Social Science

The archival documents concerning the Bydgoszcz Branch of Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa have been barely preserved. Press releases concerning its activities may indicate the main directions of its operation. Undoubtedly, the legal groundwork was generally laid in commonly binding normative acts. The Bydgoszcz Branch was opened after the city government was handed over to Polish administration. That fact is likely to undermine the argument that the Bank supported German interests. Although this cannot be stated unequivocally, I do hope that over time more archival collections will be created to enable further research in this area.

W dniu 15 marca 2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyła się Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa pt. "Wyzwania współczesnego prawa wyborczego". Było to przedsięwzięcie unikatowe w skali kraju, gdyż jej organizatorem było Studenckie Koło Naukowe Prawa Wyborczego "Elektor" UMK. Inicjatywa, jaką podjęli studenci, była godna uwagi, albowiem czas, jaki minął po ustanowieniu kodeksu wyborczego, był dobrym momentem do tego, by dokonać głębokiej refleksji na temat potrzeb wprowadzenia zmian w prawie wyborczym. Uczestnikami konferencji byli znakomici przedstawiciele praktyki i doktryny polskiego prawa wyborczego-przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, sędzia Stefan J. Jaworski, szef Krajowego Biura Wyborczego, Sekretarz PKW, minister Kazimierz W. Czaplicki, dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, Mirosław Wróblewski, election adviser w OSCE/ODIHR, Alexander Shlyk, kierownik Centrum Studiów Wyborczych UMK, prof. dr hab. Andrzej Sokala oraz przedstawiciel Instytutu Spraw Publicznych, dr Jarosław Zbieranek. Zdaniem przewodniczącego PKW wyzwaniem współczesnego prawa wyborczego jest odpowiedź na pytanie o to, co zrobić, aby zmobilizować inne ośrodki akademickie do organizowania akcji edukacyjnych z zakresu wiedzy obywatelskiej (prawa wyborczego). Zdaniem przewodniczącego wyzwaniem dla ustawodawcy byłaby próba odstąpienia od zamkniętego katalogu źródeł prawa. W obecnym stanie prawnym kwestie związane z rejestrem

ukowe Prawa Wyborczego "Elektor". Obchody "święta demokracji" (jak często określa się wybory) rozpoczęły warsztaty pt. "Młodzi głosują". Było to spotkanie młodzieży trzecich klas liceów ogólnokształcących z Włocławka, Torunia oraz Chojnic. Zgromadzonych gości przywitał dr Bartłomiej Michalak, politolog współpracujący z toruńskim Centrum. W spotkaniu tym wzięli udział m.in. Zsolt Szlonokisekretarz Europejskiego Stowarzyszenia Urzędników Wyborczych (ACE-EEO), przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej sędzia Stefan Jan Jaworski, szef Krajowego Biura Wyborczego, minister Kazimierz Wojciech Czaplicki, prof. dr hab. Andrzej Sokala-dziekan Wydziału Prawa i Administracji oraz kierownik Centrum Studiów Wyborczych UMK, dr Jarosław Zbieranek-kierownik Programu Prawa i Instytucji Demokratycznych Instytutu Spraw Publicznych w Warszawie. Podczas spotkania z młodzieżą została przedstawiona prezentacja multimedialna pt. "Informowanie o wyborach w Polsce". Wystąpienie to dotyczyło problematyki wielkości frekwencji w wyborach, jakie odbyły się w Polsce w latach 2009-2011, form aktywizowania wyborców oraz kampanii profrekwencyjnych. Trzeci temat zwrócił szczególną uwagę zgromadzonej młodzieży, która z entuzjazmem obejrzała przegląd najważniejszych kampanii przygotowanych przez organizacje pozarządowe w latach 2007-2011 ("Zmień kraj. Idź na wybory", "Pępek Europy", "Gdziekolwiek będziesz, zagłosuj", "To ważne wybory!", "Idź na wybory. To jest po prostu bardzo waż

Celem niniejszego artykułu było zbadanie sposobu kreacji (powoływania i odwoływania) Prezesa Narodowego Banku Polskiego w kontekście pozycji ustrojowej polskiego banku centralnego – jako okoliczności mającej istotne znaczenie dla funkcjonowania Banku i jego Prezesa. W prowadzonych badaniach zastosowana została metoda historyczno-prawna oraz językowa. Zbadane zostały polskie akty normatywne różnej rangi, akty prawa międzynarodowego, polskie orzecznictwo sądowe oraz literatura w zakresie wyznaczonym tytułem artykułu. Narodowy Bank Polski został powołany na podstawie dekretu z 1945 r. Jednak idea jego utworzenia pojawiła się w 1944 r., mimo to ustrojodawca nie uwzględnił go w przepisach małej konstytucji z 1947 r. Stan pominięcia NBP przez akt normatywny o najwyższej randze ustrojowej trwał stosunkowo długo. Sposób kreowania Prezesa NBP przechodził ewolucję, która wynikała z częstych zmian prawa odnośnie do tej materii. W podsumowaniu wypada zaakcentować najważniejsze konkluzje. Moim z...

