Siyasetnâme yazım kültürünü, İslam Tarihi’nin ilk dönemlerine götürmek
mümkündür. İlk olarak Ku... more Siyasetnâme yazım kültürünü, İslam Tarihi’nin ilk dönemlerine götürmek
mümkündür. İlk olarak Kur’ân-ı Kerim ve Hadisler bu kültürün bir parçası ol-
makla birlikte, Abbasiler ve sonraki İslam Devletlerinin tamamında siyasetnâme
eserleri yazılmıştır. Devlet yönetimini temel alan bu eserler, Osmanlı İmparator-
luğu’nun bünyesinde de var olmuştur. Aynı zamanda tarihimizde yazılmış birçok
siyasetnâme örneği, dönemin siyaset anlayışını da bize yansıtmaktadır. Osmanlı
İmparatorluğu döneminde Balkanlar’da doğmuş birçok âlim, siyasetnâme türü
eserler yazmıştır. Biz çalışmamızda geleneğimizde yer almış ilk olarak nasihat-
nâme; daha sonra da siyasetnâme ve zamanla ıslahatnâme olarak gelişen siya-
setnâme yazım geleneğinden söz edip, Bosna-Hersek’li âlimlerin yazdığı siyaset-
nâme türü eserleri ele alıp, bu kültürün seyrini ortaya çıkartmaya çalışacağız.
Türkiye Yazma Eserler Arşivi’nin taranması sonucu bulduğumuz üç siyasetnâme
yazarının eserlerini incelemek suretiyle bu yazım sürecinin serencamını ortaya
çıkartacağız. Bosnalı siyasetnâme türü eser veren âlimlerden Bosna’da doğup
müderrislik ve kadılık yapan Nergisîzade Mehmed Bosnevî’nin “el-Vasfü’l-kâ-
mil fî ahvâli’l-vezîri’l-âdil” adlı eserini, Bosnalı Hasan Kâfî’nin “Usûlü’l-hikem
fî nizâmi’l-ʿâlem” adlı eserini ve Bosnalı Hilmi Baba’nın “Risâle fi’s-siyâse” adlı
eserini siyasetnâme türü eserler arasında görmemiz mümkündür. Bu eserler,
devrin siyasi anlayışını ve devlet düzeni ve yönetiminin nasıl olması gerektiğine
dair bize bilgiler vermektedir. Aynı zamanda devrin tarihi ile ilgili bilgiler içer-
mektedir. Ve asırlarca devam eden siyasetnâme yazım geleneğinin Balkanlarda
varlığını da bize göstermektedir.
Coğrafya, önemli medeniyet havzalarında ilim olarak değer görmüş ve ilk olarak eski Yunanlılar ta... more Coğrafya, önemli medeniyet havzalarında ilim olarak değer görmüş ve ilk olarak eski Yunanlılar tarafından sistematize edilmiştir. 6./11. yüzyıl Müslüman ilim adamları, sosyal ve beşerî bilimler alanında eserler kaleme aldılar. Bu alanlardan biri de coğrafya ilmidir. 4./10. ve 5./11. yüzyılda âlimler seyahatler sonucunda önemli eserler ürettiler. Bu seyahatler de çoğu zaman devrin ilim merkezi Bağdat'tan geçmekteydi. Belki de seyahat neticesinde eser üreten en önemli Türk-Müslüman ilim adamlarından biri Kâşgarlı Mahmud'dur. 6./11. yüzyılın önemli simalarından olan Kaşgârlı Mahmud'un Dîvânü Lügâti't-Türk adlı eseri, tarih, Türkoloji, coğrafya ve toponimi gibi ilim dalları açısından ön plana çıkmış, yazıldığı dönem itibariyle ünik bir eserdir. Türk kültür ve tarihi ile ilgili orijinal bilgiler içeren bu eser, içinde barındırdığı Türk dünya haritası ile oldukça dikkat çekmektedir. Aynı zamanda yaşadığı dönemde Türklerin gücünü, kültürünü ve dilini, devrin ilim merkezi olan Bağdat'ta tanıtmak için gösterdiği gayret açısından da önemlidir. Kâşgarlı'nın bu eseri ile ilgili yurtiçi ve yurtdışında birçok çalışma yapılmıştır. Birçok ilmî disiplin için bilgiler içeren bu eser, Türk boylarının ve bazı ülkelerin yer adlarından ve coğrafi özelliklerinden söz etmektedir. Bu çalışmada, Dîvânü Lügâti't-Türk'ün coğrafya ve toponimi özellikleri ve bu ilim sahalarına sağladığı katkılar çerçevesinde ve dönemin şartlarında yazılan bu eserin verdiği ilmî ve siyasi mesajlardan bahsedip, eserin önemi üzerinde duracağız.
Tezimizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti'nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan... more Tezimizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti'nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan Mecdüddin İshak ve Anadolu'nun kültürel hayatına etkileridir. 12. yüzyılın sonları ile 13. yüzyılın ilk yarsında yaşamış olan Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu sultanları II. Kılıç Arslan, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Rükneddin Süleymanşah, I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubat dönemlerinde yaşamış, sultanların hizmetinde bulunmuş önemli bir diplomat ve devlet adamıdır. Devlet adamlığının yanı sıra, önemli bir mutasavvıf ve kültür elçisidir. Mecdüddin İshak'ın yaşadığı dönemde, Türkiye Selçuklu Devleti Anadolu'daki diğer Türkmen beyliklerine karşı siyasi üstünlüğü ele geçirmişti. Bu dönemde Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeliği arasında elçilik görevlerinde bulunmuştur. O, sadece siyasi hayatta ve diplomaside değil, Anadolu'nun fikrî ve kültürel zeminin oluşturulmasına da öncülük etmiştir. Fütüvvet teşkilatının Anadolu'ya gelmesinde etkili olduğu gibi, yaptığı seyahatler sırasında tanıştığı önemli âlimleri Türkiye'ye davet ederek, Anadolu'nun düşünce hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Mecdüddin İshak, Anadolu'ya Muhyiddin ibnü'l- Arabî, Evhadüddin Kirmanî, gibi saygın ilim ve tasavvuf erbabını davet etmiştir.
Makalemizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti’nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri ol... more Makalemizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti’nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan Mecdüddin İshak ve Anadolu’nun kültürel hayatına etkileridir. Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu sultanları II. Kılıç Arslan, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Rükneddin Süleymanşah, I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubat dönemlerinde yaşamış, sultanların hizmetinde bulunmuş önemli bir diplomat ve devlet adamıdır. Devlet adamlığının yanı sıra, önemli bir mutasavvıf ve kültür elçisidir. Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeliği arasında elçilik görevlerinde bulunmuştur. O, sadece siyasi hayatta ve diplomaside değil, Anadolu’nun fikrî ve kültürel zeminin oluşturulmasına da öncülük etmiştir. Fütüvvet teşkilatının Anadolu’ya gelmesinde etkili olduğu gibi, yaptığı seyahatler sırasında tanıştığı önemli âlimleri Türkiye’ye davet ederek, Anadolu’nun düşünce hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Mecdüddin İshak, Anadolu’ya Muhyiddin ibnü’l- Arabî, Evhadüddin Kirmanî, gibi saygın ilim ve tasavvuf erbabını davet etmiştir.
Siyasetnâme yazım kültürünü, İslam Tarihi’nin ilk dönemlerine götürmek
mümkündür. İlk olarak Ku... more Siyasetnâme yazım kültürünü, İslam Tarihi’nin ilk dönemlerine götürmek
mümkündür. İlk olarak Kur’ân-ı Kerim ve Hadisler bu kültürün bir parçası ol-
makla birlikte, Abbasiler ve sonraki İslam Devletlerinin tamamında siyasetnâme
eserleri yazılmıştır. Devlet yönetimini temel alan bu eserler, Osmanlı İmparator-
luğu’nun bünyesinde de var olmuştur. Aynı zamanda tarihimizde yazılmış birçok
siyasetnâme örneği, dönemin siyaset anlayışını da bize yansıtmaktadır. Osmanlı
İmparatorluğu döneminde Balkanlar’da doğmuş birçok âlim, siyasetnâme türü
eserler yazmıştır. Biz çalışmamızda geleneğimizde yer almış ilk olarak nasihat-
nâme; daha sonra da siyasetnâme ve zamanla ıslahatnâme olarak gelişen siya-
setnâme yazım geleneğinden söz edip, Bosna-Hersek’li âlimlerin yazdığı siyaset-
nâme türü eserleri ele alıp, bu kültürün seyrini ortaya çıkartmaya çalışacağız.
Türkiye Yazma Eserler Arşivi’nin taranması sonucu bulduğumuz üç siyasetnâme
yazarının eserlerini incelemek suretiyle bu yazım sürecinin serencamını ortaya
çıkartacağız. Bosnalı siyasetnâme türü eser veren âlimlerden Bosna’da doğup
müderrislik ve kadılık yapan Nergisîzade Mehmed Bosnevî’nin “el-Vasfü’l-kâ-
mil fî ahvâli’l-vezîri’l-âdil” adlı eserini, Bosnalı Hasan Kâfî’nin “Usûlü’l-hikem
fî nizâmi’l-ʿâlem” adlı eserini ve Bosnalı Hilmi Baba’nın “Risâle fi’s-siyâse” adlı
eserini siyasetnâme türü eserler arasında görmemiz mümkündür. Bu eserler,
devrin siyasi anlayışını ve devlet düzeni ve yönetiminin nasıl olması gerektiğine
dair bize bilgiler vermektedir. Aynı zamanda devrin tarihi ile ilgili bilgiler içer-
mektedir. Ve asırlarca devam eden siyasetnâme yazım geleneğinin Balkanlarda
varlığını da bize göstermektedir.
Coğrafya, önemli medeniyet havzalarında ilim olarak değer görmüş ve ilk olarak eski Yunanlılar ta... more Coğrafya, önemli medeniyet havzalarında ilim olarak değer görmüş ve ilk olarak eski Yunanlılar tarafından sistematize edilmiştir. 6./11. yüzyıl Müslüman ilim adamları, sosyal ve beşerî bilimler alanında eserler kaleme aldılar. Bu alanlardan biri de coğrafya ilmidir. 4./10. ve 5./11. yüzyılda âlimler seyahatler sonucunda önemli eserler ürettiler. Bu seyahatler de çoğu zaman devrin ilim merkezi Bağdat'tan geçmekteydi. Belki de seyahat neticesinde eser üreten en önemli Türk-Müslüman ilim adamlarından biri Kâşgarlı Mahmud'dur. 6./11. yüzyılın önemli simalarından olan Kaşgârlı Mahmud'un Dîvânü Lügâti't-Türk adlı eseri, tarih, Türkoloji, coğrafya ve toponimi gibi ilim dalları açısından ön plana çıkmış, yazıldığı dönem itibariyle ünik bir eserdir. Türk kültür ve tarihi ile ilgili orijinal bilgiler içeren bu eser, içinde barındırdığı Türk dünya haritası ile oldukça dikkat çekmektedir. Aynı zamanda yaşadığı dönemde Türklerin gücünü, kültürünü ve dilini, devrin ilim merkezi olan Bağdat'ta tanıtmak için gösterdiği gayret açısından da önemlidir. Kâşgarlı'nın bu eseri ile ilgili yurtiçi ve yurtdışında birçok çalışma yapılmıştır. Birçok ilmî disiplin için bilgiler içeren bu eser, Türk boylarının ve bazı ülkelerin yer adlarından ve coğrafi özelliklerinden söz etmektedir. Bu çalışmada, Dîvânü Lügâti't-Türk'ün coğrafya ve toponimi özellikleri ve bu ilim sahalarına sağladığı katkılar çerçevesinde ve dönemin şartlarında yazılan bu eserin verdiği ilmî ve siyasi mesajlardan bahsedip, eserin önemi üzerinde duracağız.
Tezimizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti'nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan... more Tezimizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti'nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan Mecdüddin İshak ve Anadolu'nun kültürel hayatına etkileridir. 12. yüzyılın sonları ile 13. yüzyılın ilk yarsında yaşamış olan Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu sultanları II. Kılıç Arslan, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Rükneddin Süleymanşah, I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubat dönemlerinde yaşamış, sultanların hizmetinde bulunmuş önemli bir diplomat ve devlet adamıdır. Devlet adamlığının yanı sıra, önemli bir mutasavvıf ve kültür elçisidir. Mecdüddin İshak'ın yaşadığı dönemde, Türkiye Selçuklu Devleti Anadolu'daki diğer Türkmen beyliklerine karşı siyasi üstünlüğü ele geçirmişti. Bu dönemde Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeliği arasında elçilik görevlerinde bulunmuştur. O, sadece siyasi hayatta ve diplomaside değil, Anadolu'nun fikrî ve kültürel zeminin oluşturulmasına da öncülük etmiştir. Fütüvvet teşkilatının Anadolu'ya gelmesinde etkili olduğu gibi, yaptığı seyahatler sırasında tanıştığı önemli âlimleri Türkiye'ye davet ederek, Anadolu'nun düşünce hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Mecdüddin İshak, Anadolu'ya Muhyiddin ibnü'l- Arabî, Evhadüddin Kirmanî, gibi saygın ilim ve tasavvuf erbabını davet etmiştir.
Makalemizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti’nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri ol... more Makalemizin muhtevası, Türkiye Selçuklu Devleti’nin hizmetinde bulunmuş önemli simalardan biri olan Mecdüddin İshak ve Anadolu’nun kültürel hayatına etkileridir. Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu sultanları II. Kılıç Arslan, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Rükneddin Süleymanşah, I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubat dönemlerinde yaşamış, sultanların hizmetinde bulunmuş önemli bir diplomat ve devlet adamıdır. Devlet adamlığının yanı sıra, önemli bir mutasavvıf ve kültür elçisidir. Mecdüddin İshak, Türkiye Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeliği arasında elçilik görevlerinde bulunmuştur. O, sadece siyasi hayatta ve diplomaside değil, Anadolu’nun fikrî ve kültürel zeminin oluşturulmasına da öncülük etmiştir. Fütüvvet teşkilatının Anadolu’ya gelmesinde etkili olduğu gibi, yaptığı seyahatler sırasında tanıştığı önemli âlimleri Türkiye’ye davet ederek, Anadolu’nun düşünce hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Mecdüddin İshak, Anadolu’ya Muhyiddin ibnü’l- Arabî, Evhadüddin Kirmanî, gibi saygın ilim ve tasavvuf erbabını davet etmiştir.
Uploads
Papers by faruk yılmaz
mümkündür. İlk olarak Kur’ân-ı Kerim ve Hadisler bu kültürün bir parçası ol-
makla birlikte, Abbasiler ve sonraki İslam Devletlerinin tamamında siyasetnâme
eserleri yazılmıştır. Devlet yönetimini temel alan bu eserler, Osmanlı İmparator-
luğu’nun bünyesinde de var olmuştur. Aynı zamanda tarihimizde yazılmış birçok
siyasetnâme örneği, dönemin siyaset anlayışını da bize yansıtmaktadır. Osmanlı
İmparatorluğu döneminde Balkanlar’da doğmuş birçok âlim, siyasetnâme türü
eserler yazmıştır. Biz çalışmamızda geleneğimizde yer almış ilk olarak nasihat-
nâme; daha sonra da siyasetnâme ve zamanla ıslahatnâme olarak gelişen siya-
setnâme yazım geleneğinden söz edip, Bosna-Hersek’li âlimlerin yazdığı siyaset-
nâme türü eserleri ele alıp, bu kültürün seyrini ortaya çıkartmaya çalışacağız.
