Migration studies by Jan Bazyli Klakla
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy "Maska", 36, 2017
Migration studies are a rapidly growing, interdisciplinary field of science which draws on anthro... more Migration studies are a rapidly growing, interdisciplinary field of science which draws on anthropology, history, economics, law, sociology, psychology and postcolonial studies. This interdisciplinary approach makes it particularly common for researchers identifying with one discipline to use the methodological and theoretical achievements of another discipline. Methodological approaches and theoretical models developed within the framework of migration studies, therefore, have to meet specific requirements for their adaptability to the specificities of particular disciplines that contribute to migration studies. Our aim in this text will be to look at one of the theoretical models used in the migration studies for the research on acculturation. The Relative Acculturation Extended Model (RAEM) has been created on the ground of social psychology, but we will try to prove that, due to its many characteristics, it can be applied in migration studies within other fields of science – sociology, anthropology and various approaches in psychology.
Crimminology / crime mapping by Jan Bazyli Klakla
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 94, 2021
The main research problem of this article is to check whether and how selected land use and facil... more The main research problem of this article is to check whether and how selected land use and facilities influence the spatial distribution of different kinds of urban thefts (and burglary) in Krakow. The analysis uses data on all crimes committed in Krakow in the years 2016-2018. Its results are generally consistent with the results of other similar studies in so far as they indicate a relationship between the increased criminal activity of perpetrators and the availability of potential victims or objects of attack. Both the higher density of crimes in general and theft in general occurred above all in facilities or in the immediate vicinity of facilities which accumulate large communities for various purposes (activity nodes) or in places which produce the high intensity of people flows (communication nodes). One land use and facilities coexist with an increased density of all types of thefts, while others coexist only with some of them. The results, however, seem inconsistent with the rational choice theory assumptions as high crime density rates were observed in the immediate vicinity of public and private monitoring cameras, as well as within 50 meters of police stations.
Archiwum Kryminologii, t. XLI, 1/2019, 2019
Celem artykułu jest zaprezentowanie ogólnych tendencji w przestrzennym zróżnicowaniu przestępczoś... more Celem artykułu jest zaprezentowanie ogólnych tendencji w przestrzennym zróżnicowaniu przestępczości w Krakowie w latach 2016–2017. Zostały one zrekonstruowane na podstawie przeprowadzonej z wykorzystaniem cyfrowej mapy zagrożeń analizy rozmieszczenia przestrzennego badanych zdarzeń oraz analizy nagromadzenia hot spot. Przestrzenna charakterystyka przestępczości sporządzona została w odniesieniu do ogółu przestępstw oraz do wybranych kategorii przestępstw. Analizy uzupełniono o wpływ zmiennej czasu – uwzględniono kategorie: roku popełnienia przestępstwa, pory roku i pory dnia.
Bezpieczne miasto: w poszukiwaniu wiedzy przydatnej praktykom, 2017
Badacze identyfikujący się z nurtem tzw. geografii przestępczości (geography of crime) lub krymin... more Badacze identyfikujący się z nurtem tzw. geografii przestępczości (geography of crime) lub kryminologii środowiskowej (environmental criminology) od lat dowodzą, że przestępczość -podobnie jak strach przed przestępczością -jest zjawiskiem przestrzennie niejednolitym ; Paynich i Hill 2010) 1 . Mając na uwadze założenia już choćby kilku najbardziej wpływowych współcześnie teorii z zakresu etiologii przestępczości (por. niżej), trudno się temu dziwić. Każde miejsce może tworzyć odrębne mikrośrodowisko zróżnicowane pod względem statusu społecznego i ekonomicznego osób tam zamieszkujących i przebywających, poziomu formalnej i nieformalnej kontroli społecznej, stopnia społecznej spójności, układu architektonicznego oraz przestrzennego czy częstotliwości występowania tzw. oznak nieporządku (incivilities). To zaś może się łączyć z większą lub mniejszą podatnością na problemy związane z przestępczością i zakłócaniem porządku publicznego.
Legal anthropology / customary law by Jan Bazyli Klakla
Customary Law Is Like an Onion: A Multilayered Approach to Customary Law and Its Status in the Contemporary World
Law and Culture
Introduction. Drawing on the Legacy of Founding Fathers
Law and Culture
Przestrzenny wymiar prawa, wyd. NOMOS, 2018
Można odnieść wrażenie, że do naszych czasów w Polsce honor
przetrwał jedynie jako swoisty relikt... more Można odnieść wrażenie, że do naszych czasów w Polsce honor
przetrwał jedynie jako swoisty relikt leksykalny (honorowy patronat czy konsul honorowy), wartość przynależna jedynie wąskim grupom, głównie wojskowym, albo pojęcie zawłaszczone przez agresywnych nacjonalistów, kibiców sportowych i inne zamknięte grupy społeczne. Badania nad honorem (zwłaszcza prowadzone przez psychologów) bazują w dużej mierze na nierozerwalnym i oczywistym wedle przeprowadzających je badaczy związku między honorem a agresją. Tymczasem przykłady pojednawczych metod rozwiązywania sporów honorowych, które można odnaleźć w wielu rejonach świata, pozwalają mieć pewne wątpliwości odnośnie do zasadności i kategoryczności tej tezy.