Współczesny dyskurs naukowy poświęcony roli prawa rzymskiego stał się podstawą do podjęcia badań nad znaczeniem „spuścizny” rzymskiej w wypowiedziach romanistów II Rzeczpospolitej Polskiej. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie znaczenia myśli romanistycznej w kształtowaniu kultury prawnej i prawniczej Polski międzywojennej. W konkluzjach autor stwierdza, że refleksja nad znaczeniem „spuścizny” myśli rzymskiej koncentrowała się w związku z pracami nad kodyfikacją prawa prywatnego, czy rozważaniami nad edukacją patriotyczną. Podkreślanie przez polskich romanistów znaczenia „spuścizny” rzymskiej stanowiło istotny czynnik w kształtowaniu świadomości prawnej II Rzeczpospolitej Polskiej.

W sp ó łc ze sn e p ro b le m y n a u k i i s zk o ln ic tw a w yż sz e g o . C o n ti n u u m § Przedmiotem poszczególnych opracowań – zawartych w niniej-szym tomie – są istotne problemy, zarówno w kontekście strategii rozwoju nauki i szkolnictwa wyższego, jak i ze względu na praktyczne znaczenie. W tym miejscu wskazać należy na powszechne głosy o trudnej sytuacji przywołanych powyżej sektorów: nauki i szkolnictwa wyższego. Reformy wydają się niezbędne. Trzeba jednak pamiętać, że powinny być one poprzedzone nie tylko diagnozą, ale również i dyskusją środowiskową. Ciągle aktualne są – powiązane zresztą ze sobą – problemy takie jak: finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego, w tym odpłatność za studia, czy też komercjalizacja wyników badań naukowych. Prezentowane teksty wpisują się więc w proces debaty co do kierunków rozwoju nauki i szkolnictwa wyższego. Trudno dziś, uwzględniając specyfikę poszczególnych uczelni, proponować jeden model, czy jedną strategię. Zresztą dynamika zmian j...

The current state of research on issues specific to the topic of the article certainly does not – in my opinion – form a basis for a broad analysis of the essence of protection under criminal law or for a guarantee of the principle of the secret ballot in Polish electoral law. This is why, I have attempted to investigate this issue. Archival materials – policy documents and normative actsprovide a basis of sources for this article. An analysis of individual phenomena and events has been performed on their basis. The interpretation of the investigated source materials was made taking into account the socio-political conditions in which they were created. The article is complemented by the literature. The legal and empirical research was conducted using the following research techniques: observation, examination of documents and statistical compilations in setups suitable for the designated research purposes. It is the analysis of the norms of the electoral law by taking into account ...

In the face of the European integration, the legal protection of national symbol enjoys monumentous significance. The present turbulent times and numerous conflicts, the etiology of which is, e.g. social or political in nature, require an attempt to make a scientific overview of the situation. The author will examine the scope of standarization of protection of national colors in Polish law, Italian law and Community lrgislation. The study takes into account the historical and contemporary judicial decisions, the author will try to answer the question whether the scope of protection of the Community colors in Polish law is sufficient?

The election protests concerning Polish elections to the European Parliament from 2014 year focused on a number of specific issues. Noteworthy is the number of them -64. So far, in Polish European elections of 2014 year brought them the most. Still, a large percentage of judgments in election protests are those, in which The Supreme Court shall not act upon a complaint filed by a person not entitled to do so based on the grounds laid down in electoral code. This may indicate the ignorance of people who made such a remedy on the timing and the grounds of his lodge. * I. W dniu 25 maja 2014 r. Polacy mieli możliwość po raz trzeci uczestniczyć w głosowaniu w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Ze sposobności tej skorzystało 23,82% uprawnionych 2 . To mniej niż w elekcji z 2009 3 r., jednak więcej niż w 2004 4 r. W polskim prawie wyborczym przyjęto system sądowej kontroli procesu wyborczego. Podobnie rzecz ma się w odniesieniu do postępowania protestowego w wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego 5 . Weryfikacja ważności wyborów odbywa się w dwóch etapach 6 , a cała proce-2

W pierwszy czwartek lutego obchodzony był Światowy Dzień Wyborów. Tradycyjnym punktem obchodów był wykład im. Prof. Wacława Komarnickiego organizowany przez Centrum Studiów Wyborczych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wspólnie z Państwową Komisją Wyborczą. W dniu 6 lutego 2014 r. w Rezydencji Belweder-Klonowa w Warszawie prelekcję wygłosił dr hab. Piotr Uziębło z Uniwersytetu Gdańskiego. Tematem referatu były Cenzusy wyborcze w XXI w. -potrzeba nowego podejścia? Pytanie sformułowane w tytule wykładu skłania do refleksji nad potrzebą pomyślenia o konieczności nowego nakreślenia pożądanego kształtu ograniczeń praw wyborczych. Referent wskazywał na procesy globalizacyjne, częste przemieszczanie się osób, mieszanie się społeczności czy tworzenie społeczeństw informacyjnych. W treści wykładu zostało przyjęte szerokie rozumienie pojęcia cenzusu. Zdaniem referenta aspekt faktycznej więzi cenzusu obywatelstwa stopniowo traci na znaczeniu. Wskazują na to przykłady posiadania podwójnego czy wielokrotnego obywatelstwa skutkujące emigracją zarobkową czy tworzeniem się małżeństw lub nieformalnych związków obywateli różnych państw. Rodzi się pytanie o przyjęcie kryterium pozwalającego na korzystanie z praw wyborczych. Zdaniem referenta można mówić o występowaniu cenzusu zamieszkania. Tak będzie w przypadku przyznania praw wyborczych obywatelom Unii Europejskiej w wyborach do Parlamentu Europejskiego i do organów stanowiących samorządu terytorialnego stopnia podstawowego. Może to świadczyć o zmniejszającym się znaczeniu obywatelstwa w tradycyjnym jego rozumieniu i o silniej-

