Papers by Elif Nagihan TÜRKÖZ
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, Nov 29, 2022
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de siyasal toplumsallaşma alanında hazırlanan lisansüstü tezleri ç... more Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de siyasal toplumsallaşma alanında hazırlanan lisansüstü tezleri çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Bu anlamda çalışma, konuya ilgi duyan akademisyenler için bir yol haritası oluşturmayı amaçlamaktadır. Araştırma verileri, nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma kapsamında Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında kayıtlı 100 lisansüstü tez incelenmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde betimsel içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen bulguların frekans ve yüzde değerleri tablolarda gösterilmiştir. Araştırma bulgularına göre siyasal toplumsallaşma alanında en çok lisansüstü tez sırasıyla Selçuk Üniversitesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi bünyelerinde tamamlanmıştır. Alanda en çok çalışılan konular ise “eğitim/okul ve medya” gibi siyasal toplumsallaşma aracıları ile ergenlik/gençlik dönemi siyasal toplumsallaşması başlıklarında toplanmıştır. Aile...
Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2021
İntihal: Bu makale intihal.net yazılımınca taranmıştır. İntihal tespit edilmemiştir. Plagiarism: ... more İntihal: Bu makale intihal.net yazılımınca taranmıştır. İntihal tespit edilmemiştir. Plagiarism: This article has been scanned by intihal.net. No plagiarism detected.
Sosyoloji disiplininin saglamis oldugu bir tutum olarak sosyolojik dusunme, insanlarin bir zihins... more Sosyoloji disiplininin saglamis oldugu bir tutum olarak sosyolojik dusunme, insanlarin bir zihinsel faaliyet olusturma ve bunu gelistirme cabasidir. Bu zihinsel faaliyet ise suphesiz, toplumsal olay ve olgularin bagli olduklari kurallar butunune iliskin bir faaliyettir. Sosyolojik dusunme...
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016
Ozet Turkiye’de muhafazakâr dusuncenin gelisiminde bazi donum noktalari mevcuttur. Bu donum nokta... more Ozet Turkiye’de muhafazakâr dusuncenin gelisiminde bazi donum noktalari mevcuttur. Bu donum noktalarindan biri de 1980 sonrasi yasanan siyasal, ekonomik ve toplumsal degisimdir. Turgut Ozal ve Anavatan Partisi (ANAP) dunyada yukselise gecen Yeni Sag politikalarinin Turkiye’deki tasiyicisi olarak 1980 sonrasinin en onemli siyasi aktoru ve hareketi konumuna gelmislerdir. Siyasal taban olarak Demokrat Parti’nin devami niteliginde gorulen ANAP’ta merkeze karsi cevrenin temsili soz konusudur. Milliyetci, liberal ve muhafazakâr ogeleri bunyesinde tasiyan ANAP zamanla merkez sag parti konumuna gelmistir. Ozal donemi ile birlikte muhafazakârlik algilamasinda bir degisim gozlenmistir. Bu calismada Ozal’li ANAP doneminin muhafazakâr dusuncenin gelisimine katkilari ve 1980 sonrasinin muhafazakârlik algilamasindaki degisim incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Ozal, Anavatan Partisi, Muhafazakâr Dusunce.