Poniższemu rozdziałowi przyświeca idea zerwania z podobnym
zawężającym stanowiskiem. W tym celu zaproponuję nowe narzędzie,
które może pomóc w lepszym zrozumieniu tak skomplikowanego zjawiska, jakim jest honor. Zgodnie z tematyką niniejszej książki będzie to ujęcie, które można nazwać przestrzennym, a nawet architektonicznym. Honor jako zjawisko społeczne zostanie opisany w kategoriach panoptykonu — słynnego budynku zaprojektowanego przez Jeremy’ego Benthama i spopularyzowanego za sprawą Michela Foucaulta (1993).
Central and Eastern European Socio- Political and Legal Transition Revisited, wyd. Peter Lang, 2017
The rapid disintegration of the socialist order in Albania in the 1990s and the lack of a functio... more The rapid disintegration of the socialist order in Albania in the 1990s and the lack of a functioning new administration led to the breakdown of state authority. During that time, the majority of people in the north of the country once again began to practice the ancient customary law called the Kanun. They adapted the customary rules to a post-socialist context. This article addresses the issue of the renaissance of customary law and
its role in maintaining a social order in a time of transition. In the article, the most visible manifestations of customary law in society are pointed out. The emphasis is placed on the institution of blood feud, the decollectivisation of the land and exercising rights in the forests.
The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series 5 (1/2017), 2017
Arab customary conflict resolution and the alternative Western approach to dispute resolution are... more Arab customary conflict resolution and the alternative Western approach to dispute resolution are both the result of a similar way of administering justice-a restorative justice paradigm. Thus, we argue that it is not a new or a strictly western concept given that its fundamental values or even structures have existed in the customary laws of different cultures, like Arab culture, for centuries. In this article, we compare Western restorative justice institutions with the Arab customary conflict resolution process (sulh) used in contemporary Palestine.
Arab customary law and the modern Western idea of restorative justice
The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series
Arab customary law and the modern Western idea of restorative justice
The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series
Doktryny w popkulturze, 2017
Klasyczny obraz Sidney'a Lumeta "12 gniewnych ludzi" (12 Angry Men) jest jednym z najbardziej zna... more Klasyczny obraz Sidney'a Lumeta "12 gniewnych ludzi" (12 Angry Men) jest jednym z najbardziej znanych filmów prawniczych w historii. W Europie najbardziej rozpoznawaną wariacją na temat filmu Lumeta jest dzieło rosyjskiego reżyser i aktora Nikity Michałkowa z 2007 roku o prostym tytule "12". Film Michałkowa oparty jest na bardzo podobnym schemacie co klasyczny obraz Lumeta. Oba filmy dzieli równo pól wieku, a takie 7,5 tysiąca kilometrów w linii prostej - co za tym idzie ich tłem jest inny kontekst historyczny i kulturowy. Ten właśnie kontekst, a w jego ramach przede wszystkim percepcja prawa, jest przedmiotem analizy w niniejszym tekście. Rekonstruowane są ideologiczne, filozoficzne i doktrynalne czynniki, które pomogły ukształtować w amerykańskiej i rosyjskiej kulturze taki, a nie inny obraz prawa oraz szczególne postawy wobec niego. W odniesieniu do "12 gniewnych ludzi" przywoływane są założenia różnych nurtów amerykańskiego realizmu prawniczego
oraz ich wpływ na obraz prawa przedstawiony w filmie Lumeta. W kontekście "12" Nikity Michałkowa kluczowe są poglądy przedrewolucyjnych słowianofilów rosyjskich, historia rosyjskiej recepcji myśli niemieckiego konserwatywnego romantyzmu oraz przedrewolucyjnego anarchizmu. Analiza ujawnia, że dwa tak podobne pod względem narracyjnym filmy można odebrać jako manifesty zupełnie różnych idei, obu głęboko zakorzenionych w historii myśli na temat prawa w USA i Rosji.
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy "Maska", 34, 2017
The presented article discusses binary opposition of sexes and discrimination based on non-dichot... more The presented article discusses binary opposition of sexes and discrimination based on non-dichotomic divisions of gender. As the example of the communities in which the category of „the third gender” exists, the following are analyzed: India and the category of hijra, Albania and Kosovo and the category of virgjinesha, as well as Mexico and the category of muxes. The analysis reveals two possible scenarios in which
the existence of the „third sex” category breaks, or, on the contrary, strengthens the binary oppositions of the sexes. It also reveals certain regularities in this field, which may prove to be worthy of further studies.
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy "Maska", 35, 2017
The article aims to provide a functional analysis of the role of transcendent oaths in
the tradit... more The article aims to provide a functional analysis of the role of transcendent oaths in
the traditional methods of conflicts resolution based on customary law. The following
institutions are analysed as the examples: besa and beja (northern Albania, Kosovo),
mbiam and juju (Nigeria), ntam (Ghana) and hodna (Arab World). In the article,
the aforementioned oaths are analyzed with particular focus on a way they are made,
their transcendent nature, the source of their strength, and the differences between
them. As a result, the author determines the function of the oath in traditional conflict
resolution procedures based on customary law (in following processes: Kanunbased
mediation in Albania and Kosovo, Ibibio tribal courts in Nigeria, the traditional
arbitration of Akam people in Ghana and in the Middle East-based pre-Islamic
institution of Sulha). The author places a particular emphasis on the stages of procedures at which the oaths are used, their purposes and effects.
