Peder (mannsnamn)

• » Peder Paars» (1719–1720), komisk-episk dikt av Ludvig Holberg.

Eit utval personar med namnet Peder, og som er omtalt i Store norske leksikon:

• Peder Claussøn (Friis) (1545–1614)
• Peder Schumacher Griffenfeld (1635–1699)
• Peder Aadnes (1739–1792)
• Peder Anker (1749–1824)
• Peder Balke (1804–1887)
• Peder Sæther (1810–1886)
• Peder Severin Krøyer (1851–1909)
• Peder Kolstad (1878–1932)
• Peder Morset (1887–1943)
• Peder Furubotn (1890–1975)

Peder var mykje brukt på 1800-talet, og det låg som nummer 5 på ranglista både i 1805–1809 og 1830–1834. Deretter gjekk det jamt nedover med denne danske forma til eit botnnivå frå midten av 1900-talet. Ifølgje «Norsk personnamnleksikon» var Peder ofte ein skrivemåte av Per til og med 1800-talet, men rundt 1900 fekk Peder også innpass i talemålet. Kurva for Peder på 1800-talet inkluderer dermed mange belegg på talemålsforma Per. Peter var mest brukt midt på 1800-talet, og namnet skil seg ut frå hovudtyngda av dei bibelske mannsnamna ved at det ikkje fekk eit oppsving rundt år 2000. Petter, som er ei lydleg justering av Peter på norsk og svensk grunn, hadde den fyrste toppfasen i 1870-åra og den neste i 1990-åra.

Peder var mest brukt i Møre og Romsdal og Troms. (I søylene inngår det også ein eller fleire stavevariantar, til dømes Peeder.) Skriftforma Peder kan i folketeljingane stå for uttaleforma Per.