Bilgi ışıltılarının ve güzelliğin açısından mübadele bir feda anlamı taşımaz: O daha çok karşılık... more Bilgi ışıltılarının ve güzelliğin açısından mübadele bir feda anlamı taşımaz: O daha çok karşılıklı etkileme, hediye alışverişindeki karşılıklılıktır. 1 Ulus Baker Armağan mefhumu, Ulus Baker'in "Kullanım ve Değişim Değerinin Ötesinde" ve "Tarde Sosyolojisi" adlı metinlerinde karşımıza çıkar. Baker, armağanı pazar ekonomisinin ve meta dolaşımının ötesinde konumlandırır. Söz konusu nesne değiş tokuşu olduğunda, verilen nesne, veren kişi ile bağını koparmadan ve "meta fetişizminin tuzağına düşmeden" dolaşımına devam eder. 2 Fikirlerin mübadelesi mevzubahis olduğunda ise verme edimi feragate yol açmaz. Fikir değiş tokuşunda bulunan taraflar aldıkça verir ve verdikçe alırlar. Bu noktada düşünce, başkasına sundukça artan ve karşılıklı çoğaltılan bir armağan niteliği taşır. Feragat gerektirmeyen armağanın paylaştıkça çoğalan karakteri bize, mübadele ilişkisini kazanç ve kayıp ikiliğinin, kıtlık ve birikimin ötesinde düşünmemizi sağlayan araçlar sunar. Kişiler arasında dolaşarak çoğalan armağanın üretimi de mülkiyeti de kolektiftir. Başka bir deyişle armağan, bizi mülkiyet ve mübadele ilişkilerini yeniden değerlendirmeye sevk eden bir fenomen olması açısından önemlidir. Amacım, Ulus Baker'in bu yazı için hareket noktası teşkil eden iki metni üzerinden, onun armağana ilişkin yaklaşımını anlamaya çalışmak ve kuramsal referanslarının izini sürmektir. Bunun için öncelikle, Baker'in bu metinlerde Marcel Mauss, Bronislaw Malinowski, Claude Lévi-Strauss gibi antropologların armağana ilişkin teorilerini nasıl ele aldığına ve armağanı 'teritoryal birlik' kavramı ile nasıl ilişkilendirdiğine bakılacaktır. Ardından Baker'e göre Gabriel Tarde'ın düşünce dünyasında armağanın nereye tekabül ettiği aktarılacaktır. Son olarak ise, Baker'in en önemli kuramsal referanslarından biri olan Gilles Deleuze'ün Diyaloglar'da bahsettiği pick-up tekniği, feragat gerektirmeyen armağan ilişkisine zemin hazırlayan bir yöntem olarak ele alınacak ve Baker'in de kendi çalışmalarında bu yöntemi kullandığı öne sürülecektir. * Bu yazı "Çağdaş Paylaşım Kültürü ve Armağan" adlı yüksek lisans tezinden derlenmiştir. Katkılarından ötürü Sibel Yardımcı'ya, Ali Akay'a ve Ege Berensel'e teşekkür ederim. 1 Ulus Baker, "Tarde Sosyolojisi", Yüzeybilim-Fragmanlar, 153. 2 Ulus Baker, "Kullanım ve Değişim Değerinin Ötesinde", Yüzeybilim-Fragmanlar, 150.
