Papers by Muhammet Sacit KURT
DergiPark (Istanbul University), Sep 27, 2018
Şerefuddîn et-Tîbî Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarında söz sahibi olmuş önemli bir... more Şerefuddîn et-Tîbî Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarında söz sahibi olmuş önemli bir İslâm âlimidir. Genel anlamda yazdığı eserlerle İslâm âleminde adından sıkça söz ettirse de et-Tîbî ve eserleri, günümüz dünyasında yeni yeni tanınmaya başlamıştır. et-Tîbî ve eserleri hakkında önemli çalışmalar yapılmış olsa da bu çalışmaların bazı eksiklikler ve hatalar barındırdığı tespit edilmiştir. Bu makalede zikri geçen eksikliklere ve hatalara dikkat çekilecek, çeşitli argümanlarla desteklenmek suretiyle eksik olan hususlar giderilecek, hatalar ise tashih edilmiştir. Ayrıca müellifin ismi, eserleri, kendisine atfedilen yazmalar hakkında yaşanan ihtilaflara tatmin edici cevaplar verilmiştir. et-Tîbî'ye ait eserlerelde edilen veriler yardımıyla-kronolojik olarak sıralanmıştır. Böylece yazar hakkında daha detaylı araştırma yapacak akademisyenlerin-bilhassa yazara ait iki farklı kitapta çelişkili yorumlara rastlamaları halinde-yazarın son görüşünü tespit edebilmelerine imkân tanınmıştır. Ayrıca et-Tîbî'ye ait el yazmaları, müellifin ailesi, hocaları ve talebeleri gibi bazı hususlarda tespit edilen yeni bilgilere temas edilmeye çalışılmıştır.
Eskişehir Osmangazi üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, Sep 15, 2022
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by least two referees and scanned via a plagiarism software.
Dini araştırmalar, Jun 15, 2022
Yüce Kur'an, Müslümanlar tarafından da gayrimüslimler tarafından da üzerinde pek çok çalışmanın y... more Yüce Kur'an, Müslümanlar tarafından da gayrimüslimler tarafından da üzerinde pek çok çalışmanın yürütüldüğü kutsal bir kitaptır. Dinî ve kültürel kökenleri itibariyle Türkiye, Kur'an üzerine en fazla araştırma yapılan ülkelerdendir. Ancak yapılan çalışmaların ve sunulan katkıların uluslararası düzlemde daha fazla yer edinebilmesi için Türkiye'de Kur'an üzerine yazılmış makalelerin çeşitli yönleriyle ele alınması ayrı bir önem taşımaktadır. Bu maksatla, söz konusu makaleler konulara göre tasnif edilerek; üzerinde fazlaca araştırma yapılmış konular ile nispeten daha az çalışma yapılan alanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, ayrıca Kur'an üzerine yazılmış makalelerde ne kadarının disiplinler arası çalışmalara konu olduğunu saptamayı hedeflemektedir. Bu makalelerin gösterdikleri sayısal değişimler, yıllara dağılımı açısından da incelemeye alınmıştır. Kur'an üzerine Türkçe dışında bir dille • 335 TÜRKİYE'DE KUR'AN ÜZERİNE YAZILMIŞ MAKALELERİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ (1930-2015) * Muhammet Sacit KURT** * Bu çalışma, 22 Nisan 2015 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde gerçekleştirilen "The Approaches to the Qur'an in Modern Turkey" adlı çalıştayda İngilizce olarak sunulmuş, ancak yayınlanmamıştır. Akabinde 2015 yılı verileri de dahil edilmek suretiyle yazı revize edilmiş ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin 27-29 Mayıs 2016 tarihleri arasında düzenlemiş olduğu "XIII. Tefsir Akademisyenleri Koordinasyon Toplantısı"nda sunulmuş ve yine yayınlanmamıştır. Son olarak tekrar gözden geçirilmek ve çeşitli ilaveler yapılmak suretiyle makale formatına çevrilerek yayınlanmıştır.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dergisi, Dec 27, 2021
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi. / This articl... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi. / This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Türk-İslam coğrafyasının yetiştirmiş olduğu önemli şahsiyetlerden biri olmasına rağmen Maturidî i... more Türk-İslam coğrafyasının yetiştirmiş olduğu önemli şahsiyetlerden biri olmasına rağmen Maturidî ilmî çalışmalarda hak ettiği yeri edinememiştir. Son yıllarda Maturidî üzerine yapılan çalışmalar artsa da müellife ait Te’vîlâtu’l-Kur’ân adlı tefsirin haşiyeleri müstakil olarak çalışılmamıştır. Yazıda, 18. Yüzyıl Osmanlı ulemasından Lâlezârî Mehmed Tâhir Efendi’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazmış olduğu el-Yâkûtetu’l-Hamrâ’ adlı risalesi tetkik edilmiştir. Risale, Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazılan iki haşiyeden biri olmasına karşın tahkiki yapılan nüshalarda da eserin Türkçe tercümesinde de kendisinden istifade edilmemiştir. Bu yüzden makalede risale tetkik edilecektir. Yazıda ilk olarak müellif kısaca tanıtılmış, akabinde eser incelemesine geçilmiştir. Daha önce yapılan çalışmalardaki eksiklikler giderilmeye, hatalar tashih edilmeye çalışılmıştır. Bu inceleme esnasında yararlanılan yazmalar ve nitelikleri hakkında bilgi verilmiş, sonrasında “imanda istisna” meselesine dair çeşitli ...
Şerefuddin et-Tibi Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarinda soz sahibi olmus onemli bir... more Şerefuddin et-Tibi Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarinda soz sahibi olmus onemli bir Islâm âlimidir. Genel anlamda yazdigi eserlerle Islâm âleminde adindan sikca soz ettirse de et-Tibi ve eserleri, gunumuz dunyasinda yeni yeni taninmaya baslamistir. et-Tibi ve eserleri hakkinda onemli calismalar yapilmis olsa da bu calismalarin bazi eksiklikler ve hatalar barindirdigi tespit edilmistir. Bu makalede zikri gecen eksikliklere ve hatalara dikkat cekilecek, cesitli argumanlarla desteklenmek suretiyle eksik olan hususlar giderilecek, hatalar ise tashih edilmistir. Ayrica muellifin ismi, eserleri, kendisine atfedilen yazmalar hakkinda yasanan ihtilaflara tatmin edici cevaplar verilmistir. et-Tibi’ye ait eserler -elde edilen veriler yardimiyla- kronolojik olarak siralanmistir. Boylece yazar hakkinda daha detayli arastirma yapacak akademisyenlerin -bilhassa yazara ait iki farkli kitapta celiskili yorumlara rastlamalari halinde- yazarin son gorusunu tespit edebilmelerine imkân ta...
Dini Arastirmalar Dergisi/THE JOURNAL OF RELIGIOUS STUDIES, 2022
Yüce Kur’an, Müslümanlar tarafından da gayrimüslimler tarafından da
üzerinde pek çok çalışma... more Yüce Kur’an, Müslümanlar tarafından da gayrimüslimler tarafından da
üzerinde pek çok çalışmanın yürütüldüğü kutsal bir kitaptır. Dinî ve kültürel
kökenleri itibariyle Türkiye, Kur’an üzerine en fazla araştırma yapılan ülkelerdendir. Ancak yapılan çalışmaların ve sunulan katkıların uluslararası düzlemde daha fazla yer edinebilmesi için Türkiye’de Kur’an üzerine yazılmış makalelerin çeşitli yönleriyle ele alınması ayrı bir önem taşımaktadır. Bu maksatla, söz konusu makaleler konulara göre tasnif edilerek; üzerinde fazlaca araştırma yapılmış konular ile nispeten daha az çalışma yapılan alanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, ayrıca Kur’an üzerine yazılmış makalelerde ne kadarının disiplinler arası çalışmalara konu olduğunu saptamayı hedeflemektedir. Bu makalelerin gösterdikleri sayısal değişimler, yıllara dağılımı açısından da incelemeye alınmıştır. Kur’an üzerine Türkçe dışında bir dille yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır. yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır.
The Qur'an is a holy book on which many studies have been carried
out by both Muslims and non-Muslims. In terms of its religious and cultural
origins, Turkey is one of the countries where the most research on the Qur'an
has been conducted. However, the fact that the studies and contributions
will gain a more important place in the international arena, the articles
related with Qur'an in Turkey be addressed in various aspects in this article.
The articles scanned by ISAM’s (Center for Islamic Studies by Turkiye
Diyanet Foundation) database: “Articles on Theology”. Since the excessive
increase in the number of articles after 2015 that made the research vortex,
the determinations in the article are limited to the articles between 1930 and
2015. The articles have been classified firstly by the topics. Thus, it has been
questioned which topics have been researched much and which ones have been
researched relatively more minor. With this classification, it has been seen
that the articles on Qur’an have a close relationship with other researching
fields. The closest branches contacting with Qur’an are “Arabic and Rhetoric
of Arabic”, “Kalam”, “Hadith” and “Islamic Law”; the furthest ones are
“Art”, “Literature of Turkish” and “Ethics”. Secondly, the article also aims
to determine how many articles written about Qur'an in an interdisciplinary
manner. With this classification, we can also reply to some scholars’ claims:
“Tafseer introduces the source for Kalam and Islamic Law”. Because by
means of this classification, we have determined %66 of the articles about
the Qur’an have been written in an interdisciplinary manner. We should do
scientific studies in an interdisciplinary manner, because most of the articles
have interdisciplinary subjects, though the articles a shortest academic work.
In this study, articles have also been classified by years. With this classification,
we have seen that number of articles related with Qur’an, the articles were
written steady between the years 1960-1975. But a significant decrease is
appeared in the number of articles from 1975 to 1985. This situation can be
explained by Turkey’s historical process. But this decrease can arise from the
lack of data -for these years- in ISAM'S database. Since 1985, the graphs have
showed a severe increase in the number of articles. In recent years, there has
been an enormous increase in the number of articles. This situation can be
explained by the rise in the number of universities in Turkey, the increase in
the number of academics or the transition from printed journalism to online
journalism. As a matter of fact, 567 articles were published just in the year
of 2015. This corresponds to approximately 16% of the total publication. In
this article, the number of articles related with Qur'an written in a language except for Turkish has also been determined. %7 of the articles were written in
a foreign language (moreover, half of them were written by foreign authors),
%3 of them were translated from another language to Turkish, and %90 of
them were written in Turkish. In recent years, a significant increase has been
seen in the publication of articles by foreign authors. This probably originated
from academics coming to Turkey from Syria and Iraq because of wars. The
scarcity of articles written in a foreign language can be derived from some
reasons:
- Turkish scholars may not be qualified to write an article in a foreign
language because most Turkish scholars writing in a foreign language
are educated from an oversea university.
- Turkish scholars deal with only Turkish publications.
- Because of the fact that universities force scholars to write academic
work, Turkish scholars couldn’t have sufficient time to write an article
in a foreign language. But according to an article’s datum, Turkish
scholars have so many lessons in their universities and haven’t got any
time to write an article in a foreign language. The Turkish scholars
have a much more lecture times than their collegues in the West.
- Though the government sent many students for education overseas, it
didn’t force them to write some papers in a foreign language when they
returned to Turkey. So, it can cause looseness for them.
Finally, some formal, contextual and scientific procedural errors in
the articles written about Qur'an have been examined. These errors can be
mentioned like this: some subjects (7 letters, Muhammad (pbuh) and Quran,
the exegesis of verse of ablution, etc.) are repeated unnecessarily; some articles
published repeatedly; few articles are translated into Turkish two times. It is
necessary to make much effort to eliminate these problems. New researchers
should also be educated seriously about the rules of plagiarism.
ESOGUIFD, 2022
Türk-İslam coğrafyasının yetiştirmiş olduğu önemli şahsiyetlerden biri olmasına rağmen Maturidî
... more Türk-İslam coğrafyasının yetiştirmiş olduğu önemli şahsiyetlerden biri olmasına rağmen Maturidî
ilmî çalışmalarda hak ettiği yeri edinememiştir. Son yıllarda Maturidî üzerine yapılan çalışmalar artsa da müellife
ait Te’vîlâtu’l-Kur’ân adlı tefsirin haşiyeleri müstakil olarak çalışılmamıştır. Yazıda, 18. Yüzyıl Osmanlı ulemasından
Lâlezârî Mehmed Tâhir Efendi’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazmış olduğu el-Yâkûtetu’l-Hamrâ’ adlı risalesi tetkik
edilmiştir. Risale, Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazılan iki haşiyeden biri olmasına karşın tahkiki yapılan nüshalarda da
eserin Türkçe tercümesinde de kendisinden istifade edilmemiştir. Bu yüzden makalede risale tetkik edilecektir.
Yazıda ilk olarak müellif kısaca tanıtılmış, akabinde eser incelemesine geçilmiştir. Daha önce yapılan çalışmalardaki
eksiklikler giderilmeye, hatalar tashih edilmeye çalışılmıştır. Bu inceleme esnasında yararlanılan yazmalar ve
nitelikleri hakkında bilgi verilmiş, sonrasında “imanda istisna” meselesine dair çeşitli görüşler serdedilen ve
sonunda tasavvufî yorumlarda bulunulan eserin tahlili yapılmıştır. Ayrıca İbnu’l-Arabî ekolüne yakınlığıyla bilinen
müellifin tefsir, kelâm, tasavvuf ve mantık ilimlerinin bilgi birikimiyle yoğrulmuş risalesi üzerine
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Eserin tahkikli neşri de çalışmanın sonuna eklenmiştir.
Imam Maturidi is one of the most important personalities in Islamic sciences. Although Ta’wilat al-Qur'an, is
one of the essential books in tafsir literature, its effects have not been reflected in history. One of the most important
signs is that the book has only 36 manuscripts worldwide. The manuscripts' quantity has obviously meager when
compared with the other tafsirs in literature, e.g., al-Tabari, al-Samarkandi, etc. Furthermore, in tafsir literature,
only two hashiyahs ARE written on the book: 1- Sharh al-Ta’wilat belonging to al-Samarkandi and 2- al-Yaquta al-
Hamra’ belonging to Lalazari. This essay reviewed the hashiyah, al-Yaquta al-Hamra’, and the author’s life and works.
Because the elder works have many mistakes about the author’s life and works, we need to write about author's life
and his works again. Thus, we could fix the mistakes and find new manuscripts of the author’s works with this essay.
When we attend to elder works, we can see that most mistakes derive from illiteracy about manuscripts. Every
research absolutely contributes to the literature but if these researches are done in an illiteracy manner, the
contributions will be limited. So, if a researcher wants to study manuscripts, he/she must get a good education about
manuscripts. Unfortunately, the literature has a lot of bad examples for this field. The hashiya has included much
information from many branches (like tafsir, qalam, tasawwuf, logic, etc.). So, we can say that the booklet has a
complex structure. Nevertheless, this complexity also implies that the scholars had an excellent education at that
time. Because this shows that they not only understood but also generated ideas in these branches. When we think
that these activities came out only in 7 sheets, the importance of the booklet will come out automatically. The other
importance of the booklet is that the booklet annotates the expressions of Maturidi correctly. Because when we
compare the translations and critical editions of Ta’wilat with Lalazari’s booklet, we can clearly see that Lalazari’s
work is much better than the others. So, if it is a little booklet, the researchers should profit from the hashiyahs. But
unfortunately, the editorial critics and translators didn’t benefit from this hashiya and made many mistakes.
Another importance of the booklet is the writer’s citations from the Ta’wilat. Because Lalazari cited four published
versions of the Ta’wilat approximately one line differently. At first sight, it can be thought that the differences may
be ignored -because of their dimensions-. However, when we look at the citations from Ta’wilat in the booklet, we
can see that the dimensions of the whole citations occupy five lines, and this dimension can not be ignored. This
difference has another importance for us. Because the Ta’wilat was written orally and was made up from students'
notes in tafsir lessons, it couldn’t be understood clearly. So, this difference makes us think that some manuscripts of
the Ta’wilat may have different scriptures because of their oral transmission and these manuscripts are protected
until the 18th century. The booklet is based on two Islamic sciences: qalam and tasawwuf. The main subject of the
booklet is if making exceptions in faith is appropriate or not. Even if Lalazari follows Maturidi’s opinions, he chooses
a more moderate way than Maturidi. Because Maturidi thought that making exceptions in faith is impossible and he
stuck up for this opinion strictly. However, Lalazari, with the aid of citations from al-Baydawi and his mystical
origins, -because al-Baydawi has a significant impact on tafsir literature and he is a sectarian of al-Ash’ari. And the
sectarians of al-Ash’ari said that a person can make exceptions in faith because of some reasons- says that even if
basing on some reasons exception in faith could be acceptable but in fact, it is not true. The effect of İbn al-Arabi on
the hashiyah is also one of the most important properties of the booklet. This effect could be seen in the titles and
Kurt, An 18th Century Scholar: Lalazari and His Hashiyah al Yaquta al Hamra’ Written on Maturidi
1346 | Journal of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Theology
sources of the booklet and the author’s ideas. After finishing the interpretation of Maturidi’s expressions, Lalazari
looks for answers to a question: “How can a person, which arrives at fana-fi-Allah, gains sin or merit when he arrives
at fana-fi-Allah?”. Then, he answers the question in two different manners: Firstly, he tries to answer the question
with the methods of mutaqallim and fuqaha, and secondly, with the methods of sufiyyah and muhaqqiqin. Lastly, he
finishes the booklet by comparing the tastes perceived by the mind to the tastes perceived by the heart.
Huzur Derslerine İştirak Eden Safranbolulu Âlimler, 2021
Huzur dersleri Osmanlı padişahlarının İslam’a ve Kur’an’a yönelik tesis ettikleri hizmetlerden bi... more Huzur dersleri Osmanlı padişahlarının İslam’a ve Kur’an’a yönelik tesis ettikleri hizmetlerden birisidir. Bu yazıda evvela bir girizgâh mahiyetinde huzur derslerinin tanımı, dersin yıllar içerisindeki seyri, katılımcıları, genel prensipleri ve mutat tefsir derslerinden farkı hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Verilen bu bilgiler, son dönemde ortaya konan kimi eleştirilerle birlikte ele alınmış ve bu eleştirilerin haklılık durumları tartışılmıştır. Akabininde huzur derslerine hizmet eden beldelerden Safranbolu’nun bu müesseseye mukarrir ve muhatap olarak kaç âlim kazandırdığı tespit edilmiş, bu âlimlerin hal tercemeleri, başta günümüzün özgeçmişi
mesabesinde bulunan sicill-i ahvâl dosyalarındaki bilgiler olmak üzere pek çok kaynaktan istifade etmek suretiyle oluşturulmuştur. Sicil dosyalarında âlimlere ait bit icazetname varsa icazetnamedeki ilmî silsile görsel araçlar yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır. Safranbolulu âlimlerin bir yılda tesis edilen huzur dersi meclislerine katılımları yıllar bazında ele alınmış, bir beldeden kabul edilecek âlim sayısında belli bir düzen bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Safranbolulu âlimler özelinde,
âlimlerin huzur derslerindeki konumları yıl yıl kontrol edilmiş, mutat düzeni bozan uygulamalara ve âlimlere dikkat çekilmiş, bunların arkasında yatan sebepler hakkında çeşitli tahminlerde bulunulmuştur.
Öz Şerefuddîn et-Tîbî Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarında söz sahibi ol-muş önemli... more Öz Şerefuddîn et-Tîbî Arap dili ve belagati, hadis ve tefsir alanlarında söz sahibi ol-muş önemli bir İslâm âlimidir. Genel anlamda yazdığı eserlerle İslâm âleminde adından sıkça söz ettirse de et-Tîbî ve eserleri, günümüz dünyasında yeni yeni tanınmaya başlamıştır. et-Tîbî ve eserleri hakkında önemli çalışmalar yapılmış olsa da bu çalışmaların bazı eksiklikler ve hatalar barındırdığı tespit edilmiştir. Bu makalede zikri geçen eksikliklere ve hatalara dikkat çekilecek, çeşitli argü-manlarla desteklenmek suretiyle eksik olan hususlar giderilecek, hatalar ise tas-hih edilmiştir. Ayrıca müellifin ismi, eserleri, kendisine atfedilen yazmalar hak-kında yaşanan ihtilaflara tatmin edici cevaplar verilmiştir. et-Tîbî'ye ait eserler-elde edilen veriler yardımıyla-kronolojik olarak sıralanmıştır. Böylece yazar hakkında daha detaylı araştırma yapacak akademisyenlerin-bilhassa yazara ait iki farklı kitapta çelişkili yorumlara rastlamaları halinde-yazarın son görüşünü tespit edebilmelerine imkân tanınmıştır. Ayrıca et-Tîbî'ye ait el yazmaları, müelli-fin ailesi, hocaları ve talebeleri gibi bazı hususlarda tespit edilen yeni bilgilere temas edilmeye çalışılmıştır. Abstract Sharaf al-Din al-Tîbî is one of the most important noted scholar of Islam in the branches Arabic and Rhetoric, Hadith and exegesis. Despite of the fact that he was one of the well-known scholar in Islamic literature, he is being recognized better day by day in contemporary works. In spite of some significant studies published about al-Tîbî and his works, it is determined that this studies has some shortages and faults. In this research, we will take attention to these shortages * Bu makale, bazı değişiklikler yapılmak suretiyle yazarın " Bir Zemahşerî Eleştirmeni Olarak Tîbî ve 'Futuhu'l-Ğayb fi'l-Keşf 'an Kınâʻi'r-Rayb' " isimli doktora tezinden üre-tilmiştir.
