Books by Adam Michał Dyrda
https://www.elgaronline.com/edcollbook/book/9781803921822/9781803921822.xml
Celem tej książki jest przedstawienie szerokiej koncepcji sporów teoretycznych w prawoznawstwie, ... more Celem tej książki jest przedstawienie szerokiej koncepcji sporów teoretycznych w prawoznawstwie, która obejmowałaby nie tylko wyjaśnienie prawniczej natury tych sporów, lecz także ich filozoficznych podstaw. Znany amerykański teoretyk prawa Ronald Dworkin argumentował, że zjawisko sporów teoretycznych, rozumianych jako spory o „podstawy prawa”, stanowi centralne zjawisko praktyki prawniczej. Jednak znaczenie tego typu sporów jest tradycyjnie kwestionowane przez pozytywistów prawniczych, którzy twierdzą, że duża część kontrowersji pojawiających się w sądach nie dotyczy „podstaw prawa”, gdyż są one przez sędziów powszechnie, konwencjonalnie akceptowane. Autor niniejszej monografii udowadnia, że sytuacja wygląda inaczej, a problematyka sporów teoretycznych w pełni zasługuje na analizę naukową. Nie tylko omawia pewne współczesne teorie pozytywistyczne, które próbują rozpoznać znaczenie tego rodzaju sporów, ale też przedstawia dogłębne, filozoficzne wyjaśnienie natury owych sporów, odwołujące się do metodologii holistycznego pragmatyzmu.
Publikacja jest pierwszym przeglądowym i krytycznym opracowaniem dotyczącym współczesnego pozytyw... more Publikacja jest pierwszym przeglądowym i krytycznym opracowaniem dotyczącym współczesnego pozytywizmu prawniczego. W książce przedstawione są różne odmiany pozytywizmu przez pryzmat sposobu, w jaki rozwijają one tezę o konwencjonalnych źródłach normatywności prawa. Autor w swojej pracy stara się udzielić odpowiedzi na pytania postawione przez R. Dworkina w ramach debaty z H.L.A. Hartem - czy istnieje możliwość wiarygodnego przedstawienia takiej reguły społecznej, która posiadałaby moc normatywną? Czy u podstaw prawa stoi konwencja dostarczająca szczególnych powodów do działania? W książce zaprezentowano m.in.: przegląd teorii pozytywistycznych, analizę filozofi czną pojęcia konwencji oraz konkurencyjnych ujęć tezy o konwencjonalnych podstawach prawa, polemikę z Dworkinowską krytyką pozytywistycznej koncepcji prawa, szerokie omówienie literatury przedmiotu ostatnich lat. Adresaci: Monografia przeznaczona jest przede wszystkim dla teoretyków i filozofów prawa, prawników, socjologów oraz innych humanistów zainteresowanych omawianym tematem.
Papers by Adam Michał Dyrda
Ars Interpretandi
We aim to contribute to the solution to the "garbage problem", namely, how to distinguish knowled... more We aim to contribute to the solution to the "garbage problem", namely, how to distinguish knowledge from garbage, and why, despite the fact that most of the time people are agile at the distinction, they fail in high stakes cases. We discuss this problem in the context of jurisprudential discussions over the concept of testimony. In section 2 we focus on traditional solutions in the law: burdens of proof and expert testimony. Section 3 focuses on the distinction between knowing-how and knowing-that; Section 4 addresses the role of biases in decisionmaking and connects this to the garbage problem; Section 5 concludes by analysing the relation between knowledge and the types of thinking that can generate biases. In a nutshell, our claim is that identifying the relevant biases and types of knowledge helps identify garbage transmission.
"Państwo i Prawo" 1 (899), 2021
The paper contains a critique of the picture of Polish legal theory and philosophy of law present... more The paper contains a critique of the picture of Polish legal theory and philosophy of law presented by Tomasz Bekrycht and Rafał Mańko in their paper “Polish Jurisprudence in the 20th Century: A General Overview” published in volume 45 (2020) of the Review of Central and East European Law (the “Overview”). We claim that the Overview is unbalanced, not representative and biased, and, therefore, gives a misleading picture of Polish legal theory.
