Papers by Kateryna Novikova
Intensywny rozwój technologii oraz globalizacja powoduje nie tylko wzrost nieprzewidywalności glo... more Intensywny rozwój technologii oraz globalizacja powoduje nie tylko wzrost nieprzewidywalności globalnej gospodarki, stawia znak zapytania na przyszłości pracy. W artykule są przedstawione wybrane wątki dotyczące globalnego dyskursu przyszłości pracy w kontekście działań zbiorowych oraz strategii zindywidualizowanych. Akcenty i zalecenia są bezwzględnie skierowane na rozwijanie umiejętności indywidualnych, przedsiębiorczość oraz kreatywność jako wyjątkowe cechy jednostki ludzkiej. Te wątki zostały porównane z wybranymi strategiami radzenia sobie z niepewnością pracy i zmiennością rynku. W badaniu jakościowym zostały wskazane dwie tendencje. W ramach etnograficznego studium społeczności tłumaczy-freelancerów jako przedstawicieli sektora kreatywnego, zostało odnotowane istotne zaangażowanie w indywidualny rozwój umiejętności i kompetencji merytorycznych i biznesowych. Jednocześnie wykazali oni również podejście solidarnościowe, wyrażane we wsparciu wirtualnym, altruistycznym dzieleniu się wiedzą oraz dbaniem o jakość rynku.
Społeczności lokalne – samorządność i inicjatywy oddolne w globalnym świecie, 2019
"Żyj lokalnie, pracuj globalnie"? Praca na odległość przyszłością społeczności lokalnej: zarys pr... more "Żyj lokalnie, pracuj globalnie"? Praca na odległość przyszłością społeczności lokalnej: zarys problematyki 30 Streszczenie: Problematyka pracy na odległość znalazła się w centrum uwagi różnych dyscyplin z zakresu nauk społecznych już prawie czterdzieści lat temu. Socjologiczna analiza tego zjawiska, a tym bardziej w kontekście problematyki zmian i przyszłości społeczności lokalnej, w tym też lokalności porównywanej z globalną wirtualnością, wymaga dalszego rozwoju aparatu pojęciowego, konceptualizacji i w miarę możliwości badań jakościowych i ilościowych, a także pewnych wniosków z ambicjami prognostycznymi. W niniejszym tekście została podjęta próba nie tylko zarysowania problematyki, głównych kierunków badań zarówno nad pracą zdalną, w szczególności tak zwanych wolnych strzelców, jak i pracą zdalną umiejscowioną lokalnie, czyli poza wielkimi ośrodkami metropolitalnymi, w małych miejscowościach i na wsiach, ale w trybie bardziej trwałym niż pracowakacje czy styl życia cyfrowych nomadów. W oparciu o wstępne studium jakościowe kilku przypadków doświadczeń międzynarodowych i polskich zostały wskazane pozytywne i negatywne strony badanego zjawiska, zarówno dla pracowników czy przedsiębiorców-freelancerów, jak i dla społeczności, w której znajdują się czy mogą się znaleźć. Wydaje się zatem, że wraz z dalszym rozwojem infrastruktury informacyjnej i komunikacyjnej, a także rozszerzeniem możliwości ekonomicznych dla mikroprzedsiębiorców lub pracy w trybie portfolio, zyskać mogą zarówno zdalni pracownicy, w szczególności elastyczni samozatrudnieni szukający wytchnienia od miejskiego zgiełku i pędu, jak i przyjmujący ich społeczności lokalne na wsi czy w małych miasteczkach cierpiące na brak lokalnych miejsc pracy oraz kapitału społecznego. Słowa kluczowe: praca zdalna, freelancerzy, glokalizacja, kapitał społeczny, społeczeństwo postcyfrowe Wstęp Ponad dwadzieścia lat temu Manuel Castells w swoim słynnym podsumowaniu przemian technologicznych i gospodarczych stwierdził, że powstało społeczeństwo sieci, a wraz z nim oraz z takimi zjawiskami jak indywidualizm sieciowy, kultura rzeczywistej wirtualności czy przestrzeń przepływu również gruntownie zmienił się charakter pracy. Praca i zatrudnienie stanowią jeden z najważniejszych przykładów wpływu technologii na społeczeństwio. Paradygmat informacyjny ziścił się jednak w czymś określanym jako 30 Serdeczne podziękowania za niezwykle cenne rady oraz inspirujące wskazówki dla pani recenzent oraz życzliwych kolegów, z którymi mogłam przedyskutować tę problematykę.
