Het kan licht gebeuren, dat men, de opmerkzaamheid steeds gericht op neergaan, uitleven en verwel... more Het kan licht gebeuren, dat men, de opmerkzaamheid steeds gericht op neergaan, uitleven en verwelken, te veel van de schaduw des doods over het werk laat vallen'. Deze woorden zijn, hoe kan het anders, neergeschreven door Johan Huizinga, en wel op 31 januari 1919 na voltooiing van zijn Herfsttij der Middeleeuwen. Ze zijn opgenomen in het 'Voorbericht' bij de eerste druk van die studie en vormen als het ware een reactie van de auteur na herlezing van zijn eigen boek. Zijn Herfsttij was erop gericht aan te tonen dat de Frans-Bourgondische cultuur van de veertiende en vijftiende eeuw niet alleen als 'advent der Renaissance' gezien moest worden, maar ook en vooral als 'de middeleeuwsche beschaving in haar laatste levensgetij, als een boom met overrijpe vruchten'. Kijkend naar de Late Middeleeuwen zag hij een avondhemel, 'vol bloedig rood, zwaar en woest van dreigend loodgrijs, vol valschen koperen schijn.' 1 Blijkens de hierboven als opening geciteerde woorden was Huizinga zelf zich terdege bewust van een mogelijke vertekening door eenzijdigheid. Dat heeft echter niet kunnen verhinderen dat het door hem zo magistraal geschilderde beeld van het Middeleeuwse avondrood een eigen leven is gaan leiden en vele interpretaties van laatmiddeleeuwse cultuurverschijnselen heeft beïnvloed. Cultuuruitingen in de vijftiende eeuw werden meer dan eens geïnterpreteerd als schone schijn, als elementen in een droomcultuur, als schitterende levensvormen los van de harde, zakelijke en vaak ook veel minder kleurrijke realiteit. 2 J. Huizinga, Herfsttij der Middeleeuwen. Studie over levens-en gedachtenvormen der veertiende en vijftiende eeuw in Frankrijk en de Nederlanden (Groningen 1984 16), vii-viii. Vgl. ook F.P. van Oostrom, 'De oude orde in verval? Hollandse hofliteratuur en Huizinga's Herfsttij', in: idem, Aanvaard dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek, NLCM 6 (Amsterdam 1992), 136-151, aldaar 139: 'Hoezeer men Huizinga ook moet relativeren: twee van zijn hoofdstellingen lijken toch moeilijk te loochenen: ten eerste, dat de aloude adel in de loop van de veertiende en vijftiende eeuw gevoelig aan macht inboet; en ten tweede, dat de kunst die deze adel cultiveert tegen dit positieverlies veelal een dam, of zelfs een rookgordijn opwerpt'.
Leidschrift : Religieus geweld vanaf de oudheid tot in de nieuwe tijd, 2005
Hij verklaart de nieuwe benadering in de jaren '70 onder meer met verwijzing naar de ervaring van... more Hij verklaart de nieuwe benadering in de jaren '70 onder meer met verwijzing naar de ervaring van de christelijke bevrijdingstheologie, die gewelddadige opstanden in Zuid-en Midden-Amerika rechtvaardigde. 67 Riley-Smith, First crusaders, vii.
Count William I of Holland (1203-1222): Chivalry and Power PoliticsWilliam I, Count of Holland (1... more Count William I of Holland (1203-1222): Chivalry and Power PoliticsWilliam I, Count of Holland (1203-1222) is generally known as a chivalric prince who was more interested in the international theatre of war than in governing his own estate. William did indeed participate in two crusades (1189-1191 and 1217-1219), one major 'European' battle (Bouvines 1214) and a French invasion in England (1216). However, these 'chivalric' activities did not stem from sheer personal impetuosity and a lust for adventure. In all cases, political motives played a role. Chivalric behavior went hand in hand with pragmatic power politics.