ARCHIWUM FILOZOFII PRAWA I FILOZOFII SPOŁECZNEJ 2020/2, 2020
Does legal interpretation have borders? Are these borders conventionally established? What makes ... more Does legal interpretation have borders? Are these borders conventionally established? What makes the given ‘legal reasons’, set forth by certain normative theories of legal interpretation, acceptable in legal discourse (even if the reasons are wrong)? In the present paper, we argue that the notion of the borders of legal interpretation is linked to the general notion of the borders of law. We indicate the scope of ‘interpretive theoretical disagreements’ in law, as discussed by certain new, ‘institutional’ versions of legal positivism. Interpretive borders are not fully determined by the given ‘institutional’ framework. In our view, these borders are also more generally determined inter alia by certain truistic (platitudinous) beliefs related to law and interpretation.
International Journal for the Semiotics of Law - Revue internationale de Sémiotique juridique , 2020
This paper discusses the “positivistic” idea of the limits of law in various contexts: the concep... more This paper discusses the “positivistic” idea of the limits of law in various contexts: the conceptual problem of the “limits of law”, the limits of legal interpretation and the limits of theoretical disagreements in jurisprudence. In the latter case, we briefly show how contemporary “reflective” or “critical” positivist theories approach the possibility and limits of disagreements over the “grounds” of law. In what follows, we argue that these theories, which argue for a form of an “institutional” limit for admissible “legal” reasons as built upon theories of basic concepts or normative theories of interpretation, are themselves actually underdetermined by “legal culture” or, so to speak, a “folk theory of law”. In the final section, we outline how a folk theory of law constrains both conceptual and interpretive enterprises in jurisprudence.
Principia. Pisma koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej, 2018
Analyses of the concept of law rely on certain self-evident truths: truisms (platitudes) about la... more Analyses of the concept of law rely on certain self-evident truths: truisms (platitudes) about law that people generally share and which reflect their common understanding of this important social concept. General legal theories are products of such analyses. In this paper I argue that every reference to truisms in the context of legal theory building should also take into account inferential processes by which truisms themselves are coined, namely different types of heuristics about law and related phenomena. Since both truisms and heuristics are unstructured, often inconsistent, and even fallible, conceptual analyses are the main means of transforming such “raw” evidence into rationally structured legal theories.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 2018
What is the relationship between general legal theories and legal narratives? In this paper we a... more What is the relationship between general legal theories and legal narratives? In this paper we aim to problematise this relationship in the context of different legal disagreements. As we see it, the Dworkinean category of “theoretical disagreement”, which basically refers to the phenomenon of disagreement “about the grounds of law” (between different general legal theories) is not sufficient to cover all substantial disagreements that appear in legal practice. Thus, we propose a category of “narrative disagreement” which has a wider scope. Eventually, we discuss the thesis of a possible equality of legal theories, as well as legal narratives, which we understand as an inevitable consequence of the relationship between legal theories/narratives and a special type of evidence on which they both rely: truisms about the law that laymen and/or legal professionals generally share.
Powiedzieć, że współczesna teoria i filozofia prawa czerpią w znacznej mierze z osiągnięć filozof... more Powiedzieć, że współczesna teoria i filozofia prawa czerpią w znacznej mierze z osiągnięć filozofii analitycznej, to wygłosić pewien komunał. Bez wątpienia zresztą tak zwana " ana-lityczna filozofia prawa " 2 stanowi wyróżniający się nurt jurysprudencji. Przyczyn takiego stanu rzeczy można wskazać co najmniej kilka. Po pierwsze, prawo stanowi złożone ontologicznie zjawisko (Lang, Wróblewski, Za-wadzki, 1986, s. 32 i n.), które można rozważać na płaszczyźnie językowo-logicznej, so-cjologicznej, psychologicznej i aksjologicznej. Twierdzenie to wydaje się rozwinięciem intuicji, które nawet nie-prawnicy i nie-filozofowie łączą z prawem. Historycznie to wła-śnie perspektywa językowo-logiczna pozostawała szczególnie bliska podejściu analitycz-nemu...
ENGLISH TITLE: "By What Right do Ships Sink? On W. K. Clifford’s The Ethics of Belief"
ABSTRAC... more ENGLISH TITLE: "By What Right do Ships Sink? On W. K. Clifford’s The Ethics of Belief"
ABSTRACT: The article contains an introduction to the Polish translation of William Kingdon Clifford’s famous essay The Ethics of Belief. It focuses on the Victorian origins of Clifford’s thought and its relations to other major figures of the time. The historical elements are followed by a reconstruction of Clifford’s main points, including his major evidential thesis according to which “it is [morally] wrong always, everywhere, and for anyone, to believe anything upon insufficient evidence.” The most fierce critic of Clifford was William James; his arguments are presented and briefly commented upon with regard to their contemporary relevance. Clifford is usually accused of radicalism by uncharitable readers and critics; the article proposes possible defence against such accusations.
