Nieuwe Drentse Volksalmanak. Jaarboek voor geschiedenis en archeologie, 2023
Hendrikus van der Laan, Stone Age amateur archaeologist as a refuser of military service Hendriku... more Hendrikus van der Laan, Stone Age amateur archaeologist as a refuser of military service Hendrikus Hemmo van der Laan (1925-2020) collected Stone Age artefacts from his very youth with his father in southwest Drenthe. He worked as a refuser of military service in the heath and peat mining of southern Drenthe 1947-1951. During this digging he discovered two flint sites: a late palaeolithic (Hamburg) site at Geesbrug and a mesolithic site at Zwinderscheveld. He recognized the types of flints and the periods from which the flints originate, but never published his results. His widow donated his flints together with the documentation about the sites to the Noordelijk Archeologisch Depot (Archaeological Depot for the Dutch provinces Groningen, Friesland and Drenthe). The flints and the documentation are made available for future research in this paper. The Dutch province of Drenthe is thanks to the collections of many amateur archaeologists such as Hendrikus van der Laan, one of the best-researched areas of the Netherlands with regard to the Stone Age. Since the beginning of the last century, Drenthe is intensively searched for processed flints. This provided a detailed picture of the use of the landscape during the Stone Age. The collection of Hendrikus van der Laan is one of the many puzzle pieces that enable archaeologists to reconstruct the lifestyles of the oldest inhabitants of Drenthe. The Geesbrug collection is a well-described assemblage of finds from the rare Hamburg culture. The Zwinderscheveld collection is distinguished by an accurate find administration that approximates the excavation strategies of the University of Groningen from the same period. This makes the collection interesting not only from the material itself, but also from a historical point of view.
RAAP-Rapport 3375: Tienduizend jaar gedeelde bewoningsgeschiedenis in Baarle, 2020
Uitwerking van drie vuursteenvindplaatsen gevonden bij archeologisch onderzoek door de combinatie... more Uitwerking van drie vuursteenvindplaatsen gevonden bij archeologisch onderzoek door de combinatie ADC-RAAP-BAAC in het kader van de aanleg van de randweg van Baarle-Nassau/Baarle-Hertog.
Geschreven onder redactie van M.C. Brouwer en J.F. van der Weerden,
Vuursteen uit Helgoland vertelt over verre trektochten van de Hamburgcultuur van de gemeente Deve... more Vuursteen uit Helgoland vertelt over verre trektochten van de Hamburgcultuur van de gemeente Deventer. Hierbij werden grote, aaneengeslo-ten delen opgegraven waarbij sporen werden aangetroff en van grafvelden en nederzettingen uit de bronstijd, de ijzertijd en de Romeinse tijd, zoals beschreven in het rapport Afslag Olthof. Ook werden resten aangetroff en van mesolithische en neolithische activiteit. Het onderzoek naar deze steentijdresten vond plaats in nauwe samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen, waarbij bijzondere aandacht werd besteed aan de ontwikkeling van alternatieve methoden om vindplaatsen uit deze periode te kunnen opsporen. In 2012 organiseerde Saxion Hogeschool een veldpracticum op het noordwestelijk deel van de top van de dekzandrug. Bij dit onderzoek konden de laatste 'postzegels' die niet door de ge-meentelijke archeologen waren opgegraven alsnog worden onderzocht. Nadat bij het aanleggen van het vlak een aantal grote vuur-stenen artefacten waren aangetroff en, werd besloten een deel Bij opgravingen in Epse, nabij gemeente Deventer, werden in 2012 vuurstenen artefacten aangetroffen die toegeschreven worden aan de laat-paleolithische Hamburgcultuur. Mensen van de Hamburgcultuur (circa 13.000-12.000 voor Christus) waren de eerste bewoners van Noord-Nederland na de lange koude periode van het laatste glaciale maximum. De vind-plaats is niet alleen bijzonder vanwege de zuidelijke ligging, maar ook vanwege de gebruikte grondstof: enkele artefacten waren vervaardigd uit rode Helgolandvuursteen. Dit is een zeldzame vuursteensoort die alleen bij het (huidige) eiland Helgoland (Duitsland) gevonden kan worden en biedt daarom inzicht in de afstanden waarover deze jager-verzamelaars-groepen zich verplaatsten. Onderzoeksgeschiedenis De dekzandrug bij boerderij De Olthof te Epse is in de afgelopen decennia grootschalig opgegraven door de archeologische dienst
heeft met name in de jaren '70 van de vorige eeuw vele archeologische vondsten verzameld in de om... more heeft met name in de jaren '70 van de vorige eeuw vele archeologische vondsten verzameld in de omgeving van Neer. Het betreft hier vooral materiaal uit de vroege prehistorie. Om een beter beeld te krijgen van de aanwezige archeologische waarden in het gebied is zijn collectie door de auteur geïnventariseerd. Op basis van deze inventarisatie zijn vier hoofdvindplaatsen onderscheiden, die allemaal sterk vermengd blijken te zijn. Aangezien er van een deel van deze sites nog niets gepubliceerd is, of enkel bepaalde typische artefacten, kan deze inventarisatie bijdragen aan het totaalbeeld van de steentijdbewoning in de regio. Ondanks de heterogene ensembles van de sites -door de hoge mate van vermenging met materiaal uit andere perioden-is het toch nuttig deze sites in het totaalbeeld te betrekken. Ook kan de goede manier van documenteren van de vindplaatsen als voorbeeld dienen voor andere collecties.