The paper is based on the visual and sociological interpretation of the specific element of the S... more The paper is based on the visual and sociological interpretation of the specific element of the Soviet everyday life within the period from 1950s till 1980s. From the very beginning, clothing styles and images were used by Communist authorities to impose some important ideological trends on society. There was collectivism, modesty, simplicity, unselfishness, obedience, respect for authority, and hard work in addition to a variety of features of Soviet morality, as well as even more controversial Soviet ideas. Popular culture in the Soviet Union, especially cinema and television, contained both entertainment and propaganda in different proportions. The presented analysis of stories from the selected Soviet movies concerns the specific perspective of the social identity creation, lifestyle construction and imitation strategies of the common Soviet citizens. Social differentiation within clothing styles as symbols of status is shown rather frequently in the movies, especially in the earlier period, as a way to delineate social and moral borders between working class, on the one side, and intelligentsia, on the other.
Krajobraz po mistrzostwach Europy, 2012
W artykule została przeanalizowana społeczność wolontariuszy EURO 2012 ze specjalnym uwzględnieni... more W artykule została przeanalizowana społeczność wolontariuszy EURO 2012 ze specjalnym uwzględnieniem ich motywacji i kultury uczestnictwa, wzorca sieciowego działalności formalnej i nieformalnej oraz zaufania. Zaufanie występuje jako jedna z najważniejszym wartości wraz z solidarnością, wzajemnym wsparciem, otwartością oraz aktywną postawą, które sprzyjały dobremu przebiegowi mistrzostw oraz wzbogaceniu ich ogromnie ważne wymiary ludzkiej bezinteresowności, altruizmu i radości. Specyficzne relacje między wolontariuszami, między wolontariuszami a ich koordynatorami, pracownikami etatowymi oraz administracją są przedstawione w artykule z naciskiem na problemy współdziałania między hierarchiczną organizacją formalną mistrzostw a zasobami sieciowymi szerszej społeczności kibiców, a szczególnie wolontariuszy.
Ekonomiczne i społeczne aspekty organizacji Euro 2012, 2011
Krytyczne rozważania na temat ewentualnych skutków społecznych i kulturowych znaczącego przedsięw... more Krytyczne rozważania na temat ewentualnych skutków społecznych i kulturowych znaczącego przedsięwzięcia turystyczno-sportowego, jakim będzie Euro 2012, zostały oparte na J.Urry’ego koncepcji „spojrzenia turysty. „Karnawał” mistrzostw piłkarskich został przeciwstawiony i porównany do codzienności turystów-kibiców, którzy mogą wrócić później po więcej wrażeń, a mogą jednak zostawić takie pomysły na rzecz wielości innych karnawałowych wydarzeń. Podkreślono znaczenie stereotypowego odbioru danego kraju i jego mieszkańców, kształtowanego przeważnie przez media masowe i elektroniczne. Akcent również został postawiony na postawie lokalnych mieszkańców, uwarunkowanej wieloma czynnikami, a odgrywającej znaczącą rolę w kształtowaniu wizerunku „karnawału” mistrzostw.
W artykule zostały przedstawione wybrane socjologiczne, społeczno-psychologiczne i filozoficzne k... more W artykule zostały przedstawione wybrane socjologiczne, społeczno-psychologiczne i filozoficzne koncepcje tożsamości jednostki ludzkiej z ostatniego ćwierćwiecza wieku XX oraz początku wieku XXI w ramach nurtów późnego interakcjonizmu symbolicznego, socjologii działania, teorii strukturyzacji oraz krytycznego nurtu postmodernizmu kulturowego.
Zostały przeanalizowane wybrane dzieła reprezentujące wspomniane perspektywy, czego dokonano z punktu widzenia tematyki tożsamości oraz miejsca jednostki we współczesnym społeczeństwie.
