systems, 2009
Knowledge-based systems, knowledge technologies, and knowledge management are the areas that have... more Knowledge-based systems, knowledge technologies, and knowledge management are the areas that have been gaining significant attention and importance in the recent process of the knowledge-based economy creation. The above relates not only to the national economy as a whole (macroeconomic level) but also to particular economy sectors and individual organizations. This article focuses on the role of knowledge management tools, technologies, and approaches in the process of dynamic development of Polish nongovernmental organization (NGO) sector. First, the current state of this role is examined and then a systemic model solution is proposed with an example of implementation supporting the enhancement of NGO operations and performance. The article concludes with the outline of further research in this area.
Books by Zofia Łapniewska
Fragment wstępu: "Czy rzeczywiście jest tak, że ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny „po równo” dotk... more Fragment wstępu: "Czy rzeczywiście jest tak, że ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny „po równo” dotknął wszystkich? Jaki wpływ kryzys w Polsce ma na najuboższych, na tych, którzy nie radzili sobie dobrze już „przed kryzysem”, na właścicielki małych firm, na pracownice supermarketów, a w końcu na każdego z nas – na nasze emerytury, dostęp do opieki, dostęp do podstawowych dóbr? Czy kryzys szczególnie dotknął kobiety? W publikacji Feminoteki nie znajdujemy jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie."
Chapters in Books by Zofia Łapniewska
PSO KMP WFP ASP, 2022
Nadzieja pełni funkcję utopijną – twierdzi niemiecki filozof Ernst Bloch. Nie jest ona ani życzen... more Nadzieja pełni funkcję utopijną – twierdzi niemiecki filozof Ernst Bloch. Nie jest ona ani życzeniem, ani fantazją, lecz emocją, która pozwala nam antycypować przyszłość w teraźniejszości. Otwiera nam rzeczywistość, przygotowując ją na zmiany, na przeobrażenia epistemologiczne, na stawanie się, przemianę w kierunku oczekiwanym, ale jeszcze nie istniejącym. Wyobrażanie sobie czegoś, co jeszcze nie istnieje i organizowanie tej przyszłości nie jest proste. Ale pomaga w tym zaangażowanie w materię. Myślenie materialne. Niniejszy album, poświęcony projektowaniu społecznie odpowiedzialnemu, skupiony jest na przedmiotach, fizycznych obiektach, podnoszących jakość życia, które jednocześnie korespondują z nadzieją na gospodarkę przyszłości w służbie społeczeństwu. Prefiguracja i nasze ucieleśnione doświadczenia pomogą nam tę utopijną, acz nadal fragmentaryczną wizję stworzyć. Tego rodzaju gospodarka z jednej strony aktywnie i w sposób zaangażowany odpowiadałaby na zmieniające się potrzeby ludzi (i innych gatunków), a z drugiej chroniła nas przed ryzykami, na które nadal wystawione są nasze biologiczne i kruche ciała. W niniejszym rozdziale przedstawione zostaną założenia takiej ekonomii przyszłości, która uwzględniałaby perspektywę intersekcjonalną i tym samym różnorodność potrzeb w XXI wieku, jak i materialność przedmiotów zaprezentowanych w tej publikacji przez artystki i artystów, które z teraźniejszości do tej gospodarki przyszłości wkraczają.
Uwspólnianie zasobów i dobra wspólne: III Seminarium Świeradowskie, 2021
Z trudnych do zrozumienia przyczyn w debacie publicznej często pojawia się szkodliwa dychotomia: ... more Z trudnych do zrozumienia przyczyn w debacie publicznej często pojawia się szkodliwa dychotomia: prywatyzacja vs. nacjonalizacja. Z tej przyczyny w ramach niniejszej publikacji rozmawiamy o uwspólnianiu i dobrach wspólnych. Temat ten wyłamuje się z niebezpiecznie uproszczonego myślenia. Postawienie w centralnym punkcie dóbr wspólnych (ale i dobra wspólnego) jest przeciwstawieniem się wspomnianemu dwudzielnemu rozumieniu, które nie jest w stanie przedstawić odpowiedzi na najważniejsze pytania społeczne. Opracowanie to jest transkrypcją trzech seminariów.