Özet Günah; temelinde kötülük olan yahut Allah nehyettiği için kötü olan bir fiili bilinçli olara... more Özet Günah; temelinde kötülük olan yahut Allah nehyettiği için kötü olan bir fiili bilinçli olarak, Al-lah'ın emrine/nehyine muhalefet ederek işlemek ve bu vesile ile haddi aşarak doğru yoldan sapmaktır. " Peygamberlerin Allah'ın korumasında olması (ʻI met) onları tüm günahlardan korur mu? " sorusuna âlimler tarih içerisinde farklı yanıtlar vermişlerdir. İlk dönem rivâyetlerinde onların bazı küçük günahlar işleyebileceği zikredilirken sonraki dönemlerde bu anlayış değişmiş ve yerini peygamberlerin hiç günah işlemeyeceği anlayışına bırakmıştır. Âdem (s) 'ın yasak ağaç-tan yemesi de görüş değişikliği yaşanan konulardandır. İlk dönem âlimlerinin büyük çoğunluğu " N-S-Y " fiiline terk etmek anlamını verirken, sonraki dönem âlimleri kelâmî bazı kaygılarla fiilin unutmak anlamını tercih etmiştir. Âyete unutmak anlamı vermekse, Kur'ân'a ters bir yoruma sapmak olacaktır. Abstract A New Approach to Adam's Narrative in the Qur'an Under The Ligt of Prophets' Sinlessness and Ethymology of the Words ى َ ص َ ,ع ى َ و َ غ and َ ي ِ س َ ن The sin is an activity that derives from evil or doing reverse of God's commands (it can be order or prohibition) and thus going astray with transgress the limit. As known sometimes God protect the prophet's some sins. But I wonder if God protected them every time? This question answered varied. In the first period of the interpretation corpus, nearly all of the interpretations say " They can sinned some minor sins. " But after that, the opinion of " They couldn't sin " has risen. The opinion that " Adam (pbuh) has eaten the forbidden tree " is also a plot that is opinions changed. Whereas in the first period of the interpretation corpus, the most of the interpreters have given " abdicate/give up " meaning for the meaning of " N-S-Y " verb; following period of the interpretation corpus choose the meaning of " forget ". But giving the verse " forget " meaning is a translation that didn't the Qur'an say.
Öz Arap diline ait sözlükler ve vucūh kitapları incelendiğinde, " nisyān " kavramının, " kasden v... more Öz Arap diline ait sözlükler ve vucūh kitapları incelendiğinde, " nisyān " kavramının, " kasden veya kasıtsız olarak unutmak " ve " terk etmek " şeklinde iki ayrı anlamının bulunduğu görülür. Kelimenin Arapça'da yer alan her iki anlamı da Türkçe'de bulunmasına rağmen, Türkçe'de kasden bir şeyi unutmak (yok saymak, umursamamak) anlamı siliktir. Bu da tercüme esnasında metnin mesajının tam olarak yansıtılamamasına yol açmaktadır. Pek çok meâl yazarı, kelimenin baskın anlamını bildikleri için, kelimenin geçtiği her ayete " unutmak " anlamı vermişlerdir. Böyle bir yol izlenmesinin muhtemel nedenlerinden birisi tefsirlerden bağımsız bir meâl çalışması yapılmış olmasıdır. Anahtar Kelimeler: Nisyān, meâl, vucūh, unutmak, göz ardı etmek. Abstract The Term Nisyān in the Qur'an When Arabic dictionaries and books written about wujūh and naẓā ir (polysemy and semantic collocation or resemblance) are examined, seen that the concept of " nisyān " has two different meanings: " consciously or unconsciously forget " and " leave, break ". Though the word's both meanings also exist in Turkish, in Turkish language, the word's meaning of " consciously forget " (oblivious, ignore, disregard) is vaguely. And this blurring meaning causes the message of the text couldn't be reflected. Because of the fact that most of the translator know the word's dominant meaning, in the all verses, they paraphrased the words (nisyān) with forget exactly. The most probable reason that preferred a way like this, is doing translation of the Holy Qur'an without exegesis literature.
Thesis Chapters by Muhammet Sacit KURT
Günah; temelinde kötülük olan yahut Allah nehyettiği için kötü olan bir fiili bilinçli olarak, Al... more Günah; temelinde kötülük olan yahut Allah nehyettiği için kötü olan bir fiili bilinçli olarak, Allah’ın emrine/nehyine muhalefet ederek işlemek ve bu vesile ile haddi aşarak doğru yoldan sapmaktır. “Peygamberlerin Allah’ın korumasında olması onları tüm günahlardan korur mu?” sorusuna âlimler tarih içerisinde farklı yanıtlar vermişlerdir. İlk dönem rivâyetlerinde onların bazı küçük günahlar işleyebileceği zikredilirken sonraki dönemlerde bu anlayış değişmiş ve yerini peygamberlerin hiç günah işlemeyeceği anlayışına bırakmıştır. Bu açıdan çalışma, olayları özellikle ilk dönem tefsirleri ışığında inceleyerek ardından algı değişmesinin belirgin olarak gözüktüğü eserlerden faydalanarak bir perspektif çizmeye çalışmaktadır.
Araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda Kur’ân’da günah anlamını içeren kelimeler incelenerek günahın anlam alanı ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci kısımda ise peygamberlerin günah karşısındaki konumları konu edinilmiş, tefsirler yardımıyla bir kanıya varılmaya çalışılmıştır.
TEZ DANIŞMANI: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
ANAHTAR KELİMELER:
2- KUR’ÂN
3- PEYGAMBER
4- GÜNAH
ABSTRACT
The sin is an activity that derive from evil or doing reverse of God’s commands (it can be order or prohibition) and thus going astray with transgress the limit. As known sometimes God protect the prophet’s some sins. But I wonder if God protected them every time? This question answered varied. In the first period of the interpretation corpus, nearly all of the interpretation say “They can sinned some minor sins.” But after that, the opininon of “They couldn’t sin” have risen. Because of this reason, the research deal with particularly the first period of the interpretation corpus and interpretation books in which the alteration of mind.
This thesis is made up of two chapters. In first chapter, concept of “Sin” is produced by semantics method and for this the first period of Arabic dictionaries is used. In the second chapter, the prophets and sin is produced by utilizing the interpretation corpus.