Bu makalede Xavier Dolan'ın Herhangi Laurance (Laurence Anyways, 2012), Anne (Mommy, 2014) ve Alt... more Bu makalede Xavier Dolan'ın Herhangi Laurance (Laurence Anyways, 2012), Anne (Mommy, 2014) ve Alt Tarafı Dünya'nın Sonu (Juste la fin du monde, 2016) filmlerinde aile bağları, ilişkisellik, (a)normallik, performativite, heteronormatif ve queer ittifaklar, iyi yaşam meselesi ve tekillik temaları üzerinde durulmaktadır. Üç filmdeki bu temalarla uyuşan sahneler seçilmiş ve Michel Foucault, Judith Butler, Sara Ahmed, Giorgio Agamben ve Jacques Derrida'nın metinlerine referansla tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Xavier Dolan, tekillik, (a)normarllik, queer ittifaklar, performativite,. Abstract This article focuses on family ties, relationality, the (ab)normal, performativity, heteronormativy and queer alliances, the theme of good life and singularity raised in the films Laurence Anyways (2012), Mommy (2014) and It's Just the End of the World (2016) by Xavier Dolan. In these three films, the matching scenes are assembled and discussed with reference to the texts of
Dünya, dünyeviliğini yitirmiş gibiydi. Zaptedilmiş, zincire vurulmuş canavar görmeye alışmıştık, ... more Dünya, dünyeviliğini yitirmiş gibiydi. Zaptedilmiş, zincire vurulmuş canavar görmeye alışmıştık, ama orada hem canavarca, hem de özgür bir şeydi gördüğünüz. Dünya dışı bir şeydi, insanlar da… hayır, insanlık dışı değildiler. En kötüsü de buydu, anlıyor musunuz: insanlık dışı olmadıkları kuşkusu. Yavaş yavaş geliyordu bu duygu insana. Çığlık atıyorlar, zıplıyorlar, oldukları yerde dönüyor, korkunç suratlar yapıyorlardı; ama insanlıklarınısizinki gibi olan insanlıklarını -ve bu çılgın, coşkun cümbüşle olan uzak akrabalığınızı düşünmekti sizi heyecanlandıran. 2 Prekar (precarious), prekarlık (precariousness), prekarite (precarity), prekarizasyon (precarization) ve prekarya (precariat [precarious+proletariat]) kavramları giderek daha fazla karşımıza çıkar oldu. Türkçe kaynaklarda bu şekilde yer aldıkları gibi kelimelerin farklı karşılıklarına da rastlamak mümkün. Söz gelimi Nicolas Bourriaud'nün "Precarious Constructions" başlıklı makalesi "Eğreti İnşalar" olarak çevrilirken Judith Butler'ın Precarious Life kitabı Kırılgan Hayat adını almıştır. 3 Precarization, bilhassa çalışma koşullarının güvencesizliğine vurgu yapmak suretiyle, emek literatüründe güvencesizleştirme olarak geçer.
Bu çalışmanın amacı, kırılganlığın ve kırılganlığın eşitsiz dağılımının sinemada izini sürmektir.... more Bu çalışmanın amacı, kırılganlığın ve kırılganlığın eşitsiz dağılımının sinemada izini sürmektir. Bu doğrultuda, öncelikle kırılganlığın dağılımını belirleyen politikalar açıklanmaya çalışılmış ve Michel Foucault başta olmak üzere, biyopolitika literatüründen yararlanılmıştır. Irkçılık ve kamu hijyenine yönelik tertibatın nefreti ve şiddeti örgütlerken nasıl işlediği ve bu işleyişin nüfusun belli bir kesiminin kırılganlaştırılması sürecindeki etkisi tartışmaya açılmıştır. Daha sonra ise bu kırılganlaştırma sürecinin sinemadaki yansımalarından örnekler verilmiştir. Bu örnekleri değerlendirmek amacıyla, kırılganlaştırılmış toplulukların sinemadaki temsili ve bir hafıza aracı olarak sinemanın rolü gündeme getirilmiştir. Son olarak, insan kategorisinin dışlayıcılığının insan olmayanları nasıl kırılganlaştırdığına bakılmıştır. Söz konusu tartışmaların imajlarla düşünme pratiğine katkı sağlayacağı varsayılmıştır. Abstract The aim of this article is to trace the precariousness and the unequal distribution of vulnerability (precarity) in the cinema. In this direction, firstly the policies that determine the distribution of vulnerability were tried to be explained and the biopolitical literature, especially Michel Foucault, was used. How the dispositive of racism and public hygiene operates while organizing hate and violence and the impact of this operation on the process of the precarization a certain segment of the population has been opened to debate. Then, examples are given from the reflection of this precarization process to the cinema. In order to evaluate these examples, the representation of the precarious in the cinema and the role of the cinema as a memory medium has been brought into view. Finally, the precarization of non-human beings through the exclusionist approach of anthropocentrism was mentioned. It is assumed that these discussions will contribute to the practice of thinking through images.
