Papers by Özlem Balcı Öztürk
THE CHURCHES AND THE CITY, European Experiences between the 1950s and the 1960s, 2024
Numerous buildings in Europe were destroyed and damaged during the Second World War. Many places ... more Numerous buildings in Europe were destroyed and damaged during the Second World War. Many places of worship damaged due to the targeting of particularly religious buildings at the end of the war. Berlin is among the cities that suffered losses. Repairing the damage to churches that have a place in the collective memory and designing new churches played a key role for people to hold on to life again. In the 1960s and early 1970s, new church construction in West Berlin experienced its pick for this reason. In this period, which Goldhagen describes as an interregnum between an expiring Modernism and dawning Postmodernism, experimental designs emerged under the influence of Brutalist Architecture. This study examines the reflection of Brutalism in religious buildings in post-war Europe, focusing on the Brutalist-style churches built in Berlin in the 1960s. “Memorability as an Image,” one of the basic principles of Brutalism put forward by Reyner Banham, has been an approach that serves the purpose of religious buildings to create a landmark for the city. Other principles of style “valuation of materials; as found” and “clear exhibition of structure” found their equivalents mostly in interior designs. In this context, the study comprehensively examines three examples of churches that create an image for the city and have experimental interiors; Kaiser Wilhelm Memorial Church (Egon Eiermann, 1961), Maria Regina Martyrum Memorial Church (Hans Schädel & Friedrich Ebert, 1963) and Paul Gerhardt Church (Hermann Fehling, Daniel Gogel & Peter Pfankuch, 1964). Defining a point of identity for the city, these churches not only represent a point of social unification for the community but also aim to strengthen the faith between God and human beings with their impressive interiors. It is possible to capture the same spiritual effect in the blue light leaking through the glass blocks with exposed concrete frames in Kaiser Wilhelm Memorial Church, in the light shining through the exposed concrete beams in Maria Regina Martyrum Memorial Church, and in the colors reflected from the stained glass in Paul Gerhardt Church. This study examines the concepts of image, interior design parameters, and light through examples of 1960s Berlin churches.
17th International Docomomo Conference -Modern Design: Social Commitment & Quality of Life, 2022
This study was supported by TUBITAK 2224A - International Scientific Activities Participation Sup... more This study was supported by TUBITAK 2224A - International Scientific Activities Participation Support Program (2022) and Istanbul Research Institute (IAE) Conference Grants (2022-2023).
Turkey was not a part of the Second World War. Due to its intercontinental location, it has been affected by post-war social, economic, and cultural transformations. One of these is the new architectural approaches. International Style, which was effective in Turkish Architecture in the 1950s, was replaced by the revisions of Modernism in parallel with the developments in the 1960s. In this period, which Goldhagen describes as an interregnum between an expiring modernism and dawning postmodernism, experimental designs emerged under the influence of Brutalist Architecture in Turkey. The absence of Turkish architectural examples in the publications on Brutalism in the world architectural literature constitutes the originality of this study. The study aims to provide a new perspective on understanding the geographical spread of post-war Brutalist influences.
While post-war Brutalist elements rose to prominence, Peter and Alison Smithson both conducted the theoretical discussions and designed the first examples of Brutalism. The reinterpretation of interior spaces, especially with the emphasis on raw concrete, has created international effects. In this context, there are experimental interior spaces shaped within the framework of Brutalist aesthetic principles in Turkey. The interior spaces discussed in the study are selected in this context and based on the work of Reyner Banham, the first theoretician of the concept. The study contributes to the literature on Brutalism in the light of archive documents and original, current photographs from the author's archive.
The study focuses on examples of experimental interiors that developed under the influence of Brutal aesthetics. Turkey, which is a Mediterranean country and at the same time has an introverted structure due to cultural codes, has unique examples in this context. The examples handled with the theme of introversion are divided into two groups as atrium and courtyard interior designs. Turkish Historical Society (Turgut Cansever; 1951-1967) and the Turkish Language Association (Cengiz Bektas & Ertur Yener; 1972-1978) located in Ankara are involved in the study with two important atrium designs. Turkish Historical Society exhibits a Brutal aesthetic with the folded plate concrete construction on the atrium roof and the natural materials; concrete, wood, and stone in the interior. Local wooden furniture designs also increase this effect. Accordingly, the atrium of the Turkish Language Association has brutalist influences through the coffered concrete ceiling, the shape of stairs, and the folded glass surface. Middle East Technical University Faculty of Architecture (Behruz Cinici & Altug Cinici, 1962) and Istanbul Market-Complex (Dogan Tekeli & Sami Sisa, 1967) have different Brutalist interior experiences with their courtyard plan typologies. The courtyards of the Faculty of Architecture provide experimental living spaces for students, with the exhibition of structure, the use of raw materials, and landscape elements made of raw concrete. Market-Complex has a Brutal aesthetic value with its raw concrete open courtyards and curvilinear vertical circulation elements and works of Art Brut.
This study presents an intercontinental example of the expansion of global currents combined with cultural diversity. It also examines how Brutalist tendencies are interpreted in Turkey and expose experimental examples.
Mimarlık ve Yaşam, 2023
Numerous students become distanced from the concept of design and excogitation until their univer... more Numerous students become distanced from the concept of design and excogitation until their university years. However, creativity is one of the talents that show indications from childhood. Therefore, improving skills and knowing themselves is very important for children, especially during their education. Providing primary school children with an opportunity to discover and increase their design skills is crucial for their pediatric development. Within the scope of the study, a two-stage program, theoretical and practical, was carried out in designing urban spaces with children aged 8-12. In this context, participants were informed of urban space and urban design through samples from the Ancient Age to the Modern Age in the theoretical stage of the study. At the practical stage, the tutor requested to visualize urban spaces such as courtyards, streets, and squares of their dreams in 2D and 3D from children. At the end of the study, it is aim to analyze children’s perception of urban space and examine the effect of this program on children’s design skills. This study, carried out on urban space and its design, has ensured that children's sense of space is strengthened, they gain awareness of the city, the concept of scale is developed and their design skills are increased. On the other hand, positive affection for children’s ability to self-expression and self-confidence development are also determined.