KEYWORDS: British philosophy, epistemology, William Kingdon Clifford, The Ethics of Belief, philosophical criticism, cultural practice
POLISH TITLE: "Jakim prawem toną statki? Rzecz o Etyce przekonań W.K. Clifforda"
ABSTRAKT: Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do lektury polskiego tłumaczenia słynnego eseju Williama Kingdona Clifforda pt. Etyka przekonań. Skupia się on na wiktoriańskich korzeniach jego myśli, a także na określeniu relacji w jakiej ta myśl pozostaje do pewnych innych poglądów prezentowanych przede wszystkim w tradycji nowożytnej filozofii anglosaskiej. Po przedstawieniu wybranych aspektów historycznych następuję rekonstrukcja głównych ewidencjalistycznych tez Clifforda, z których ta najważniejsza (i najsłynniejsza) brzmi: „Zawsze, wszędzie i bez względu na osobę niesłusznie jest żywić przekonania oparte na niedostatecznym świadectwie”. Ponieważ najbardziej zażartym krytykiem tezy Clifforda był William James, to jego argumenty są przede wszystkich omawiane. Prezentacji argumentów tych towarzyszy komentarz, wskazujący na ich współczesne filozoficzne znaczenie. Zważywszy na to, że Clifford jest oskarżany przez nieżyczliwych krytyków (do jakich należał niewątpliwie James) o przesadny radykalizm, w artykule zostają zasugerowane też pewne linie obrony twierdzeń Clifforda.
SŁOWA KLUCZOWE: filozofia brytyjska, epistemologia, William Kingdon Clifford, Etyka przekonań, krytyka filozoficzna, praktyka kulturowa
JOURNAL:
" Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura " Nr 35 (2/2017) – Kanon/Ideologia/Wartość issn 1508-6305 / e-issn 2544-3186
Polish translation of W.K. Clifford's famous essay "The Ethics of Belief"
AVANT, 2018
(English) American legal realism is commonly treated as a theory-pariah. The article exposes cert... more (English) American legal realism is commonly treated as a theory-pariah. The article exposes certain reasons explaining such a treatment. Generally, it seems that such an attitude is a result of many misunderstandings of realist aims and ambitions, some of which pertain to the theoretical status of legal realism and its relation to so called general jurisprudential theories, such as legal positivism. In the first part of the article I explain generally what these aims were and how one should see these relations. In the second part I briefly analyze B. Leiter's famous claim that legal realism is conceptually dependent on hard legal positivism (as a general theory of law). The critique of this claim opens the possibility for some alternative understanding of legal realism.
ABSTRAKT (Polski) Amerykański realizm prawniczy jest powszechnie traktowany jako teoria-parias. W artykule zostają przedstawione możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy. Ogólnie rzecz biorąc, protekcjonalna i dyskredytująca postawa przedstawicieli tzw. ogólnej jurysprudencji wobec realizmu wynika z niezrozumienia jego podstawowych celów, co rzutuje na błędne określenie relacji między nim a teoriami ogólnymi, a w szczególności pozytywizmem prawniczym. W pierwszej części tekstu wyjaśnia się jakie były te cele i jak należy postrzegać te relacje. W drugiej natomiast krótkiej analizie zostaje poddany pogląd B. Leitera, zgodnie z którym realizm zakładał pewne twierdzenia pojęciowe twardego pozytywizmu prawniczego. Krytyka tego poglądu otwiera możliwość przedstawienia alternatywnej interpretacji wysiłków realistów.
The term " ratio legis " is an important term of legal practice. Thus, reflection over the genera... more The term " ratio legis " is an important term of legal practice. Thus, reflection over the general conceptual content of " ratio legis " may be a window through which practitioners could see the relevance of philosophizing about terms and arguments applied generally in legal practice. However, the primary question with regard to " ratio legis " is not conceptual, but existential: Is there any real ratio legis that can be discovered and described? The positive answer opens the door for further investigation over the term's real conceptual content. I will argue, however, that the answer to this question cannot be positive and every qualification of something as the " law's reason " is a creative activity. If it is so, then every instance of such a labelling (in which one says " The ratio legis of this legislative act is X ") is in need of further justification. The example of " ratio legis " shows that legal theorizing is profoundly a normative study of how we should, rather than of how we do, use legal terms (concepts).