Türkiye Yazma Eserler Arşivi’nin taranması sonucu bulduğumuz üç siyasetnâme
yazarının eserlerini incelemek suretiyle bu yazım sürecinin serencamını ortaya
çıkartacağız. Bosnalı siyasetnâme türü eser veren âlimlerden Bosna’da doğup
müderrislik ve kadılık yapan Nergisîzade Mehmed Bosnevî’nin “el-Vasfü’l-kâ-
mil fî ahvâli’l-vezîri’l-âdil” adlı eserini, Bosnalı Hasan Kâfî’nin “Usûlü’l-hikem
fî nizâmi’l-ʿâlem” adlı eserini ve Bosnalı Hilmi Baba’nın “Risâle fi’s-siyâse” adlı
eserini siyasetnâme türü eserler arasında görmemiz mümkündür. Bu eserler,
devrin siyasi anlayışını ve devlet düzeni ve yönetiminin nasıl olması gerektiğine
dair bize bilgiler vermektedir. Aynı zamanda devrin tarihi ile ilgili bilgiler içer-
mektedir. Ve asırlarca devam eden siyasetnâme yazım geleneğinin Balkanlarda
varlığını da bize göstermektedir.
mümkündür. İlk olarak Kur’ân-ı Kerim ve Hadisler bu kültürün bir parçası ol-
makla birlikte, Abbasiler ve sonraki İslam Devletlerinin tamamında siyasetnâme
eserleri yazılmıştır. Devlet yönetimini temel alan bu eserler, Osmanlı İmparator-
luğu’nun bünyesinde de var olmuştur. Aynı zamanda tarihimizde yazılmış birçok
siyasetnâme örneği, dönemin siyaset anlayışını da bize yansıtmaktadır. Osmanlı
İmparatorluğu döneminde Balkanlar’da doğmuş birçok âlim, siyasetnâme türü
eserler yazmıştır. Biz çalışmamızda geleneğimizde yer almış ilk olarak nasihat-
nâme; daha sonra da siyasetnâme ve zamanla ıslahatnâme olarak gelişen siya-
setnâme yazım geleneğinden söz edip, Bosna-Hersek’li âlimlerin yazdığı siyaset-
nâme türü eserleri ele alıp, bu kültürün seyrini ortaya çıkartmaya çalışacağız.
Türkiye Yazma Eserler Arşivi’nin taranması sonucu bulduğumuz üç siyasetnâme
yazarının eserlerini incelemek suretiyle bu yazım sürecinin serencamını ortaya
çıkartacağız. Bosnalı siyasetnâme türü eser veren âlimlerden Bosna’da doğup
müderrislik ve kadılık yapan Nergisîzade Mehmed Bosnevî’nin “el-Vasfü’l-kâ-
mil fî ahvâli’l-vezîri’l-âdil” adlı eserini, Bosnalı Hasan Kâfî’nin “Usûlü’l-hikem
fî nizâmi’l-ʿâlem” adlı eserini ve Bosnalı Hilmi Baba’nın “Risâle fi’s-siyâse” adlı
eserini siyasetnâme türü eserler arasında görmemiz mümkündür. Bu eserler,
devrin siyasi anlayışını ve devlet düzeni ve yönetiminin nasıl olması gerektiğine
dair bize bilgiler vermektedir. Aynı zamanda devrin tarihi ile ilgili bilgiler içer-
mektedir. Ve asırlarca devam eden siyasetnâme yazım geleneğinin Balkanlarda
varlığını da bize göstermektedir.