Analiza i synteza wytypowanych dzieł zawiera zwarte przedstawienie koncepcji Ja, tożsamości jednostki ludzkiej na tle innych istotnych elementów wspomnianych koncepcji, w tym teorii tożsamości roli, akcjonalistycznej koncepcji podmiotu społecznego, kontruktywistyczno-strukturalistycznej teorii podmiotu działającego, wolności wyboru tożsamości przez baumanowskiego konsumenta oraz indywidualnego projektu tożsamości w ramach teorii strukturyzacji.
Głębokie wieloletnie przemyślenia wybitnych obserwatorów zmian społecznych zarówno na poziomie społeczeństwa narodowego, jak i globalnego, ich niewątpliwie ciekawe intuicje oraz odkrycia fundamentalnych procesów mogą znacząco zainspirować oraz wyposażyć każdego badacza w niezbędny zestaw pojęć i pewne ramy dla interpretacji zdarzeń empirycznych.
Społeczeństwa na rozdrożach. Polska i Ukraina wobec wyzwań XXI wieku., 2017
Coraz bliżej jest nam do czasów, kiedy każdy będzie związany z więcej niż jednym miejscem pracy, ... more Coraz bliżej jest nam do czasów, kiedy każdy będzie związany z więcej niż jednym miejscem pracy, z szeregiem projektów, które będą przyczyniać się do rozwoju przede wszystkim małego i średniego biznesu. Pakiet socjalny może być oparty na platformach branżowych, które mogą się przyczynić do zmniejszenia ryzyka gospodarczego czy też ułatwienie sprzedaży towarów i usług. Niezwykle silny już dzisiaj staje się akcent na kreatywność we wszystkich dziedzinach gospodarki, a coraz większym wyzwaniem dla łowców głów czy też zleceniodawców jest znalezienie odpowiednich talentów czy też wysoko wykwalifikowanych specjalistów do określonych wąskich zadań. Samozatrudnienie dużej liczby specjalistów, rozwój mikro oraz małych przedsiębiorstw, przejście na emeryturę nadal aktywnych osób, w szczególności obecnie zatrudnionych, a także spadek wskaźnika urodzeń poniżej poziomu reprodukcji może doprowadzić do zwiększenia presji na poziom wynagrodzeń. Niestety w przypadku Ukrainy ciężko zarówno dokładnie ocenić, jak i właściwie prognozować ekonomiczne tendencje rozwoju freelancingu czy też pracy pozaetatowej ze względu na podwójną księgowość zleceniodawców, jak i niezmienną chęć ukrycia źródeł dochodu przez samych freelancerów. Można zaznaczyć, że umiejętności i wykształcenie ukraińskich freelancerów są na poziomie globalnym, natomiast zarobki pozostają z różnych powodów niższe niż u ich kolegów i koleżanek z krajów bardziej prosperujących.
Jednocześnie zmniejszenie roli państwa w zakresie edukacji na wszystkich poziomach, w sferze znalezienia zatrudnienia czy też zabezpieczenia socjalnego doprowadza do wzrostu odpowiedzialności człowieka za swój rozwój zarówno osobisty, jak i zawodowy, za zatrudnienie czy też przyszłe podnoszenie umiejętności zawodowych, tym samych sprzyjając zmniejszeniu bezrobocia w skali państwa. Wspomniane wyżej zmiany w stosunkach pracy we wszystkich większych gospodarkach świata już dziś czynią życie ludzi jeszcze bardziej złożonym, ale jednocześnie ciekawszym, pełnym wyzwań oraz perspektyw przyszłego rozwoju.
Conflict of Interest in Central and Eastern Europe. Ed. by S. Burdziej and J.Szalacha, 2011
The paper represents a modest attempt to conceptualise the threefold problem situated at the inte... more The paper represents a modest attempt to conceptualise the threefold problem situated at the intersection of the several research fields such as corruption, social capital and the information society. These studies or discourses are the main source for the critical agenda and preliminary analysis of the phenomenon of the informal networking in the Internet era. The most likely continuation of this analysis should be the evaluation of the recent technological development and its logic affecting the nature of interpersonal and inter-group connections, social ties and networking. The paper represents initial reflections on the topic as a part of a theoretical and analytical framework for further studies.
