Dağ keçileri, ürkek hayvanlar olup dağların en ücra köşelerinde yaşarlar. Bu canlılar, insanın ya... more Dağ keçileri, ürkek hayvanlar olup dağların en ücra köşelerinde yaşarlar. Bu canlılar, insanın yaşam alanından çok uzakta yaşadıkları için yüzyıllar boyunca gizemli canlılar olarak kabul edilmiş bu sayede pek çok sembolik yakıştırmaya konu olmuştur. Mitolojik devirlerde tanrısal özellikleri ile karşımıza çıkan dağ keçileri, günümüze gelinceye kadar insanoğlunun folkloruna, inancına, sanatına, mimarisine çeşitli anlamlarda konu olmuştur. Tunceli folklor ve inancında da görülen dağ keçileri, yörede halk arasında kutsal, mübarek canlılar olarak kabul edilmektedir. Tunceli dağlarında sürüler halinde başıboş dolaştıkları halde, yöre insanı arasında bu canlıların sahipsiz olmadığı inancı vardır. Halkın kutsal kabul ettiği bu canlılar, hızlı ve çevik oluşları ile Hızır'ın sembolü olarak kabul edildiği gibi Ana Fatma ve Düzgün Baba gibi Tunceli Alevi inancında kutsal kabul edilen kutsal şahsiyetlerin davarı olarak da kabul edilmektedir.Tunceli Alevi inancında kutsal kabul edilen kişiler ile ilişkilendirilen bu canlıları avlamak, onlara zarar vermek en büyük günahlardan biri olarak kabul edildiği gibi onları avlayan kişilerin telafisi mümkün olmayan olumsuz olaylar ile karşılaşacağı inancı hakimdir. Bu çalışmada amacımız, Tunceli'de kutsallığına ve uğuruna inanılan dağ keçilerine yönelik halk inanışlarını açıklayarak Tunceli folkloruna hizmet etmektir.
Insanoglu tarih sahnesine cikmasiyla birlikte soylenceler de olusmustur. Bu soylenceler kaos kars... more Insanoglu tarih sahnesine cikmasiyla birlikte soylenceler de olusmustur. Bu soylenceler kaos karsisinda caresiz kalan insanoglunun etrafini anlama ve anlamlandirma cabasidir. Bu caba neticesinde mitoloji, masal, destan ve efsaneler dogmustur. Bu urunler, bunyesinden ciktigi toplumu acimlayan onlari daha genis bir perspektif ile tanimamizi saglayan urunlerdir. Efsanelerin olusumu, kutsal dinlerden bile daha once oldugu icin bir anlamda inanc unsuru etrafinda sekillenmistir. Kendisinden daha uzak bir gecmise sahip olan mitoloji ve masal unsurlarini da bunyesinde tasiyan efsaneler, bir anlamda inandirma kaygisi olan metinler olarak kabul edilmektedir. Tarihin en eski yerlesim yerlerinden biri olan Tunceli ili sozlu edebiyat gelenegi/birikimi olan bir yerlesim yeridir. Bu sozlu edebiyat urunleri arasinda ozellikle de efsaneler onemli yer tutmaktadir. Yorede en cok anlatilan efsanelerden biri olan Munzur Baba Efsanesi; zengin motif yapisi ve sembolik degerleri ile onemli bir halk edebiya...
The tradition of sacrifice which is accepted to have started since the prehistoric ages is a trad... more The tradition of sacrifice which is accepted to have started since the prehistoric ages is a tradition that has survived by changing, transforming and evolving over the centuries and will continue its effect hereafter. The bloody sacrifice performed in the form of bloodshed, by the aim of spiritual focus, is the widely preffered form of sacriface in our society. However, in our society's belief practices, it is possible to see active codes of the bloodless sacrifice tradition besides bloody sacrifice. Tunceli is one of the places where the tardition of bloody sacrifice is seen most. Tunceli, which has been home to many civilizations since anciet times is a settlement with a deep-rooted belief structure and rituals. During the religious ceremonies, in holy days and when they want to pray God without any mediator, local people cook and distribute a kind of muffin called niyaz, which is kneaded with flour, butter, water or milk. The sacred niyaz bread is distributed to family members, relatives, neighbours as well as people in holy places along with fruit and nuts In this study, the tradition of bloodless sacrifice seen in the Tunceli region since ancient times and the practice of distributing niyaz within this tration were discussed. The place of this religious practice in the belief system of the people was clarified by avaluating times in which sacred niyaz bread is made, places it distributed and the rituals done during this practice.