Betonart, 2021
The project of Stad Hotel designed by Doğan Tekeli, Sami Sisa and Metin Hepgüler won the first pr... more The project of Stad Hotel designed by Doğan Tekeli, Sami Sisa and Metin Hepgüler won the first prize in an architectural competition organized by the Retirement Fund in 1964. The complex consisting of hotel, cinema and shops was built. The hotel is located in the commercial center around Ulus, on a corner next to Gençlik Parkı. While the hotel block joined the Ankara panorama of the 1970s with its high mass architecture, the bazaar, restaurant, cafe and cinema units provide the asymmetrical balance of the building as two-storey low masses. The brutal character of the building is clearly visible from the main axes of Ankara. The exposure of concrete surfaces, the use of RC curtain walls and profiled beams refer to the brutalist trend was very popular around the world at that time. With the scope of the study, the changes were tried to be determined by comparing old and current photographs. As a result, Ankara Stad Hotel was examined within the framework of new brutalist principles.
5th ISUFitaly International Conference Rome, 2020
The generation of sanctuaries in ancient cities in archaic era was generally based on an origin o... more The generation of sanctuaries in ancient cities in archaic era was generally based on an origin of a specific cult. There were numerous sanctuaries devoted to the Mother Goddess cult which is common in Anatolia in the relevant era. Those sanctuaries were extended and regenerated when they became more important. Pergamon is an important example in this term. Mamurt Kale Kybele Sanctuary locates in a place close to Per-gamon. In this sanctuary which is thought to have a ritual path connection with the city people started to worship the Mother Goddess from 5th century B.C. The sanctuary was extended and regenerated after it gained importance. At the fi rst stage, there were an altar and a pedestal where the sculpture of God was placed in this sanctuary. In 3rd century B.C., a monumental temple containing the pedestal from earlier dates and a new altar surrounding the older one were built. New buildings related to the relevant cult and the needs of the people visiting the sanctuary were continued to be built along with the temple. A sanctuary devoted to the Mother Goddess not only created an important focal point which have strong natural relationships, but also turned into a built-architecture in time. Contrary to the sanctuaries in the city, an example of a rural sanctuary created an urbanization around itself. With this study, regeneration of the sanctuaries consisting of natural factors and the urban substrata constituted through its transformation to a structured architectural design were addressed and it was aimed to contribute to the relevant research field in this term.
II. Atlas International Social Sciences Congress, 2019
The origin of the mother goddess cult was born in Anatolia, and it has spread beyond the borders ... more The origin of the mother goddess cult was born in Anatolia, and it has spread beyond the borders of Anatolia over time. Though the most intense period of the cult in Anatolia was the Iron Age, the representations of the Mother Goddess performed by the Anatolian civilizations both in the Late-Middle Bronze Age and Iron Age were addressed in the paper. Within the scope of the study, the origin of the Mother Goddess culture and its representations in Anatolia were analyzed. A literature review on the emergence of cult associated with the Mother Goddess, cult centers and cult representations were made, and a review on the data as a ‘’Representation of the Mother Goddess’’ that have survived until today was made. As a result of this study, the data were collected in two categories as intangible and tangible. The intangible representation of the Mother Goddess was considered as part of the terms ”materially unperceptible“ and the tangible representation of it as ‘’materially perceptible.’’ At this point, while oral history is the main source of intangible representations; iconographic expressions constitute the sources of tangible representations. While mainly sculptures and figurines constituted the intangible representation of the Mother Goddess in the beginning, then rock monuments which the sculptures were placed in niches consituted it. The embossings and seals which include the description of the goddess except rock monuments and statues set important examples of this representation. The inscriptions on the rock monuments also provide important data for tangible representation due to the fact that the name of the goddess was mentioned on them. The birth and existence of the Mother Goddess comprise thousands old history of Anatolia, and this existence manifested itself through intangible and / or tangible representations. In the study, the cult of the Mother Goddess was discussed in the context of its representation; and the representations of the goddess were also taken under evaluation as its meaning, usage and function values as well as being a liturgical object. The study is important both in terms of approaching the Mother Goddess cult from the perspective of Architectural History discipline and fully examining the representations of the cult that have survived until today.