W artykule zostały przedstawione wybrane analizy pojęć „twórczość” oraz „innowacja”
z zakresu ki... more W artykule zostały przedstawione wybrane analizy pojęć „twórczość” oraz „innowacja”
z zakresu kilku dyscyplin nauk społecznych, takich jak psychologia, pedagogika,
filozofia, ekonomia, zarządzanie oraz socjologia. Oba pojęcia mają dość długie
dzieje we wszystkich dyscyplinach. Jednak na współczesnym etapie rozwoju ery
informacyjnej warto jeszcze raz podsumować najważniejsze cechy tych zjawisk, ich
istotę i związek ze sobą oraz z innymi kluczowymi pojęciami, takimi jak aktywność,
kreatywność, inwencja czy przedsiębiorczość. Zostały przedstawione różne wymiary
twórczości, zarówno z punktu widzenia artysty, jak i zwykłego człowieka. Podobnie
została rozpatrzona innowacja, jako źródło rozwoju dla organizacji i przedsiębiorstwa,
jak też sposób na rozwiązanie określonych problemów społecznych w postaci
innowacji społecznych. Socjologiczne rozumienie innowacji połączyło mikroperspektywę psychologiczno-pedagogiczną i filozoficzną z makroperspektywą ekonomiczną oraz nauk o organizacji i zarządzaniu.
The paper includes selected analyses of the concepts of creation and innovation on the grounds of various disciplines in social sciences and humanities (psychology, education studies, philosophy, economics, management and sociology). Both concepts have a very long history in all the disciplines. However, in the information era there is a need of the fresh summary of their definitions, characteristic traits and relationship with other concepts, such as activity, creativity, invention or entrepreneurship. Different dimensions of creation and innovation were presented, those related to an artist as a creator as well as an ordinary human being. Similarly innovation was analysed, both as a source of development for an organisation and enterprise, on the one hand, and as way to solve specific social problems or a social innovation, on the other. Sociological view of innovation seems to connect the micro-perspective of the education studies, psychology and philosophy with the macro-perspective of economics, organisation and management studies.
W artykule podkreślono współczesne tendencje zmiany społecznej w globalnym kontekście i jej główn... more W artykule podkreślono współczesne tendencje zmiany społecznej w globalnym kontekście i jej główne czynniki – wiedzę, informację i technologię. Rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych przez ostatnie 50 lat znacząco zainspirował myślicieli społecznych do dokładnego przeanalizowania roli zaznaczonych zjawisk. Ich refleksje i wnioski zaowocowały nie tylko różnorodnymi teoriami zmian społecznych. Tacy myśliciele, jak Daniel Bell czy Manuel Castells, zostali wybrani do tego artykułu częściowo dlatego, że zaproponowali specyficzne nazwy dla danego etapu rozwoju: społeczeństwo postindustrialne oparte na zmianach w użytkowaniu wiedzy i informacji w usługach w ujęciu Bella oraz Castellsa społeczeństwo sieciowe oparte na produkcji informacji i roli technologii sieciowych w społeczeństwach globalizowanych w krajach rozwiniętych i rozwijających się na całym świecie. Te koncepcje zostały porównane z kilkoma innymi definicjami oraz teoriami informacji i wiedzy również w związku z rozwojem technologii komunikacyjnych.
W artykule zostały przedstawione wybrane wątki współczesnej kultury indywidualizmu, w szczególno... more W artykule zostały przedstawione wybrane wątki współczesnej kultury indywidualizmu, w szczególności związane z dyskursem terapeutycznym w ujęciu nawiązującym do koncepcji Małgorzaty Jacyno. Treści pojawiające się w internetowych poradnikach rozwoju osobistego stanowią część tego dyskursu, wymagającą dalszej analizy ze względu na specyfikę ich dostępności online, a także osobliwości funkcjonowania doradców rozwoju osobistego i coachów biznesu w blogosferze i sferze e-commerce.
Age is a crucial social factor in contemporary society, in both the economic and the political fi... more Age is a crucial social factor in contemporary society, in both the economic and the political fields. In considering the situation of elderly female right-wing activists in East-Central Europe and especially Poland, one must take into consideration the factor of age as a key stereotype or prejudice element, as well as discursive practices alongside gender symbolism and the aestheticization of political and public communication. The concept of ageism (as against that of youthism/lookism) can be helpful for understanding certain mechanisms of social representation which are found in Polish media discourses. This paper does not focus on the essence of right-wing (conservative) or left-wing (liberal) political views. The stress is rather on social representations of those right-wing elderly ladies who are frequently referred to as “loyal warriors” or “mohair berets”. Dominant discursive practices in respect of right-wing women are presented, along with an analysis of the problem of ageism and gender stereotypes.
Starptautiskais jauno zinatnisko rakstu krajums: Rakstu krajums, 2005
The problem of emigration from the Eastern European countries in the late 1980-s and early 1990-s... more The problem of emigration from the Eastern European countries in the late 1980-s and early 1990-s as seen in the Western media during that period.
In the article several examples of public discourses were analysed. Discourses on lifelong learni... more In the article several examples of public discourses were analysed. Discourses on lifelong learning and later life learning included elements of ageism. Positive principles of lifelong learning were compared with the available observations concerning the role of the elderly people in the family and social life in Poland that usually come down to – awaited by larger family – working and material support. Another dimension represented public discourse on longer period of professional activity, learning for longer life with no reference to self-realization, personal development of the elderly or their talents and new skills discovered while taking active part in the learning processes in later life.
W artykule przeanalizowano przykłady dyskursu publicznego, dotyczącego uczenia się przez całe życie lub uczenia się w późniejszym wieku, zawierającego elementy dyskryminacji ze względu na wiek, określanej jako ageizm. Pozytywne założenia kształcenia ustawicznego do końca życia zostały skonfrontowane z dostępnymi obserwacjami na temat roli seniorów w życiu rodzinnym i towarzyskim w Polsce, sprowadzającej się głównie do wsparcia czynnego lub materialnego, jak i z
dyskursem, dotyczącym dłuższej aktywności zawodowej i uczenia się „dla” długiego życia bez wzmianek na temat samorealizacji, rozwoju osobistego seniorów czy odkrycia talentów i nowych umiejętności w trakcie uczenia się w późniejszym wieku.
Rocznik Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów. Nr. 3, Jan 1, 2006
The nature of discourse and critical discourse analysis is represented here along with the result... more The nature of discourse and critical discourse analysis is represented here along with the results of its practical application. The research is focused on the Western media discourses on East European immigrants that are found in the media coverage of events in the oldest British broadsheet daily newspaper The Times in the late 1980s and early 1990s. This period is especially remarkable in terms of migration trends and following changes in the state and European Community policy.
W artykule przedstawiono analizę dyskursu europejskości w prasie ukraińskiej, ze szczególnym uwz... more W artykule przedstawiono analizę dyskursu europejskości w prasie ukraińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem czasopism kolorowych, który prezentuje jednostronny obraz idei europejskości i jej prestiżu. Zachodzi obawa, że tożsamość europejska, w perspektywie aspiracji Ukrainy, budowana jest w prasie ukraińskiej na imitacji pojęcia europejskości.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo - Humanistycznego w Siedlcach Seria: Administracja i Zarządzanie, Jan 1, 2015
Among various reasons for transformation difficulties or modernisation failure in the former Sovi... more Among various reasons for transformation difficulties or modernisation failure in the former Soviet Union countries there is one that is usually considered the main one – corruption as well as other several phenomena closely related to it that is informal exchange of favours or patron-client relations. These larger phenomena developed in the specific and favourable sociocultural and historical context. Some elements of this context concern the concept of Homo Sovieticus with his attitudes towards informal social networking, reciprocity and group belonging. Informality and informal networking helped and still helps people to “get things done” in easier or mutually beneficial way representing either facilitation or substitute of formal, institutional action. At the same time informal exchange of favours not only maintains but also reproduces and reinforces longstanding dependencies both in power elites and middle class representatives making further reforms and modernisation virtually impossible. The paper describes sociocultural traditions that are connected to the Homo Sovieticus concept and explains mechanisms of informal networking as an effective resource and social capital of a person.