It is said that the transition from the informal social control executed by non-professionals int... more It is said that the transition from the informal social control executed by non-professionals into the formal social control executed by state authorities and professionals is an imminent and positive change that is connected with the general evolution of society and a part of progressive differentiation of labor that occurs in the modernizing social systems.
Although the advantages of professionalization are visible and well-recognized, it might be valuable to take a look at some possible losses that it can bring because this process can include some potential threats, as well. It is also questionable whether it is a one-way street and moreover, whether it will require the complete replacement of informal control by the one carried by professionals.
The differences between formal and informal social control can be found on several levels: the location of the punishment, the forms of the law, the professional dominance in the punishment and the right to control. Those will be the main areas of my analysis in the paper that I am proposing to the publication entitled “Prawo jako narzędzie kształtowania społeczeństwa”. I believe that If we want to know more about the features of law as a tool of social control and social change, we should also analyze it in a broader perspective, eg. in comparison to other normative systems also capable of playing that role in society.
In my paper, I would like to argue that if we take a look at some characteristics of the formal social control (exercised by state authorities and state law), as well as the informal social control (based on normative systems other than law – like moral, religious or customary law institutions), certain advantages of the informal control and the disadvantages of formal control can be observed.
The analysis of the characteristics and features of both formal and informal social control will be carried out in the context of restorative justice paradigm. In my opinion, this paradigm is suitable for distinguishing and recognizing certain features of those two types of social control and the effects they have on society.
The community of Romani people is scattered around Europe. On our continent it is one of the last... more The community of Romani people is scattered around Europe. On our continent it is one of the last examples of a social group living basically outside the law. The normative system that is responsible for the regulation of a social order is, instead of law, the customary law – a set of norms called Romanipen or Romaniye. Due to the lack of a common Romani territory and the lack of a written tradition, the Romani customary law has to operate in a very specific context and serve very specific purposes in order to preserve their culture. In my paper I try to answer three essential questions: (1) what are the characteristics of the Romani customary law as a normative system and which concepts are the key ones? (2) What is the relationship between Roma people and their customary law and what are the consequences of such a relationship in the context of the state law? (3) What is the relation between the Romani customary law and the state law?
Firstly, I introduce the main features and foundations of the Romani customary law and its key concepts. A special consideration be given to the concepts of taboo and polluting and their importance for the Roma community and for the communication with the society of a state that they live in.
Secondly, I discuss a specific relation that links the Roma people with their customary law. I point out the status of Romanipen as the core of the Romani group identity. I explain the reasons of such a status and its consequences. A special consideration be given to the consequences that Romani customary law exerts at a moment of clash with a state law and state institutions. I discuss the matter of criminality within the representatives of Roma minority and the difficulties that the state administration encounters during contact with Roma people and vice versa. The subject of Romani marriage and its status within the state law also appears.
In the third part of my paper, I look into the relation between the Romani customary law and the state law. For this analysis, I use prof. Krzysztof Pałecki’s theory of norm and Pierre Bourdieu’s concept of habitus. Through the comparative analysis, I try to signal a possible way of the incorporation of the tradition and customary law into the modern legal system. Using the concept of habitus by Pierre Bourdieu, I try to opt for a different understanding of the customary law – not as a backward legal system which is necessarily in conflict with a modern state, but as a specific set of dispositions acquired by people during their socialization.
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza dwóch instytucji prawa zwyczajowego służących... more Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza dwóch instytucji prawa zwyczajowego służących rozwiązywaniu konfliktów klanowych opartych o zasadę krwawej zemsty, w kontekście różnic i podobieństw z zachodnimi metodami ADR (Alternative Dispute Resolutions) – mediacją i arbitrażem. Umożliwi to ukazanie możliwych zagrożeń dla prawidłowego przebiegu procesu, które płyną z różnego rozumienia przez ludzi pochodzących z różnych kultur (1) tak samo brzmiących terminów, (2) podobnie wyglądających procesów, (3) czy na pozór identycznych sytuacji. Instytucjami służącymi za przykład będą: mediacja zwyczajowa na bazie albańskiego prawa zwyczajowego zwanego Kanun, a także arabska instytucja z pogranicza mediacji i arbitrażu o nazwie Sulha. Chciałbym pokazać różnice między tymi instytucjami, a zachodnimi formami ADR, zwłaszcza różnicę w elementach pozornie podobnych. Stąd moja uwaga będzie zwrócona w kierunku różnego rozumienia podobnie nazwanych kluczowych terminów, różnego określenia celów prowadzonego postępowania oraz różnic w komunikacji międzyludzkiej, będącej podstawą każdego takiego procesu. Rozważania te są w moim mniemaniu niezwykle istotne, i z każdym dniem stają się ważniejsze, ponieważ coraz pilniejszym problemem staje się konieczność włączenia imigrantów, pochodzących wielokrotnie z kultur odmiennie ukształtowanych niż nasza, w ramy naszego porządku prawnego. Jest to możliwe tylko, gdy wspomniane różnice zostaną potraktowane z odpowiednią uwagą – inaczej nieporozumienia powstałe na ich bazie mogą spowodować fiasko całego procesu inkluzji.
