Skjåk

Hovuddalen er vid og open, sidedalane er tronge og bratte. Resten av kommunen er store fjellvidder med fleire toppar over 2000 meter over havet. Høgast er Hestbreapiggan (2172 meter over havet) og Lomseggje (2068 meter over havet), begge på eller nær grensa mot Lom). Berggrunnen består mest av eldgamle gneisar.

78 prosent av kommunens areal er verna etter naturmangfoldlova. Fjellområda på nordsida av dalen høyrer til Reinheimen nasjonalpark; områda på sørsida ligg i Breheimen nasjonalpark.

Busetnaden er for det meste samla i hovuddalen med tettstaden og administrasjonssenteret Bismo. Folketalet har gått attende sidan 1980-talet. I tiårsperioden 2015–2024 minka folketalet med 4,6 prosent, mot ein auke på 2,2 prosent i Innlandet fylke. I 2024 var 18 prosent av befolkninga under 20 år (22 prosent for heile landet) og 30 prosent 65 år og eldre (landsgjennomsnitt 19 prosent).

Det er éin tettstad i kommunen (ifylgje Statistisk sentralbyrås definisjon): Bismo med 607 innbyggjarar (2023). 28 prosent av innbyggjarane i kommunen bur her. Tettstaden er 1,2 km².

Skjåk er ein typisk jordbrukskommune, med eit visst næringsgrunnlag også innan industri og turisttrafikk. Ottadalen ligg i regnskuggen, og Skjåk er den mest nedbørfattige av alle norske bygder. Jordbruket er derfor avhengig av vatning. Tidlegare vart vatnet leia frå fjellbekkane i trerenner, no nyttar ein rørleidningar og spreiarar. Bygda har mykje storfehald og ein framskoten posisjon innan svineavl. Mykje av skogen er eigd av bygdeallmenningen, som har eit stort sagbruk på Bismo. Avverking av skog i 2022 utgjorde 9345 m³. Største industribedrift er filterprodusenten Interfil. Glasopor produserer isolasjonsmateriale av resirkulert glas.

Skjåk er kommunen med nest størst vasskraftproduksjon i Innlandet, og er ein middels stor kraftkommune på landsbasis. Dei fire vasskraftverka i kommunen produserer til saman 824 gigawattimer i året (gjennomsnitt 1993-2020). Det største kraftverket er Øyberget (i drift fra 2005), som står for om lag halvparten av vasskraftproduksjonen. Andre store kraftverk er Framruste (2005) og Skjåk I (1965). Hafslund ECO Vannkraft er hovudeigar av alle kraftverka i kommunen.

Den einaste gjennomgåande vegen er heilårsvegen til Nordfjord (riksveg 15). Den gamle riksvegen over Strynefjellet (fylkesveg 285) tek av frå riksveg 15 ved Grotli. Det er stor turisttrafikk langs begge desse vegane, og det er fleire turistanlegg her, blant anna den gamle fjellstua Grotli.

Bismo har idretts- og symjehall og utandørs friidrettsbane, samt ungdomsskule.

Skjåk høyrer til Innlandet politidistrikt, Vestre Innlandet tingrett og Eidsivating lagmannsrett.

Kommunen er med i regionrådet Nord-Gudbrandsdal regionråd saman med Dovre, Lesja, Lom, Sel og Vågå.

Skjåk kommune svarar til dei to sokna Nordberg og Skjåk i Nord-Gudbrandsdal prosti (Hamar bispedømme) i Den norske kyrkja.

Mot slutten av 1800-talet høyrde Skjåk til Nordre Gudbrandsdalen fogderi i Kristians amt.

Avisa Fjuken er lokalavis for heile Ottadalen og vart grunnlagd i 1988. Avisa kjem ut ein gong kvar veke, har hovudkontor på Bismo og er redigert på nynorsk.

Kommunevåpenet (godkjent i 1989) har eit firblad i sølv mot ein blå bakgrunn. Det illuderer akantusranken som er mykje brukt innan treskjering.

• Innlandet
• Noregs geografi

• Skjåk kommune
• Statistisk sentralbyrå: Kommunefakta Skjåk
• Geologiske kart – NGU

• Eide, Hans Jakob (1958): Ottadalen: befolkning, næringsliv og samferdsel, Les boka på nb.no
• Hosar, Hans P.: Skjåk bygdebok, 1994–, tre bind, isbn 82-993371-0-0, Les bøkene
• Kleiven, Ivar (1915): Lom og Skjaak: gamal bondekultur i Gudbrandsdalen, isbn 82-03-05951-1, Les boka
• Ættebok for Skjåk, 1946–69, to bind, Les bøkene