Immanent change or development – to take a more optimistic view – is cur-rently epitomized in the... more Immanent change or development – to take a more optimistic view – is cur-rently epitomized in the unique phenomenon of the global interconnected web of actors, actions and processes. It is not a first time in history that social and political scientists need to take the challenge of the impact of technological developments. However, nowadays most researchers consider this change most overwhelming and fundamental. The global society has been changing into the densely interconnected networks, the so-called ‘network society’. Without going into the debatable matters of the current stage of societal de-velopment one should acknowledge the importance of the electronic network potentials for political and social life on every level, either global, glocal or local. The magnitude of these potentials has been explored in many ways, with numerous methods and approaches. Nonetheless the research on net-working potentials can also benefit from taking a particular, arbitrarily chosen point of view on the existing state of matter. This point of view rests upon specific research areas’ perspectives and a particular attempt to apply or con-front these perspectives. Among the main themes one should point out first of all the social networks phenomenon that is expanding on enormous and unique scale in social media, social network sites or social networking ser-vices on the Internet thanks to the unprecedented development of communica-tion and information technologies and their relatively free usage. Another perspective refers to the ambiguous issues of (new) social movements and protest activities as well as their possible virtual reflections, representations or support. Currently the social and political mobilization, protest and making-global-difference activities are tightly interconnected in the Internet or cyber-space on a group and personal level especially in the conditions of the pro-claimed ‘cyberdemocracy’ in the making.
At the end of XX c., ten years after the Soviet Union collapsed, famous Russian researcher and so... more At the end of XX c., ten years after the Soviet Union collapsed, famous Russian researcher and social thinker Sergey Kara-Murza offered his opus magnum about the Soviet civilization, as he emphasized on the cover, written ‘with love towards the Soviet order’. The author used lots of sources, statistics and facts (unfortunately rarely cited by him), frequently refers also to the every-day life of the ordinary people, as well as some specific events, elite decisions and behavior. The work is rich in his autobiographic memories and observations as well as some strongly accented political views and social-historical ideas. Kara-Murza considers the society that existed at that spe-cific territory from 1917 till 1991 a unique civilization that was deeply rooted, had serious moral foundations and adequate economic base. In his opus magnum Kara-Murza presented both history of the Soviet civilization and reasons it failed to survive the changes of the late XX c. He accented its uniqueness, authenticity, independence, incomparable character of the Soviet order with its col-lectivity, self-help, community and social justice. Throughout his work he compares this authentic features with pro-Western imitation trends in culture, social life, economy and later politics that were later fatal for the Soviet civilization and ever contemporary Russia.
Funkcjonowanie administracji publicznej - historia i stan obecny, 2013
Neoinstitutionalism as sociological theory is characterized by its accounting on social and histo... more Neoinstitutionalism as sociological theory is characterized by its accounting on social and historical contextualization of organizational and institutional change. Actual technological trends encourage specific institutional change in the communication and information dimension. Changes are therefore isomorphic, since in uneven circumstances intensified by the rapid technological change organizations prefer to imitate communication ways, contacting methods as well as image strategies of the other similar organizations on the Internet that is observable in various ways on the home pages and social networking profiles. Mimetic isophormism principle after several decades of practical application and critique seems to be nothing but relevant and up-to-date.
Uploads
Papers by Kateryna Novikova
Zostały przeanalizowane wybrane dzieła reprezentujące wspomniane perspektywy, czego dokonano z punktu widzenia tematyki tożsamości oraz miejsca jednostki we współczesnym społeczeństwie.
Analiza i synteza wytypowanych dzieł zawiera zwarte przedstawienie koncepcji Ja, tożsamości jednostki ludzkiej na tle innych istotnych elementów wspomnianych koncepcji, w tym teorii tożsamości roli, akcjonalistycznej koncepcji podmiotu społecznego, kontruktywistyczno-strukturalistycznej teorii podmiotu działającego, wolności wyboru tożsamości przez baumanowskiego konsumenta oraz indywidualnego projektu tożsamości w ramach teorii strukturyzacji.
Głębokie wieloletnie przemyślenia wybitnych obserwatorów zmian społecznych zarówno na poziomie społeczeństwa narodowego, jak i globalnego, ich niewątpliwie ciekawe intuicje oraz odkrycia fundamentalnych procesów mogą znacząco zainspirować oraz wyposażyć każdego badacza w niezbędny zestaw pojęć i pewne ramy dla interpretacji zdarzeń empirycznych.