Bilgi ışıltılarının ve güzelliğin açısından mübadele bir feda anlamı taşımaz: O daha çok karşılık... more Bilgi ışıltılarının ve güzelliğin açısından mübadele bir feda anlamı taşımaz: O daha çok karşılıklı etkileme, hediye alışverişindeki karşılıklılıktır. 1 Ulus Baker Armağan mefhumu, Ulus Baker'in "Kullanım ve Değişim Değerinin Ötesinde" ve "Tarde Sosyolojisi" adlı metinlerinde karşımıza çıkar. Baker, armağanı pazar ekonomisinin ve meta dolaşımının ötesinde konumlandırır. Söz konusu nesne değiş tokuşu olduğunda, verilen nesne, veren kişi ile bağını koparmadan ve "meta fetişizminin tuzağına düşmeden" dolaşımına devam eder. 2 Fikirlerin mübadelesi mevzubahis olduğunda ise verme edimi feragate yol açmaz. Fikir değiş tokuşunda bulunan taraflar aldıkça verir ve verdikçe alırlar. Bu noktada düşünce, başkasına sundukça artan ve karşılıklı çoğaltılan bir armağan niteliği taşır. Feragat gerektirmeyen armağanın paylaştıkça çoğalan karakteri bize, mübadele ilişkisini kazanç ve kayıp ikiliğinin, kıtlık ve birikimin ötesinde düşünmemizi sağlayan araçlar sunar. Kişiler arasında dolaşarak çoğalan armağanın üretimi de mülkiyeti de kolektiftir. Başka bir deyişle armağan, bizi mülkiyet ve mübadele ilişkilerini yeniden değerlendirmeye sevk eden bir fenomen olması açısından önemlidir. Amacım, Ulus Baker'in bu yazı için hareket noktası teşkil eden iki metni üzerinden, onun armağana ilişkin yaklaşımını anlamaya çalışmak ve kuramsal referanslarının izini sürmektir. Bunun için öncelikle, Baker'in bu metinlerde Marcel Mauss, Bronislaw Malinowski, Claude Lévi-Strauss gibi antropologların armağana ilişkin teorilerini nasıl ele aldığına ve armağanı 'teritoryal birlik' kavramı ile nasıl ilişkilendirdiğine bakılacaktır. Ardından Baker'e göre Gabriel Tarde'ın düşünce dünyasında armağanın nereye tekabül ettiği aktarılacaktır. Son olarak ise, Baker'in en önemli kuramsal referanslarından biri olan Gilles Deleuze'ün Diyaloglar'da bahsettiği pick-up tekniği, feragat gerektirmeyen armağan ilişkisine zemin hazırlayan bir yöntem olarak ele alınacak ve Baker'in de kendi çalışmalarında bu yöntemi kullandığı öne sürülecektir. * Bu yazı "Çağdaş Paylaşım Kültürü ve Armağan" adlı yüksek lisans tezinden derlenmiştir. Katkılarından ötürü Sibel Yardımcı'ya, Ali Akay'a ve Ege Berensel'e teşekkür ederim. 1 Ulus Baker, "Tarde Sosyolojisi", Yüzeybilim-Fragmanlar, 153. 2 Ulus Baker, "Kullanım ve Değişim Değerinin Ötesinde", Yüzeybilim-Fragmanlar, 150.
Bu makalede Xavier Dolan'ın Herhangi Laurance (Laurence Anyways, 2012), Anne (Mommy, 2014) ve Alt... more Bu makalede Xavier Dolan'ın Herhangi Laurance (Laurence Anyways, 2012), Anne (Mommy, 2014) ve Alt Tarafı Dünya'nın Sonu (Juste la fin du monde, 2016) filmlerinde aile bağları, ilişkisellik, (a)normallik, performativite, heteronormatif ve queer ittifaklar, iyi yaşam meselesi ve tekillik temaları üzerinde durulmaktadır. Üç filmdeki bu temalarla uyuşan sahneler seçilmiş ve Michel Foucault, Judith Butler, Sara Ahmed, Giorgio Agamben ve Jacques Derrida'nın metinlerine referansla tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Xavier Dolan, tekillik, (a)normarllik, queer ittifaklar, performativite,. Abstract This article focuses on family ties, relationality, the (ab)normal, performativity, heteronormativy and queer alliances, the theme of good life and singularity raised in the films Laurence Anyways (2012), Mommy (2014) and It's Just the End of the World (2016) by Xavier Dolan. In these three films, the matching scenes are assembled and discussed with reference to the texts of
Dünya, dünyeviliğini yitirmiş gibiydi. Zaptedilmiş, zincire vurulmuş canavar görmeye alışmıştık, ... more Dünya, dünyeviliğini yitirmiş gibiydi. Zaptedilmiş, zincire vurulmuş canavar görmeye alışmıştık, ama orada hem canavarca, hem de özgür bir şeydi gördüğünüz. Dünya dışı bir şeydi, insanlar da… hayır, insanlık dışı değildiler. En kötüsü de buydu, anlıyor musunuz: insanlık dışı olmadıkları kuşkusu. Yavaş yavaş geliyordu bu duygu insana. Çığlık atıyorlar, zıplıyorlar, oldukları yerde dönüyor, korkunç suratlar yapıyorlardı; ama insanlıklarınısizinki gibi olan insanlıklarını -ve bu çılgın, coşkun cümbüşle olan uzak akrabalığınızı düşünmekti sizi heyecanlandıran. 2 Prekar (precarious), prekarlık (precariousness), prekarite (precarity), prekarizasyon (precarization) ve prekarya (precariat [precarious+proletariat]) kavramları giderek daha fazla karşımıza çıkar oldu. Türkçe kaynaklarda bu şekilde yer aldıkları gibi kelimelerin farklı karşılıklarına da rastlamak mümkün. Söz gelimi Nicolas Bourriaud'nün "Precarious Constructions" başlıklı makalesi "Eğreti İnşalar" olarak çevrilirken Judith Butler'ın Precarious Life kitabı Kırılgan Hayat adını almıştır. 3 Precarization, bilhassa çalışma koşullarının güvencesizliğine vurgu yapmak suretiyle, emek literatüründe güvencesizleştirme olarak geçer.
Bu çalışmanın amacı, kırılganlığın ve kırılganlığın eşitsiz dağılımının sinemada izini sürmektir.... more Bu çalışmanın amacı, kırılganlığın ve kırılganlığın eşitsiz dağılımının sinemada izini sürmektir. Bu doğrultuda, öncelikle kırılganlığın dağılımını belirleyen politikalar açıklanmaya çalışılmış ve Michel Foucault başta olmak üzere, biyopolitika literatüründen yararlanılmıştır. Irkçılık ve kamu hijyenine yönelik tertibatın nefreti ve şiddeti örgütlerken nasıl işlediği ve bu işleyişin nüfusun belli bir kesiminin kırılganlaştırılması sürecindeki etkisi tartışmaya açılmıştır. Daha sonra ise bu kırılganlaştırma sürecinin sinemadaki yansımalarından örnekler verilmiştir. Bu örnekleri değerlendirmek amacıyla, kırılganlaştırılmış toplulukların sinemadaki temsili ve bir hafıza aracı olarak sinemanın rolü gündeme getirilmiştir. Son olarak, insan kategorisinin dışlayıcılığının insan olmayanları nasıl kırılganlaştırdığına bakılmıştır. Söz konusu tartışmaların imajlarla düşünme pratiğine katkı sağlayacağı varsayılmıştır. Abstract The aim of this article is to trace the precariousness and the unequal distribution of vulnerability (precarity) in the cinema. In this direction, firstly the policies that determine the distribution of vulnerability were tried to be explained and the biopolitical literature, especially Michel Foucault, was used. How the dispositive of racism and public hygiene operates while organizing hate and violence and the impact of this operation on the process of the precarization a certain segment of the population has been opened to debate. Then, examples are given from the reflection of this precarization process to the cinema. In order to evaluate these examples, the representation of the precarious in the cinema and the role of the cinema as a memory medium has been brought into view. Finally, the precarization of non-human beings through the exclusionist approach of anthropocentrism was mentioned. It is assumed that these discussions will contribute to the practice of thinking through images.
Uploads
Papers by Elif Demirkaya
Drafts by Elif Demirkaya