Conference Presentations by Özlem Balcı Öztürk
Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XVIII, DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster/Bildiri Sunuşları, 2022
Abide sitesi, konut bloklarının yanı sıra sergi binası, kulüp, kreş, sinema ve konser salonu, spo... more Abide sitesi, konut bloklarının yanı sıra sergi binası, kulüp, kreş, sinema ve konser salonu, spor tesisleri, ilkokul, ortaokul, lise gibi birimleri de içeren bir yaşam merkezi olarak tasarlanmıştır. Uygulaması 1970’lerde başlamış olup, yalnızca iki adet konut bloğu ve çarşı yapısı inşa edilmiştir. Yapı grubunun mimarı bilinmemekle birlikte bir dönem Sevinç Hadi, Abide Sitesi için proje hazırlamıştır ancak farklı bir projenin uygulaması söz konusu olmuştur. Projenin yüklenicisi ve yatırımcısı Yaşat A.Ş. firmasının sahibi Mimar Yaşat Manav’dır. 1950’lerin ortalarına kadar kent dışı alan olarak değerlendirilebilecek Mecidiyeköy, zamanla yakın çevrede sanayi faaliyetinin ortaya çıkmasına bağlı olarak konut alanına dönüşür. İstanbul Belediyesi ve Türkiye Emlak Kredi Bankası’nın ortak girişimi olan İstanbul İmar Limited Şirketi tarafından inşa edilen Mecidiyeköy Evleri ve işçi sendikalarına ait yapı kooperatiflerince inşaatı gerçekleştirilen Mecidiyeköy Bira İşçi Evleri yakın çevrede bulunan ilk konut gruplarıdır. Bu planlı yerleşmelerin yanı sıra çok sayıda gecekondu birimi de yakın çevrede görülür. 1970’li yıllarda ise resmi kurumlar veya yapı kooperatiflerinden ziyade bireysel girişimlerle gerçekleşen toplu konut inşaatının ilk örnekleri de yine Mecidiyeköy’de ortaya çıkar. Abide Sitesi sözü edilen bireysel girişimlerden biri olup konut fonksiyonuna ek olarak bünyesinde sunduğu sosyal imkanlarla öne çıkan bir proje olmuştur. Dönemin gazetelerine verilen çok sayıda ilanlar aracılığıyla projenin tanıtımı yapılmıştır. 2 adet 15 katlı, toplam 108 daireden oluşan apartman blokları ile birlikte çarşı binası Abide Sitesi projesinin hayata geçen sayılı birimleridir. Apartman blokları dönemin teknolojik koşulları paralelinde gerekli servis sistemlerine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Bloklardan biri (B Blok) zaman içinde PVC esaslı malzeme ile kaplanmış olup diğeri (A Blok) halen özgün cephe özelliklerini taşımaktadır. Çarşının plan kurgusunu bir avlu etrafında sıralanan dükkân dizileri oluşturur. Bazı birimleri ön cephede eğrisel bir çıkma yaparak kütle estetiğine katkıda bulunur. Bugün özgün tasarımına oldukça yakın olan çarşının mimarisi Konstrüktivist bir tasarım çizgisi taşımakta aynı zamanda avlu etrafında çevrelenen kurgusuyla yerel mimari unsurları da bünyesinde barındırmaktadır.
Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XVII, DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster/Bildiri Sunuşları, 2021
Cumhuriyetin ilanının 50. yılı anısına ülke genelinde pek çok anıt üretilmiştir. Kimisi heykeltır... more Cumhuriyetin ilanının 50. yılı anısına ülke genelinde pek çok anıt üretilmiştir. Kimisi heykeltıraş tarafından tasarlanmış ve basit bir kaide üzerine yerleştirilmişken kimi örnekte heykeltıraşın bir mimar ile birlikte çalıştığı ve anıtın, kaidenin hatta çevre düzenlemesinin de bütüncül bir tasarım dahilinde yapıldığı görülmektedir. Bu dönemde Mimar Erkal Güngören ve Heykeltıraş Ali Teoman Germaner’in gündeminde 50. yıl anıtlarının olduğu görülmektedir: Güngören 1971 yılında düzenlenen yarışmayı kazanır ve tasarımı uygulanır. Ancak Karşıyaka Anıtı ne yazık ki özgün haliyle günümüze ulaşamaz. 1973 yılında ikili Samsun 19 Mayıs Anıtı için düzenlenen proje yarışmasında jüri üyesi olarak görev alır. Sonrasında ise Kocaeli’nde yapılacak olan anıtın tasarımını gerçekleştirirler. Kocaeli Anıtı için İzmit’te yerleşim sınırının hemen dışındaki bir kentsel boşluk tercih edilmiştir. Tasarım bir anıtla sınırlı kalmayacak, merasim meydanı ve yeşil alan düzenlemelerinden oluşan bir parkı da kapsayacaktır. Detaylı bir şekilde çalışmaları yapılan projede çocuk oyun aletleri, oturma elemanları, aydınlatma unsurları, sebiller, havuz, servis yapılarına ait çizimler hazırlanmıştır. Ayrıca statik, tesisat ve aydınlatma projeleri de bu kapsamda hazırlanmıştır. Çok etaplı olarak hazırlanan projenin yalnızca birinci etabı uygulanmıştır. Yapım işini projenin müellifleri olan Erkal Güngören ve Ali Teoman Germaner üstlenmiştir. Anıt ve parkın tasarımı Cumhuriyet’in 50. yılı anısına yapılmış olması tarihsel bir değer atfetmektedir. 1999 yılında meydana gelen ve ağır yıkımlara sebep olan deprem sonrasında park, bir müddet afetten zarar gören kişilere ve barınacakları çadırlara ev sahipliği yapmıştır. Ardından Kocaeli kent tarihinde önemli yeri olan deprem için yapılan başka bir anıt da merasim meydanının olduğu kısma eklenmiştir. Yapıldığı tarihten itibaren toplumsal bellekte önemli bir yere sahip olan Anıt Park yakın çevresine adını vermiştir; yakınında bulunan üniversite kampüsü ve toplu ulaşım durakları bu isimle bilinmektedir. Ali Teoman Germaner tarafından tasarlanan Atatürk Heykeli brüt beton olarak inşa edilmiş, Brütalist estetik değer taşıyan bir sanat eseridir. Dönemin ender örneklerindendir. Söylev kürsüsü ve büfe yapısı gibi diğer park donatıları da brüt beton kullanılarak inşa edilmiş olup tasarımı desteklemektedir. Kent merkezinde olmasına rağmen park alanının mevcut haliyle kalıp, özgün işlevini sürdürüyor olması olumlu bir durumdur fakat geçirdiği değişiklikler ve anıtın maruz kaldığı niteliksiz onarımlar kayıplara sebep olmuştur.