that elusive country, Serbia. Stevan K. Pavlowitch deals skillfully with various elements contrib... more that elusive country, Serbia. Stevan K. Pavlowitch deals skillfully with various elements contributing to a Serbian strand in Balkan history, including a summary of the development of other South Slav peoples. The initial chapter covers the early history of Serbia and its neighbors until the end of the eighteenth century beginning with the coming of the South Slavs to the Balkan peninsula in the sixth century A.D. Following their conversion to Orthodox Christianity in the ninth century by Byzantine missionaries, the Serbs were drawn together. Their religion became the most significant unifying force for the Serbs and a key source of their identity. Serbia was not influenced exclusively by Byzantium and the east, however, because western influences penetrated the Balkan region via the Adriatic Sea. In fact, between the twelfth and fifteenth centuries, notes Pavlowitch, the whole Balkan peninsula comprised a bridge between east and west. The famous Battle of Kosovo (1389), marking a major Ottoman defeat of medieval Serbia, was not as catastrophic as later legends suggested, the author argues, and indeed was close to a draw. After Kosovo, a new Ottoman order was gradually established that would rule over the Serbs for roughly four centuries as the towns became Turkish. Influential Serbian converts to Islam, however, such as Sokolovic who became the Turkish grand vizir, were so numerous that the business of the Ottoman Porte was often conducted in Serbian.
Page 1. in Holland Portret van een adell!jke elite in de late Middeleeuwen Page 2. Page 3. Page 4... more Page 1. in Holland Portret van een adell!jke elite in de late Middeleeuwen Page 2. Page 3. Page 4. Page 5. RIDDERSCHAP IN HOLLAND "Thi. s One 4EHU-8FJ-LRA7 Page 6. ADELSGESCHIEDENIS I De ridderheilige St. Joris ...
In de twaalfde en dertiende eeuw werden kruisvaarders vaak gerekruteerd door middel van preekcamp... more In de twaalfde en dertiende eeuw werden kruisvaarders vaak gerekruteerd door middel van preekcampagnes van speciaal daartoe aangestelde kruistochtpredikers. Tijdens deze campagnes, die erop gericht waren mensen te overtuigen van de noodzaak van de kruistocht en/of van het belang van boetedoening, namen velen het kruis aan: zij legden de plechtige kruistochtgelofte af en werden met het kruisteken bekleed. Vervolgens golden zij als crucesignati, 'door het kruis getekenden'. 1 Deze methode van rekrutering was succesvol, maar kende toch ook bezwaren. In de eerste plaats waren er mensen die zich door het gloedvolle betoog van een prediker lieten verleiden tot het afleggen van een gelofte, maar zich vervolgens, terug in de werkelijkheid van alledag, bedachten en weigerden hun gelofte gestand te doen. Mensen dus die wel konden, maar niet wilden. Ten tweede waren er mensen voor wie precies het omgekeerde gold: zij wilden wel, maar konden niet, omdat ze te arm of te zwak waren om de reis te ondernemen, of omdat ze, als vrouwen, bejaarden of kinderen, niet geschikt waren om een oorlog mee te winnen. Voor de organisatoren vormden zij een probleem, want deze enthousiastelingen lieten zich niet gemakkelijk van deelname afhouden. Zij geloofden namelijk dat het Heilige Land niet door kracht en geweld, maar door Gods Geest bevrijd zou worden. En bovendien: een plechtig afgelegde gelofte schiep verplichtingen. Al vanaf de Eerste Kruistocht is geprobeerd deze problemen met onwillige en ongewenste kruisvaarders te voorkomen door het lichtvaardig afleggen van geloften tegen te gaan, onder andere door de instemming van de directe omgeving als vereiste te stellen. Volgens Robertus Monachus had Urbanus II in 1095 al gezegd dat zijn oproep niet gold voor: * Mijn dank gaat uit naar Jaap van Moolenbroek die een eerdere versie van dit artikel van kritisch commentaar voorzag. 1 Over de kruistochtprediking: C. Morris, 'Propaganda for war: the dissemination of the crusading ideal in the twelfth century',
As the editors of this volume of essays rightly note in their introduction, court history is no l... more As the editors of this volume of essays rightly note in their introduction, court history is no longer relegated to the margins in writing the history of the age of personal monarchy. Yet, as they also observe, it both benefits and suffers from the eclecticism of approaches that characterise ...