Din-siyaset ilişkisi sosyal bilim alanında güncelliğini koruyan araştırma konulardan biri olagelm... more Din-siyaset ilişkisi sosyal bilim alanında güncelliğini koruyan araştırma konulardan biri olagelmiştir. Türkiye'nin siyasal hayatında bir dönüm noktası kabul edilen Demokrat Parti erken döneminde yaşanan gelişmelerin aydınlatılması ise din-siyaset ilişkisi anlamında ayrı bir öneme sahiptir. Bu dönemde, çok partili hayata geçişin yanı sıra dini alanda gerçekleştirilen bazı açılımlar söz konusudur. Bu açılımlar neticesinde Türkiye'nin siyasi hayatına damgasını vuran merkez-çevre ayrımı belirginleşmiş ve günümüzde halen devam eden din-siyaset ilişkisinin temel sorunsalları şekillenmeye başlamıştır. Çalışma bu temel sorunsallara ışık tutmak amacıyla DP erken dönemi din-siyaset ilişkisini ele almaktadır. Din siyaset ilişkisi ele alınırken, bu ilişkinin ana omurgasını laiklik tartışmalarının oluşturduğu vurgulanmıştır. DP laiklik ilkesine bağlılığını sürekli bir biçimde vurgulama ihtiyacı hissetmiştir. Bu durum çalışmada, Tek Parti döneminden miras alınan toplumsal ve siyasal hafızanın etkisi ile açıklanmıştır. Demokrat parti din-siyaset ilişkisi geçmiş dönemin mirası açısından da ele alınmıştır. Demokrat Parti döneminin bazı noktalarda geçmişin mirası temelinde siyasetini şekillendirmiştir. Bu mirası çok yönlü miras olarak temellendirebiliriz. Çok yönlü mirasın ilk boyutu, merkezçevre dikotomisine de referans yaparak açıklanmıştır. Diğer bir deyişle; bu boyutun halkın DP iktidarından talepleri doğrultusunda şekillendiğini ifade edebiliriz. Çalışmada bu boyut, "dini talep mirası" olarak adlandırılmıştır. İkinci boyut çalışmada "laiklik mirası" olarak adlandırılmıştır. Son boyut çalışmada "Milli din mirası" olarak açıklanır.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014
Küreselleşme dünya üzerindeki her toplumu farklı biçimde etkilemektedir. Küreselleşme sonucunda d... more Küreselleşme dünya üzerindeki her toplumu farklı biçimde etkilemektedir. Küreselleşme sonucunda dünya ölçeğinde küçük bir azınlık küreselleşmenin nimetlerinden faydalanırken, büyük bir çoğunluğun yoksullukları artarak devam etmektedir. Maduniyet çalışmaları resmi tarih yazımı tarafından görmezden gelinen, dışarıda bırakılan büyük çoğunluğun tarihini yazmayı amaçlamıştır. İranlı sosyolog Asef Bayat ise bir maduniyet sosyolojisi yaparak Ortadoğu'daki madunların küreselleşme karşısındaki tutumlarını ele almaktadır. Bu tutumlarda bir direnişin varlığı dikkati çekmektedir ve bu direniş, sıradan, gündelik hayat pratikleri ile gerçekleşen bir direniştir. Bu çalışmada Asef Bayat'ın nasıl bir madun sosyolojisi yapmış olduğu, küreselleşmenin olumsuzlukları karşısında insanların nasıl bir direniş mekanizması geliştirdiği betimsel bir biçimde ele alınacaktır.
The aim of this research is to examine the postgraduate theses on political socialization in Turk... more The aim of this research is to examine the postgraduate theses on political socialization in Turkey in terms of various variables. The study aims to create a framework for academics interested in the subject. Research data were collected using document analysis technique, one of the qualitative research data collection methods. 100 postgraduate theses registered in the National Thesis Center database of the Council of Higher Education were examined. Descriptive content analysis technique was used to analyze the research data. The frequency and percentage values of the findings are shown in the tables. According to the research findings, most postgraduate theses in the field of political socialization were completed at Selçuk University and Süleyman Demirel University. The most studied topics in the field are gathered under the titles of political socialization agents such as "education/school and media" and adolescence/youth period. Political socialization agents such as family and peer groups and the subjects of "religion-political socialization relationship" have been studied less in postgraduate theses.
Journal of Humanity and Society (insan & toplum)
Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2021
Türkiye’nin modernleşme serüvenini ele alan akademik çalışmalar,
Cumhuriyet dönemi reformlarına k... more Türkiye’nin modernleşme serüvenini ele alan akademik çalışmalar,
Cumhuriyet dönemi reformlarına kaynaklık etmesi bakımından felsefi ve düşünsel
olarak Fransız siyasi çizgisinden ciddi bir şekilde etkilenildiği tespitini yaparlar.