Description of a Mesolithic surface site near Heibloem, Northern Limburg (The Netherlands). An ex... more Description of a Mesolithic surface site near Heibloem, Northern Limburg (The Netherlands). An example of exceptional documentation from amateur-archeologists.
is in opdracht van Mien van Hoef, Conservatrice van het Leudalmuseum van de Stichting Studiegroep... more is in opdracht van Mien van Hoef, Conservatrice van het Leudalmuseum van de Stichting Studiegroep Leudal e.o., een archeologische inventarisatie uitgevoerd van de collectie van amateur-archeoloog Jo Smeets. Hierbij zijn vondsten geïnventariseerd van een groot aantal akkerpercelen in Midden-Limburg. Doordat de artefacten van een codering voorzien waren, kon voor de meeste artefacten de vindplaats nog bepaald worden. De vindplaatsen bevinden zich rond het Midden-Limburgse Neer, tussen Haelen en Kessel. Grofweg kunnen vier vindplaatsen onderscheiden worden, de Kappertsberg, de Boshei, Kessel en het Zwaarveld. Naast deze vindplaatsen zijn nog een aantal losse kleinere vindplaatsen aangetroffen bij de St. Elisabethshoeve en langs het Lange Pad. Het materiaal bestaat hoofdzakelijk uit vuursteen en prehistorisch aardewerk. In totaal zijn iets minder dan 10.000 vuurstenen artefacten en 600 fragmenten aardewerk gekoppeld aan vindplaatsen. De vindplaatsen konden met behulp van de notities van Dhr. Smeets gekoppeld worden aan RD-Coördinaten. Uiteindelijk blijkt het in alle gevallen te gaan om palimpsesten van verschillende archeologische perioden.
Nieuwe Drentse Volksalmanak. Jaarboek voor geschiedenis en archeologie, 2023
Hendrikus van der Laan, Stone Age amateur archaeologist as a refuser of military service Hendriku... more Hendrikus van der Laan, Stone Age amateur archaeologist as a refuser of military service Hendrikus Hemmo van der Laan (1925-2020) collected Stone Age artefacts from his very youth with his father in southwest Drenthe. He worked as a refuser of military service in the heath and peat mining of southern Drenthe 1947-1951. During this digging he discovered two flint sites: a late palaeolithic (Hamburg) site at Geesbrug and a mesolithic site at Zwinderscheveld. He recognized the types of flints and the periods from which the flints originate, but never published his results. His widow donated his flints together with the documentation about the sites to the Noordelijk Archeologisch Depot (Archaeological Depot for the Dutch provinces Groningen, Friesland and Drenthe). The flints and the documentation are made available for future research in this paper. The Dutch province of Drenthe is thanks to the collections of many amateur archaeologists such as Hendrikus van der Laan, one of the best-researched areas of the Netherlands with regard to the Stone Age. Since the beginning of the last century, Drenthe is intensively searched for processed flints. This provided a detailed picture of the use of the landscape during the Stone Age. The collection of Hendrikus van der Laan is one of the many puzzle pieces that enable archaeologists to reconstruct the lifestyles of the oldest inhabitants of Drenthe. The Geesbrug collection is a well-described assemblage of finds from the rare Hamburg culture. The Zwinderscheveld collection is distinguished by an accurate find administration that approximates the excavation strategies of the University of Groningen from the same period. This makes the collection interesting not only from the material itself, but also from a historical point of view.
RAAP-Rapport 3375: Tienduizend jaar gedeelde bewoningsgeschiedenis in Baarle, 2020
Uitwerking van drie vuursteenvindplaatsen gevonden bij archeologisch onderzoek door de combinatie... more Uitwerking van drie vuursteenvindplaatsen gevonden bij archeologisch onderzoek door de combinatie ADC-RAAP-BAAC in het kader van de aanleg van de randweg van Baarle-Nassau/Baarle-Hertog.