COUNSELLOR: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
KEY WORDS:
1- THE QUR’ÂN
2- PROPHET
3- SIN
Books by Muhammet Sacit KURT
BİR MÜFESSİR OLARAK SAÇAKLIZĀDE MUḤAMMED EFENDİ, 2023
Yazma Eser Temelli Biyografi Yazımı:
Saçaklızāde Muḥammed Efendi’nin Hayatı ve Eserleri
Osmanlıda İlm-i Tefsir, İsar Yay., İstanbul 2019., 2019
Osmanlı'da İlm-i Tefsir Kitap bölümü
Balıkesirli Bir İslam Âlimi İmam Birgivî, 2019
Imam Birgivī is one of the most important person, who educated in Balikesir. He wrote many books ... more Imam Birgivī is one of the most important person, who educated in Balikesir. He wrote many books -some of them have already been as a manuscript- in various branches especially Arabic, Islamic Law, Hadith, Exegesis of Qur’an, Qur’anic Recitation, Creed, Ethics and Islamic Mysticism. The risālah, which Birgivī wrote about Rasm al-Musḥaf, has already been as a manuscript and it is a book, which hasn’t been examined until now. 4 Manuscripts of this risālah exist in Suleymaniye Manuscript Library. Two of them are in the Collection of Haci Mahmud Efendi, one of them is in the Collection of Laleli and the other one is in the Collection of Saliha Hatun. Nevertheless, some studies, which published recently, didn’t mention about this risālah. In this paper, we tried to examine this risālah, which Imam Birgivī, taught his books in Madrasahs perrenially, wrote it about Rasm al-Mushaf and reveal the important knowledge it contains. Firstly, we tried to determine the phsical properties of the manuscripts and assess them. Then, we tried to examine the book contextually.
Kur'an'da Peygamberler ve Günah, 2018
Conference Presentations by Muhammet Sacit KURT
Bu tebliğde, 850 (1446) yılı civarında doğan, Tokatlı büyük bir âlim, Molla Lutfî'nin Bakara Sure... more Bu tebliğde, 850 (1446) yılı civarında doğan, Tokatlı büyük bir âlim, Molla Lutfî'nin Bakara Suresi 196-200 ayetlerinin tefsirine dair yazdığı risâle özelinde; Molla Lutfî'nin müfessirlik yönü ele alınacak, yazdığı risâlenin üslubu hususunda bilgi verilecek ve risâlenin kaynakları saptanacaktır. Molla Lutfî ve risâlesini tanıtmaya çalışacağımız bu tebliğde, Bakara suresinin 196-200 ayetleri arasına yazdığı risâle ele alınacak, elimize yalnızca iki nüshası ulaşabilen bu risâlenin kıymeti tespit edilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Molla Lutfî, Tefsir, Risâle, el-Keşşāf, el-Keşşāf Hâşiyeleri.
Uploads
Papers by Muhammet Sacit KURT
üzerinde pek çok çalışmanın yürütüldüğü kutsal bir kitaptır. Dinî ve kültürel
kökenleri itibariyle Türkiye, Kur’an üzerine en fazla araştırma yapılan ülkelerdendir. Ancak yapılan çalışmaların ve sunulan katkıların uluslararası düzlemde daha fazla yer edinebilmesi için Türkiye’de Kur’an üzerine yazılmış makalelerin çeşitli yönleriyle ele alınması ayrı bir önem taşımaktadır. Bu maksatla, söz konusu makaleler konulara göre tasnif edilerek; üzerinde fazlaca araştırma yapılmış konular ile nispeten daha az çalışma yapılan alanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, ayrıca Kur’an üzerine yazılmış makalelerde ne kadarının disiplinler arası çalışmalara konu olduğunu saptamayı hedeflemektedir. Bu makalelerin gösterdikleri sayısal değişimler, yıllara dağılımı açısından da incelemeye alınmıştır. Kur’an üzerine Türkçe dışında bir dille yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır. yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır.
The Qur'an is a holy book on which many studies have been carried
out by both Muslims and non-Muslims. In terms of its religious and cultural
origins, Turkey is one of the countries where the most research on the Qur'an
has been conducted. However, the fact that the studies and contributions
will gain a more important place in the international arena, the articles
related with Qur'an in Turkey be addressed in various aspects in this article.
The articles scanned by ISAM’s (Center for Islamic Studies by Turkiye
Diyanet Foundation) database: “Articles on Theology”. Since the excessive
increase in the number of articles after 2015 that made the research vortex,
the determinations in the article are limited to the articles between 1930 and
2015. The articles have been classified firstly by the topics. Thus, it has been
questioned which topics have been researched much and which ones have been
researched relatively more minor. With this classification, it has been seen
that the articles on Qur’an have a close relationship with other researching
fields. The closest branches contacting with Qur’an are “Arabic and Rhetoric
of Arabic”, “Kalam”, “Hadith” and “Islamic Law”; the furthest ones are
“Art”, “Literature of Turkish” and “Ethics”. Secondly, the article also aims
to determine how many articles written about Qur'an in an interdisciplinary
manner. With this classification, we can also reply to some scholars’ claims:
“Tafseer introduces the source for Kalam and Islamic Law”. Because by
means of this classification, we have determined %66 of the articles about
the Qur’an have been written in an interdisciplinary manner. We should do
scientific studies in an interdisciplinary manner, because most of the articles
have interdisciplinary subjects, though the articles a shortest academic work.
In this study, articles have also been classified by years. With this classification,
we have seen that number of articles related with Qur’an, the articles were
written steady between the years 1960-1975. But a significant decrease is
appeared in the number of articles from 1975 to 1985. This situation can be
explained by Turkey’s historical process. But this decrease can arise from the
lack of data -for these years- in ISAM'S database. Since 1985, the graphs have
showed a severe increase in the number of articles. In recent years, there has
been an enormous increase in the number of articles. This situation can be
explained by the rise in the number of universities in Turkey, the increase in
the number of academics or the transition from printed journalism to online
journalism. As a matter of fact, 567 articles were published just in the year
of 2015. This corresponds to approximately 16% of the total publication. In
this article, the number of articles related with Qur'an written in a language except for Turkish has also been determined. %7 of the articles were written in
a foreign language (moreover, half of them were written by foreign authors),
%3 of them were translated from another language to Turkish, and %90 of
them were written in Turkish. In recent years, a significant increase has been
seen in the publication of articles by foreign authors. This probably originated
from academics coming to Turkey from Syria and Iraq because of wars. The
scarcity of articles written in a foreign language can be derived from some
reasons:
- Turkish scholars may not be qualified to write an article in a foreign
language because most Turkish scholars writing in a foreign language
are educated from an oversea university.
- Turkish scholars deal with only Turkish publications.
- Because of the fact that universities force scholars to write academic
work, Turkish scholars couldn’t have sufficient time to write an article
in a foreign language. But according to an article’s datum, Turkish
scholars have so many lessons in their universities and haven’t got any
time to write an article in a foreign language. The Turkish scholars
have a much more lecture times than their collegues in the West.