W fundamentalnych sporach prawniczych ścierają się rozmaite założenia filozoficzne dotyczące natu... more W fundamentalnych sporach prawniczych ścierają się rozmaite założenia filozoficzne dotyczące natury prawa. Dlatego spory prawnicze stanowią zasadniczo pod-typ sporów filozoficznych. Dlatego teoretyczna odpowiedź na pytanie o to, kto ma rację nie jest wcale oczywista. W artykule argumentuję, że spory te są teoretcznie nirozstrzygalne (żadne zasady teoretycznej racjonalności epistemicznej nie pozwalają nam orzec czy rację mają pozytywiści czy raczej ich przeciwnicy). Niemniej, inny typ racjonalności, tj. racjonalność praktyczna, pozwal nam przezwyciężyć sceptycyzm. Na końcu artykułu przywołuję kilka epistemicznych argumentów dlaczego przekonanie o słuszności jednej teorii prawa może być w oczach tak wielu filozofów prawa uzasadnione.
Adam Dyrda, Tomasz Gizbert-Studnicki Czy systemowość jest konieczną właściwością prawa ? (draft, ... more Adam Dyrda, Tomasz Gizbert-Studnicki Czy systemowość jest konieczną właściwością prawa ? (draft, przypisy do uzupełnienia) 1. Wprowadzenie We współczesnej teorii prawa podkreśla się coraz dobitniej multicentryczność prawa i pluralizm postaci, w jakich prawo występuje w dobie globalizacji. Twierdzi się, że identyfikowanie prawa wyłącznie z normami, stworzonymi przez państwo (municipal law) prowadzi do zdeformowanego i nieadekwatnego obrazu roli prawa we współczesnych społeczeństwach względnie w społeczeństwie globalnym. Krytykuje się skoncentrowanie uwagi przez analityczną teorię prawa tylko na jednym rodzaju prawa, a mianowicie na prawie państwowym 1 , z całkowitym pominięciem lub istotnym zaniedbaniem takich postaci prawa jak prawo międzynarodowe, prawo transnarodowe, prawo religijne, prawo zwyczajowe, lex mercatoria i innych. Wskazuje się na to np., że współcześnie prawo międzynarodowe nowej generacji, a zwłaszcza prawo praw człowieka odgrywa znacznie ważniejszą rolę niż tradycyjnie ujmowanie prawo międzynarodowe. W globalnych stosunkach gospodarczych lex mercatoria wypiera w znacznych stopniu municipal law. Zwiększa się rola prawa europejskiego, a na niektórych obszarach prawo religijne wypiera prawo państwowe. Stąd też analityczna teoria prawa, uprawiana zgodnie z zastaną tradycją coraz bardziej odstaje od 1 B. Tamanaha A General Jurisprudence of Law and Society, Oxford University Press 2001, s. 151 pisze "The less misleading title to his [Harta-dop.nasz] classic text The Concept of Law would have been "The Concept of State Law" or "Elements of State Law". Por. także W. Twinning, General Jurisprudence, Cambridge University Press 2009, passim oraz K. Culver i M. Guidice Making Old Questions New; Legality, Legal System, and Law (w: W. Waluchow I S. Sciaraffa (wyd) Philiosophical Foundlations of the Nature of Law, Oxford University Prees, s. 279 i n. W polskiej literaturze na temat pluralizmu prawnego zob. D. Bunikowski i K. Dobrzaniecki (red.), Pluralizm prawny. Tradycja, transformacje, wyzwania, Toruń 2009 rzeczywistego sposobu funkcjonowania prawa w globalnym społeczeństwie. Wskazane wyżej zarzuty pod adresem analitycznej teorii prawa są zapewne w dużej mierze trafne. Istotnie, odnosi się nieodparte wrażenie, że analityczna teoria prawa koncentrując się na swojej tradycyjnej problematyce nie odpowiada wystarczająco na wyzwania współczesności. Pomimo tego w tym opracowaniu przyjmiemy tradycyjne ujęcie teorii prawa jako zajmującej się municipal law. Wybór ten uzasadniamy następującymi względami. Po pierwsze uważamy, że ograniczenie się do municipal law wiąże się z jego szczególnym, szeroko rozpoznanym statusem. Jak wskazuje J. Raz: " [It is] our, or at least my, intuitive assumption that municipal legal systems are sufficiently important and sufficiently different from most other normative systems to deserve being studied for their own sake" 2 . Po drugie, wydaje się dość oczywiste, że im więcej przejawów czy postaci