Bununla birlikte, Devrim dönemi Fransa’sının özelde ise Jakoben dönemin pratik
siyaseti ile Cumhuriyet dönemi pratik siyaseti arasında önemli benzerlikler vardır.
Pratik siyasetin bir boyutunu oluşturması açısından, Fransa’da Jakoben
dönemdeki eğitim politikaları ile Cumhuriyet dönemi eğitim politikaları arasında
önemli oranda benzerlikler olduğu bu çalışmanın temel iddiasıdır. Bu bağlamda
çalışmada; yurttaşlık eğitimi, eğitim birliği, zorunlu eğitim, teknik derslere ağırlık
verilmesi, ders içeriklerinin devrim-reform ilkelerine bağlılığı sağlama gayesi,
Rousseau’nun erdem ilkesi, aklın-bilimin öncülüğünde laik bir eğitim fikri, yeni bir
ulus yaratma ideali gibi noktalarda bu benzerlikler ele alınmıştır.
ANEMON, 2021
Din-siyaset ilişkisi sosyal bilim alanında güncelliğini koruyan araştırma konulardan biri olagelm... more Din-siyaset ilişkisi sosyal bilim alanında güncelliğini koruyan araştırma konulardan biri olagelmiştir.
Türkiye’nin siyasal hayatında bir dönüm noktası kabul edilen Demokrat Parti erken döneminde yaşanan
gelişmelerin aydınlatılması ise din-siyaset ilişkisi anlamında ayrı bir öneme sahiptir. Bu dönemde, çok partili
hayata geçişin yanı sıra dini alanda gerçekleştirilen bazı açılımlar söz konusudur. Bu açılımlar neticesinde
Türkiye’nin siyasi hayatına damgasını vuran merkez-çevre ayrımı belirginleşmiş ve günümüzde halen devam
eden din-siyaset ilişkisinin temel sorunsalları şekillenmeye başlamıştır. Çalışma bu temel sorunsallara ışık
tutmak amacıyla DP erken dönemi din-siyaset ilişkisini ele almaktadır. Din siyaset ilişkisi ele alınırken, bu
ilişkinin ana omurgasını laiklik tartışmalarının oluşturduğu vurgulanmıştır. DP laiklik ilkesine bağlılığını sürekli
bir biçimde vurgulama ihtiyacı hissetmiştir. Bu durum çalışmada, Tek Parti döneminden miras alınan toplumsal
ve siyasal hafızanın etkisi ile açıklanmıştır. Demokrat parti din-siyaset ilişkisi geçmiş dönemin mirası açısından
da ele alınmıştır. Demokrat Parti döneminin bazı noktalarda geçmişin mirası temelinde siyasetini
şekillendirmiştir. Bu mirası çok yönlü miras olarak temellendirebiliriz. Çok yönlü mirasın ilk boyutu, merkezçevre dikotomisine de referans yaparak açıklanmıştır. Diğer bir deyişle; bu boyutun halkın DP iktidarından
talepleri doğrultusunda şekillendiğini ifade edebiliriz. Çalışmada bu boyut, “dini talep mirası” olarak
adlandırılmıştır. İkinci boyut çalışmada “laiklik mirası” olarak adlandırılmıştır. Son boyut çalışmada “Milli din
mirası” olarak açıklanır.