Celem artykułu jest przybliżenie roli posiłku lub poczęstunku, rozumianego jako wydarzenia społec... more Celem artykułu jest przybliżenie roli posiłku lub poczęstunku, rozumianego jako wydarzenia społecznego, w procesie rozwiązywania konfliktów klanowych. W wielu rejonach świata do dziś systemem normatywnym odpowiedzialnym za rozwiązywanie konfliktów jest nie prawo stanowione, państwowe, ale prawo zwyczajowe, tradycja licząca niejednokrotnie setki lat. Tak jest miedzy innymi w górach północnej Albanii, na terytoriach Izraela zamieszkałych przez Palestyńczyków, czy na południu Iraku. To właśnie instytucje funkcjonujące w tych regionach zostaną zaprezentowane w niniejszym tekście. Podobne mechanizmy występują m.in. na Haiti, w Kirgistanie, czy w wielu miejscach w Afryce (np. w Nigerii, Ghanie).
Poniższy artykuł zatytułowany jest " Mediacje w albańskim prawie zwyczajowym " , co sugeruje jego... more Poniższy artykuł zatytułowany jest " Mediacje w albańskim prawie zwyczajowym " , co sugeruje jego stosunkowo wąski zakres tematyczny. Chciałbym jednak, by został on odebrany w znacznie szerszej perspektywie. Uważam, że przykład pewnego specyficznego typu mediacji, jakim jest mediacja tradycyjna, prowadzona na bazie religii i prawa zwyczajowego, może pomóc w odpowiedzi na istotne, w moim mniemaniu, w dzisiejszym świecie pytanie: Czy, i jeśli tak, to w jaki sposób, mediacja w kręgu kultur niskiego i wysokiego kontekstu różni się od siebie? Typologia kultur autorstwa amerykańskiego etnologa Edwarda Twitchella Halla (1976), dzieląca je na kultury wysokiego i niskiego kontekstu, będzie punktem odniesienia dla całego dalszego wywodu. Podział ten można aplikować do szeregu różnych dziedzin życia społecznego, jednak na potrzeby tego artykułu za najistotniejszą uznałem sferę komunikacji. Różnice pomiędzy kulturami wysoko i nisko skontekstualizowanymi przejawiają się na płaszczyźnie przekazywania komunikatu. W zależności od tego, jaka ilość informacji jest nadawana bezpośrednio, a jaka część zinternalizowana jest w człowieku lub przekazywana jest w zakodowanej formie, mówimy, że mamy do czynienia z kulturą niskiego lub wysokiego kontekstu. Sytuacje komunikacyjne w kulturach wysokiego kontekstu (nazywanych w skrócie HCC – high context cultures) zawierają większość informacji bądź w fizycznym kontekście, bądź też zinternalizowaną w odbiorcy, a tylko nieznaczna jej część mieści się w bezpośrednio nadawanej części przekazu. Komunikacja właściwa niskiemu kontekstowi (LCC – low context cultures) charakteryzuje się tym, że większość informacji musi mieścić się w bezpośrednim przekazie, by uzupełnić braki w kontekście [Hall 1976, s. 101]. Za tą podstawową różnicą idzie szereg konsekwencji praktycznych, istotnych dla każdego, kto pragnie się skutecznie komunikować, a więc także, a może w szczególności, dla mediatora. W tym miejscu chciałbym omówić te różnice odwołując się najpierw do kultur nisko-, a następnie wysokokontekstowych.
One of the major sins of lawyers and legislators is pride. It is often reflected in a widely shar... more One of the major sins of lawyers and legislators is pride. It is often reflected in a widely shared belief that the law as a normative system is omnipotent. The conviction that every aspect of social life can be regulated by law, as well as the assumption that such a regulation will be effective, is not only false but also harmful. It leads to the phenomenon of the inflation of law and renders law ineffective and oppressive. It also results in the loss of trust within the society towards the law as an institution.
In the first part of my paper, I would like to present a theoretical and socio-legal analysis of the model of various normative systems in the society and the relations that can occur between the norms originating from them. In this sociological and theoretical part, I will analyze the position of a subject being in a normatively and legally relevant situation to which you could apply the norms originating from more than one normative system, including systems other than the law. The analysis of the circumstances affecting the decision of the acting subject will be the base to understanding the dilemmas of the subject judging their actions.
The matter of judgments will be dealt with in relation to the European Court of Human Rights in Strasbourg and its jurisprudence based on Article 10 of the European Councils Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms relating to the freedom of expression (Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, 1953). A Socio-legal outlook on the ECHR’s achievements will help showing the role of this type of court in the application of not only the purely legal norms but also the norms originating from other normative systems, such as religion, customs or morality.
My further considerations should provide the answers to the following questions: - What are the boundaries of law as a normative system in the judgments of the European Court of Human Rights in Strasbourg based on Article 10 of the European Councils Convention?
- What is the scope and effectiveness of such a normative system?
- How do the judges of the Court refer in their judgments to the normative systems other than the actual law?
It is an important analysis regarding the autonomy of the legal system from the other social systems. My paper is suppose to show that the application of norms by the ECHR is not limited only to the legal ones. It is often very important to determine which norms and from which system are competent to regulate a given field. The social life is complicated. A social order is maintained not only by law but also by morals, customs, religion or even fashion. In the midst of this melting pot, there are the judges at the moment of delivering their verdict. It is important that with such a variety of normative systems, we should recognize and be aware of the relations which occur between such systems and the results that such relations may cause.
Uploads
Migration studies by Jan Bazyli Klakla
Crimminology / crime mapping by Jan Bazyli Klakla
Legal anthropology / customary law by Jan Bazyli Klakla
przetrwał jedynie jako swoisty relikt leksykalny (honorowy patronat czy konsul honorowy), wartość przynależna jedynie wąskim grupom, głównie wojskowym, albo pojęcie zawłaszczone przez agresywnych nacjonalistów, kibiców sportowych i inne zamknięte grupy społeczne. Badania nad honorem (zwłaszcza prowadzone przez psychologów) bazują w dużej mierze na nierozerwalnym i oczywistym wedle przeprowadzających je badaczy związku między honorem a agresją. Tymczasem przykłady pojednawczych metod rozwiązywania sporów honorowych, które można odnaleźć w wielu rejonach świata, pozwalają mieć pewne wątpliwości odnośnie do zasadności i kategoryczności tej tezy.
Poniższemu rozdziałowi przyświeca idea zerwania z podobnym
zawężającym stanowiskiem. W tym celu zaproponuję nowe narzędzie,
które może pomóc w lepszym zrozumieniu tak skomplikowanego zjawiska, jakim jest honor. Zgodnie z tematyką niniejszej książki będzie to ujęcie, które można nazwać przestrzennym, a nawet architektonicznym. Honor jako zjawisko społeczne zostanie opisany w kategoriach panoptykonu — słynnego budynku zaprojektowanego przez Jeremy’ego Benthama i spopularyzowanego za sprawą Michela Foucaulta (1993).
its role in maintaining a social order in a time of transition. In the article, the most visible manifestations of customary law in society are pointed out. The emphasis is placed on the institution of blood feud, the decollectivisation of the land and exercising rights in the forests.
oraz ich wpływ na obraz prawa przedstawiony w filmie Lumeta. W kontekście "12" Nikity Michałkowa kluczowe są poglądy przedrewolucyjnych słowianofilów rosyjskich, historia rosyjskiej recepcji myśli niemieckiego konserwatywnego romantyzmu oraz przedrewolucyjnego anarchizmu. Analiza ujawnia, że dwa tak podobne pod względem narracyjnym filmy można odebrać jako manifesty zupełnie różnych idei, obu głęboko zakorzenionych w historii myśli na temat prawa w USA i Rosji.
the existence of the „third sex” category breaks, or, on the contrary, strengthens the binary oppositions of the sexes. It also reveals certain regularities in this field, which may prove to be worthy of further studies.
the traditional methods of conflicts resolution based on customary law. The following
institutions are analysed as the examples: besa and beja (northern Albania, Kosovo),
mbiam and juju (Nigeria), ntam (Ghana) and hodna (Arab World). In the article,
the aforementioned oaths are analyzed with particular focus on a way they are made,
their transcendent nature, the source of their strength, and the differences between
them. As a result, the author determines the function of the oath in traditional conflict
resolution procedures based on customary law (in following processes: Kanunbased
mediation in Albania and Kosovo, Ibibio tribal courts in Nigeria, the traditional
arbitration of Akam people in Ghana and in the Middle East-based pre-Islamic
institution of Sulha). The author places a particular emphasis on the stages of procedures at which the oaths are used, their purposes and effects.
Although the advantages of professionalization are visible and well-recognized, it might be valuable to take a look at some possible losses that it can bring because this process can include some potential threats, as well. It is also questionable whether it is a one-way street and moreover, whether it will require the complete replacement of informal control by the one carried by professionals.
The differences between formal and informal social control can be found on several levels: the location of the punishment, the forms of the law, the professional dominance in the punishment and the right to control. Those will be the main areas of my analysis in the paper that I am proposing to the publication entitled “Prawo jako narzędzie kształtowania społeczeństwa”. I believe that If we want to know more about the features of law as a tool of social control and social change, we should also analyze it in a broader perspective, eg. in comparison to other normative systems also capable of playing that role in society.
In my paper, I would like to argue that if we take a look at some characteristics of the formal social control (exercised by state authorities and state law), as well as the informal social control (based on normative systems other than law – like moral, religious or customary law institutions), certain advantages of the informal control and the disadvantages of formal control can be observed.
The analysis of the characteristics and features of both formal and informal social control will be carried out in the context of restorative justice paradigm. In my opinion, this paradigm is suitable for distinguishing and recognizing certain features of those two types of social control and the effects they have on society.
Firstly, I introduce the main features and foundations of the Romani customary law and its key concepts. A special consideration be given to the concepts of taboo and polluting and their importance for the Roma community and for the communication with the society of a state that they live in.