- Though the government sent many students for education overseas, it
didn’t force them to write some papers in a foreign language when they
returned to Turkey. So, it can cause looseness for them.
Finally, some formal, contextual and scientific procedural errors in
the articles written about Qur'an have been examined. These errors can be
mentioned like this: some subjects (7 letters, Muhammad (pbuh) and Quran,
the exegesis of verse of ablution, etc.) are repeated unnecessarily; some articles
published repeatedly; few articles are translated into Turkish two times. It is
necessary to make much effort to eliminate these problems. New researchers
should also be educated seriously about the rules of plagiarism.
ilmî çalışmalarda hak ettiği yeri edinememiştir. Son yıllarda Maturidî üzerine yapılan çalışmalar artsa da müellife
ait Te’vîlâtu’l-Kur’ân adlı tefsirin haşiyeleri müstakil olarak çalışılmamıştır. Yazıda, 18. Yüzyıl Osmanlı ulemasından
Lâlezârî Mehmed Tâhir Efendi’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazmış olduğu el-Yâkûtetu’l-Hamrâ’ adlı risalesi tetkik
edilmiştir. Risale, Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazılan iki haşiyeden biri olmasına karşın tahkiki yapılan nüshalarda da
eserin Türkçe tercümesinde de kendisinden istifade edilmemiştir. Bu yüzden makalede risale tetkik edilecektir.
Yazıda ilk olarak müellif kısaca tanıtılmış, akabinde eser incelemesine geçilmiştir. Daha önce yapılan çalışmalardaki
eksiklikler giderilmeye, hatalar tashih edilmeye çalışılmıştır. Bu inceleme esnasında yararlanılan yazmalar ve
nitelikleri hakkında bilgi verilmiş, sonrasında “imanda istisna” meselesine dair çeşitli görüşler serdedilen ve
sonunda tasavvufî yorumlarda bulunulan eserin tahlili yapılmıştır. Ayrıca İbnu’l-Arabî ekolüne yakınlığıyla bilinen
müellifin tefsir, kelâm, tasavvuf ve mantık ilimlerinin bilgi birikimiyle yoğrulmuş risalesi üzerine
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Eserin tahkikli neşri de çalışmanın sonuna eklenmiştir.
Imam Maturidi is one of the most important personalities in Islamic sciences. Although Ta’wilat al-Qur'an, is
one of the essential books in tafsir literature, its effects have not been reflected in history. One of the most important
signs is that the book has only 36 manuscripts worldwide. The manuscripts' quantity has obviously meager when
compared with the other tafsirs in literature, e.g., al-Tabari, al-Samarkandi, etc. Furthermore, in tafsir literature,
only two hashiyahs ARE written on the book: 1- Sharh al-Ta’wilat belonging to al-Samarkandi and 2- al-Yaquta al-
Hamra’ belonging to Lalazari. This essay reviewed the hashiyah, al-Yaquta al-Hamra’, and the author’s life and works.
Because the elder works have many mistakes about the author’s life and works, we need to write about author's life
and his works again. Thus, we could fix the mistakes and find new manuscripts of the author’s works with this essay.
When we attend to elder works, we can see that most mistakes derive from illiteracy about manuscripts. Every
research absolutely contributes to the literature but if these researches are done in an illiteracy manner, the
contributions will be limited. So, if a researcher wants to study manuscripts, he/she must get a good education about
manuscripts. Unfortunately, the literature has a lot of bad examples for this field. The hashiya has included much
information from many branches (like tafsir, qalam, tasawwuf, logic, etc.). So, we can say that the booklet has a
complex structure. Nevertheless, this complexity also implies that the scholars had an excellent education at that
time. Because this shows that they not only understood but also generated ideas in these branches. When we think
that these activities came out only in 7 sheets, the importance of the booklet will come out automatically. The other
importance of the booklet is that the booklet annotates the expressions of Maturidi correctly. Because when we
compare the translations and critical editions of Ta’wilat with Lalazari’s booklet, we can clearly see that Lalazari’s
work is much better than the others. So, if it is a little booklet, the researchers should profit from the hashiyahs. But
unfortunately, the editorial critics and translators didn’t benefit from this hashiya and made many mistakes.
Another importance of the booklet is the writer’s citations from the Ta’wilat. Because Lalazari cited four published
versions of the Ta’wilat approximately one line differently. At first sight, it can be thought that the differences may
be ignored -because of their dimensions-. However, when we look at the citations from Ta’wilat in the booklet, we
can see that the dimensions of the whole citations occupy five lines, and this dimension can not be ignored. This
difference has another importance for us. Because the Ta’wilat was written orally and was made up from students'
notes in tafsir lessons, it couldn’t be understood clearly. So, this difference makes us think that some manuscripts of
the Ta’wilat may have different scriptures because of their oral transmission and these manuscripts are protected
until the 18th century. The booklet is based on two Islamic sciences: qalam and tasawwuf. The main subject of the
booklet is if making exceptions in faith is appropriate or not. Even if Lalazari follows Maturidi’s opinions, he chooses
a more moderate way than Maturidi. Because Maturidi thought that making exceptions in faith is impossible and he
stuck up for this opinion strictly. However, Lalazari, with the aid of citations from al-Baydawi and his mystical
origins, -because al-Baydawi has a significant impact on tafsir literature and he is a sectarian of al-Ash’ari. And the
sectarians of al-Ash’ari said that a person can make exceptions in faith because of some reasons- says that even if
basing on some reasons exception in faith could be acceptable but in fact, it is not true. The effect of İbn al-Arabi on
the hashiyah is also one of the most important properties of the booklet. This effect could be seen in the titles and
Kurt, An 18th Century Scholar: Lalazari and His Hashiyah al Yaquta al Hamra’ Written on Maturidi
1346 | Journal of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Theology
sources of the booklet and the author’s ideas. After finishing the interpretation of Maturidi’s expressions, Lalazari
looks for answers to a question: “How can a person, which arrives at fana-fi-Allah, gains sin or merit when he arrives
at fana-fi-Allah?”. Then, he answers the question in two different manners: Firstly, he tries to answer the question
with the methods of mutaqallim and fuqaha, and secondly, with the methods of sufiyyah and muhaqqiqin. Lastly, he
finishes the booklet by comparing the tastes perceived by the mind to the tastes perceived by the heart.
mesabesinde bulunan sicill-i ahvâl dosyalarındaki bilgiler olmak üzere pek çok kaynaktan istifade etmek suretiyle oluşturulmuştur. Sicil dosyalarında âlimlere ait bit icazetname varsa icazetnamedeki ilmî silsile görsel araçlar yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır. Safranbolulu âlimlerin bir yılda tesis edilen huzur dersi meclislerine katılımları yıllar bazında ele alınmış, bir beldeden kabul edilecek âlim sayısında belli bir düzen bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Safranbolulu âlimler özelinde,
âlimlerin huzur derslerindeki konumları yıl yıl kontrol edilmiş, mutat düzeni bozan uygulamalara ve âlimlere dikkat çekilmiş, bunların arkasında yatan sebepler hakkında çeşitli tahminlerde bulunulmuştur.
