Monograph by Gustavo da Silva Gonçalves

Masters Degree, 2019
This dissertation seeks to understand the role of hagiographies on Francis of Assisi in the doctr... more This dissertation seeks to understand the role of hagiographies on Francis of Assisi in the doctrinal conflicts in the Order of Friars Minor (OFM). The temporal cut occurs between 1229, date attributed to the first hagiography (Vita Prima) until 1263, when the Major Legend was approved. We analyze the attempts to constitute government techniques in OFM derived from these reports. Divided into three chapters, the study deals with the different narratives about the sanctity of Francis and the interpretations that are given about the role of the Friars Minor from two groups: the Conventuals and the Spirituals. The hypothesis proposed by this work points out that a plurality of reports is due to the complex, and sometimes contradictory, message of the founding friar and that due to this factor, the hagiographies were the scene of "history wars". We conclude that the smaller brothers had successive crises resulting from these disputes about the way of life to be followed, which necessitated the centralizing intervention of the Minister General Bonaventure of Bagnoregio, in an attempt to contain the imminent clashes that threatened the existence of the OFM.

This work seeks to analyze the acting and subsequent canonization of Anthony of Padua (1191-1231)... more This work seeks to analyze the acting and subsequent canonization of Anthony of Padua (1191-1231), member of Order of Friars Minor. We established the following frame: to the period, we focus in the XIII century. About the space, we gave attention to the north of the Italian Peninsula, especially in the city of Padua. We aim to answer the following question: why the canonization of Antonio was quickly realized, if compared to other saints? This interrogation is justified insofar as it was given little attention to the historical subjects involved in the canonization, namely, the Holy See and the paduan popolo. In particular, little has been reflected about the outstanding performance of the University of Padua in the defense of Anthony’s canonization. Trying to understand the role of these characters, we make use of the hagiographies about the saint, as well as the chronicles of the period, which reports the activities of the friar in the region. At the end, we concluded that the canonization of Anthony of Padua was relevant insofar as him granted legitimity to the paduan popolo, but also allowed the Roman Curia the achievement of projects, such as libertas ecclesiae and the reform of the customs in Christendom
Papers by Gustavo da Silva Gonçalves
O artigo faz uma reflexão sobre o encontro que envolveu Francisco de Assis e o sultão al-Malik al... more O artigo faz uma reflexão sobre o encontro que envolveu Francisco de Assis e o sultão al-Malik al-Kamil. Na Quinta Cruzada (1217-1221), acredita-se que o frade desempenhou um importante papel na construção de uma “política dialógica”, sendo esta uma forma de conquista diferente dos embates militares. Também se teoriza sobre as práticas retóricas desenvolvidas no período para melhor precisar esta noção, cujo exame se dirige especialmente – mas não se restringe - às práticas dirigidas nas comunas italianas. Conclui-se que a missão de Francisco é mais bem compreendida a partir de sua própria historicidade, ou seja, que a noção de política e de diálogo necessite de uma abordagem específica àquele tempo histórico. Significa, portanto, que uma suposta dimensão “pacífica” levada a cabo por Francisco é devidamente analisada se considerada de forma crítica e histórica.
Apresentamos e analisamos as concepções de tempo e história na Vita Beati Patris Nostri Francisci... more Apresentamos e analisamos as concepções de tempo e história na Vita Beati Patris Nostri Francisci, hagiografia sobre Francisco de Assis e redigida por Tomás de Celano. Sendo parte da pesquisa de mestrado, primeiramente é discutida a importância deste documento para os estudos franciscanos. Discute-se sobre as temporalidades e a historiografia durante a Baixa Idade Média, e como isso se refletiu nas hagiografias medievais. Por fim, retoma-se e se aprofunda a discussão a partir do novo documento, defendendo que a historicidade produzida na redação da nova vita de Francisco serviu para a disputa de normas entre diferentes grupos no interior da Ordem dos Frades Menores.