In tal van studies over de laatmid deleeuw se Nederla nden wordt zonder nadere toelicht ing gespr... more In tal van studies over de laatmid deleeuw se Nederla nden wordt zonder nadere toelicht ing gesprok en over 'de adel'. Dat is op het eerste gezicht niet verwon derlijk. Iederee n weet immers wat we onder adel verstaa n: een geprivil egieerd e, erfelijk e elite, gekenm erkt door uitoefen ing van publiek gezag, een leidend e militair e rol en een exclusie ve levenss tijl. Soms wordt de term voorzie n van het adjectie f feodaal , waarme e bedoeld wordt dat edelen hun politiek e macht grotend eels ontleen den aan heerlijk heden, kastelen en landgoedere n die zij in leen hielden van de vorst. Tot zover lijkt alles duidelij k. Zodra men echter probeer t 'de adel' op een bepaald momen t en in een bepaald e streek concree t in beeld te krijgen , gaat het mis. Wie we precies tot de adel mogen rekenen , blijkt dan niet zo eenvou dig vast te stellen en bovend ien van land tot land te verschi llen. 2 In laatmid deleeuw se bronnen uit de Nederla nden wordt vanzelf spreken d en veelvul dig over 'edelen' gesprok en, maar het begrip 'adel' wordt zeer spaarza am gebruik t en zelden gedefin ieerd, terwijl de explicie te aanduid ing of iemand al dan niet 'vau adel" is, vrijwel helema al ontbree kt. Als historic i dus spreken van de adel in de laatmid deleeuwse Nederla nden, betreft het meestal een eigen constru ctie. Dit hoeft op zichzelf geen problee m te zijn, zolang maar duidelij k is op basis van welke criteria deze constru ctie is opgebo uwd en zolang de criteria eenduid ig, constan t en, als men de adel in diverse landen onderlin g wil vergelij ken, univers eel toepasb aar zijn. Aan de eerste voorwa arde kan nog vrij gemakk elijk worden voldaan , al blijft een objectiv ering van de keuze problem atisch, maar de twee laatste voorwa arden stellen ons voor lastige vragen. We werden daarme e geconfr onteerd in het door NWO gefinan cierde onderzo eksproj ect Nobilit y in the Burgun dian-H absbur g Low Countr ies. Prineel y Polities and Noble Familie s, 1430-1 530. Daarin bestude ren wij samen Inleidin g I ade1so nder-Wij willen onze collega's van de secties/Ie ersroelgro epen middelee uwse geschied enis van de Universi teit Leiden en de Universi teit van Amsterd am hartelijk danken voor hun kritische opmerki ngen bij eerdere versies van dit artikel. Zoals al werd geconsta teerd door Braccioli ni in het midden van de vijftiend e eeuw, geciteerd in Hillay Zrnora, Monarch y, Aristocra ry and tbe State in Europe, 1300-180 0 (Londen en New York 200!) 1. 2 MARIO DAMEN EN ANTHEU N JANSE Ade l inm eerv oud Metho dologi sche bescho uwing en over compa ratief zoek in de Bourg ondisc he Neder landen ! nobility made their breakth rough after 1595 thanks to the demise of the traditio nal form of acquirin g a noble rank or knighth ood by means of perform ing feudal duties , Henc efort h, anyo ne whow asdeco rsred for a service to the soverei gn could enter the ranks of the nobility. This is how a new nobility based on patents came into being, in which se~ice to the monarc hy was the decidin g factor.
Representation of Social Positions in the Late Middle Ages, 1999
... 86-7 and Bert Koene, 'Welgeboren in Holland', Jaarboek van het Centraal Bureau voor... more ... 86-7 and Bert Koene, 'Welgeboren in Holland', Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 51 (1997) 3-49. ... but on the death of her mother, Clementina van Heemskerk, she would also come into possession of the lordships of Noordeloos, Oosthuizen and Terschelling ...
... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden he... more ... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden het verkeer op de Rijn, Waal en IJssel hebben ... Anders dan de Hollandse en Zeeuwse steden bleven de riviersteden in Gelre en het Oversticht deel uitmaken van het Hanzenetwerk ...
... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden he... more ... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden het verkeer op de Rijn, Waal en IJssel hebben ... Anders dan de Hollandse en Zeeuwse steden bleven de riviersteden in Gelre en het Oversticht deel uitmaken van het Hanzenetwerk ...