II. Congress on Architecture and Cultural Heritage in Tourism, 2021
Latmos Mountain has been an important center of belief in the Karia region since the Prehistoric ... more Latmos Mountain has been an important center of belief in the Karia region since the Prehistoric Ages. In this region, the Weather and Mountain God cult had continued from Prehistoric to the-Medieval Age. The place of the Mother Goddess, who is believed to live on mountains or high hills, is the summit of Mount Latmos, known as Tekerlekdag. In Ancient Ages, this cult was replaced by the epithet "Akraios" and left to the Greek Mountain God Zeus. Numerous caves in Latmos became shelters for pilgrims expelled from Sinai and South Arabia in the 7th century A.D. Pilgrims continued the sacredness attributed to Tekerdag in this Medieval Age and prayed for rain at the summit. Although the traces of the cult still survive today, it constitutes an important cultural accumulation for religious tourism. Cave pictures and figurines with depictions of gods from the Prehistoric Ages, temple attributed to Zeus in the Ancient Age, and monasteries used by pilgrims in the Medieval Age have survived until today as the architectural ruins of a regional belief. It is important to trace this cult in historical continuity and to reveal its potential in the context of religious tourism. Within the scope of the study, it is aimed to trace the Mother Goddess cult in the region, to be taken as a whole, and to bring the tourism potential to light in this context.
Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XVI, DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster/ Bildiri Sunuşları, 2020
1971 yılında Üsküdar’da Atatürk Anıtı Yaptırma Derneği tarafından yapımına başlanan Atatürk Anıtı... more 1971 yılında Üsküdar’da Atatürk Anıtı Yaptırma Derneği tarafından yapımına başlanan Atatürk Anıtı, 1973 yılında tamamlanmıştır. Profesör Heykeltraş Kenan Yontunç tarafından tasarlanan anıtın yapımında, Yüksek Mimar - Mühendis Yaprak Karlıdağ ve Yüksek Mimar Necdet Kurultay birlikte çalışmışlardır. Anıtın kaba inşaatının yüklenicisi Müteahhit Yüksek Mühendis Servet Bayramoğlu firması olmuştur.
Meydan, Şemsipaşa külliyesi, Rumi Mehmet Paşa külliyesi ve tarihi karakol binası gibi önemli tarihi yapılarla çevrelidir. 1930’lu yıllardan beri meydan olarak süregelmiş bu mevki halkın sosyalleştiği önemli bir kamu mekanı olmuştur. Meydan bu süreçte kimi zaman bir spor kulübünün oyun alanı olarak, kimi zaman balık tutulan, kimi zaman lunaparka ev sahipliği yapan bir alan olarak kent belleğinde yer etmiştir. Meydanın ilk tanımlı tasarımı Atatürk Anıtı ile beraber yapılmıştır.
Atatürk Anıtı, merdivenlerle çıkılan geniş bir taban üzerinde yer almaktadır. Tabandan türeyen dikdörtgen duvarın önünde Atatürk, sağ yanında genç bir kadın ve sol yanında genç bir erkek ile birlikte yürürken tasvir edilmiştir. Heykelin kaidesi yerden 14 m. yüksekliktedir. Atatürk heykeli 3,5 m., gençliği temsil eden kadın ve erkek heykelleri ise yerden 3’er m. yüksekliktedir. Kaide çevresinde yer alan ve 47,5 m² tutan rölyefler; Milli Mücadele, Ana Vatan, Meçhul Asker, Son Darbe ve Devrimleri anlatmaktadır.
Modern Türk Anıtı’nın önemli örneklerinden biri olan Atatürk Anıtı, çağdaş çizgilere sahip olması bakımından önemli bir değere sahiptir. Özellikle Atatürk ve gençliğin temsili olan kadın ve erkek figürler dik duruşları ve kararlı çehreleri ile dikkat çekmektedir. Anatomik açıdan kavisli olması beklenen dirsek ve göğüs kısımlarının daha geometrik ve dik açılı olarak tasvir edilmesi anıtın modern çizgilerini ortaya koymaktadır. Üçlü heykel grubunun arkasındaki fon duvarı ve anıt platformunun oluşturduğu yatay-düşey etkisi anıtın modern çizgisinin temelini oluşturmaktadır.
Günümüzde, çeşitli çevre çalışmaları ve tören alanının otopark olarak kullanılması sonucu meydan algısı zedelenmiştir. Atatürk Anıtı, özgün durumuna yakın olmasına rağmen heykeli oluşturan bronzda meydana gelen korozyon, rölyeflerde tespit edilen biyolojik bozulmalar ve platform döşemesindeki çatlama sebebiyle korumaya yönelik çalışmalara ihtiyaç duymaktadır. Anıt ve meydanın çevresindeki ek yapılardan arındırılarak özgün değerinin ortaya konulması gerekmektedir.
Cumhuriyetin ilanının 50. yılı anısına yapılan, kamusal bir bilinç ve istekle yapım hikayesi başlayan anıtın toplumsal hafızadaki yeri önemlidir. Bu noktada anıt ve meydanın hem toplumsal ve tarihi önemi hem de modern mimarlık mirası olarak önemi dikkate alınarak gerekli koruma çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XVI, DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster/ Bildiri Sunuşları, 2020
Kısıklı Caddesi, 1930’lu yılların başında yoğun kent dokusunun çeperinde konumlanmıştır ve cadden... more Kısıklı Caddesi, 1930’lu yılların başında yoğun kent dokusunun çeperinde konumlanmıştır ve caddenin her iki tarafında geniş bağ ve bahçeler içinde ahşap konut yapıları yer almıştır. Boğaziçi Köprüsü’nün faaliyete başlamasıyla yoğun bir araç trafik aksına dönüşen Kısıklı Caddesi, ticaret yapılarının ağırlıklı olduğu bir alan haline gelmiştir. Gerek banliyö döneminde, gerek ticaret aksına dönüşümü sürecinde cadde üzerinde inşa edilen nitelikli yapılar modern mimarlık mirası olarak günümüze ulaşmıştır. Çalışma kapsamında Kısıklı Caddesi üzerindeki 3 önemli yapı-yapı grubu modern mimarlık mirası olarak değerlendirilmiştir.