Uploads
Peer-reviewed Articles by Zofia Łapniewska
gospodarczych, za każdym razem miały one jednak konkretne przełożenie na życie społeczeństw. Dziś, gdy teorie neoliberalne przestają cieszyć się uznaniem, rozwarstwienie pomiędzy najbogatszymi i najuboższymi postępuje prawie geometrycznie, a rozwój technologii sprawia, że drastycznie zmieniają się warunki pracy, potrzebne są nowe wizje gospodarki przyszłości, w której każdy mógłby znaleźć swoje miejsce i godnie żyć. Moja propozycja wiąże się z oparciem gospodarki na etyce troski, który
to argument prezentuję w niniejszym artykule. W jego wstępie przyglądam się zachodzącym zmianom gospodarczym. Następnie przybliżam znaczenie etyki troski, a także opieki niezbędnej do rozwoju i reprodukowania się społeczeństw jako głównych ram przyjętych w dalszych rozważaniach nad gwarancją zatrudnienia oraz bezwarunkowym dochodem podstawowym, którym poświęcone są kolejne części artykułu. Analizy tych teorii, przeprowadzone z feministycznego punktu widzenia, wzbogacone zostaną także o propozycje dodatkowych rozwiązań, które wychodzą poza obowiązujący dziś paradygmat
wzrostu.
Books by Zofia Łapniewska
Chapters in Books by Zofia Łapniewska
gospodarczych, za każdym razem miały one jednak konkretne przełożenie na życie społeczeństw. Dziś, gdy teorie neoliberalne przestają cieszyć się uznaniem, rozwarstwienie pomiędzy najbogatszymi i najuboższymi postępuje prawie geometrycznie, a rozwój technologii sprawia, że drastycznie zmieniają się warunki pracy, potrzebne są nowe wizje gospodarki przyszłości, w której każdy mógłby znaleźć swoje miejsce i godnie żyć. Moja propozycja wiąże się z oparciem gospodarki na etyce troski, który
to argument prezentuję w niniejszym artykule. W jego wstępie przyglądam się zachodzącym zmianom gospodarczym. Następnie przybliżam znaczenie etyki troski, a także opieki niezbędnej do rozwoju i reprodukowania się społeczeństw jako głównych ram przyjętych w dalszych rozważaniach nad gwarancją zatrudnienia oraz bezwarunkowym dochodem podstawowym, którym poświęcone są kolejne części artykułu. Analizy tych teorii, przeprowadzone z feministycznego punktu widzenia, wzbogacone zostaną także o propozycje dodatkowych rozwiązań, które wychodzą poza obowiązujący dziś paradygmat
wzrostu.
In this chapter I examine the attractive and troublesome translocation of feminism to Poland and other CEE countries. This process was bound up with neoliberal thought and the “first world” aspirations on the one hand, yet it brought up the questions of immense importance to women (e.g. discrimination or violence), on the other. The struggle for women’s rights as well as the operation of women’s movement in the CEE
countries with reference to neoliberalism is discussed briefly in the following part of the chapter. My observations of economic reality and the strengthening conservative mood of public opinion in some countries of the CEE region encouraged me to include possible
alternatives to the current policy directions later in this paper. Therefore, the remaining sections are devoted to feminist economics and necessary social and cultural changes - that the new left needs to consider in order to curb the tendency of a massive conservative “turn to the right” in the CEE countries and improve women’s lives.
Rozdział "Płeć i miasto" (str. 37-45) został opublikowany w książce "Szlakiem głosu. Tożsamości mniejszościowe w przestrzeni miasta" pod redakcją Barbary Borowiak, wydanej przez Stowarzyszenie Arteria w Gdańsku 2016.
Fragment książki "Kobiety w społeczeństwie polskim", pod red. Alicji Palęckiej, Heleny Szczodry i Marty Warat, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011, s. 135-152.
Fragment książki "Interwencja w kryzysie. Kryzys w interwencji. Refleksje/ analizy/ krytyka", pod red. Beaty Zadumińskiej, Towarzystwo Interwencji Kryzysowej, Kraków 2010, s. 113-131.
Niniejsza analiza jest podzielona na cztery części. Pierwsza przedstawia teoretyczne ramy progresywnej polityki gospodarczej, na które będę się powoływała w pozostałych fragmentach. Druga poświęcona jest obecnym uwarunkowaniom gospodarczym, które są wynikiem podejmowania pewnych decyzji politycznych w przeszłości, m.in. w czasie polskiej transformacji systemowej. Decyzje te miały z kolei wpływ na obrany przez rząd PiS kierunek polityki gospodarczej kraju, której wybrane elementy przeanalizuję w części trzeciej. Z kolei ostatnia część szkicuje pomysły francuskich i polskich ekonomistów, do rozważenia w przyszłości, a także swoiste utopie i dystopie, czyli propozycje wprowadzenia nowych i pożegnanie się ze starymi paradygmatami gospodarczymi.
This report makes such a case for public investment that is in social as well as physical infrastructure. By social infrastructure we mean education, care and health services and more specifically for this report, social care activities, that is care for the elderly and disabled and for pre-school aged children. This notion of the social infrastructure includes the labour force that provides care services and its skills, as well as the buildings and facilities in which they work. By physical infrastructure we are referring to the construction sector and activities such as building housing, roads and railways, as this is the more usual outlet for the public investment called upon in times of recession in order to generate employment.