Debata Cisza wyborcza -za i przeciw, Toruń, 22 listopada 2013 W dniu 22 listopada 2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyła się debata naukowa na temat "Cisza wyborcza -za i przeciw". Organizatorem było Centrum Studiów Wyborczych UMK w Toruniu. W dyskusji udział wzięli przedstawiciele polskich organów wyborczych -przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, Sędzia Stefan Jan Jaworski, minister Kazimierz Wojciech Czaplicki, szef Krajowego Biura Wyborczego oraz dyrektor Delegatury KBW i komisarz wyborczy z Torunia. Nie zabrakło także przedstawicieli mediów. Przewodniczący PKW zauważył, że polski kodeks wyborczy nie wyposaża PKW w instrumenty umożliwiające kontrolę przestrzegania przepisów prawa wyborczego odnośnie do ciszy wyborczej. Te uprawnienia zastrzeżono dla organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Stały i najwyższy organ wyborczy w Polsce oczekuje zainteresowania ustawodawcy w tym, aby udzielił odpowiedzi na pytanie, czy do PKW należy nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa w zakresie ciszy wyborczej. Tymczasem, z uwagi na niedopatrzenie ustawodawcy, PKW posługuje się systemem nagan i uwag o naruszaniu ciszy wyborczej. Adresat tych uwag może się do nich zastosować lub nie. A zatem ustawodawca powinien zadeklarować -czy utrzymać ciszę wyborczą czy ją znieść. Jak podkreślał przewodniczący, PKW jest organem, który musi zachować daleko idącą neutralność i nie może wnioskować o zniesienie ciszy. Zdaniem szefa KBW cisza wyborcza sprzyja realizacji zasady równościrównych szans wyborczych. Minister podał dane statystyczne, z których wynika, że w wyborach do Sejmu i Senatu ponad 10% wyborców podejmowało decyzję o treści głosu w dniu głosowania. Następnie dyskutant poruszył pro-

This paper examines selected legal regulations related to the organization of the elections for the office of the President of the Republic of Poland in 2020 in the conditions of the COVID-19 pandemic. In the author’s opinion, the issue of criminal-law protection of voting deserves scholarly attention. Considerations will be made in relation to the law enacted in 2020 in the conditions of the Sars-CoV-2 virus spreading. With regard to specific issues, the research was based on the views of the doctrine, judicial decisions and documents of the Council of Europe on electoral law. The purpose of this article is to investigate the institutions of electoral criminal law established in the episodic act in connection with the COVID-19 pandemic. The legal regulation analysed in this study has not been implemented because the prohibited acts specified in Art. 18 of the Act of April 6, 2020 have been repealed by the Act of June 2, 2020.

The purpose of this paper is to answer the question whether the following can incur civil liability for damage caused by an unlawful act or omission committed by members of circuit electoral commissions: Is it the State Treasury or a local government unit or another legal person exercising public authority under the law? In my opinion it is necessary to verify the hypothesis whether the activity of members of circuit electoral commissions constitutes exercise of public authority. Moreover: Is the manner of appointing their members, their qualifications and competences important for qualifying them in this category? This paper examines the case law of the Supreme Court and common courts of various instances, starting from 2013. This date is justified by the expiry of the relevant deadline since the entry into force of the Electoral Code, which would make it possible to identify matters that are subject to my considerations. I believe the activities of circuit electoral commissions ca...

The subject of this paper is to discuss the new institutions of Polish electoral criminal law, which are the penal provisions from 2018 added to the Electoral Code. These institutions, in addition to the norms guaranteeing the fairness of the electoral process and, at the same time, contributing to ensuring the fairness of elections resulting from international documents, national law, jurisprudence and views of the doctrine. The author discusses the features of a new type of prohibited act resulting from the amendment to the Electoral Code.

Problem statusu prawnego członków obwodowych komisji wyborczych jako funkcjonariuszy publicznych The issue of the legal status of members of precinct electoral commissions as public officials The purpose of this paper is to answer the question whether the members of precinct electoral commissions should be public officials. In this article, the author presents arguments for both an affirmative and a negative answer to this question. In the conducted research, the legal and historical method was used in order to show the legal regulations adopted during the Second Polish Republic. In addition, a linguistic and doctrinal method was used, in an effort to determine the wording of contemporary legal norms. The author hopes that the result of his research will prove valuable and useful for the purposes of further scientific discourse.