Tezkire Dergisi, 2019
Özet
Bu çalışma, Cumhuriyet döneminde
Türkiye modernleşmesine etkide bulunan
Fransız Jakobenizmin... more Özet
Bu çalışma, Cumhuriyet döneminde
Türkiye modernleşmesine etkide bulunan
Fransız Jakobenizmini tarihsel ve
ideolojik olarak anlamayı ve açıklamayı
amaçlamaktadır. Çalışmanın temel iddiası;
Fransız Devrimi ile Türkiye reformu
arasındaki felsefi ve düşünsel benzerliklerin
yanı sıra pratik siyasette de önemli
benzerlik noktalarının olduğudur. Bu
noktada; merkezi hükümetlerin kurulması,
devrim mahkemeleri ve onların işleyişi,
asaleti ve unvanları kaldıran kararlar,
ölçü birimleri ve takvim değişimleri,
basının genel özelliği, ulusal dil kullanımı
teşviki, eğitim politikalarının nitelikleri,
sanatsal faaliyetlerin devrim ve reforma
katkısı, bayram ve merasimlerin kurgulanma
biçimi, dinin yeni toplumdaki yeri
ve yeni bir din inşası bu benzerlik temelinde
ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fransız Jakobenizmi,
Modernleşme,Türkiye Modernleşmesi
This study aims to understand and explain
The French Jacobinism which impacts
on the modernization of Republican
Turkey as historical and ideological. The
main calim of this study is that, there are
also important similarities in practical
politics besides philosophical and conceptual
similarities between the French
Revolution and Turkey reform. At this
point; establishment of central governments,
revolutionary courts and their
functioning, decisions that remove nobility
and titles, measurement units and
calendar changes, general characteristics
of the press, promotion of using national
language, qualifications of educational
policies, contribution of artistic activities
to revolution and reform, creation of festivals
and ceremonies, the place of religion
in new society and the construction
of a new religion are examined on this
similarity.
Keywords: French Jacobinism, Modernization,
Modernization of Turkey.
Özet Türkiye'de muhafazakâr düşüncenin gelişiminde bazı dönüm noktaları mevcuttur. Bu dönüm nokta... more Özet Türkiye'de muhafazakâr düşüncenin gelişiminde bazı dönüm noktaları mevcuttur. Bu dönüm noktalarından biri de 1980 sonrası yaşanan siyasal, ekonomik ve toplumsal değişimdir. Turgut Özal ve Anavatan Partisi (ANAP) dünyada yükselişe geçen Yeni Sağ politikalarının Türkiye'deki taşıyıcısı olarak 1980 sonrasının en önemli siyasi aktörü ve hareketi konumuna gelmişlerdir. Siyasal taban olarak Demokrat Parti'nin devamı niteliğinde görülen ANAP'ta merkeze karşı çevrenin temsili söz konusudur. Milliyetçi, liberal ve muhafazakâr öğeleri bünyesinde taşıyan ANAP zamanla merkez sağ parti konumuna gelmiştir. Özal dönemi ile birlikte muhafazakârlık algılamasında bir değişim gözlenmiştir. Bu çalışmada Özal'lı ANAP döneminin muhafazakâr düşüncenin gelişimine katkıları ve 1980 sonrasının muhafazakârlık algılamasındaki değişim incelenecektir. Abstract There are some breaking points during the development of conservative thought in Turkey. One of this breaking points is political, economic and social change that experienced after 1980. Turgut Özal and MP have become the most important political actor and movement after 1980, as carrier of the world's rising new right policies in Turkey. MP's political base is seen as a continuation of the Democratic Party and there is a representation of the environment against center in MP. MP has nationalist, liberal and conservative elements and it has become the center-right party location in course of time. A change in the perception of conservatism was observed by Özal period. In this study, it will examine that Özal's MP-term contributions to the development of conservative thought and changes in the perception of conservatism after 1980.
Öz Sosyoloji disiplininin sağlamış olduğu bir tutum olarak sosyolojik düşünme, insanların bir zih... more Öz Sosyoloji disiplininin sağlamış olduğu bir tutum olarak sosyolojik düşünme, insanların bir zihinsel faaliyet oluşturma ve bunu geliştirme çabasıdır. Bu zihinsel faaliyet ise şüphesiz, toplumsal olay ve olguların bağlı oldukları kurallar bütününe ilişkin bir faaliyettir. Sosyolojik düşünme bir yetenek, aynı zamanda da bir sanattır. İnsanların bu düşünme yeteneğini kazanarak nasıl bir tahayyül düzeyine sahip olabilecekleri, toplumsal olay ve olgulara ne şekilde bakacakları, sosyolojik düşünmenin yaşamlarında ne gibi etkilerde bulunacağı konularını ve sosyolojik düşünmenin imkanını Anton Zijderveld, Zygmunt Bauman, C. Wright Mills ve Kadir Cangızbay'ın düşünceleri çerçevesinde betimsel olarak açıklamak bu çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Abstract Sociological thinking, as an attitude sustained from the dicipline of sociology, is the constitutions and development of mental activity. This mental activity is undoubtedly an activity related to the general rules of social events and facts. Sociological thinking is both a skill and an art. The aim of this study is to descriptively analyze how people achieve this level of envisioning through this thinking talent, and how this would effect their lives and the possibility of sociological thinking by the views of Anton Zijderveld, Zygmunt Bauman, C. Wright Mills and Kadir Cangızbay.
Küreselleşme dünya üzerindeki her toplumu farklı biçimde etkilemektedir. Küreselleşme sonucunda d... more Küreselleşme dünya üzerindeki her toplumu farklı biçimde etkilemektedir. Küreselleşme sonucunda dünya ölçeğinde küçük bir azınlık küreselleşmenin nimetlerinden faydalanırken, büyük bir çoğunluğun yoksullukları artarak devam etmektedir. Maduniyet çalışmaları resmi tarih yazımı tarafından görmezden gelinen, dışarıda bırakılan büyük çoğunluğun tarihini yazmayı amaçlamıştır. İranlı sosyolog Asef Bayat ise bir maduniyet sosyolojisi yaparak Ortadoğu'daki madunların küreselleşme karşısındaki tutumlarını ele almaktadır. Bu tutumlarda bir direnişin varlığı dikkati çekmektedir ve bu direniş, sıradan, gündelik hayat pratikleri ile gerçekleşen bir direniştir. Bu çalışmada Asef Bayat'ın nasıl bir madun sosyolojisi yapmış olduğu, küreselleşmenin olumsuzlukları karşısında insanların nasıl bir direniş mekanizması geliştirdiği betimsel bir biçimde ele alınacaktır.
Uploads
Papers by Elif Nagihan TÜRKÖZ
Cumhuriyet dönemi reformlarına kaynaklık etmesi bakımından felsefi ve düşünsel
olarak Fransız siyasi çizgisinden ciddi bir şekilde etkilenildiği tespitini yaparlar.
Bununla birlikte, Devrim dönemi Fransa’sının özelde ise Jakoben dönemin pratik
siyaseti ile Cumhuriyet dönemi pratik siyaseti arasında önemli benzerlikler vardır.
Pratik siyasetin bir boyutunu oluşturması açısından, Fransa’da Jakoben
dönemdeki eğitim politikaları ile Cumhuriyet dönemi eğitim politikaları arasında
önemli oranda benzerlikler olduğu bu çalışmanın temel iddiasıdır. Bu bağlamda
çalışmada; yurttaşlık eğitimi, eğitim birliği, zorunlu eğitim, teknik derslere ağırlık
verilmesi, ders içeriklerinin devrim-reform ilkelerine bağlılığı sağlama gayesi,
Rousseau’nun erdem ilkesi, aklın-bilimin öncülüğünde laik bir eğitim fikri, yeni bir
ulus yaratma ideali gibi noktalarda bu benzerlikler ele alınmıştır.