İlk ele alınan örnek, Yüksek Mimar Münci Tangör tarafından tasarlanan “Bay Mecit Evi”dir. Banliyö döneminin modern konut mimarisinin bir örneği olarak varlığını sürdürmeye devam eden konut yapısı özgün plan şeması, kütlesi ve cephe elemanları ile kent belleğinde yer tutan bir yapıdır. Tasarımının en çarpıcı elemanları olan, cadde yönünde uzanan verandası ve üzerindeki saçağı yol genişletme çalışmaları sırasında yıkılmıştır. Mutfak, banyo, yemek odası, salon gibi ortak alanlar zemin katta, odalar ise zemin ve birinci katlarda olacak şekilde düzenlenmiştir. Günümüzde halen konut olarak kullanılan yapı hakkında herhangi bir tescil kararı olmadığı için risk altındadır. İkinci örnek, cadde üzerinde bulunan ikiz yapı grubudur. Hakkında çok fazla arşiv bilgisine ulaşılamayan yapı grubunun, hava fotoğrafları üzerinde yapılan incelemede 1976 – 1982 yılları arasında inşa edildiği tespit edilmiştir. Yapı grubu, saf bir geometrisinin olması, pürist bir tasarım yaklaşımının ürünü olması ve mevcut doku içerisindeki modern duruşu ile ön plana çıkmaktadır. Günümüzde farklı kullanıcılar tarafından kullanılan yapıların koruma durumları aynı değildir. Banka olarak kullanılan yapı özgün haline daha yakın olmasına rağmen diğer yapıda kullanıcıların niteliksiz müdahaleleri görülmektedir. Üçüncü örnek, Sedad Hakkı Eldem tarafından 1979 yılında tasarlanan ve 1987-88 yıllarında inşaatı tamamlanan Şark Sigorta Genel Müdürlüğü binasıdır. Yeşil alan içerisindeki konumuyla ön plana çıkan yapı geleneksel mimarinin yorumlanması bakımından mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. 1990 yılında tescil edilen yapı, günümüze korunmuş bir şekilde ulaşmıştır. Plan tipi avluludur ve bodrum seviyesinde, avlunun izdüşümüne oditoryum eklenmiştir. Yapı uzun yıllar Şark Sigorta Genel Müdürlüğü, sonrasında Allianz Sigorta olarak kullanılmıştır. Yakın tarihte Kastamonu Entegre firması tarafından kiralanan yapı büro olarak kullanılmaktadır.
Kısıklı Caddesi’nin hem kentsel bir sit olarak hem de sahip olduğu modern mimarlık mirası yapılar kapsamında korunması, söz konusu nitelikli yapı ve yapı gruplarının varlığını sürdürmeleri için farkındalık oluşturularak gerekli koruma tedbirleri alınması gerekmektedir.
Books by Özlem Balcı Öztürk
Blue Crow Media, 2024
Modern Istanbul Map / Modern İstanbul Haritası covers an incredible selection of buildings betwee... more Modern Istanbul Map / Modern İstanbul Haritası covers an incredible selection of buildings between 1930 and 2010. Istanbul, a culturally and historically layered city, defined by its intercontinental location between Europe and Asia, is host to numerous 20th century architectural styles – including a uniquely regional strain of Brutalism.
The buildings featured on the map tell the story of a country modernising at great speed: from the Bauhaus-influenced early Modernism in the 1930s including the Ragıp Devres Villa and the Atatürk-commissioned Florya Sea Pavilion; through the large-scale buildings of the 1940s and 50s such as the Istanbul University Faculty of Science and Literature and the Hilton Hotel. From the 1960s to 80s, further political democratisation in Turkey encouraged a unique blend of Rationalism, Brutalism and Regionalism. Finally, after the 1980s, Postmodernism was embraced by an increasingly active private sector; notably in the E House of 1994.
Each building on this map, covering multiple generations and genres of architecture, is its own chapter in the fascinating social, economic and cultural history of modern Istanbul.
Turizimde Mimarlık ve Kültürel Miras, 2021
Latmos Mountain has been an important center of belief in the Karia region since the Prehistoric ... more Latmos Mountain has been an important center of belief in the Karia region since the Prehistoric Ages. In this region, the Weather and Mountain God cult had continued from Prehistoric to the Medieval Age. The place of the Mother Goddess, who is believed to live on mountains or high hills, is the summit of Mount Latmos, known as Tekerlekdag. In Ancient Ages, this cult was replaced by the epithet “Akraios” and left to the Greek Mountain God Zeus. Numerous caves in Latmos became shelters for pilgrims expelled from Sinai and South Arabia in the 7th century A.D. Pilgrims continued the sacredness attributed to Tekerdag in this Medieval Age and prayed for rain at the summit. Although the traces of the cult still survive today, it constitutes an important cultural accumulation for religious tourism. Cave pictures and figurines with depictions of gods from the Prehistoric Ages, temple attributed to Zeus in the Ancient Age, and monasteries used by pilgrims in the Medieval Age have survived until today as the architectural ruins of a regional belief. It is important to trace this cult in historical continuity and to reveal its potential in the context of religious tourism. Within the scope of the study, it is aimed to trace the Mother Goddess cult in the region, to be taken as a whole, and to bring the tourism potential to light in this context.
Uploads
Papers by Özlem Balcı Öztürk
Turkey was not a part of the Second World War. Due to its intercontinental location, it has been affected by post-war social, economic, and cultural transformations. One of these is the new architectural approaches. International Style, which was effective in Turkish Architecture in the 1950s, was replaced by the revisions of Modernism in parallel with the developments in the 1960s. In this period, which Goldhagen describes as an interregnum between an expiring modernism and dawning postmodernism, experimental designs emerged under the influence of Brutalist Architecture in Turkey. The absence of Turkish architectural examples in the publications on Brutalism in the world architectural literature constitutes the originality of this study. The study aims to provide a new perspective on understanding the geographical spread of post-war Brutalist influences.