Het kan licht gebeuren, dat men, de opmerkzaamheid steeds gericht op neergaan, uitleven en verwel... more Het kan licht gebeuren, dat men, de opmerkzaamheid steeds gericht op neergaan, uitleven en verwelken, te veel van de schaduw des doods over het werk laat vallen'. Deze woorden zijn, hoe kan het anders, neergeschreven door Johan Huizinga, en wel op 31 januari 1919 na voltooiing van zijn Herfsttij der Middeleeuwen. Ze zijn opgenomen in het 'Voorbericht' bij de eerste druk van die studie en vormen als het ware een reactie van de auteur na herlezing van zijn eigen boek. Zijn Herfsttij was erop gericht aan te tonen dat de Frans-Bourgondische cultuur van de veertiende en vijftiende eeuw niet alleen als 'advent der Renaissance' gezien moest worden, maar ook en vooral als 'de middeleeuwsche beschaving in haar laatste levensgetij, als een boom met overrijpe vruchten'. Kijkend naar de Late Middeleeuwen zag hij een avondhemel, 'vol bloedig rood, zwaar en woest van dreigend loodgrijs, vol valschen koperen schijn.' 1 Blijkens de hierboven als opening geciteerde woorden was Huizinga zelf zich terdege bewust van een mogelijke vertekening door eenzijdigheid. Dat heeft echter niet kunnen verhinderen dat het door hem zo magistraal geschilderde beeld van het Middeleeuwse avondrood een eigen leven is gaan leiden en vele interpretaties van laatmiddeleeuwse cultuurverschijnselen heeft beïnvloed. Cultuuruitingen in de vijftiende eeuw werden meer dan eens geïnterpreteerd als schone schijn, als elementen in een droomcultuur, als schitterende levensvormen los van de harde, zakelijke en vaak ook veel minder kleurrijke realiteit. 2 J. Huizinga, Herfsttij der Middeleeuwen. Studie over levens-en gedachtenvormen der veertiende en vijftiende eeuw in Frankrijk en de Nederlanden (Groningen 1984 16), vii-viii. Vgl. ook F.P. van Oostrom, 'De oude orde in verval? Hollandse hofliteratuur en Huizinga's Herfsttij', in: idem, Aanvaard dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek, NLCM 6 (Amsterdam 1992), 136-151, aldaar 139: 'Hoezeer men Huizinga ook moet relativeren: twee van zijn hoofdstellingen lijken toch moeilijk te loochenen: ten eerste, dat de aloude adel in de loop van de veertiende en vijftiende eeuw gevoelig aan macht inboet; en ten tweede, dat de kunst die deze adel cultiveert tegen dit positieverlies veelal een dam, of zelfs een rookgordijn opwerpt'.
Leidschrift : Religieus geweld vanaf de oudheid tot in de nieuwe tijd, 2005
Hij verklaart de nieuwe benadering in de jaren '70 onder meer met verwijzing naar de ervaring van... more Hij verklaart de nieuwe benadering in de jaren '70 onder meer met verwijzing naar de ervaring van de christelijke bevrijdingstheologie, die gewelddadige opstanden in Zuid-en Midden-Amerika rechtvaardigde. 67 Riley-Smith, First crusaders, vii.
Count William I of Holland (1203-1222): Chivalry and Power PoliticsWilliam I, Count of Holland (1... more Count William I of Holland (1203-1222): Chivalry and Power PoliticsWilliam I, Count of Holland (1203-1222) is generally known as a chivalric prince who was more interested in the international theatre of war than in governing his own estate. William did indeed participate in two crusades (1189-1191 and 1217-1219), one major 'European' battle (Bouvines 1214) and a French invasion in England (1216). However, these 'chivalric' activities did not stem from sheer personal impetuosity and a lust for adventure. In all cases, political motives played a role. Chivalric behavior went hand in hand with pragmatic power politics.