Secondly, I discuss a specific relation that links the Roma people with their customary law. I point out the status of Romanipen as the core of the Romani group identity. I explain the reasons of such a status and its consequences. A special consideration be given to the consequences that Romani customary law exerts at a moment of clash with a state law and state institutions. I discuss the matter of criminality within the representatives of Roma minority and the difficulties that the state administration encounters during contact with Roma people and vice versa. The subject of Romani marriage and its status within the state law also appears.
In the third part of my paper, I look into the relation between the Romani customary law and the state law. For this analysis, I use prof. Krzysztof Pałecki’s theory of norm and Pierre Bourdieu’s concept of habitus. Through the comparative analysis, I try to signal a possible way of the incorporation of the tradition and customary law into the modern legal system. Using the concept of habitus by Pierre Bourdieu, I try to opt for a different understanding of the customary law – not as a backward legal system which is necessarily in conflict with a modern state, but as a specific set of dispositions acquired by people during their socialization.
In the first part of my paper, I would like to present a theoretical and socio-legal analysis of the model of various normative systems in the society and the relations that can occur between the norms originating from them. In this sociological and theoretical part, I will analyze the position of a subject being in a normatively and legally relevant situation to which you could apply the norms originating from more than one normative system, including systems other than the law. The analysis of the circumstances affecting the decision of the acting subject will be the base to understanding the dilemmas of the subject judging their actions.
The matter of judgments will be dealt with in relation to the European Court of Human Rights in Strasbourg and its jurisprudence based on Article 10 of the European Councils Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms relating to the freedom of expression (Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, 1953). A Socio-legal outlook on the ECHR’s achievements will help showing the role of this type of court in the application of not only the purely legal norms but also the norms originating from other normative systems, such as religion, customs or morality.
My further considerations should provide the answers to the following questions: - What are the boundaries of law as a normative system in the judgments of the European Court of Human Rights in Strasbourg based on Article 10 of the European Councils Convention?
- What is the scope and effectiveness of such a normative system?
- How do the judges of the Court refer in their judgments to the normative systems other than the actual law?
It is an important analysis regarding the autonomy of the legal system from the other social systems. My paper is suppose to show that the application of norms by the ECHR is not limited only to the legal ones. It is often very important to determine which norms and from which system are competent to regulate a given field. The social life is complicated. A social order is maintained not only by law but also by morals, customs, religion or even fashion. In the midst of this melting pot, there are the judges at the moment of delivering their verdict. It is important that with such a variety of normative systems, we should recognize and be aware of the relations which occur between such systems and the results that such relations may cause.
przetrwał jedynie jako swoisty relikt leksykalny (honorowy patronat czy konsul honorowy), wartość przynależna jedynie wąskim grupom, głównie wojskowym, albo pojęcie zawłaszczone przez agresywnych nacjonalistów, kibiców sportowych i inne zamknięte grupy społeczne. Badania nad honorem (zwłaszcza prowadzone przez psychologów) bazują w dużej mierze na nierozerwalnym i oczywistym wedle przeprowadzających je badaczy związku między honorem a agresją. Tymczasem przykłady pojednawczych metod rozwiązywania sporów honorowych, które można odnaleźć w wielu rejonach świata, pozwalają mieć pewne wątpliwości odnośnie do zasadności i kategoryczności tej tezy.
Poniższemu rozdziałowi przyświeca idea zerwania z podobnym
zawężającym stanowiskiem. W tym celu zaproponuję nowe narzędzie,
które może pomóc w lepszym zrozumieniu tak skomplikowanego zjawiska, jakim jest honor. Zgodnie z tematyką niniejszej książki będzie to ujęcie, które można nazwać przestrzennym, a nawet architektonicznym. Honor jako zjawisko społeczne zostanie opisany w kategoriach panoptykonu — słynnego budynku zaprojektowanego przez Jeremy’ego Benthama i spopularyzowanego za sprawą Michela Foucaulta (1993).
its role in maintaining a social order in a time of transition. In the article, the most visible manifestations of customary law in society are pointed out. The emphasis is placed on the institution of blood feud, the decollectivisation of the land and exercising rights in the forests.
oraz ich wpływ na obraz prawa przedstawiony w filmie Lumeta. W kontekście "12" Nikity Michałkowa kluczowe są poglądy przedrewolucyjnych słowianofilów rosyjskich, historia rosyjskiej recepcji myśli niemieckiego konserwatywnego romantyzmu oraz przedrewolucyjnego anarchizmu. Analiza ujawnia, że dwa tak podobne pod względem narracyjnym filmy można odebrać jako manifesty zupełnie różnych idei, obu głęboko zakorzenionych w historii myśli na temat prawa w USA i Rosji.
the existence of the „third sex” category breaks, or, on the contrary, strengthens the binary oppositions of the sexes. It also reveals certain regularities in this field, which may prove to be worthy of further studies.
the traditional methods of conflicts resolution based on customary law. The following
institutions are analysed as the examples: besa and beja (northern Albania, Kosovo),
mbiam and juju (Nigeria), ntam (Ghana) and hodna (Arab World). In the article,
the aforementioned oaths are analyzed with particular focus on a way they are made,
their transcendent nature, the source of their strength, and the differences between
them. As a result, the author determines the function of the oath in traditional conflict
resolution procedures based on customary law (in following processes: Kanunbased
mediation in Albania and Kosovo, Ibibio tribal courts in Nigeria, the traditional
arbitration of Akam people in Ghana and in the Middle East-based pre-Islamic
institution of Sulha). The author places a particular emphasis on the stages of procedures at which the oaths are used, their purposes and effects.