While post-war Brutalist elements rose to prominence, Peter and Alison Smithson both conducted the theoretical discussions and designed the first examples of Brutalism. The reinterpretation of interior spaces, especially with the emphasis on raw concrete, has created international effects. In this context, there are experimental interior spaces shaped within the framework of Brutalist aesthetic principles in Turkey. The interior spaces discussed in the study are selected in this context and based on the work of Reyner Banham, the first theoretician of the concept. The study contributes to the literature on Brutalism in the light of archive documents and original, current photographs from the author's archive.
The study focuses on examples of experimental interiors that developed under the influence of Brutal aesthetics. Turkey, which is a Mediterranean country and at the same time has an introverted structure due to cultural codes, has unique examples in this context. The examples handled with the theme of introversion are divided into two groups as atrium and courtyard interior designs. Turkish Historical Society (Turgut Cansever; 1951-1967) and the Turkish Language Association (Cengiz Bektas & Ertur Yener; 1972-1978) located in Ankara are involved in the study with two important atrium designs. Turkish Historical Society exhibits a Brutal aesthetic with the folded plate concrete construction on the atrium roof and the natural materials; concrete, wood, and stone in the interior. Local wooden furniture designs also increase this effect. Accordingly, the atrium of the Turkish Language Association has brutalist influences through the coffered concrete ceiling, the shape of stairs, and the folded glass surface. Middle East Technical University Faculty of Architecture (Behruz Cinici & Altug Cinici, 1962) and Istanbul Market-Complex (Dogan Tekeli & Sami Sisa, 1967) have different Brutalist interior experiences with their courtyard plan typologies. The courtyards of the Faculty of Architecture provide experimental living spaces for students, with the exhibition of structure, the use of raw materials, and landscape elements made of raw concrete. Market-Complex has a Brutal aesthetic value with its raw concrete open courtyards and curvilinear vertical circulation elements and works of Art Brut.
This study presents an intercontinental example of the expansion of global currents combined with cultural diversity. It also examines how Brutalist tendencies are interpreted in Turkey and expose experimental examples.
Conference Presentations by Özlem Balcı Öztürk
Meydan, Şemsipaşa külliyesi, Rumi Mehmet Paşa külliyesi ve tarihi karakol binası gibi önemli tarihi yapılarla çevrelidir. 1930’lu yıllardan beri meydan olarak süregelmiş bu mevki halkın sosyalleştiği önemli bir kamu mekanı olmuştur. Meydan bu süreçte kimi zaman bir spor kulübünün oyun alanı olarak, kimi zaman balık tutulan, kimi zaman lunaparka ev sahipliği yapan bir alan olarak kent belleğinde yer etmiştir. Meydanın ilk tanımlı tasarımı Atatürk Anıtı ile beraber yapılmıştır.
Atatürk Anıtı, merdivenlerle çıkılan geniş bir taban üzerinde yer almaktadır. Tabandan türeyen dikdörtgen duvarın önünde Atatürk, sağ yanında genç bir kadın ve sol yanında genç bir erkek ile birlikte yürürken tasvir edilmiştir. Heykelin kaidesi yerden 14 m. yüksekliktedir. Atatürk heykeli 3,5 m., gençliği temsil eden kadın ve erkek heykelleri ise yerden 3’er m. yüksekliktedir. Kaide çevresinde yer alan ve 47,5 m² tutan rölyefler; Milli Mücadele, Ana Vatan, Meçhul Asker, Son Darbe ve Devrimleri anlatmaktadır.
Modern Türk Anıtı’nın önemli örneklerinden biri olan Atatürk Anıtı, çağdaş çizgilere sahip olması bakımından önemli bir değere sahiptir. Özellikle Atatürk ve gençliğin temsili olan kadın ve erkek figürler dik duruşları ve kararlı çehreleri ile dikkat çekmektedir. Anatomik açıdan kavisli olması beklenen dirsek ve göğüs kısımlarının daha geometrik ve dik açılı olarak tasvir edilmesi anıtın modern çizgilerini ortaya koymaktadır. Üçlü heykel grubunun arkasındaki fon duvarı ve anıt platformunun oluşturduğu yatay-düşey etkisi anıtın modern çizgisinin temelini oluşturmaktadır.
Günümüzde, çeşitli çevre çalışmaları ve tören alanının otopark olarak kullanılması sonucu meydan algısı zedelenmiştir. Atatürk Anıtı, özgün durumuna yakın olmasına rağmen heykeli oluşturan bronzda meydana gelen korozyon, rölyeflerde tespit edilen biyolojik bozulmalar ve platform döşemesindeki çatlama sebebiyle korumaya yönelik çalışmalara ihtiyaç duymaktadır. Anıt ve meydanın çevresindeki ek yapılardan arındırılarak özgün değerinin ortaya konulması gerekmektedir.