Thesis Chapters by Muhammet Sacit KURT
Araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda Kur’ân’da günah anlamını içeren kelimeler incelenerek günahın anlam alanı ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci kısımda ise peygamberlerin günah karşısındaki konumları konu edinilmiş, tefsirler yardımıyla bir kanıya varılmaya çalışılmıştır.
TEZ DANIŞMANI: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
ANAHTAR KELİMELER:
2- KUR’ÂN
3- PEYGAMBER
4- GÜNAH
ABSTRACT
The sin is an activity that derive from evil or doing reverse of God’s commands (it can be order or prohibition) and thus going astray with transgress the limit. As known sometimes God protect the prophet’s some sins. But I wonder if God protected them every time? This question answered varied. In the first period of the interpretation corpus, nearly all of the interpretation say “They can sinned some minor sins.” But after that, the opininon of “They couldn’t sin” have risen. Because of this reason, the research deal with particularly the first period of the interpretation corpus and interpretation books in which the alteration of mind.
This thesis is made up of two chapters. In first chapter, concept of “Sin” is produced by semantics method and for this the first period of Arabic dictionaries is used. In the second chapter, the prophets and sin is produced by utilizing the interpretation corpus.
COUNSELLOR: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
KEY WORDS:
1- THE QUR’ÂN
2- PROPHET
3- SIN
Books by Muhammet Sacit KURT
Conference Presentations by Muhammet Sacit KURT
üzerinde pek çok çalışmanın yürütüldüğü kutsal bir kitaptır. Dinî ve kültürel
kökenleri itibariyle Türkiye, Kur’an üzerine en fazla araştırma yapılan ülkelerdendir. Ancak yapılan çalışmaların ve sunulan katkıların uluslararası düzlemde daha fazla yer edinebilmesi için Türkiye’de Kur’an üzerine yazılmış makalelerin çeşitli yönleriyle ele alınması ayrı bir önem taşımaktadır. Bu maksatla, söz konusu makaleler konulara göre tasnif edilerek; üzerinde fazlaca araştırma yapılmış konular ile nispeten daha az çalışma yapılan alanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, ayrıca Kur’an üzerine yazılmış makalelerde ne kadarının disiplinler arası çalışmalara konu olduğunu saptamayı hedeflemektedir. Bu makalelerin gösterdikleri sayısal değişimler, yıllara dağılımı açısından da incelemeye alınmıştır. Kur’an üzerine Türkçe dışında bir dille yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır. yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır.
The Qur'an is a holy book on which many studies have been carried
out by both Muslims and non-Muslims. In terms of its religious and cultural
origins, Turkey is one of the countries where the most research on the Qur'an
has been conducted. However, the fact that the studies and contributions
will gain a more important place in the international arena, the articles
related with Qur'an in Turkey be addressed in various aspects in this article.
The articles scanned by ISAM’s (Center for Islamic Studies by Turkiye
Diyanet Foundation) database: “Articles on Theology”. Since the excessive
increase in the number of articles after 2015 that made the research vortex,
the determinations in the article are limited to the articles between 1930 and
2015. The articles have been classified firstly by the topics. Thus, it has been
questioned which topics have been researched much and which ones have been
researched relatively more minor. With this classification, it has been seen
that the articles on Qur’an have a close relationship with other researching
fields. The closest branches contacting with Qur’an are “Arabic and Rhetoric
of Arabic”, “Kalam”, “Hadith” and “Islamic Law”; the furthest ones are
“Art”, “Literature of Turkish” and “Ethics”. Secondly, the article also aims
to determine how many articles written about Qur'an in an interdisciplinary
manner. With this classification, we can also reply to some scholars’ claims:
“Tafseer introduces the source for Kalam and Islamic Law”. Because by
means of this classification, we have determined %66 of the articles about
the Qur’an have been written in an interdisciplinary manner. We should do
scientific studies in an interdisciplinary manner, because most of the articles
have interdisciplinary subjects, though the articles a shortest academic work.
In this study, articles have also been classified by years. With this classification,
we have seen that number of articles related with Qur’an, the articles were
written steady between the years 1960-1975. But a significant decrease is
appeared in the number of articles from 1975 to 1985. This situation can be
explained by Turkey’s historical process. But this decrease can arise from the
lack of data -for these years- in ISAM'S database. Since 1985, the graphs have
showed a severe increase in the number of articles. In recent years, there has
been an enormous increase in the number of articles. This situation can be
explained by the rise in the number of universities in Turkey, the increase in
the number of academics or the transition from printed journalism to online
journalism. As a matter of fact, 567 articles were published just in the year
of 2015. This corresponds to approximately 16% of the total publication. In
this article, the number of articles related with Qur'an written in a language except for Turkish has also been determined. %7 of the articles were written in
a foreign language (moreover, half of them were written by foreign authors),
%3 of them were translated from another language to Turkish, and %90 of
them were written in Turkish. In recent years, a significant increase has been
seen in the publication of articles by foreign authors. This probably originated
from academics coming to Turkey from Syria and Iraq because of wars. The
scarcity of articles written in a foreign language can be derived from some
reasons:
- Turkish scholars may not be qualified to write an article in a foreign
language because most Turkish scholars writing in a foreign language
are educated from an oversea university.
- Turkish scholars deal with only Turkish publications.
- Because of the fact that universities force scholars to write academic
work, Turkish scholars couldn’t have sufficient time to write an article
in a foreign language. But according to an article’s datum, Turkish
scholars have so many lessons in their universities and haven’t got any
time to write an article in a foreign language. The Turkish scholars
have a much more lecture times than their collegues in the West.
- Though the government sent many students for education overseas, it
didn’t force them to write some papers in a foreign language when they
returned to Turkey. So, it can cause looseness for them.
Finally, some formal, contextual and scientific procedural errors in
the articles written about Qur'an have been examined. These errors can be
mentioned like this: some subjects (7 letters, Muhammad (pbuh) and Quran,
the exegesis of verse of ablution, etc.) are repeated unnecessarily; some articles
published repeatedly; few articles are translated into Turkish two times. It is
necessary to make much effort to eliminate these problems. New researchers
should also be educated seriously about the rules of plagiarism.
ilmî çalışmalarda hak ettiği yeri edinememiştir. Son yıllarda Maturidî üzerine yapılan çalışmalar artsa da müellife
ait Te’vîlâtu’l-Kur’ân adlı tefsirin haşiyeleri müstakil olarak çalışılmamıştır. Yazıda, 18. Yüzyıl Osmanlı ulemasından
Lâlezârî Mehmed Tâhir Efendi’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazmış olduğu el-Yâkûtetu’l-Hamrâ’ adlı risalesi tetkik
edilmiştir. Risale, Te’vîlâtu’l-Kur’ân üzerine yazılan iki haşiyeden biri olmasına karşın tahkiki yapılan nüshalarda da
eserin Türkçe tercümesinde de kendisinden istifade edilmemiştir. Bu yüzden makalede risale tetkik edilecektir.