Although the advantages of professionalization are visible and well-recognized, it might be valuable to take a look at some possible losses that it can bring because this process can include some potential threats, as well. It is also questionable whether it is a one-way street and moreover, whether it will require the complete replacement of informal control by the one carried by professionals.
The differences between formal and informal social control can be found on several levels: the location of the punishment, the forms of the law, the professional dominance in the punishment and the right to control. Those will be the main areas of my analysis in the paper that I am proposing to the publication entitled “Prawo jako narzędzie kształtowania społeczeństwa”. I believe that If we want to know more about the features of law as a tool of social control and social change, we should also analyze it in a broader perspective, eg. in comparison to other normative systems also capable of playing that role in society.
In my paper, I would like to argue that if we take a look at some characteristics of the formal social control (exercised by state authorities and state law), as well as the informal social control (based on normative systems other than law – like moral, religious or customary law institutions), certain advantages of the informal control and the disadvantages of formal control can be observed.
The analysis of the characteristics and features of both formal and informal social control will be carried out in the context of restorative justice paradigm. In my opinion, this paradigm is suitable for distinguishing and recognizing certain features of those two types of social control and the effects they have on society.
Firstly, I introduce the main features and foundations of the Romani customary law and its key concepts. A special consideration be given to the concepts of taboo and polluting and their importance for the Roma community and for the communication with the society of a state that they live in.
Secondly, I discuss a specific relation that links the Roma people with their customary law. I point out the status of Romanipen as the core of the Romani group identity. I explain the reasons of such a status and its consequences. A special consideration be given to the consequences that Romani customary law exerts at a moment of clash with a state law and state institutions. I discuss the matter of criminality within the representatives of Roma minority and the difficulties that the state administration encounters during contact with Roma people and vice versa. The subject of Romani marriage and its status within the state law also appears.
In the third part of my paper, I look into the relation between the Romani customary law and the state law. For this analysis, I use prof. Krzysztof Pałecki’s theory of norm and Pierre Bourdieu’s concept of habitus. Through the comparative analysis, I try to signal a possible way of the incorporation of the tradition and customary law into the modern legal system. Using the concept of habitus by Pierre Bourdieu, I try to opt for a different understanding of the customary law – not as a backward legal system which is necessarily in conflict with a modern state, but as a specific set of dispositions acquired by people during their socialization.
In the first part of my paper, I would like to present a theoretical and socio-legal analysis of the model of various normative systems in the society and the relations that can occur between the norms originating from them. In this sociological and theoretical part, I will analyze the position of a subject being in a normatively and legally relevant situation to which you could apply the norms originating from more than one normative system, including systems other than the law. The analysis of the circumstances affecting the decision of the acting subject will be the base to understanding the dilemmas of the subject judging their actions.
The matter of judgments will be dealt with in relation to the European Court of Human Rights in Strasbourg and its jurisprudence based on Article 10 of the European Councils Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms relating to the freedom of expression (Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, 1953). A Socio-legal outlook on the ECHR’s achievements will help showing the role of this type of court in the application of not only the purely legal norms but also the norms originating from other normative systems, such as religion, customs or morality.
My further considerations should provide the answers to the following questions: - What are the boundaries of law as a normative system in the judgments of the European Court of Human Rights in Strasbourg based on Article 10 of the European Councils Convention?
- What is the scope and effectiveness of such a normative system?
- How do the judges of the Court refer in their judgments to the normative systems other than the actual law?
It is an important analysis regarding the autonomy of the legal system from the other social systems. My paper is suppose to show that the application of norms by the ECHR is not limited only to the legal ones. It is often very important to determine which norms and from which system are competent to regulate a given field. The social life is complicated. A social order is maintained not only by law but also by morals, customs, religion or even fashion. In the midst of this melting pot, there are the judges at the moment of delivering their verdict. It is important that with such a variety of normative systems, we should recognize and be aware of the relations which occur between such systems and the results that such relations may cause.
są artefaktami, a więc wytworami człowieka. To my jako gatunek ludzki
nadaliśmy im sens oraz znaczenie i tylko my jesteśmy w stanie je rozumieć
i interpretować, a także postępować zgodnie z uprzednio wyznaczonymi
zasadami, łamać je lub modyfikować. W każdej grze, nawet tej wymyślonej
w piaskownicy przez najmłodszych, obserwujemy spontaniczne tworzenie
się norm, które pozwalają na zachowanie pewnego określonego porządku
zabawy. Zapewne zostaną one zmodyfikowane w jej trakcie lub ustalone
na nowo, zapewne wśród uczestników zaobserwujemy takie dzieci, które
spróbują je zmienić krzykiem i płaczem oraz takie, które spokojnie wyłożą
innym swoje racje, czekając aż przekonają do nich resztę graczy. Jeśli wnikliwie
się przyjrzymy, to dojrzymy również, że część uczestników postara
się ustalone zasady egzekwować u innych, niektórzy podporządkują im się
z pokorą, lecz będą także i tacy, którzy im się przeciwstawią podważając
zasadność ustalonych reguł i powodując u pozostałych partycypantów konieczność
opowiedzenia się po jednej lub drugiej stronie sporu.
