Papers by serap ekşioğlu
İŞLEVSEL BAĞLAMIYLA RİZE AĞZINDAKİ ÜNLEMLER Serap EKŞİOĞLU ÖZ İnsanlığa ait heyecan, korku, üzü... more İŞLEVSEL BAĞLAMIYLA RİZE AĞZINDAKİ ÜNLEMLER Serap EKŞİOĞLU ÖZ İnsanlığa ait heyecan, korku, üzüntü, sevinç, pişmanlık, istek, özlem, şaşkınlık gibi çeşitli duygu durumlarını veya düşünceleri yansıtması yönünden dünya üzerinde konuşulan tüm dillerde yer alan sözcükler olan ünlemler; çeşitli duyguların aktarılması veya eylemlerin ifade edilmesinde önemli işleve sahip bir sözcük türüdür. Duygu ve düşünceleri en kısa ve etkili bir şekilde anlatmaya yarayan görevli ve anlamlı sözcüklerdir. Hem yazı dilinin hem de konuşma dilinin ürünü olan ünlemler, konuşma dilinde daha da etkilidirler. Türklük Bilimi çalışmalarında tür, kapsam, sınıflandırma gibi çeşitli yönleriyle tartışmalı bir konu olan ünlem, yapı ve kullanım yönünden isim, fiil gibi diğer dil unsurlarından farklılık gösterir. Tek başına bir anlamı olmayıp cümledeki bağlama göre anlam kazanan ünlemler, Türkiye Türkçesi ağızlarında birçok farklı işlevde kullanılmaktadırlar. Buna bağlı olarak Rize ağzındaki ünlemlerin kullanılışlarını işlevlerine göre tespit ederek değerlendirmenin amaçlandığı bu çalışmada öncelikle ünlemlerle ilgili alan yazını taranarak teorik alt yapı oluşturulmuştur. Daha sonra tarama ve derleme yöntemiyle Rize ağzındaki ünlemler belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda duygu değerleri ve cümledeki bağlama kattıkları anlamlar doğrultusunda Rize ağzında 141 ünlem ve bu ünlemlerin üstlendiği 25 işlev tespit edilmiştir.
Journal of Turkish Studies, 2013
Bu çalışmada Kadı Hüseyin Ispartavî adına kayıtlı Manzûme-i Akâid adlı eser, genel özellikleriyle... more Bu çalışmada Kadı Hüseyin Ispartavî adına kayıtlı Manzûme-i Akâid adlı eser, genel özellikleriyle tanıtılarak imlası bakımından değerlendirilmiştir. Kaynaklarda Ispartavî hakkında hiçbir bilgiye ulaşılamamıştır. Ispartavî hakkındaki çoğu bilgi Manzûme-i Akâid aracılığıyla edinilmiştir. Ispartavî, eserin başında ve sonunda kendisiyle ilgili bilgilere yer vermiştir.1077 (1666) yılında doğduğunu, Sünnî ve Matüridî olduğunu, Isparta'da yaşadığını, öğrenciliğini Bursa'da geçirdiğini anlatmıştır. Manzûme-i Akâid, akaid konusu üzerine kaleme alınmış didaktik bir eserdir. Eser, "akaidilmi"ni halka anlatmak, öğretmek ve bu ilme dair bilgilerin uzun süre halkın hafızasından silinmemesi için manzum şekilde ve aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Eserde aruz vezni başarıyla kullanılmakla birlikte az da olsa aruz hataları görülür. Eserdeki her başlık bir konuya işaret etmektedir. Dil özellikleri itibariyle Klasik Osmanlı Türkçesi özelliklerini taşır. Eserde Arapça, Farsça kelimeler ve tamlamalar yaygın şekilde kullanılmıştır. Bunun yanında eser halka yönelik yazıldığı için halk dilinde kullanılan birçok ifadelere, deyimlere, arkaik kelimelere de yer verilmiştir. Her iki nüshası da nesih hattı ile yazılmıştır. Nüshalar okunaklıdır. Nüshalarda genellikle ünlüler belirtilmiş ve ekler bazen bitişik bazen de ayrı yazılmıştır. Bu nüshalardan ilki Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'ndedir. İkinci nüsha iseÇorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi'ndedir. Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'ndeki nüsha diğer nüshaya göre dil ve imla yönünden daha sağlamdır. Eser, döneminin dil özelliklerini yansıtmaktadır. Eserdeki ünlü ve ünsüzlerin imlasında düzensizlikler vardır. İmladaki bu düzensizlikler, eserin yazıldığı dönem olan Klasik Osmanlı Türkçesi Döneminde güçlü bir imla sisteminin olmadığını göstermektedir.