Jednocześnie zmniejszenie roli państwa w zakresie edukacji na wszystkich poziomach, w sferze znalezienia zatrudnienia czy też zabezpieczenia socjalnego doprowadza do wzrostu odpowiedzialności człowieka za swój rozwój zarówno osobisty, jak i zawodowy, za zatrudnienie czy też przyszłe podnoszenie umiejętności zawodowych, tym samych sprzyjając zmniejszeniu bezrobocia w skali państwa. Wspomniane wyżej zmiany w stosunkach pracy we wszystkich większych gospodarkach świata już dziś czynią życie ludzi jeszcze bardziej złożonym, ale jednocześnie ciekawszym, pełnym wyzwań oraz perspektyw przyszłego rozwoju.
z zakresu kilku dyscyplin nauk społecznych, takich jak psychologia, pedagogika,
filozofia, ekonomia, zarządzanie oraz socjologia. Oba pojęcia mają dość długie
dzieje we wszystkich dyscyplinach. Jednak na współczesnym etapie rozwoju ery
informacyjnej warto jeszcze raz podsumować najważniejsze cechy tych zjawisk, ich
istotę i związek ze sobą oraz z innymi kluczowymi pojęciami, takimi jak aktywność,
kreatywność, inwencja czy przedsiębiorczość. Zostały przedstawione różne wymiary
twórczości, zarówno z punktu widzenia artysty, jak i zwykłego człowieka. Podobnie
została rozpatrzona innowacja, jako źródło rozwoju dla organizacji i przedsiębiorstwa,
jak też sposób na rozwiązanie określonych problemów społecznych w postaci
innowacji społecznych. Socjologiczne rozumienie innowacji połączyło mikroperspektywę psychologiczno-pedagogiczną i filozoficzną z makroperspektywą ekonomiczną oraz nauk o organizacji i zarządzaniu.
The paper includes selected analyses of the concepts of creation and innovation on the grounds of various disciplines in social sciences and humanities (psychology, education studies, philosophy, economics, management and sociology). Both concepts have a very long history in all the disciplines. However, in the information era there is a need of the fresh summary of their definitions, characteristic traits and relationship with other concepts, such as activity, creativity, invention or entrepreneurship. Different dimensions of creation and innovation were presented, those related to an artist as a creator as well as an ordinary human being. Similarly innovation was analysed, both as a source of development for an organisation and enterprise, on the one hand, and as way to solve specific social problems or a social innovation, on the other. Sociological view of innovation seems to connect the micro-perspective of the education studies, psychology and philosophy with the macro-perspective of economics, organisation and management studies.
W artykule przeanalizowano przykłady dyskursu publicznego, dotyczącego uczenia się przez całe życie lub uczenia się w późniejszym wieku, zawierającego elementy dyskryminacji ze względu na wiek, określanej jako ageizm. Pozytywne założenia kształcenia ustawicznego do końca życia zostały skonfrontowane z dostępnymi obserwacjami na temat roli seniorów w życiu rodzinnym i towarzyskim w Polsce, sprowadzającej się głównie do wsparcia czynnego lub materialnego, jak i z
dyskursem, dotyczącym dłuższej aktywności zawodowej i uczenia się „dla” długiego życia bez wzmianek na temat samorealizacji, rozwoju osobistego seniorów czy odkrycia talentów i nowych umiejętności w trakcie uczenia się w późniejszym wieku.
Zostały przeanalizowane wybrane dzieła reprezentujące wspomniane perspektywy, czego dokonano z punktu widzenia tematyki tożsamości oraz miejsca jednostki we współczesnym społeczeństwie.
Analiza i synteza wytypowanych dzieł zawiera zwarte przedstawienie koncepcji Ja, tożsamości jednostki ludzkiej na tle innych istotnych elementów wspomnianych koncepcji, w tym teorii tożsamości roli, akcjonalistycznej koncepcji podmiotu społecznego, kontruktywistyczno-strukturalistycznej teorii podmiotu działającego, wolności wyboru tożsamości przez baumanowskiego konsumenta oraz indywidualnego projektu tożsamości w ramach teorii strukturyzacji.