Geschreven onder redactie van M.C. Brouwer en J.F. van der Weerden,
Vuursteen uit Helgoland vertelt over verre trektochten van de Hamburgcultuur van de gemeente Deve... more Vuursteen uit Helgoland vertelt over verre trektochten van de Hamburgcultuur van de gemeente Deventer. Hierbij werden grote, aaneengeslo-ten delen opgegraven waarbij sporen werden aangetroff en van grafvelden en nederzettingen uit de bronstijd, de ijzertijd en de Romeinse tijd, zoals beschreven in het rapport Afslag Olthof. Ook werden resten aangetroff en van mesolithische en neolithische activiteit. Het onderzoek naar deze steentijdresten vond plaats in nauwe samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen, waarbij bijzondere aandacht werd besteed aan de ontwikkeling van alternatieve methoden om vindplaatsen uit deze periode te kunnen opsporen. In 2012 organiseerde Saxion Hogeschool een veldpracticum op het noordwestelijk deel van de top van de dekzandrug. Bij dit onderzoek konden de laatste 'postzegels' die niet door de ge-meentelijke archeologen waren opgegraven alsnog worden onderzocht. Nadat bij het aanleggen van het vlak een aantal grote vuur-stenen artefacten waren aangetroff en, werd besloten een deel Bij opgravingen in Epse, nabij gemeente Deventer, werden in 2012 vuurstenen artefacten aangetroffen die toegeschreven worden aan de laat-paleolithische Hamburgcultuur. Mensen van de Hamburgcultuur (circa 13.000-12.000 voor Christus) waren de eerste bewoners van Noord-Nederland na de lange koude periode van het laatste glaciale maximum. De vind-plaats is niet alleen bijzonder vanwege de zuidelijke ligging, maar ook vanwege de gebruikte grondstof: enkele artefacten waren vervaardigd uit rode Helgolandvuursteen. Dit is een zeldzame vuursteensoort die alleen bij het (huidige) eiland Helgoland (Duitsland) gevonden kan worden en biedt daarom inzicht in de afstanden waarover deze jager-verzamelaars-groepen zich verplaatsten. Onderzoeksgeschiedenis De dekzandrug bij boerderij De Olthof te Epse is in de afgelopen decennia grootschalig opgegraven door de archeologische dienst
heeft met name in de jaren '70 van de vorige eeuw vele archeologische vondsten verzameld in de om... more heeft met name in de jaren '70 van de vorige eeuw vele archeologische vondsten verzameld in de omgeving van Neer. Het betreft hier vooral materiaal uit de vroege prehistorie. Om een beter beeld te krijgen van de aanwezige archeologische waarden in het gebied is zijn collectie door de auteur geïnventariseerd. Op basis van deze inventarisatie zijn vier hoofdvindplaatsen onderscheiden, die allemaal sterk vermengd blijken te zijn. Aangezien er van een deel van deze sites nog niets gepubliceerd is, of enkel bepaalde typische artefacten, kan deze inventarisatie bijdragen aan het totaalbeeld van de steentijdbewoning in de regio. Ondanks de heterogene ensembles van de sites -door de hoge mate van vermenging met materiaal uit andere perioden-is het toch nuttig deze sites in het totaalbeeld te betrekken. Ook kan de goede manier van documenteren van de vindplaatsen als voorbeeld dienen voor andere collecties.
Description of a Mesolithic surface site near Heibloem, Northern Limburg (The Netherlands). An ex... more Description of a Mesolithic surface site near Heibloem, Northern Limburg (The Netherlands). An example of exceptional documentation from amateur-archeologists.
is in opdracht van Mien van Hoef, Conservatrice van het Leudalmuseum van de Stichting Studiegroep... more is in opdracht van Mien van Hoef, Conservatrice van het Leudalmuseum van de Stichting Studiegroep Leudal e.o., een archeologische inventarisatie uitgevoerd van de collectie van amateur-archeoloog Jo Smeets. Hierbij zijn vondsten geïnventariseerd van een groot aantal akkerpercelen in Midden-Limburg. Doordat de artefacten van een codering voorzien waren, kon voor de meeste artefacten de vindplaats nog bepaald worden. De vindplaatsen bevinden zich rond het Midden-Limburgse Neer, tussen Haelen en Kessel. Grofweg kunnen vier vindplaatsen onderscheiden worden, de Kappertsberg, de Boshei, Kessel en het Zwaarveld. Naast deze vindplaatsen zijn nog een aantal losse kleinere vindplaatsen aangetroffen bij de St. Elisabethshoeve en langs het Lange Pad. Het materiaal bestaat hoofdzakelijk uit vuursteen en prehistorisch aardewerk. In totaal zijn iets minder dan 10.000 vuurstenen artefacten en 600 fragmenten aardewerk gekoppeld aan vindplaatsen. De vindplaatsen konden met behulp van de notities van Dhr. Smeets gekoppeld worden aan RD-Coördinaten. Uiteindelijk blijkt het in alle gevallen te gaan om palimpsesten van verschillende archeologische perioden.
Uploads
Papers by Dion Stoop
Geschreven onder redactie van M.C. Brouwer en J.F. van der Weerden,
Geschreven onder redactie van M.C. Brouwer en J.F. van der Weerden,