prawa uwzględnia się, tym trudniej jest odnaleźć wspólne ich właściwości. Po trzecie wreszcie, jak sądzimy, teoria municipal law stanowi dobry punkt wyjścia dla badania innych przejawów i postaci prawa, gdyż zasadnicze pytanie dotyczy właśnie tego, czym różnią się one od municipal law. 2. Metafilozoficzne preliminaria Postawione w tytule pytanie i przyjęta przez nas metoda udzielenia na nie odpowiedzi są tradycyjne w innym jeszcze znaczeniu. Otóż pytanie to uznajemy za pytanie metafizyczne, a metodą udzielenia na nie odpowiedzi będzie analiza pojęciowa. Zarówno metafizyka, jak i analiza pojęciowa mają nienajlepszą prasę w teorii prawa, stąd też deklaracja nasza wymaga kilku słów wyjaśnienia. Negatywne nastawienie wielu filozofów (i teoretyków prawa) do metafizyki jest zapewne historyczną konsekwencją sławnego potępienia metafizyki przez neopozytywistów z Koła Wiedeńskiego. Choć argumenty neopozytywistów przeciwko metafizyce 2 J. Raz, The Authority of Law, II wyd. Oxford University Press, s. 105 okazały się nietrafne (jako, że same oparte były na sądach, które w myśl neopozytywistycznych musiały zostać uznane za metafizyczne), to niechęć wobec metafizyki przetrwała. Niechęć ta została jeszcze wzmocniona z jednej strony przez rozmaite projekty naturalizacji filozofii, a z drugiej strony poprzez Wittgensteinowską krytykę esencjalizmu. Z kolei negatywne nastawienie do analizy pojęciowej jako metody rozstrzygania problemów filozoficznych datuje się od znanego wystąpienia W.V, Quine'a, który odrzucił odróżnienie zdań analitycznych i syntetycznych jako błędny dogmat empiryzmu. Podejmowane próby ratowania tego odróżnienia (H. Putnam, P. Boghossian) nie doprowadziły do jego renesansu, choć odzyskało ono przynajmniej częściową legitymację. Przedmiotem krytyki stało się także opieranie analizy pojęciowej na intuicji, a przez to sama idea filozofii analitycznej jako "armchair enterprise". Wskazywano na brak epistemologicznej legitymacji intuicji, niereprezentatywność, zawodność i notoryczną sporność intuicji filozoficznych. Od lat dziewięćdziesiątych zeszłego wieku zaobserwować można jednak renesans esencjalizmu oraz metafizyki, a w szczególności metafizyki analitycznej. Nie miejsce tu, aby doszukiwać się przyczyń tego renesansu. Wskazać można tu tylko na rolę filozofii umysłu, w której odżyły tradycyjne problemy metafizyczne. Renesans ten doprowadził do tego, że współcześnie metafizyka analityczna przeżywa rozkwit, którego objawem są toczące się zażarcie dyskusje i lawinowo wzrastająca liczba publikacji z tego zakresu. Stąd też analityczna teoria prawa pojęta jako dyscyplina stawiająca pytania o naturę czy istotę prawa nie musi być uznana za dyscyplinę, której czas się skończył wraz ze zmierzchem metafizyki filozoficznej, a zatem za pozbawioną filozoficznej legitymacji. Pytania stawiane przez nią mogą być uznane za niemodne lub nieważne z innych perspektyw badawczych, lecz ocena taka opierać się musi na trudnych do uzasadnienia wartościowaniach. W ślad za J. Razem zadania analitycznej teorii prawa określić można następująco:
Uploads
Books by Adam Michał Dyrda
Papers by Adam Michał Dyrda
ABSTRACT: The article contains an introduction to the Polish translation of William Kingdon Clifford’s famous essay The Ethics of Belief. It focuses on the Victorian origins of Clifford’s thought and its relations to other major figures of the time. The historical elements are followed by a reconstruction of Clifford’s main points, including his major evidential thesis according to which “it is [morally] wrong always, everywhere, and for anyone, to believe anything upon insufficient evidence.” The most fierce critic of Clifford was William James; his arguments are presented and briefly commented upon with regard to their contemporary relevance. Clifford is usually accused of radicalism by uncharitable readers and critics; the article proposes possible defence against such accusations.