Głębokie wieloletnie przemyślenia wybitnych obserwatorów zmian społecznych zarówno na poziomie społeczeństwa narodowego, jak i globalnego, ich niewątpliwie ciekawe intuicje oraz odkrycia fundamentalnych procesów mogą znacząco zainspirować oraz wyposażyć każdego badacza w niezbędny zestaw pojęć i pewne ramy dla interpretacji zdarzeń empirycznych.
Jednocześnie zmniejszenie roli państwa w zakresie edukacji na wszystkich poziomach, w sferze znalezienia zatrudnienia czy też zabezpieczenia socjalnego doprowadza do wzrostu odpowiedzialności człowieka za swój rozwój zarówno osobisty, jak i zawodowy, za zatrudnienie czy też przyszłe podnoszenie umiejętności zawodowych, tym samych sprzyjając zmniejszeniu bezrobocia w skali państwa. Wspomniane wyżej zmiany w stosunkach pracy we wszystkich większych gospodarkach świata już dziś czynią życie ludzi jeszcze bardziej złożonym, ale jednocześnie ciekawszym, pełnym wyzwań oraz perspektyw przyszłego rozwoju.
z zakresu kilku dyscyplin nauk społecznych, takich jak psychologia, pedagogika,
filozofia, ekonomia, zarządzanie oraz socjologia. Oba pojęcia mają dość długie
dzieje we wszystkich dyscyplinach. Jednak na współczesnym etapie rozwoju ery
informacyjnej warto jeszcze raz podsumować najważniejsze cechy tych zjawisk, ich
istotę i związek ze sobą oraz z innymi kluczowymi pojęciami, takimi jak aktywność,
kreatywność, inwencja czy przedsiębiorczość. Zostały przedstawione różne wymiary
twórczości, zarówno z punktu widzenia artysty, jak i zwykłego człowieka. Podobnie
została rozpatrzona innowacja, jako źródło rozwoju dla organizacji i przedsiębiorstwa,
jak też sposób na rozwiązanie określonych problemów społecznych w postaci
innowacji społecznych. Socjologiczne rozumienie innowacji połączyło mikroperspektywę psychologiczno-pedagogiczną i filozoficzną z makroperspektywą ekonomiczną oraz nauk o organizacji i zarządzaniu.
The paper includes selected analyses of the concepts of creation and innovation on the grounds of various disciplines in social sciences and humanities (psychology, education studies, philosophy, economics, management and sociology). Both concepts have a very long history in all the disciplines. However, in the information era there is a need of the fresh summary of their definitions, characteristic traits and relationship with other concepts, such as activity, creativity, invention or entrepreneurship. Different dimensions of creation and innovation were presented, those related to an artist as a creator as well as an ordinary human being. Similarly innovation was analysed, both as a source of development for an organisation and enterprise, on the one hand, and as way to solve specific social problems or a social innovation, on the other. Sociological view of innovation seems to connect the micro-perspective of the education studies, psychology and philosophy with the macro-perspective of economics, organisation and management studies.
W artykule przeanalizowano przykłady dyskursu publicznego, dotyczącego uczenia się przez całe życie lub uczenia się w późniejszym wieku, zawierającego elementy dyskryminacji ze względu na wiek, określanej jako ageizm. Pozytywne założenia kształcenia ustawicznego do końca życia zostały skonfrontowane z dostępnymi obserwacjami na temat roli seniorów w życiu rodzinnym i towarzyskim w Polsce, sprowadzającej się głównie do wsparcia czynnego lub materialnego, jak i z
dyskursem, dotyczącym dłuższej aktywności zawodowej i uczenia się „dla” długiego życia bez wzmianek na temat samorealizacji, rozwoju osobistego seniorów czy odkrycia talentów i nowych umiejętności w trakcie uczenia się w późniejszym wieku.
W części drugiej, próbując nawiązać do wcześniej wspomnianych koncepcji, postaram się przedstawić zjawisko imitacji czy też naśladowania w życiu jednostki w różnorodnych kontekstach. Charakter tej części w trakcie pisania był zmieniany wiele razy z różnych względów. Podobnie jak w części pierwszej, można byłoby zamieścić wśród rozdziałów wiele wątków, do których mam ambicję wcześniej czy później wrócić. Na dany moment jednak proponuję uwadze czytelnika trzy wątki, które pokrótce można opisać jak: konsumpcja, sieć i cywilizacja.