Podobnie jest z prawem, które, rozumiane jako normy postępowania
ustalane i egzekwowane przez funkcjonariuszy danej społeczności politycznej,
także jest artefaktem. Stwierdzenie to bynajmniej nie jest bezsporne
– wielu myślicieli dopatrywało się istnienia wyższego porządku prawa
naturalnego, które bądź zostało ustanowione przez Boga, bądź jest po prostu
immanentną cechą przyrody. Wydaje się jednak, że prawo, takie jakie znamy z życia codziennego, nie mogłoby istnieć bez inicjatywy człowieka. Tworzą je, stosują oraz interpretują ludzie: legislatorzy, politycy, urzędnicy, sędziowie i wreszcie również każdy z nas, każdego dnia. Ma ono również swoją unikatową historię, której badanie dostarcza odpowiedzi na liczne pytania o sens współczesnych regulacji prawnych. Jest ono także zróżnicowane
pod kątem społeczności, które je ustanawiają – pojawiają się pytania
dotyczące wzajemnego wpływu różnych systemów prawnych, czy sposobów
rozwiązania ich wspólnych sporów. Ostatecznie, prawo jest częścią kultury,
w obrębie której zostało stworzone i zajmuje miejsce zaraz obok innych jej
dziedzin, takich jak na przykład sztuka, inżynieria czy moda.
Lecz czy rzeczywiście zajmuje miejsce obok innych gałęzi kultury, czy
może są one powiązane nierozerwalnym węzłem, poprzez co zmiana w jednej
z nich z konieczności pociąga za sobą również modyfikacje we wszystkich
pozostałych? Prawo jest przecież nieustannie zmieniane i dopasowywane
do potrzeb człowieka, a co za tym idzie, powoduje transformację również
kultury, której nowa forma zaś znowu ma wpływ na ewoluowanie prawa…
I tak w nieskończoność. Dokładnie te punkty styczne nas interesują i będą
dla nas, badaczy, najistotniejsze. Zastanawiamy się, co nauki pozaprawne
mogą wnieść do toczącego się dyskursu: zaplecze politologiczne pomoże
nam przybliżyć związki prawa i polityki, socjologiczne prawa i instytucji
społecznych, etyczne prawa i moralności, literaturoznawcze prawa i literatury,
zaś filozoficzne dostarczy nam wiedzy o samej jego naturze, czyli
odpowiedzi na pytanie, czym ono właściwie jest. Tym, co nas interesuje nie
są jedynie wyabstrahowane regulacje prawne, lecz całokształt stosunków
pomiędzy różnorodnymi elementami kultury, które konstytuują ten fenomen,
jakim jest samo istnienie prawa.
Celem, jaki nam przyświeca, jest integracja prawoznawstwa z innymi
dziedzinami nauki badającymi rzeczywistość, w której obraca się człowiek.
Sięgniemy zatem zarówno do zwyczaju, do języka, do sztuki, jak również
do innych kręgów kulturowych. Chcemy pokazać, że nie sposób zajmować
się prawem bez szerokiej wiedzy z zakresu dziedzin pozaprawnych. Pragniemy
również otworzyć oczy badaczom kultury i zachęcić ich do owocnej
współpracy. Mamy nadzieję na stworzenie pomostu pomiędzy tymi dwoma
dziedzinami nauki, które, w naszej opinii, niedostatecznie często spotykają
się ze sobą, by postarać się o wzajemne poznanie oraz zrozumienie wyników
swoich analiz. Spróbujemy unaocznić miejsca wspólne łączące badania zarówno prawników, jak i szeroko pojętych kulturoznawców, by z różnych
punktów widzenia spojrzeć na obydwa fenomeny: prawa jako kulturalnego
artefaktu i kultury jako przedmiotu regulacji prawnej.
Dlatego publikacja, którą oddajemy w Państwa ręce ma charakter silnie
interdyscyplinarny. Nie znajdą tutaj Państwo suchych informacji o prawie,
lecz dowiedzą się, między innymi, dlaczego przedstawienie jednoznacznej
definicji kultury nie jest możliwe, jak wygląda prawo zwyczajowe w Albanii
i dlaczego instytucja „krwawej zemsty” nie jest tak do końca nielegalna, czego
najmłodsi uczą się z lektury baśni braci Grimm, dlaczego amerykańskie
seriale podważają ideę demokracji, czy czym jest tatarskie święto Kurban
Bajram i co w Polsce spowodowało narosłe wokół niego kontrowersje. Pokażemy Państwu także problem przemocy „honorowej” wśród europejskich
muzułmanów, spróbujemy przekonać, że w prawie brakuje wizualności oraz
odpowiemy na pytanie, jaki jest związek między prawem a metaetyką.
Nie pozostaje nam nic innego, jak życzyć Państwu owocnej lektury i zachęcić
do zainteresowania naszą inicjatywą, której wyrazem są konferencje
i publikacje dotyczące wzajemnych relacji prawa i kultury.