Cumhuriyetin ilanının 50. yılı anısına yapılan, kamusal bir bilinç ve istekle yapım hikayesi başlayan anıtın toplumsal hafızadaki yeri önemlidir. Bu noktada anıt ve meydanın hem toplumsal ve tarihi önemi hem de modern mimarlık mirası olarak önemi dikkate alınarak gerekli koruma çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
İlk ele alınan örnek, Yüksek Mimar Münci Tangör tarafından tasarlanan “Bay Mecit Evi”dir. Banliyö döneminin modern konut mimarisinin bir örneği olarak varlığını sürdürmeye devam eden konut yapısı özgün plan şeması, kütlesi ve cephe elemanları ile kent belleğinde yer tutan bir yapıdır. Tasarımının en çarpıcı elemanları olan, cadde yönünde uzanan verandası ve üzerindeki saçağı yol genişletme çalışmaları sırasında yıkılmıştır. Mutfak, banyo, yemek odası, salon gibi ortak alanlar zemin katta, odalar ise zemin ve birinci katlarda olacak şekilde düzenlenmiştir. Günümüzde halen konut olarak kullanılan yapı hakkında herhangi bir tescil kararı olmadığı için risk altındadır. İkinci örnek, cadde üzerinde bulunan ikiz yapı grubudur. Hakkında çok fazla arşiv bilgisine ulaşılamayan yapı grubunun, hava fotoğrafları üzerinde yapılan incelemede 1976 – 1982 yılları arasında inşa edildiği tespit edilmiştir. Yapı grubu, saf bir geometrisinin olması, pürist bir tasarım yaklaşımının ürünü olması ve mevcut doku içerisindeki modern duruşu ile ön plana çıkmaktadır. Günümüzde farklı kullanıcılar tarafından kullanılan yapıların koruma durumları aynı değildir. Banka olarak kullanılan yapı özgün haline daha yakın olmasına rağmen diğer yapıda kullanıcıların niteliksiz müdahaleleri görülmektedir. Üçüncü örnek, Sedad Hakkı Eldem tarafından 1979 yılında tasarlanan ve 1987-88 yıllarında inşaatı tamamlanan Şark Sigorta Genel Müdürlüğü binasıdır. Yeşil alan içerisindeki konumuyla ön plana çıkan yapı geleneksel mimarinin yorumlanması bakımından mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. 1990 yılında tescil edilen yapı, günümüze korunmuş bir şekilde ulaşmıştır. Plan tipi avluludur ve bodrum seviyesinde, avlunun izdüşümüne oditoryum eklenmiştir. Yapı uzun yıllar Şark Sigorta Genel Müdürlüğü, sonrasında Allianz Sigorta olarak kullanılmıştır. Yakın tarihte Kastamonu Entegre firması tarafından kiralanan yapı büro olarak kullanılmaktadır.
Kısıklı Caddesi’nin hem kentsel bir sit olarak hem de sahip olduğu modern mimarlık mirası yapılar kapsamında korunması, söz konusu nitelikli yapı ve yapı gruplarının varlığını sürdürmeleri için farkındalık oluşturularak gerekli koruma tedbirleri alınması gerekmektedir.
Books by Özlem Balcı Öztürk
The buildings featured on the map tell the story of a country modernising at great speed: from the Bauhaus-influenced early Modernism in the 1930s including the Ragıp Devres Villa and the Atatürk-commissioned Florya Sea Pavilion; through the large-scale buildings of the 1940s and 50s such as the Istanbul University Faculty of Science and Literature and the Hilton Hotel. From the 1960s to 80s, further political democratisation in Turkey encouraged a unique blend of Rationalism, Brutalism and Regionalism. Finally, after the 1980s, Postmodernism was embraced by an increasingly active private sector; notably in the E House of 1994.
Each building on this map, covering multiple generations and genres of architecture, is its own chapter in the fascinating social, economic and cultural history of modern Istanbul.
Turkey was not a part of the Second World War. Due to its intercontinental location, it has been affected by post-war social, economic, and cultural transformations. One of these is the new architectural approaches. International Style, which was effective in Turkish Architecture in the 1950s, was replaced by the revisions of Modernism in parallel with the developments in the 1960s. In this period, which Goldhagen describes as an interregnum between an expiring modernism and dawning postmodernism, experimental designs emerged under the influence of Brutalist Architecture in Turkey. The absence of Turkish architectural examples in the publications on Brutalism in the world architectural literature constitutes the originality of this study. The study aims to provide a new perspective on understanding the geographical spread of post-war Brutalist influences.
While post-war Brutalist elements rose to prominence, Peter and Alison Smithson both conducted the theoretical discussions and designed the first examples of Brutalism. The reinterpretation of interior spaces, especially with the emphasis on raw concrete, has created international effects. In this context, there are experimental interior spaces shaped within the framework of Brutalist aesthetic principles in Turkey. The interior spaces discussed in the study are selected in this context and based on the work of Reyner Banham, the first theoretician of the concept. The study contributes to the literature on Brutalism in the light of archive documents and original, current photographs from the author's archive.
The study focuses on examples of experimental interiors that developed under the influence of Brutal aesthetics. Turkey, which is a Mediterranean country and at the same time has an introverted structure due to cultural codes, has unique examples in this context. The examples handled with the theme of introversion are divided into two groups as atrium and courtyard interior designs. Turkish Historical Society (Turgut Cansever; 1951-1967) and the Turkish Language Association (Cengiz Bektas & Ertur Yener; 1972-1978) located in Ankara are involved in the study with two important atrium designs. Turkish Historical Society exhibits a Brutal aesthetic with the folded plate concrete construction on the atrium roof and the natural materials; concrete, wood, and stone in the interior. Local wooden furniture designs also increase this effect. Accordingly, the atrium of the Turkish Language Association has brutalist influences through the coffered concrete ceiling, the shape of stairs, and the folded glass surface. Middle East Technical University Faculty of Architecture (Behruz Cinici & Altug Cinici, 1962) and Istanbul Market-Complex (Dogan Tekeli & Sami Sisa, 1967) have different Brutalist interior experiences with their courtyard plan typologies. The courtyards of the Faculty of Architecture provide experimental living spaces for students, with the exhibition of structure, the use of raw materials, and landscape elements made of raw concrete. Market-Complex has a Brutal aesthetic value with its raw concrete open courtyards and curvilinear vertical circulation elements and works of Art Brut.
This study presents an intercontinental example of the expansion of global currents combined with cultural diversity. It also examines how Brutalist tendencies are interpreted in Turkey and expose experimental examples.
Meydan, Şemsipaşa külliyesi, Rumi Mehmet Paşa külliyesi ve tarihi karakol binası gibi önemli tarihi yapılarla çevrelidir. 1930’lu yıllardan beri meydan olarak süregelmiş bu mevki halkın sosyalleştiği önemli bir kamu mekanı olmuştur. Meydan bu süreçte kimi zaman bir spor kulübünün oyun alanı olarak, kimi zaman balık tutulan, kimi zaman lunaparka ev sahipliği yapan bir alan olarak kent belleğinde yer etmiştir. Meydanın ilk tanımlı tasarımı Atatürk Anıtı ile beraber yapılmıştır.