Yazıda ilk olarak müellif kısaca tanıtılmış, akabinde eser incelemesine geçilmiştir. Daha önce yapılan çalışmalardaki
eksiklikler giderilmeye, hatalar tashih edilmeye çalışılmıştır. Bu inceleme esnasında yararlanılan yazmalar ve
nitelikleri hakkında bilgi verilmiş, sonrasında “imanda istisna” meselesine dair çeşitli görüşler serdedilen ve
sonunda tasavvufî yorumlarda bulunulan eserin tahlili yapılmıştır. Ayrıca İbnu’l-Arabî ekolüne yakınlığıyla bilinen
müellifin tefsir, kelâm, tasavvuf ve mantık ilimlerinin bilgi birikimiyle yoğrulmuş risalesi üzerine
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Eserin tahkikli neşri de çalışmanın sonuna eklenmiştir.
Imam Maturidi is one of the most important personalities in Islamic sciences. Although Ta’wilat al-Qur'an, is
one of the essential books in tafsir literature, its effects have not been reflected in history. One of the most important
signs is that the book has only 36 manuscripts worldwide. The manuscripts' quantity has obviously meager when
compared with the other tafsirs in literature, e.g., al-Tabari, al-Samarkandi, etc. Furthermore, in tafsir literature,
only two hashiyahs ARE written on the book: 1- Sharh al-Ta’wilat belonging to al-Samarkandi and 2- al-Yaquta al-
Hamra’ belonging to Lalazari. This essay reviewed the hashiyah, al-Yaquta al-Hamra’, and the author’s life and works.
Because the elder works have many mistakes about the author’s life and works, we need to write about author's life
and his works again. Thus, we could fix the mistakes and find new manuscripts of the author’s works with this essay.
When we attend to elder works, we can see that most mistakes derive from illiteracy about manuscripts. Every
research absolutely contributes to the literature but if these researches are done in an illiteracy manner, the
contributions will be limited. So, if a researcher wants to study manuscripts, he/she must get a good education about
manuscripts. Unfortunately, the literature has a lot of bad examples for this field. The hashiya has included much
information from many branches (like tafsir, qalam, tasawwuf, logic, etc.). So, we can say that the booklet has a
complex structure. Nevertheless, this complexity also implies that the scholars had an excellent education at that
time. Because this shows that they not only understood but also generated ideas in these branches. When we think
that these activities came out only in 7 sheets, the importance of the booklet will come out automatically. The other
importance of the booklet is that the booklet annotates the expressions of Maturidi correctly. Because when we
compare the translations and critical editions of Ta’wilat with Lalazari’s booklet, we can clearly see that Lalazari’s
work is much better than the others. So, if it is a little booklet, the researchers should profit from the hashiyahs. But
unfortunately, the editorial critics and translators didn’t benefit from this hashiya and made many mistakes.
Another importance of the booklet is the writer’s citations from the Ta’wilat. Because Lalazari cited four published
versions of the Ta’wilat approximately one line differently. At first sight, it can be thought that the differences may
be ignored -because of their dimensions-. However, when we look at the citations from Ta’wilat in the booklet, we
can see that the dimensions of the whole citations occupy five lines, and this dimension can not be ignored. This
difference has another importance for us. Because the Ta’wilat was written orally and was made up from students'
notes in tafsir lessons, it couldn’t be understood clearly. So, this difference makes us think that some manuscripts of
the Ta’wilat may have different scriptures because of their oral transmission and these manuscripts are protected
until the 18th century. The booklet is based on two Islamic sciences: qalam and tasawwuf. The main subject of the
booklet is if making exceptions in faith is appropriate or not. Even if Lalazari follows Maturidi’s opinions, he chooses
a more moderate way than Maturidi. Because Maturidi thought that making exceptions in faith is impossible and he
stuck up for this opinion strictly. However, Lalazari, with the aid of citations from al-Baydawi and his mystical
origins, -because al-Baydawi has a significant impact on tafsir literature and he is a sectarian of al-Ash’ari. And the
sectarians of al-Ash’ari said that a person can make exceptions in faith because of some reasons- says that even if
basing on some reasons exception in faith could be acceptable but in fact, it is not true. The effect of İbn al-Arabi on
the hashiyah is also one of the most important properties of the booklet. This effect could be seen in the titles and
Kurt, An 18th Century Scholar: Lalazari and His Hashiyah al Yaquta al Hamra’ Written on Maturidi
1346 | Journal of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Theology
sources of the booklet and the author’s ideas. After finishing the interpretation of Maturidi’s expressions, Lalazari
looks for answers to a question: “How can a person, which arrives at fana-fi-Allah, gains sin or merit when he arrives
at fana-fi-Allah?”. Then, he answers the question in two different manners: Firstly, he tries to answer the question
with the methods of mutaqallim and fuqaha, and secondly, with the methods of sufiyyah and muhaqqiqin. Lastly, he
finishes the booklet by comparing the tastes perceived by the mind to the tastes perceived by the heart.
mesabesinde bulunan sicill-i ahvâl dosyalarındaki bilgiler olmak üzere pek çok kaynaktan istifade etmek suretiyle oluşturulmuştur. Sicil dosyalarında âlimlere ait bit icazetname varsa icazetnamedeki ilmî silsile görsel araçlar yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır. Safranbolulu âlimlerin bir yılda tesis edilen huzur dersi meclislerine katılımları yıllar bazında ele alınmış, bir beldeden kabul edilecek âlim sayısında belli bir düzen bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Safranbolulu âlimler özelinde,
âlimlerin huzur derslerindeki konumları yıl yıl kontrol edilmiş, mutat düzeni bozan uygulamalara ve âlimlere dikkat çekilmiş, bunların arkasında yatan sebepler hakkında çeşitli tahminlerde bulunulmuştur.
Araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda Kur’ân’da günah anlamını içeren kelimeler incelenerek günahın anlam alanı ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci kısımda ise peygamberlerin günah karşısındaki konumları konu edinilmiş, tefsirler yardımıyla bir kanıya varılmaya çalışılmıştır.
TEZ DANIŞMANI: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
ANAHTAR KELİMELER:
2- KUR’ÂN
3- PEYGAMBER
4- GÜNAH
ABSTRACT
The sin is an activity that derive from evil or doing reverse of God’s commands (it can be order or prohibition) and thus going astray with transgress the limit. As known sometimes God protect the prophet’s some sins. But I wonder if God protected them every time? This question answered varied. In the first period of the interpretation corpus, nearly all of the interpretation say “They can sinned some minor sins.” But after that, the opininon of “They couldn’t sin” have risen. Because of this reason, the research deal with particularly the first period of the interpretation corpus and interpretation books in which the alteration of mind.
This thesis is made up of two chapters. In first chapter, concept of “Sin” is produced by semantics method and for this the first period of Arabic dictionaries is used. In the second chapter, the prophets and sin is produced by utilizing the interpretation corpus.
COUNSELLOR: Prof. Dr. Hâlis ALBAYRAK
KEY WORDS:
1- THE QUR’ÂN
2- PROPHET
3- SIN