Resumo: Este artigo visa realizar uma análise da nova hagiografia sobre Francisco de Assis, a Vit... more Resumo: Este artigo visa realizar uma análise da nova hagiografia sobre Francisco de Assis, a Vita beati patris nostri Francisci, também conhecida como Vita Brevior. Redigida por Tomás de Celano, esta hagiografia foi composta entre 1232 e 1239 sob instruções diretas do então ministro-geral da Ordem dos Frades Menores (OFM), frei Elias de Cortona. Sendo localizada em 2014 pelo historiador Jacques Dalarun, este documento está suscitando, entre a comunidade acadêmica e eclesiástica, diferentes interpretações quanto ao seu uso e sua finalidade. Dessa forma, sendo uma versão abreviada da primeira hagiografia sobre Francisco (a Vita Prima), cabe apontar algumas questões norteadoras: por quais motivos houve a solicitação da produção de uma nova Vita? Frente a isso, o que este documento pode alterar sobre a biografia de Francisco ou sobre a OFM? Palavras-chave: Francisco de Assis; franciscanos; hagiografia. Abstract: This article aims to realize an analysis of the new hagiography about Francis of Assisi, the Vita beati patris nostri Francisci, also known as Vita Brevior. Wrote by Thomas of Celano, this hagiography was composed between 1232 and 1239 under direct instructions of the then Minister General of the Order (OFM), br. Elias of Cortona. Being localizated in 2014 by the historian Jacques Dalarun, this document is rasing, among the academic and ecclesiastic communities, differents interpretations regarding their use and purpose. In this Artigo recebido em 23 de agosto de 2017 e aprovado em 15 de setembro de 2017.
Tiempo y Espacio, 2013
Este artículo contiene un análisis acerca de la fragmentación política del Islam medieval y sus i... more Este artículo contiene un análisis acerca de la fragmentación política del Islam medieval y sus implicaciones en la formulación de la Europa, como bien apuntó Daniel Levering Lewis. No obstante, es necesario también valerse de fuentes primarias, tales como Al Muqadimmah, de Abu Zaid Abd’ulRahman Ibn Khaldun (1332-1406), el Corán y la inédita obra del siglo XII O Leão e o Chacal Mergulhador para intentar comprender la concepción de organización govermental del Islam. Lo que se percibe, pues, es la importancia de analizar el fenómeno del Islam en Europa para esbozar un breve y introductorio estudio.

RESUMO: O presente artigo está vinculado ao projeto "Os Tempos da Santidade: processos de canoniz... more RESUMO: O presente artigo está vinculado ao projeto "Os Tempos da Santidade: processos de canonização e relatos hagiográficos dos santos mendicantes (séculos XIII-XIV)". Este trabalho visa analisar o relato hagiográfico sobre Antônio de Pádua ( † 1231), a Legenda Assídua (1232), embora se mencione outras documentações, tal como a Legenda Benignitas (1280), relato post-mortem sobre este santo. A partir dessas fontes delimitamos a atuação do frade mendicante na Península Itálica, contextualizando-as com a permanente tensão que envolveu as diferentes cidadesestados na região no século XIII. Ao atentar para a produção hagiográfica sobre Antônio, buscamos compreendê-la através das relações de forças específicas do período. Deste modo, questionamos se a produção do relato esteve envolta em relações de poder dotadas de uma dinâmica histórica própria. Em um segundo momento discutiremos as tensões que envolveram as cidades da Itália setentrionalcom ênfase em Pádua, e o papado. A principal hipótese é que a atuação de Antônio esteve vinculada aos interesses papais. Acredita-se que essa atuação pôde ter servido aos interesses pontifícios em um momento em que plenitude potestatis se encontrava sob constante ataque.
Talks by Gustavo da Silva Gonçalves

Quão consolidada estaria a biografia de Francisco de Assis? O que uma nova documentação poderia e... more Quão consolidada estaria a biografia de Francisco de Assis? O que uma nova documentação poderia elucidar sobre seu percurso e o desenvolvimento da fraternitas, posteriormente concebida como ordo? Estas questões se tornam ainda mais relevantes se consideramos que, desde 1922, julgava-se que o corpus documental sobre os frades menores estaria completo. Em todo caso, esta certeza foi abalada em 2015 após a descoberta da Vita beati patris nostri Francisci. Descoberta pelo historiador Jacques Dalarun, a nova hagiografia sobre Francisco foi composta por Tomás de Celano entre 1232 a 1239, sob ordens diretas do então ministro geral da Ordem, Frei Elias. Traduzida em diferentes idiomas, a hagiografia vem sendo tema de diferentes discussões historiográficas. De tal forma, a comunicação visa analisar o conteúdo deste documento, tentando estabelecer as motivações que engendraram na redação – e consequente abreviação, de seu modelo precedente. Para a análise julgamos imprescindível vincula-la em relação com outras hagiografias do período, bem como bulas papais que inferiram diretamente no percurso da Ordem. Além disso, buscamos responder ao seguinte questionamento norteador: é possível que este documento contribua para alterar a história do frade fundador e de seus seguidores?

O objetivo da comunicação consiste em analisar o atrelamento de diferentes personagens históricos... more O objetivo da comunicação consiste em analisar o atrelamento de diferentes personagens históricos conglomerados sob o conceito de popolo, e a canonização do frade franciscano Antônio de Pádua, realizada em 1232. Para a realização deste trabalho, valemo-nos das hagiografias sobre o santo, mas também do Estatuto de Pádua e de crônicas do período, como as obras realizadas por Salimbene de Adam e Rolandino de Pádua. Propomos, nesta apresentação, realizar a seguinte interrogação: por que Antônio de Pádua possui um “tempo de santidade” menor, se comparado a outras santidades? Buscando uma provisória resposta, o argumento proposto baseia-se na hipótese de que a atuação do santo no interior de Pádua foi elementar para a afirmação social do popolo, em um período que a experiência comunal paduana possibilitou maiores inserções nas instâncias decisórias da cidade. Em troca, tal grupo – bem como seus correlegionários, tiveram uma destacada atuação no negotium de Antônio de Pádua.