Atatürk Anıtı, merdivenlerle çıkılan geniş bir taban üzerinde yer almaktadır. Tabandan türeyen dikdörtgen duvarın önünde Atatürk, sağ yanında genç bir kadın ve sol yanında genç bir erkek ile birlikte yürürken tasvir edilmiştir. Heykelin kaidesi yerden 14 m. yüksekliktedir. Atatürk heykeli 3,5 m., gençliği temsil eden kadın ve erkek heykelleri ise yerden 3’er m. yüksekliktedir. Kaide çevresinde yer alan ve 47,5 m² tutan rölyefler; Milli Mücadele, Ana Vatan, Meçhul Asker, Son Darbe ve Devrimleri anlatmaktadır.
Modern Türk Anıtı’nın önemli örneklerinden biri olan Atatürk Anıtı, çağdaş çizgilere sahip olması bakımından önemli bir değere sahiptir. Özellikle Atatürk ve gençliğin temsili olan kadın ve erkek figürler dik duruşları ve kararlı çehreleri ile dikkat çekmektedir. Anatomik açıdan kavisli olması beklenen dirsek ve göğüs kısımlarının daha geometrik ve dik açılı olarak tasvir edilmesi anıtın modern çizgilerini ortaya koymaktadır. Üçlü heykel grubunun arkasındaki fon duvarı ve anıt platformunun oluşturduğu yatay-düşey etkisi anıtın modern çizgisinin temelini oluşturmaktadır.
Günümüzde, çeşitli çevre çalışmaları ve tören alanının otopark olarak kullanılması sonucu meydan algısı zedelenmiştir. Atatürk Anıtı, özgün durumuna yakın olmasına rağmen heykeli oluşturan bronzda meydana gelen korozyon, rölyeflerde tespit edilen biyolojik bozulmalar ve platform döşemesindeki çatlama sebebiyle korumaya yönelik çalışmalara ihtiyaç duymaktadır. Anıt ve meydanın çevresindeki ek yapılardan arındırılarak özgün değerinin ortaya konulması gerekmektedir.
Cumhuriyetin ilanının 50. yılı anısına yapılan, kamusal bir bilinç ve istekle yapım hikayesi başlayan anıtın toplumsal hafızadaki yeri önemlidir. Bu noktada anıt ve meydanın hem toplumsal ve tarihi önemi hem de modern mimarlık mirası olarak önemi dikkate alınarak gerekli koruma çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
İlk ele alınan örnek, Yüksek Mimar Münci Tangör tarafından tasarlanan “Bay Mecit Evi”dir. Banliyö döneminin modern konut mimarisinin bir örneği olarak varlığını sürdürmeye devam eden konut yapısı özgün plan şeması, kütlesi ve cephe elemanları ile kent belleğinde yer tutan bir yapıdır. Tasarımının en çarpıcı elemanları olan, cadde yönünde uzanan verandası ve üzerindeki saçağı yol genişletme çalışmaları sırasında yıkılmıştır. Mutfak, banyo, yemek odası, salon gibi ortak alanlar zemin katta, odalar ise zemin ve birinci katlarda olacak şekilde düzenlenmiştir. Günümüzde halen konut olarak kullanılan yapı hakkında herhangi bir tescil kararı olmadığı için risk altındadır. İkinci örnek, cadde üzerinde bulunan ikiz yapı grubudur. Hakkında çok fazla arşiv bilgisine ulaşılamayan yapı grubunun, hava fotoğrafları üzerinde yapılan incelemede 1976 – 1982 yılları arasında inşa edildiği tespit edilmiştir. Yapı grubu, saf bir geometrisinin olması, pürist bir tasarım yaklaşımının ürünü olması ve mevcut doku içerisindeki modern duruşu ile ön plana çıkmaktadır. Günümüzde farklı kullanıcılar tarafından kullanılan yapıların koruma durumları aynı değildir. Banka olarak kullanılan yapı özgün haline daha yakın olmasına rağmen diğer yapıda kullanıcıların niteliksiz müdahaleleri görülmektedir. Üçüncü örnek, Sedad Hakkı Eldem tarafından 1979 yılında tasarlanan ve 1987-88 yıllarında inşaatı tamamlanan Şark Sigorta Genel Müdürlüğü binasıdır. Yeşil alan içerisindeki konumuyla ön plana çıkan yapı geleneksel mimarinin yorumlanması bakımından mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. 1990 yılında tescil edilen yapı, günümüze korunmuş bir şekilde ulaşmıştır. Plan tipi avluludur ve bodrum seviyesinde, avlunun izdüşümüne oditoryum eklenmiştir. Yapı uzun yıllar Şark Sigorta Genel Müdürlüğü, sonrasında Allianz Sigorta olarak kullanılmıştır. Yakın tarihte Kastamonu Entegre firması tarafından kiralanan yapı büro olarak kullanılmaktadır.
Kısıklı Caddesi’nin hem kentsel bir sit olarak hem de sahip olduğu modern mimarlık mirası yapılar kapsamında korunması, söz konusu nitelikli yapı ve yapı gruplarının varlığını sürdürmeleri için farkındalık oluşturularak gerekli koruma tedbirleri alınması gerekmektedir.
The buildings featured on the map tell the story of a country modernising at great speed: from the Bauhaus-influenced early Modernism in the 1930s including the Ragıp Devres Villa and the Atatürk-commissioned Florya Sea Pavilion; through the large-scale buildings of the 1940s and 50s such as the Istanbul University Faculty of Science and Literature and the Hilton Hotel. From the 1960s to 80s, further political democratisation in Turkey encouraged a unique blend of Rationalism, Brutalism and Regionalism. Finally, after the 1980s, Postmodernism was embraced by an increasingly active private sector; notably in the E House of 1994.
Each building on this map, covering multiple generations and genres of architecture, is its own chapter in the fascinating social, economic and cultural history of modern Istanbul.