that elusive country, Serbia. Stevan K. Pavlowitch deals skillfully with various elements contrib... more that elusive country, Serbia. Stevan K. Pavlowitch deals skillfully with various elements contributing to a Serbian strand in Balkan history, including a summary of the development of other South Slav peoples. The initial chapter covers the early history of Serbia and its neighbors until the end of the eighteenth century beginning with the coming of the South Slavs to the Balkan peninsula in the sixth century A.D. Following their conversion to Orthodox Christianity in the ninth century by Byzantine missionaries, the Serbs were drawn together. Their religion became the most significant unifying force for the Serbs and a key source of their identity. Serbia was not influenced exclusively by Byzantium and the east, however, because western influences penetrated the Balkan region via the Adriatic Sea. In fact, between the twelfth and fifteenth centuries, notes Pavlowitch, the whole Balkan peninsula comprised a bridge between east and west. The famous Battle of Kosovo (1389), marking a major Ottoman defeat of medieval Serbia, was not as catastrophic as later legends suggested, the author argues, and indeed was close to a draw. After Kosovo, a new Ottoman order was gradually established that would rule over the Serbs for roughly four centuries as the towns became Turkish. Influential Serbian converts to Islam, however, such as Sokolovic who became the Turkish grand vizir, were so numerous that the business of the Ottoman Porte was often conducted in Serbian.
Page 1. in Holland Portret van een adell!jke elite in de late Middeleeuwen Page 2. Page 3. Page 4... more Page 1. in Holland Portret van een adell!jke elite in de late Middeleeuwen Page 2. Page 3. Page 4. Page 5. RIDDERSCHAP IN HOLLAND "Thi. s One 4EHU-8FJ-LRA7 Page 6. ADELSGESCHIEDENIS I De ridderheilige St. Joris ...
In de twaalfde en dertiende eeuw werden kruisvaarders vaak gerekruteerd door middel van preekcamp... more In de twaalfde en dertiende eeuw werden kruisvaarders vaak gerekruteerd door middel van preekcampagnes van speciaal daartoe aangestelde kruistochtpredikers. Tijdens deze campagnes, die erop gericht waren mensen te overtuigen van de noodzaak van de kruistocht en/of van het belang van boetedoening, namen velen het kruis aan: zij legden de plechtige kruistochtgelofte af en werden met het kruisteken bekleed. Vervolgens golden zij als crucesignati, 'door het kruis getekenden'. 1 Deze methode van rekrutering was succesvol, maar kende toch ook bezwaren. In de eerste plaats waren er mensen die zich door het gloedvolle betoog van een prediker lieten verleiden tot het afleggen van een gelofte, maar zich vervolgens, terug in de werkelijkheid van alledag, bedachten en weigerden hun gelofte gestand te doen. Mensen dus die wel konden, maar niet wilden. Ten tweede waren er mensen voor wie precies het omgekeerde gold: zij wilden wel, maar konden niet, omdat ze te arm of te zwak waren om de reis te ondernemen, of omdat ze, als vrouwen, bejaarden of kinderen, niet geschikt waren om een oorlog mee te winnen. Voor de organisatoren vormden zij een probleem, want deze enthousiastelingen lieten zich niet gemakkelijk van deelname afhouden. Zij geloofden namelijk dat het Heilige Land niet door kracht en geweld, maar door Gods Geest bevrijd zou worden. En bovendien: een plechtig afgelegde gelofte schiep verplichtingen. Al vanaf de Eerste Kruistocht is geprobeerd deze problemen met onwillige en ongewenste kruisvaarders te voorkomen door het lichtvaardig afleggen van geloften tegen te gaan, onder andere door de instemming van de directe omgeving als vereiste te stellen. Volgens Robertus Monachus had Urbanus II in 1095 al gezegd dat zijn oproep niet gold voor: * Mijn dank gaat uit naar Jaap van Moolenbroek die een eerdere versie van dit artikel van kritisch commentaar voorzag. 1 Over de kruistochtprediking: C. Morris, 'Propaganda for war: the dissemination of the crusading ideal in the twelfth century',
As the editors of this volume of essays rightly note in their introduction, court history is no l... more As the editors of this volume of essays rightly note in their introduction, court history is no longer relegated to the margins in writing the history of the age of personal monarchy. Yet, as they also observe, it both benefits and suffers from the eclecticism of approaches that characterise ...