Com a presente apresentação buscamos expor os resultados das pesquisas desenvolvidas durante a vi... more Com a presente apresentação buscamos expor os resultados das pesquisas desenvolvidas durante a vigência da bolsa de Iniciação Científica. Ao longo do período de janeiro a junho de 2016, trabalhamos, de forma voluntária, no projeto de pesquisa“Histórias da Península Itálica: crônicas, hagiografias e sermões (Séculos XIII e XIV)”, orientado pelo Prof. Dr. Igor Salomão Teixeira do Departamento de História. Neste período tivemos a oportunidade de aprofundar reflexões acerca do fenômeno da santidade antoniana no período considerado, inserindo-a em um período de transformações sociais na Península Itálica. Isto se insere, no caso, em uma maior investigação sobre as ordens mendicantes e suas vinculações com as cidades italianas. Ao lado disto, é mister considerarmos as estratégias e relações estabelecidas pela Cúria Romana, trazendo para si a reserva da santidade na Cristandade ocidental. Para a compreensão deste momento histórico, também salientamos que a antropologia histórica nos fornece os recursos teóricos necessários para um entendimento da devoção à santidade antoniana, somado ao fato de ser uma abordagem profícua e inovadora ao objeto histórico considerado. Apontar para as condições que possibilitaram a canonização de Antônio possibilita um breve entendimento da própria sociedade em que este se inseriu. Portanto, mais do que tomar a santidade como um ente absoluto, a-histórico e transcendente, consideramos que esta é socialmente criada, bem como seu culto e a manutenção deste
Entre Legenda e História: A representação do "tirano" Ezzelino III nas hagiografias antonianas.
Books by Gustavo da Silva Gonçalves
Mesmo em meio a uma vasta produção historiográfica, o autor pôde identificar uma lacuna no que di... more Mesmo em meio a uma vasta produção historiográfica, o autor pôde identificar uma lacuna no que diz respeito às análises sobre a canonização de Antônio de Pádua: não se tem dado a atenção devida às relações entre a Universidade de Pádua e um grupo social emergente naquele período, identificado como popolo. Segundo o autor, esse vínculo foi um dos fatores que promoveram a canonização de Antônio, que se tornou um dos santos de mais rápida canonização oficial da história da Igreja de Roma.
Mythos 2021.1 by Gustavo da Silva Gonçalves

Revista Mythos, 2021
Resumo: O presente artigo reflete sobre o generalato de frei Boaventura de Bagnoregio a partir de... more Resumo: O presente artigo reflete sobre o generalato de frei Boaventura de Bagnoregio a partir de suas obras sobre a santidade de Francisco de Assis. O estudo se propõe a compreender distintos tipos de documentos – e em especial a hagiografia, em um âmbito que extrapole o culto aos santos, sendo potenciais fontes para analisar aspectos normativos durante o século XIII.
Palavras-chave: Boaventura de Bagnoregio; Francisco de Assis; Ordem dos Frades Menores.
Abstract: This article reflects on Fr. Bonaventure of Bagnoregio's generalate from his works on the sanctity of Francis of Assisi. The study aims to understand different types of documents - and especially hagiography, in a context that goes beyond the cult of saints, being potential sources for analyzing normative aspects during the 13th century.
Keywords: Bonaventure of Bagnoregio; Francis of Assisi; Orders of Friars Minor.
Uploads
Monograph by Gustavo da Silva Gonçalves
Papers by Gustavo da Silva Gonçalves
Talks by Gustavo da Silva Gonçalves
Books by Gustavo da Silva Gonçalves
Mythos 2021.1 by Gustavo da Silva Gonçalves
Palavras-chave: Boaventura de Bagnoregio; Francisco de Assis; Ordem dos Frades Menores.
Abstract: This article reflects on Fr. Bonaventure of Bagnoregio's generalate from his works on the sanctity of Francis of Assisi. The study aims to understand different types of documents - and especially hagiography, in a context that goes beyond the cult of saints, being potential sources for analyzing normative aspects during the 13th century.
Keywords: Bonaventure of Bagnoregio; Francis of Assisi; Orders of Friars Minor.
Palavras-chave: Boaventura de Bagnoregio; Francisco de Assis; Ordem dos Frades Menores.
Abstract: This article reflects on Fr. Bonaventure of Bagnoregio's generalate from his works on the sanctity of Francis of Assisi. The study aims to understand different types of documents - and especially hagiography, in a context that goes beyond the cult of saints, being potential sources for analyzing normative aspects during the 13th century.
Keywords: Bonaventure of Bagnoregio; Francis of Assisi; Orders of Friars Minor.