KEYWORDS: British philosophy, epistemology, William Kingdon Clifford, The Ethics of Belief, philosophical criticism, cultural practice
POLISH TITLE: "Jakim prawem toną statki? Rzecz o Etyce przekonań W.K. Clifforda"
ABSTRAKT: Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do lektury polskiego tłumaczenia słynnego eseju Williama Kingdona Clifforda pt. Etyka przekonań. Skupia się on na wiktoriańskich korzeniach jego myśli, a także na określeniu relacji w jakiej ta myśl pozostaje do pewnych innych poglądów prezentowanych przede wszystkim w tradycji nowożytnej filozofii anglosaskiej. Po przedstawieniu wybranych aspektów historycznych następuję rekonstrukcja głównych ewidencjalistycznych tez Clifforda, z których ta najważniejsza (i najsłynniejsza) brzmi: „Zawsze, wszędzie i bez względu na osobę niesłusznie jest żywić przekonania oparte na niedostatecznym świadectwie”. Ponieważ najbardziej zażartym krytykiem tezy Clifforda był William James, to jego argumenty są przede wszystkich omawiane. Prezentacji argumentów tych towarzyszy komentarz, wskazujący na ich współczesne filozoficzne znaczenie. Zważywszy na to, że Clifford jest oskarżany przez nieżyczliwych krytyków (do jakich należał niewątpliwie James) o przesadny radykalizm, w artykule zostają zasugerowane też pewne linie obrony twierdzeń Clifforda.
SŁOWA KLUCZOWE: filozofia brytyjska, epistemologia, William Kingdon Clifford, Etyka przekonań, krytyka filozoficzna, praktyka kulturowa
JOURNAL:
" Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura " Nr 35 (2/2017) – Kanon/Ideologia/Wartość issn 1508-6305 / e-issn 2544-3186
ABSTRAKT (Polski) Amerykański realizm prawniczy jest powszechnie traktowany jako teoria-parias. W artykule zostają przedstawione możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy. Ogólnie rzecz biorąc, protekcjonalna i dyskredytująca postawa przedstawicieli tzw. ogólnej jurysprudencji wobec realizmu wynika z niezrozumienia jego podstawowych celów, co rzutuje na błędne określenie relacji między nim a teoriami ogólnymi, a w szczególności pozytywizmem prawniczym. W pierwszej części tekstu wyjaśnia się jakie były te cele i jak należy postrzegać te relacje. W drugiej natomiast krótkiej analizie zostaje poddany pogląd B. Leitera, zgodnie z którym realizm zakładał pewne twierdzenia pojęciowe twardego pozytywizmu prawniczego. Krytyka tego poglądu otwiera możliwość przedstawienia alternatywnej interpretacji wysiłków realistów.
ABSTRACT: The article contains an introduction to the Polish translation of William Kingdon Clifford’s famous essay The Ethics of Belief. It focuses on the Victorian origins of Clifford’s thought and its relations to other major figures of the time. The historical elements are followed by a reconstruction of Clifford’s main points, including his major evidential thesis according to which “it is [morally] wrong always, everywhere, and for anyone, to believe anything upon insufficient evidence.” The most fierce critic of Clifford was William James; his arguments are presented and briefly commented upon with regard to their contemporary relevance. Clifford is usually accused of radicalism by uncharitable readers and critics; the article proposes possible defence against such accusations.