In tal van studies over de laatmid deleeuw se Nederla nden wordt zonder nadere toelicht ing gespr... more In tal van studies over de laatmid deleeuw se Nederla nden wordt zonder nadere toelicht ing gesprok en over 'de adel'. Dat is op het eerste gezicht niet verwon derlijk. Iederee n weet immers wat we onder adel verstaa n: een geprivil egieerd e, erfelijk e elite, gekenm erkt door uitoefen ing van publiek gezag, een leidend e militair e rol en een exclusie ve levenss tijl. Soms wordt de term voorzie n van het adjectie f feodaal , waarme e bedoeld wordt dat edelen hun politiek e macht grotend eels ontleen den aan heerlijk heden, kastelen en landgoedere n die zij in leen hielden van de vorst. Tot zover lijkt alles duidelij k. Zodra men echter probeer t 'de adel' op een bepaald momen t en in een bepaald e streek concree t in beeld te krijgen , gaat het mis. Wie we precies tot de adel mogen rekenen , blijkt dan niet zo eenvou dig vast te stellen en bovend ien van land tot land te verschi llen. 2 In laatmid deleeuw se bronnen uit de Nederla nden wordt vanzelf spreken d en veelvul dig over 'edelen' gesprok en, maar het begrip 'adel' wordt zeer spaarza am gebruik t en zelden gedefin ieerd, terwijl de explicie te aanduid ing of iemand al dan niet 'vau adel" is, vrijwel helema al ontbree kt. Als historic i dus spreken van de adel in de laatmid deleeuwse Nederla nden, betreft het meestal een eigen constru ctie. Dit hoeft op zichzelf geen problee m te zijn, zolang maar duidelij k is op basis van welke criteria deze constru ctie is opgebo uwd en zolang de criteria eenduid ig, constan t en, als men de adel in diverse landen onderlin g wil vergelij ken, univers eel toepasb aar zijn. Aan de eerste voorwa arde kan nog vrij gemakk elijk worden voldaan , al blijft een objectiv ering van de keuze problem atisch, maar de twee laatste voorwa arden stellen ons voor lastige vragen. We werden daarme e geconfr onteerd in het door NWO gefinan cierde onderzo eksproj ect Nobilit y in the Burgun dian-H absbur g Low Countr ies. Prineel y Polities and Noble Familie s, 1430-1 530. Daarin bestude ren wij samen Inleidin g I ade1so nder-Wij willen onze collega's van de secties/Ie ersroelgro epen middelee uwse geschied enis van de Universi teit Leiden en de Universi teit van Amsterd am hartelijk danken voor hun kritische opmerki ngen bij eerdere versies van dit artikel. Zoals al werd geconsta teerd door Braccioli ni in het midden van de vijftiend e eeuw, geciteerd in Hillay Zrnora, Monarch y, Aristocra ry and tbe State in Europe, 1300-180 0 (Londen en New York 200!) 1. 2 MARIO DAMEN EN ANTHEU N JANSE Ade l inm eerv oud Metho dologi sche bescho uwing en over compa ratief zoek in de Bourg ondisc he Neder landen ! nobility made their breakth rough after 1595 thanks to the demise of the traditio nal form of acquirin g a noble rank or knighth ood by means of perform ing feudal duties , Henc efort h, anyo ne whow asdeco rsred for a service to the soverei gn could enter the ranks of the nobility. This is how a new nobility based on patents came into being, in which se~ice to the monarc hy was the decidin g factor.
Representation of Social Positions in the Late Middle Ages, 1999
... 86-7 and Bert Koene, 'Welgeboren in Holland', Jaarboek van het Centraal Bureau voor... more ... 86-7 and Bert Koene, 'Welgeboren in Holland', Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 51 (1997) 3-49. ... but on the death of her mother, Clementina van Heemskerk, she would also come into possession of the lordships of Noordeloos, Oosthuizen and Terschelling ...
... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden he... more ... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden het verkeer op de Rijn, Waal en IJssel hebben ... Anders dan de Hollandse en Zeeuwse steden bleven de riviersteden in Gelre en het Oversticht deel uitmaken van het Hanzenetwerk ...
... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden he... more ... de economische verschuivingen die zich in de late middeleeuwen in de Nederlanden voordeden het verkeer op de Rijn, Waal en IJssel hebben ... Anders dan de Hollandse en Zeeuwse steden bleven de riviersteden in Gelre en het Oversticht deel uitmaken van het Hanzenetwerk ...
Uploads
Papers by Antheun Janse