W poszczególnych częściach raportu dokonano oceny zarówno stanu badań i poruszanej problematyki w odniesieniu do poszczególnych obszarów i grup, jak również tego na ile pozwala to na właściwe zdiagnozowanie sytuacji. Opracowanie to ma być z jednej strony wprowadzeniem oraz omówieniem możliwości i zasobów, które znajdują się w bazie badań i statystyk, zarazem też pokazując, jakie informacje i w jaki sposób można stamtąd uzyskać. Z drugiej strony jest odpowiedzią na potrzeby instytucji działających na rzecz równości i przeciwdziałania dyskryminacji, organizacji zajmujących się kontrolą społeczną, jak również na potrzeby tworzenia strategii i polityk oraz planowania działań i projektów z uwzględnieniem perspektywy równościowej. Przede wszystkim jednak zwraca uwagę jakie problemy nie są w ogóle uwzględnione w badaniach i analizach.
Badania zrealizowane na zlecenie Biura Projektowego UNDP w Polsce, Warszawa 2013.
science and the financing of the university sector in Austria, Germany and Poland. This was followed by an analysis of the specific situation of women and men and of the process
of budgeting at the three cooperating universities, the University of Gdansk, the University of Augsburg and the Vienna University of Economics and Business Administration.
On the basis of these findings we developed instruments and measures for the implementation of gender budgeting in scientific organisations. As part of the support action we adapted a selection of instruments and measures to the specific situation of each cooperating university. By comparing the three countries and the cooperating universities we were able to extrapolate our findings and to contribute to a future European gender watch system.
gathered here today. Is it a better understanding of the world around us (after Talcott Parsons) or showing
better ways of living together (after Max Weber and Ernst Bloch)? Should social sciences contribute to
social change and therefore enable societies to better organize their tangible and intangible resources to
respond to the challenges and opportunities they face (Jacobs et al. 1997)? Finally, do we do enough in
terms of research to learn from others, do we even reach them? Or should we be more involved? What
methods should we choose?
Ekspertyza wykonana w ramach projektu "Równość standardem dobrego samorządu", Feminoteka, Warszawa, 2011r.
Two videos documenting the discussion.
w Europie pojawiły się dwie, niewypróbowane w praktyce, strategie radykalnych reform:
gwarancja zatrudnienia (GZ) i bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP). Pierwszy z tych
pomysłów zakłada wzięcie przez państwo odpowiedzialności za zapewnienie miejsc pracy tym,
którzy nie mogą znaleźć jej w sektorze prywatnym. Państwo staje się tym samym „pracodawcą
ostatniej instancji”. BDP oznacza zaś wypłacanie wszystkim obywatelom i obywatelkom
pieniędzy wystarczających do zaspokojenia ich podstawowych potrzeb. Intelektualne źródła
obu koncepcji sięgają kilka wieków wstecz, jednak ożywiona debata na ich temat rozpoczęła
się w latach osiemdziesiątych (w wypadku BDP) i dziewięćdziesiątych dwudziestego stulecia
(w wypadku GZ).
Oba rozwiązania wiążą się z odmienną definicją głównego problemu właściwego
współczesnemu kapitalizmowi (brak miejsc pracy versus brak środków lub niewynagradzanie
wszystkich form pracy), różnym rozumieniem tego, co jest pracą (praca zarobkowa versus
szerokie ujęcie pracy), a także różnymi podstawami filozoficznymi i etycznymi. Najważniejsi
przedstawiciele BDP wywodzą się z bardzo różnych nurtów ideologicznych i reprezentują
różne stanowiska teoretyczne: od neokeynesistów (James Meade, Joseph Stiglitz), przez
marksistów analitycznych (Philippe Van Parijs, Erik O. Wright), neopolanyistę Guya Standinga
i republikańską feministkę Carole Pateman, po republikańskich marksistów (Daniel Raventós,
Antoni Domènech) i postoperaistów (Andrea Fumagalli, Michael Hardt, Antonio Negri, Carlo Vercellone). Z kolei niemal wszyscy zwolennicy GZ (L. Randall Wray, Philip Harvey, Pavlina
Tcherneva, William Mitchell Mathew Forstater, Dimitri Papadimitriou) są postkeynesistami,
w większości reprezentującymi Nowoczesną Teorię Pieniężną (Modern Monetary Theory)
i w wielu wypadkach związanymi z Instytutem Ekonomicznym Levy'ego1. Ponieważ uważamy,
że ten spór i to, która propozycja ostateczne zwycięży, zdefiniuje gospodarczą politykę lewicy
w nadchodzących latach, zdecydowaliśmy się poświęcić ten numer „Praktyki Teoretycznej”
porównaniu obu koncepcji.