Sozlu anlati geleneginin bir parcasi olarak masallar, bir kultur mirasi seklinde gunumuze ulasmis... more Sozlu anlati geleneginin bir parcasi olarak masallar, bir kultur mirasi seklinde gunumuze ulasmis en eski urunlerdendir. Insanlarin masal turune dair temel beklentisi olaganustulukler uzerine kuruludur. Masallarda gorulen olaganustuluklerin en ilgi cekici olanlarindan biri herhangi bir masal kahramaninin cesitli sebeplerle sekil degistirerek baska varliklara donusmesidir. Bu donusum bazen kahramanin iradesi ile bazen de iradesi disinda gerceklesir. Bu turde aslinda sekil degistirme zor durumdaki kahramani kurtarma, odul ve ceza islevleriyle kullanilmakta ve islev tamamlandiktan sonra cezalandirma disindaki sekil degistirmelerin geriye dondugu gorulmektedir. Hazirlanmakta olan doktora tez calismasi kapsaminda Tunceli ilinden derlenen masallar icinde de sekil degistirmeye yer verildigi tespit edilmistir. Bu motifin one ciktigi masallar Tunceli ilinde dokuz kaynak kisiden derlenmistir. Derlenen on bir masala gore sekil degistirme motifi; tasa donusme, hayvana donusme, bitkiye donusme, suya donusme, tabiatustu varliklara donusme, madene donusme ve insana donusme alt basliklari dâhilinde ele alinacak ve bu motifin masallardaki yansimasi incelenecektir.
Kün Edebiyat ve Kültür Arastirmalari Dergisi, Dec 28, 2023
Challenging Discourse Within the Âşık Style Poetry Legacy: The Case of Köroğlu, Pir Sultan Abdal,... more Challenging Discourse Within the Âşık Style Poetry Legacy: The Case of Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Dadaloğlu and Şahturna The main goal of the studies on Turkish folk literature is to recognise the society that brought this literature into being, to learn the basic dynamics of the society, and to develop evaluations based on this. All genres that make up folk literature are inseparable parts of the people from which they emerge. In this sense, knowing folk
Dağ keçileri, ürkek hayvanlar olup dağların en ücra köşelerinde yaşarlar. Bu canlılar, insanın ya... more Dağ keçileri, ürkek hayvanlar olup dağların en ücra köşelerinde yaşarlar. Bu canlılar, insanın yaşam alanından çok uzakta yaşadıkları için yüzyıllar boyunca gizemli canlılar olarak kabul edilmiş bu sayede pek çok sembolik yakıştırmaya konu olmuştur. Mitolojik devirlerde tanrısal özellikleri ile karşımıza çıkan dağ keçileri, günümüze gelinceye kadar insanoğlunun folkloruna, inancına, sanatına, mimarisine çeşitli anlamlarda konu olmuştur. Tunceli folklor ve inancında da görülen dağ keçileri, yörede halk arasında kutsal, mübarek canlılar olarak kabul edilmektedir. Tunceli dağlarında sürüler halinde başıboş dolaştıkları halde, yöre insanı arasında bu canlıların sahipsiz olmadığı inancı vardır. Halkın kutsal kabul ettiği bu canlılar, hızlı ve çevik oluşları ile Hızır'ın sembolü olarak kabul edildiği gibi Ana Fatma ve Düzgün Baba gibi Tunceli Alevi inancında kutsal kabul edilen kutsal şahsiyetlerin davarı olarak da kabul edilmektedir.Tunceli Alevi inancında kutsal kabul edilen kişiler ile ilişkilendirilen bu canlıları avlamak, onlara zarar vermek en büyük günahlardan biri olarak kabul edildiği gibi onları avlayan kişilerin telafisi mümkün olmayan olumsuz olaylar ile karşılaşacağı inancı hakimdir. Bu çalışmada amacımız, Tunceli'de kutsallığına ve uğuruna inanılan dağ keçilerine yönelik halk inanışlarını açıklayarak Tunceli folkloruna hizmet etmektir.