Türkiye’nin siyasal hayatında bir dönüm noktası kabul edilen Demokrat Parti erken döneminde yaşanan
gelişmelerin aydınlatılması ise din-siyaset ilişkisi anlamında ayrı bir öneme sahiptir. Bu dönemde, çok partili
hayata geçişin yanı sıra dini alanda gerçekleştirilen bazı açılımlar söz konusudur. Bu açılımlar neticesinde
Türkiye’nin siyasi hayatına damgasını vuran merkez-çevre ayrımı belirginleşmiş ve günümüzde halen devam
eden din-siyaset ilişkisinin temel sorunsalları şekillenmeye başlamıştır. Çalışma bu temel sorunsallara ışık
tutmak amacıyla DP erken dönemi din-siyaset ilişkisini ele almaktadır. Din siyaset ilişkisi ele alınırken, bu
ilişkinin ana omurgasını laiklik tartışmalarının oluşturduğu vurgulanmıştır. DP laiklik ilkesine bağlılığını sürekli
bir biçimde vurgulama ihtiyacı hissetmiştir. Bu durum çalışmada, Tek Parti döneminden miras alınan toplumsal
ve siyasal hafızanın etkisi ile açıklanmıştır. Demokrat parti din-siyaset ilişkisi geçmiş dönemin mirası açısından
da ele alınmıştır. Demokrat Parti döneminin bazı noktalarda geçmişin mirası temelinde siyasetini
şekillendirmiştir. Bu mirası çok yönlü miras olarak temellendirebiliriz. Çok yönlü mirasın ilk boyutu, merkezçevre dikotomisine de referans yaparak açıklanmıştır. Diğer bir deyişle; bu boyutun halkın DP iktidarından
talepleri doğrultusunda şekillendiğini ifade edebiliriz. Çalışmada bu boyut, “dini talep mirası” olarak
adlandırılmıştır. İkinci boyut çalışmada “laiklik mirası” olarak adlandırılmıştır. Son boyut çalışmada “Milli din
mirası” olarak açıklanır.
Bu çalışma, Cumhuriyet döneminde
Türkiye modernleşmesine etkide bulunan
Fransız Jakobenizmini tarihsel ve
ideolojik olarak anlamayı ve açıklamayı
amaçlamaktadır. Çalışmanın temel iddiası;
Fransız Devrimi ile Türkiye reformu
arasındaki felsefi ve düşünsel benzerliklerin
yanı sıra pratik siyasette de önemli
benzerlik noktalarının olduğudur. Bu
noktada; merkezi hükümetlerin kurulması,
devrim mahkemeleri ve onların işleyişi,
asaleti ve unvanları kaldıran kararlar,
ölçü birimleri ve takvim değişimleri,
basının genel özelliği, ulusal dil kullanımı
teşviki, eğitim politikalarının nitelikleri,
sanatsal faaliyetlerin devrim ve reforma
katkısı, bayram ve merasimlerin kurgulanma
biçimi, dinin yeni toplumdaki yeri
ve yeni bir din inşası bu benzerlik temelinde
ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fransız Jakobenizmi,
Modernleşme,Türkiye Modernleşmesi
This study aims to understand and explain
The French Jacobinism which impacts
on the modernization of Republican
Turkey as historical and ideological. The
main calim of this study is that, there are
also important similarities in practical
politics besides philosophical and conceptual
similarities between the French
Revolution and Turkey reform. At this
point; establishment of central governments,
revolutionary courts and their
functioning, decisions that remove nobility
and titles, measurement units and
calendar changes, general characteristics
of the press, promotion of using national
language, qualifications of educational
policies, contribution of artistic activities
to revolution and reform, creation of festivals
and ceremonies, the place of religion
in new society and the construction
of a new religion are examined on this
similarity.
Keywords: French Jacobinism, Modernization,
Modernization of Turkey.
Cumhuriyet dönemi reformlarına kaynaklık etmesi bakımından felsefi ve düşünsel
olarak Fransız siyasi çizgisinden ciddi bir şekilde etkilenildiği tespitini yaparlar.
Bununla birlikte, Devrim dönemi Fransa’sının özelde ise Jakoben dönemin pratik
siyaseti ile Cumhuriyet dönemi pratik siyaseti arasında önemli benzerlikler vardır.
Pratik siyasetin bir boyutunu oluşturması açısından, Fransa’da Jakoben
dönemdeki eğitim politikaları ile Cumhuriyet dönemi eğitim politikaları arasında
önemli oranda benzerlikler olduğu bu çalışmanın temel iddiasıdır. Bu bağlamda
çalışmada; yurttaşlık eğitimi, eğitim birliği, zorunlu eğitim, teknik derslere ağırlık
verilmesi, ders içeriklerinin devrim-reform ilkelerine bağlılığı sağlama gayesi,
Rousseau’nun erdem ilkesi, aklın-bilimin öncülüğünde laik bir eğitim fikri, yeni bir
ulus yaratma ideali gibi noktalarda bu benzerlikler ele alınmıştır.