KEYWORDS: British philosophy, epistemology, William Kingdon Clifford, The Ethics of Belief, philosophical criticism, cultural practice
POLISH TITLE: "Jakim prawem toną statki? Rzecz o Etyce przekonań W.K. Clifforda"
ABSTRAKT: Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do lektury polskiego tłumaczenia słynnego eseju Williama Kingdona Clifforda pt. Etyka przekonań. Skupia się on na wiktoriańskich korzeniach jego myśli, a także na określeniu relacji w jakiej ta myśl pozostaje do pewnych innych poglądów prezentowanych przede wszystkim w tradycji nowożytnej filozofii anglosaskiej. Po przedstawieniu wybranych aspektów historycznych następuję rekonstrukcja głównych ewidencjalistycznych tez Clifforda, z których ta najważniejsza (i najsłynniejsza) brzmi: „Zawsze, wszędzie i bez względu na osobę niesłusznie jest żywić przekonania oparte na niedostatecznym świadectwie”. Ponieważ najbardziej zażartym krytykiem tezy Clifforda był William James, to jego argumenty są przede wszystkich omawiane. Prezentacji argumentów tych towarzyszy komentarz, wskazujący na ich współczesne filozoficzne znaczenie. Zważywszy na to, że Clifford jest oskarżany przez nieżyczliwych krytyków (do jakich należał niewątpliwie James) o przesadny radykalizm, w artykule zostają zasugerowane też pewne linie obrony twierdzeń Clifforda.
SŁOWA KLUCZOWE: filozofia brytyjska, epistemologia, William Kingdon Clifford, Etyka przekonań, krytyka filozoficzna, praktyka kulturowa
JOURNAL:
" Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura " Nr 35 (2/2017) – Kanon/Ideologia/Wartość issn 1508-6305 / e-issn 2544-3186
ABSTRAKT (Polski) Amerykański realizm prawniczy jest powszechnie traktowany jako teoria-parias. W artykule zostają przedstawione możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy. Ogólnie rzecz biorąc, protekcjonalna i dyskredytująca postawa przedstawicieli tzw. ogólnej jurysprudencji wobec realizmu wynika z niezrozumienia jego podstawowych celów, co rzutuje na błędne określenie relacji między nim a teoriami ogólnymi, a w szczególności pozytywizmem prawniczym. W pierwszej części tekstu wyjaśnia się jakie były te cele i jak należy postrzegać te relacje. W drugiej natomiast krótkiej analizie zostaje poddany pogląd B. Leitera, zgodnie z którym realizm zakładał pewne twierdzenia pojęciowe twardego pozytywizmu prawniczego. Krytyka tego poglądu otwiera możliwość przedstawienia alternatywnej interpretacji wysiłków realistów.
The paper focuses on the apparent inconsistency in Dworkin's thouhgt, arising from putting altogether two widely discussed arguments: argument from theoretical disagreement and the right answer thesis. From the epistemolological point of view the theoretical resolution of any peer disagreement which arises in hard cases is a suspension of judgment. If Dworkin want to criticize positivism by pointing to theoretical disagreements in legal practice, he can't consistently hold the one right answer thesis...unless he admits that any solution of theoretical disagreements is de facto a practical one. In that case, however, his basic idea of recognizing "true propositions of law" appears to be just a sham.
Recenzja jest dostępna publicznie wraz z innymi dokumentami postępowania:
https://uwedupl.bip.gov.pl/habilitacje-udostepnione-na-stronie-bip-zgodnie-z-art-222-ust-1-ustawy-z-dnia-3-lipca-2018-r-prawo-o-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce/michal-pelka.html
(Update: po sporządzeniu wszystkich recenzji przez recenzentów, w tym dwóch negatywnych, habilitant wycofał wniosek hab., a RDN UW umorzyła postępowanie).
[UWAGA: na stronie internetowej CK opublikowano jedynie pdf połowy tej recenzji, a ściśle rzecz biorąc, co drugą jej stronę, co uniemożliwia jej lekturę; poneważ recenzje powinny być w całości dostępne publicznie, zdecydowałem się wszystkie publikować w tym miejscu]
Adam Dyrda
Paweł Banaś, Agnieszka Bielska-Brodziak, Wojciech Ciszewski, Marlena Drapalska-Grochowicz, Katarzyna Eliasz, Marek Jakubiec, Bartosz Janik, Marek Suska
Zakres repetytorium sięga samych fundamentów, teoretycznych i filozoficznych podstaw prawa, składa się z 5 częśći - ogólne zagadnienia torii i filozofii prawa, teoria prawa, filozofia prawa, prawo, sprawiedliwośc, polityka, inne obszary badawcze prawoznawstwa.
https://www.profinfo.pl/sklep/teoria-i-filozofia-prawa,155461.html#informacje
https://www.rp.pl/Opinie/303269948-Adam-Dyrda-Rzadzacy-z-urojenia.html