Insanoglu tarih sahnesine cikmasiyla birlikte soylenceler de olusmustur. Bu soylenceler kaos kars... more Insanoglu tarih sahnesine cikmasiyla birlikte soylenceler de olusmustur. Bu soylenceler kaos karsisinda caresiz kalan insanoglunun etrafini anlama ve anlamlandirma cabasidir. Bu caba neticesinde mitoloji, masal, destan ve efsaneler dogmustur. Bu urunler, bunyesinden ciktigi toplumu acimlayan onlari daha genis bir perspektif ile tanimamizi saglayan urunlerdir. Efsanelerin olusumu, kutsal dinlerden bile daha once oldugu icin bir anlamda inanc unsuru etrafinda sekillenmistir. Kendisinden daha uzak bir gecmise sahip olan mitoloji ve masal unsurlarini da bunyesinde tasiyan efsaneler, bir anlamda inandirma kaygisi olan metinler olarak kabul edilmektedir. Tarihin en eski yerlesim yerlerinden biri olan Tunceli ili sozlu edebiyat gelenegi/birikimi olan bir yerlesim yeridir. Bu sozlu edebiyat urunleri arasinda ozellikle de efsaneler onemli yer tutmaktadir. Yorede en cok anlatilan efsanelerden biri olan Munzur Baba Efsanesi; zengin motif yapisi ve sembolik degerleri ile onemli bir halk edebiya...
The tradition of sacrifice which is accepted to have started since the prehistoric ages is a trad... more The tradition of sacrifice which is accepted to have started since the prehistoric ages is a tradition that has survived by changing, transforming and evolving over the centuries and will continue its effect hereafter. The bloody sacrifice performed in the form of bloodshed, by the aim of spiritual focus, is the widely preffered form of sacriface in our society. However, in our society's belief practices, it is possible to see active codes of the bloodless sacrifice tradition besides bloody sacrifice. Tunceli is one of the places where the tardition of bloody sacrifice is seen most. Tunceli, which has been home to many civilizations since anciet times is a settlement with a deep-rooted belief structure and rituals. During the religious ceremonies, in holy days and when they want to pray God without any mediator, local people cook and distribute a kind of muffin called niyaz, which is kneaded with flour, butter, water or milk. The sacred niyaz bread is distributed to family members, relatives, neighbours as well as people in holy places along with fruit and nuts In this study, the tradition of bloodless sacrifice seen in the Tunceli region since ancient times and the practice of distributing niyaz within this tration were discussed. The place of this religious practice in the belief system of the people was clarified by avaluating times in which sacred niyaz bread is made, places it distributed and the rituals done during this practice.
Sozlu anlati geleneginin bir parcasi olarak masallar, bir kultur mirasi seklinde gunumuze ulasmis... more Sozlu anlati geleneginin bir parcasi olarak masallar, bir kultur mirasi seklinde gunumuze ulasmis en eski urunlerdendir. Insanlarin masal turune dair temel beklentisi olaganustulukler uzerine kuruludur. Masallarda gorulen olaganustuluklerin en ilgi cekici olanlarindan biri herhangi bir masal kahramaninin cesitli sebeplerle sekil degistirerek baska varliklara donusmesidir. Bu donusum bazen kahramanin iradesi ile bazen de iradesi disinda gerceklesir. Bu turde aslinda sekil degistirme zor durumdaki kahramani kurtarma, odul ve ceza islevleriyle kullanilmakta ve islev tamamlandiktan sonra cezalandirma disindaki sekil degistirmelerin geriye dondugu gorulmektedir. Hazirlanmakta olan doktora tez calismasi kapsaminda Tunceli ilinden derlenen masallar icinde de sekil degistirmeye yer verildigi tespit edilmistir. Bu motifin one ciktigi masallar Tunceli ilinde dokuz kaynak kisiden derlenmistir. Derlenen on bir masala gore sekil degistirme motifi; tasa donusme, hayvana donusme, bitkiye donusme, suya donusme, tabiatustu varliklara donusme, madene donusme ve insana donusme alt basliklari dâhilinde ele alinacak ve bu motifin masallardaki yansimasi incelenecektir.
Kün Edebiyat ve Kültür Arastirmalari Dergisi, Dec 28, 2023
Challenging Discourse Within the Âşık Style Poetry Legacy: The Case of Köroğlu, Pir Sultan Abdal,... more Challenging Discourse Within the Âşık Style Poetry Legacy: The Case of Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Dadaloğlu and Şahturna The main goal of the studies on Turkish folk literature is to recognise the society that brought this literature into being, to learn the basic dynamics of the society, and to develop evaluations based on this. All genres that make up folk literature are inseparable parts of the people from which they emerge. In this sense, knowing folk
Uploads
Kağıtlar by Yılmaz Kaval