An examination of Hulki Aktunç's Büyük Argo Sözlüğü (Tanıklarıyla) in terms of lexicography / Ekş... more An examination of Hulki Aktunç's Büyük Argo Sözlüğü (Tanıklarıyla) in terms of lexicography / Ekşioğlu, S.
Mental fiiller, bireyin zihinsel süreçleri sonucunda, algılama, idrak ve duygu gibi aşamaların ar... more Mental fiiller, bireyin zihinsel süreçleri sonucunda, algılama, idrak ve duygu gibi aşamaların ardından, dile yansıyan eylemlerdir. Bu alanda yapılan çalışmalar çocukların zihinsel süreçlerinin sonucunda kullandıkları eylemlerin incelenmesine dayanmaktadır. Mental fiiller, önceleri insanların ruhsal durumları, duyguları ve psikolojileri ile ilgili olarak incelenmiştir. İnsanların zihinsel durumlarını ifade eden fiiller araştırılmış; bu fiillerin hangi yaş aralıklarında ne amaçla kullanıldıkları belirlenmiş, incelenen fiillerin metinlerde nasıl kullanıldıklarına değinilmemiştir. Bu fiiller, diğer fiillerin aksine somut bir anlam ifade etmezler, onlar çoğunlukla insanların iç dünyası ile ilgili soyut kavramları, eylemleri karşılarlar. Günümüze doğru mental fiiller ile ilgili çalışmalar artmış, farklı dil ve lehçelerde mental fiillerin varlığı ve metinlerdeki yansımaları araştırılmaya başlanmıştır. Türkçedeki mental fiillerin incelenmesi ise daha yeni tarihlidir ve bu alanda yapılan çalışmalar az sayıdadır. Bu çalışmada mental fiiller hakkında bilgi verilip Oğuz Türkçesinin Anadolu sahasında ilk örneklerini veren şairlerden sayılan Ahmed Fakîh'in Kitâbu Evsâfı Mesâcidi'ş-Şerîfe adlı eserindeki mental fiiller tespit edilerek incelenecektir. Kitâbu Evsâfı Mesâcidi'ş-Şerîfe, seyahatname niteliğinde bir eserdir. Arapça ve Farsça sözcüklerin yanında zengin bir Türkçe kelime hazinesine sahiptir. Şair, eserinde Hac ziyareti esnasında gördüğü kutsal mekânları anlatmış ve Hira Mağarası, Mescid-i Aksa gibi yerler hakkında da bilgiler vermiştir.
çÖP SÖZCÜĞÜ ÜZERİNE, 2019
Conference Presentations by serap ekşioğlu
Her dilde olduğu gibi Türkçede de şekil bilgisinin dilin yapısından ve işleyişinden gelen kendine... more Her dilde olduğu gibi Türkçede de şekil bilgisinin dilin yapısından ve işleyişinden gelen kendine özgü birtakım özellikleri vardır. Türkçenin en önemli yapı özelliği eklemeli bir dil oluşudur. Bundan dolayıdır ki sisteminde yalnız son ekler vardır. Türkçe anlatımda, asıl yük eklerin üzerinedir. Ekler, Türkçenin ses, biçim ve anlam bilimi üzerinde çok önemli bir yere sahiptir. Tek başına bir anlamı olmayan ve kullanılmayan ekler, ancak köklerle birleşmek suretiyle kullanılan ve bir anlam ve görev kazanan şekillerdir. Türkçenin bazı ekleri Eski Türkçeden beri var olan eklerdir. Dilde işlekliği ve genişlemeyi sağlayan ekler, tarihî gelişim süresi içinde çeşitli nedenlerle ses, şekil, işlev gibi yönlerden bazı değişikliğe uğrarlar.
Uploads
Papers by serap ekşioğlu
Conference Presentations by serap ekşioğlu