Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 150.517 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Развој на Фатимидскиот Калифат
Развој на Фатимидскиот Калифат

Фатимидски Калифат — исмаилски шиитски калифат кој постоел од десеттиот до дванаесеттиот век од нашата ера. Опфаќајќи голема површина на Северна Африка, се простирал од Атлантскиот Океан на запад до Црвеното Море на исток. Фатимидите, династија со арапско потекло, го следат своето потекло до ќерката на Мухамед Фатима и нејзиниот сопруг, Али Талиб, првиот шиитски имам. Фатимидите биле признати како вистински имами од различни исмаилски заедници, како и од деноминациите во многу други муслимански земји и соседните региони. Потекнувајќи за време на Абасидскиот Калифат, Фатимидите ја освоиле Ифрикија и го основале градот ел-Махдија. Династијата Исмаили владеела со територии низ медитеранскиот брег на Африка и на крајот го направила Египет центар на калифатот. Во својот врв, калифатот вклучувал - покрај Египет - и различни области на Магреб, Судан, Сицилија, Левант и Хиџаз.

Помеѓу 902 и 909 година, основањето на државата на Фатимидите било реализирано под водство на Даи (мисионер) Абу Абдалах, чие освојување на аглабидска Ифрикија го отворил патот за воспоставување на калифатот. По освојувањето, Абдалах ал-Махди Билах бил извлечен од Сиџилмаса, а потоа прифатен како имам на движењето, станувајќи првиот калиф и основач на династијата во 909 година. Во 921 година, градот ел-Махдија бил основан како главен град. Во 948 година, тие го префрлиле својот главен град во ел-Мансурија, во близина на Керуан. Во 969 година, за време на владеењето на ел-Муиз, тие го освоиле Египет, а во 973 година калифатот бил преместен во новооснованиот главен град на Фатимидите Каиро. Египет станал политички, културен и религиозен центар на царството, кое развило нова и „автохтона арапска“ култура. По неговите првични освојувања, калифатот често дозволувал одреден степен на религиозна толеранција кон нешиитските секти на исламот, како и кон Евреите и христијаните. Сепак, нејзините водачи направиле мал напредок во убедувањето на египетското население да ги прифати неговите религиозни верувања. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Службен портрет на бразилскиот државник Танкредо Невес како сенатор.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Црквичката „Св. Никита“ во Кисела Вода
Црквичката „Св. Никита“ во Кисела Вода
На денешен ден…

Денес е 4 март 2025 г.

Настани:

1789  Во Њујорк е свикан првиот Конгрес на САД.
1933  Претседателот на САД, Франклин Делано Рузвелт, под притисок на економската криза ја објавил својата „Нова политика“ (New Deal), чија суштина беше интервенција на капиталистичката држава во нарушениот стопански систем во земјата.
1942  Во Софија, бугарската полиција го уапсила поетот Никола Јонков Вапцаров.
1945  Во Белград бил основан фудбалскиот клуб „Црвена Ѕвезда“.
1945  Во Скопје е одржан првиот слободен црковно-народен собор. Во присуство на над триста делегати, свештеници, претставници на народната власт и на Народниот фронт, делегатите го искажале расположението на македонскиот народ за создавање на Македонска православна црква преку обнова на старата Охридска архиепископија, во 1767 година незаконски укината од турскиот султан Мустафа III, а по барање на Цариградската патријаршија.
1952  Народна Република Кина ги обвини САД дека употребуваат бактериолошко оружје во Корејската војна.
1965  Сирија национализира девет нафтени компании, вклучувајќи две американски нафтени концерни.
1965  Со премиерата на претставата „Богомилска балада“, според романот на Владо Малески, а во режија на Тодорка Кондова, започнал со работа Драмскиот театар во Скопје.

Родени:

1188  Бланка Кастиљска — сопруга на кралот Луј VIII.
1678  Антонио Вивалдивенецијански свештеник и композитор.
1878  Петар Успенски — руски филозоф.
1927  Перо Квргиќ — хрватски глумец.
1934  Александар Митевски — македонски поет.
1935  Бент Ларсен — дански шахист.
1947  Јан Гарбарек — норвешки џез-музичар.
1951  Кени Далглиш — шкотски фудбалер и тренер.
1954  Кетрин О'Хара — американска глумица.
1954  Франсоа Фијон — француски премиер.
1961  Теодосиј Спасов — бугарски џез-музичар.
1962  Мирсад Баљиќ — босански и југословенски фудбалер.
1965  Халед Хосеини — авганистански писател и лекар.
1967  Еван Дандо — американски рок-музичар.
1968  Киријакос Мицотакис — грчки политичар.
1972  Јос Верстапен — холандски возач на Формула 1.
1974  Младен Крстаиќ — српски фудбалер и тренер.
1982  Лендон Донован — американски фудбалер.
1983  Зоран Балдовалиев — македонски фудбалер.
1985  Хрвоје Чале — хрватски фудбалер.
1990  Дрејмонд Грин — американски кошаркар.
1992  Бернд Лено — германски фудбалски голман.

Починале:

254  Луциј Iримски папа.
561  Пелагиј I — римски папа.
1193  Саладин — курдски државник и воен водач.
1805  Жан Батист Грез — фрацуски сликар.
1832  Жан Франсоа Шамполион — француски научник.
1852  Николај Васиљевич Гогољ — руски писател, хуморист и сатиричар.
1967  Владан Десница — југословенски писател.
1974  Михаил Тихонравов — советски ракетен стручњак и научник.
1993  Томислав Ивчиќ — хрватски поп-пејач.
1996  Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Гаврил — поглавар на Македонската православна црква.
2002  Велибор Васовиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
2008  Семка Соколовиќ - Берток — југословенска глумица.
2019  Лук Периамерикански глумец.
2019  Кит Флинт — британски поп-пејач, член на групата „Продиџи“ (Prodigy).
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич