Papers by Yüksel Çayıroğlu
Bu araştırmada, temel kavramlar, başlıca ilke ve prensipler, ilmî veriler, güncel yaklaşımlar, fa... more Bu araştırmada, temel kavramlar, başlıca ilke ve prensipler, ilmî veriler, güncel yaklaşımlar, farklı mezhep görüşleri ve bu görüşlerin dayanmış olduğu Kur’an ve Sünnet’teki referanslar çerçevesinde, Müslümanlar için son derece önemli olduğuna inandığımız “helâl gıda” problemi ele alınmıştır. Araştırma giriş ve onu takip eden dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, araştırmanın konusu, önemi, amacı, sınırları, kaynakları ve metodu hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, konuyla ilgili kavramlar tahlil edilmiş, helâl ve haramlar alanında geçerli olan ve bu konudaki güncel problemlerin çözümüne de ışık tutacak olan temel ilke ve prensipler tespit edilmeye çalışılmış, gıdaların haram kılınma sebepleri ve haramlarla ilgili yasaklayıcı hükümlerin ortak yönleri tahlil edilmiştir. İkinci bölümde belli bir tasnif altında nasslar ve mezhep yaklaşımları perspektifinden İslâm’ın haram kıldığı yiyecek ve içecekler ele alınarak konuyla ilgili genel bir çerçeve çizilmiştir. Üçüncü bölüm...
Bu araştırmada, helâl gıdanın en önemli güncel problemlerinden biri olan alkol meselesi ele alınm... more Bu araştırmada, helâl gıdanın en önemli güncel problemlerinden biri olan alkol meselesi ele alınmış ve alkol katılan gıdaların fıkhî hükmü tespit edilmeye çalışılmıştır. Öncelikle bu meselenin, Kur'an ve Sünnet'teki delilleri incelenmiş, daha sonra mezhep imamlarının içkiyle ilgili içtihatları verilmiş ve sonrasında da alkolle ilgili güncel fıkhî problemlerin hükmü üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda öncelikle konuyla ilgili görüş beyan eden araştırmacıların güncel fetvaları nakledilmiş, akabinde de naslar çerçevesinde bunların tutarlılık ve doğruluğu sorgulanmıştır. Sonuç itibarıyla alkolün necis bir madde olduğu, istihâle (kimyasal dönüşüm) geçiren veya gıda içerisinde kendiliğinden oluşan alkolün haramlık hükmünü kaybedeceği, istihlâk'ın (az maddenin çok madde içerisinde kaybolması) alkol katılmış gıdaların hükmüne etkisinin olmayacağı, muhtevasında alkol yer alan gıdaları tüketmek için ortada bir zaruretin bulunmadığı fakat umûmü'l-belva (kaçınılması güçlüğe zor açan olaylar) meselesinin tartışmaya açık olduğu, alkol kullanımında gözetilen maksadın ve alkolün elde edildiği kaynağın hükme etki etmeyeceği neticesine ulaşılmış; alkolün, gıda üretiminde katkı maddesi veya yardımcı madde olarak kullanılmaması gerektiği vurgulanmıştır.
Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019
Son yuzyilda karma yem endustrisinin gelismesiyle birlikte hayvanlardan maksimum verim alma adina... more Son yuzyilda karma yem endustrisinin gelismesiyle birlikte hayvanlardan maksimum verim alma adina farkli yem rasyonlari olusturulmus ve bu rasyonlara hayvansal kokenli hammaddeler ve yem katki maddeleri de ilave edilmistir. Dolayisiyla gecmis donemlerde sadece bitkisel kaynaklardan beslenen hayvanlar kendi turevlerini de yemeye baslamislardir. Iste bu arastirmada eti insanlar tarafindan tuketilmesi helâl olan hayvanlarin bu tur yemlerle beslenmesinin fikhi hukmu ele alinmistir. Konu, cellâle, zarar, hayvan fitrati, habislik ve istihâle acisindan degerlendirildikten sonra, fikhen necis kabul edilen yemler ile saglik acisindan riskli olan yem katki maddelerinin rasyona katilmasinin ve bu tur yemlerle beslenen hayvanlarin tuketilmesinin mahzurlu oldugu neticesine ulasilmistir. Hadislerde celâllenin etinin yasaklanmasi, hayvansal kokenli yemlerle beslenen hayvanlari tuketen insanlarda bir kisim hastaliklarin ortaya cikmasi, otcul olan hayvanlara bu tur yemlerin verilmesinin onlarin fitratina aykiri olmasi, pis yemlerle beslenen hayvanlarin bir sure sonra tayyiplik vasiflarini kaybedecek olmalari bu hukmun temel dayanaklaridir. Her ne kadar necis olan yemler hayvanlarin karninda istihale gecirseler de bu yemlerde bulunan bir kisim bakteri, virus ve mantarlar hayvanin vucudunda yasamaya devam etmekte ve buradan onu tuketen insanlara da gecerek onlarda bir kisim rahatsizliklara yol acmaktadir.
Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2018
Öz-İslâm'da, şer'î hükümlerin önemli bir kısmını helâl ve haramlar oluşturur. Zira inanç ve ahlâk... more Öz-İslâm'da, şer'î hükümlerin önemli bir kısmını helâl ve haramlar oluşturur. Zira inanç ve ahlâka dair mevzuların yanında fıkhın alt bölümlerini oluşturan ibadetler, muameleler ve cezalara dair pek çok yasak getirilmiştir. Dolayısıyla helâl ve haramın temel mantığı kavranmadan ve bu konuda geçerli olan ilke ve prensipler bilinmeden, şeriatın doğru bilinip anlaşılması mümkün olmadığı gibi, ortaya çıkan güncel problemler hakkında isabetli hükümlerin verilmesi de mümkün olmayacaktır. Bunun önemli bir sebebi, helâl ve haramlarla ilgili kâidelerin, kanuna karşı hile, hükümlerin kaynakları, vesile ve maksatlar, ihtiyat, şüphe, niyet, zarar, maslahat, zaruret ve taabbudîlik gibi fıkhın temel konularıyla olan yakın ilişkisidir. Bu makalede, helâl ve haram hükümlerine hâkim olan başlıca küllî kâide ve prensipler ele alınmıştır. Bu makalede ele alınan kâide ve prensipler şunlardır: Helâl ve haram kılma yetkisi Allah'a aittir; eşyada asıl olan ibahadır; menfaatlerde helâllik, zararlarda ise haramlık asıldır; haramı meşru göstermek için hileye başvurmak da haramdır; harama götüren vesileler de haramdır; harama düşmemek için şüpheli şeyler terkedilmelidir; helal ve haram bir arada bulunduğunda haramlık yönü tercih edilir; iyi niyet haramları mubah kılmaz; zaruretler haramları mubah kılar; haramlarda taabbudilik (haram kılınan fiillerin sırf Allah emrettiği için terkedilmesi) esastır; helal dairesi harama ihtiyaç bırakmayacak kadar geniştir. Helâl ve haramlarla ilgili kâide ve prensipler istikra yöntemiyle, yani bu konudaki hükümlere bütüncül bir bakışla çıkarılmıştır. Dolayısıyla söz konusu kâide ve prensipleri burada sayılanlarla sınırlı görmek doğru değildir. Bu konuda yapılacak daha geniş ve derin çalışmalarla elbette yeni bir kısım kâidelerin çıkarılması mümkün olacaktır. Fakat görebildiğimiz kadarıyla kavaid kitaplarının konuyla ilgili ele aldıkları başlıca kâideler bunlardan ibarettir.
Uploads
Papers by Yüksel Çayıroğlu