Türkiye’nin siyasal hayatında bir dönüm noktası kabul edilen Demokrat Parti erken döneminde yaşanan
gelişmelerin aydınlatılması ise din-siyaset ilişkisi anlamında ayrı bir öneme sahiptir. Bu dönemde, çok partili
hayata geçişin yanı sıra dini alanda gerçekleştirilen bazı açılımlar söz konusudur. Bu açılımlar neticesinde
Türkiye’nin siyasi hayatına damgasını vuran merkez-çevre ayrımı belirginleşmiş ve günümüzde halen devam
eden din-siyaset ilişkisinin temel sorunsalları şekillenmeye başlamıştır. Çalışma bu temel sorunsallara ışık
tutmak amacıyla DP erken dönemi din-siyaset ilişkisini ele almaktadır. Din siyaset ilişkisi ele alınırken, bu
ilişkinin ana omurgasını laiklik tartışmalarının oluşturduğu vurgulanmıştır. DP laiklik ilkesine bağlılığını sürekli
bir biçimde vurgulama ihtiyacı hissetmiştir. Bu durum çalışmada, Tek Parti döneminden miras alınan toplumsal
ve siyasal hafızanın etkisi ile açıklanmıştır. Demokrat parti din-siyaset ilişkisi geçmiş dönemin mirası açısından
da ele alınmıştır. Demokrat Parti döneminin bazı noktalarda geçmişin mirası temelinde siyasetini
şekillendirmiştir. Bu mirası çok yönlü miras olarak temellendirebiliriz. Çok yönlü mirasın ilk boyutu, merkezçevre dikotomisine de referans yaparak açıklanmıştır. Diğer bir deyişle; bu boyutun halkın DP iktidarından
talepleri doğrultusunda şekillendiğini ifade edebiliriz. Çalışmada bu boyut, “dini talep mirası” olarak
adlandırılmıştır. İkinci boyut çalışmada “laiklik mirası” olarak adlandırılmıştır. Son boyut çalışmada “Milli din
mirası” olarak açıklanır.
Bu çalışma, Cumhuriyet döneminde
Türkiye modernleşmesine etkide bulunan
Fransız Jakobenizmini tarihsel ve
ideolojik olarak anlamayı ve açıklamayı
amaçlamaktadır. Çalışmanın temel iddiası;
Fransız Devrimi ile Türkiye reformu
arasındaki felsefi ve düşünsel benzerliklerin
yanı sıra pratik siyasette de önemli
benzerlik noktalarının olduğudur. Bu
noktada; merkezi hükümetlerin kurulması,
devrim mahkemeleri ve onların işleyişi,
asaleti ve unvanları kaldıran kararlar,
ölçü birimleri ve takvim değişimleri,
basının genel özelliği, ulusal dil kullanımı
teşviki, eğitim politikalarının nitelikleri,
sanatsal faaliyetlerin devrim ve reforma
katkısı, bayram ve merasimlerin kurgulanma
biçimi, dinin yeni toplumdaki yeri
ve yeni bir din inşası bu benzerlik temelinde
ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fransız Jakobenizmi,
Modernleşme,Türkiye Modernleşmesi
This study aims to understand and explain
The French Jacobinism which impacts
on the modernization of Republican
Turkey as historical and ideological. The
main calim of this study is that, there are
also important similarities in practical
politics besides philosophical and conceptual
similarities between the French
Revolution and Turkey reform. At this
point; establishment of central governments,
revolutionary courts and their
functioning, decisions that remove nobility
and titles, measurement units and
calendar changes, general characteristics
of the press, promotion of using national
language, qualifications of educational
policies, contribution of artistic activities
to revolution and reform, creation of festivals
and ceremonies, the place of religion
in new society and the construction
of a new religion are examined on this
similarity.
Keywords: French Jacobinism, Modernization,
Modernization of Turkey.