Papers by Eylül Doğan
Musicologist, 2023
Ottoman Istanbul retained its position as the cultural center of the Greek community for centurie... more Ottoman Istanbul retained its position as the cultural center of the Greek community for centuries. During this period, Greeks interacted with multicultural societies in the city. Their musical culture and interests were also influenced by social interactions. As a result, they recorded some Ottoman musical pieces in various manuscripts from the 16th to the 20th centuries. In the 19th century Greek musicians, mainly cantors, started to publish a series of works on Ottoman repertoire and theory. First, Euterpi (1830) was published in Istanbul. Then a number of publications emerged prior to 1909, at which point O Rithmographos, the last theoretical work of the time, was published. At that time, both the reform of the Orthodox Church (1814) under the influence of modernism and the spread of the printing press facilitated the distribution of such books. In order to write makam music with an efficient technique, they drew upon some theoretical principles from European, Ottoman and church music alike. Since these theoretical adaptations were the result of both technical needs and cultural tendencies, the Greeks cultivated an epistemic originality in terms of makam theory and its history. Moreover, this was the reason that a symbiotic knowledge emerged, drawing upon the aforementioned sources. This study aims to demonstrate both the symbiosis and the originality by examining the musical knowledge embedded in Greek-Karamanlidika publications. The sources will be evaluated in terms of notation, terminology, theory (makam and usûl), repertoire and historical understanding of the makam tradition. The aim of the study is to carry out musicological research on those publications in light of the multicultural character of 19th-century Istanbul.
International Music and Sciences Symposium Proceedings, 2019
Through expanding into a large geographical area and ongoing cultural interactions with different... more Through expanding into a large geographical area and ongoing cultural interactions with different cultures, Ottoman Turkish Makam Music formed its identity and it has been transmitted through Meşk system until now. Beside Meşk system as an oral tradition, it is also significant to consider written sources in Turkish music history. The sources written in Ottoman Era and using musical notation devised by Ali Ufki Bey (Albert Bobowski), Kantemiroğlu, Hamparsum Limonciyan and the notation system of Greek Orthodox Church are the most important ones as an example. As for the earliest musical collections, they are manuscripts prepared by using Greek Orthodox Church Notation and many published books written in Greek. Greek musicians acquired their own skills in the church, prepared about 500 pieces consisting of secular musical repertoire. In this repertoire, there are compositions of Abdulkadir Meragi, Dede Efendi, Zaharya which were transcribed with the Church Notation. Despite the musical sources recorded in Hamparsum notation which analyzed in more detail, repertoire collections prepared using the Church notation demonstrate that it is required to have an approach with a new concept for critical edition of different historical sources. If we consider the age when the notation system which devised by Hamparsum Limonciyan had not been still existed in, it is a requirement to answer the question ''how must hundreds of pieces of Turkish makam music notated with the notation system of Greek Orthodox Church used as a tradition in Greek community at that time be criticized'' and it is also significant to consider chronological mistakes and problems of periodization in Turkish music history.
This paper aims to clarify how must Greek musical sources be analyzed, which criterions must be used while considering Turkish makam repertoire written with the notation of Greek Orthodox Church which explored by academic circle more recently. In this sense, it is aimed to represent a new approach to critical edition with regard to the Church's notation system. During this process, the questions ''how could a research be made to reach different versions of any pieces written with the notation of Greek Orthodox Church? What kind of problems could we face with? and what is more important, how critiques could we make for expanding our persective in the process of critical edition while analyzing the text, melodic formulation, form of a musical piece in Greek sources regarding to sociocultural context of the sources at the same time?'' are the main problem of this study. In this sense, giving examples from pieces of Turkish makam music written with the notation of Greek Orthodox Church, some basic evaluations will be presented about the pieces and sources interpreted technically and historically considering their sociocultural context.
(TUMAC Blog Yazısı), 2019
Mekan ve kültür ilişkisini inceleyen etnografik araştırmalar, farklı zaman dilimlerini/geçmişi ya... more Mekan ve kültür ilişkisini inceleyen etnografik araştırmalar, farklı zaman dilimlerini/geçmişi yansıtan birçok görüngüyle karşılaşmaktadır. Bu görüngülerin anlam kazanabilmesi için araştırmacının farklı mekanlar arasında ”yolculuk” yapması gerekir. Çünkü, ”çok daha akışkan ve hareketli bir dünyada, şimdiye değin birbirinden kopuk görünen (kavramlaştırılan) olguların, insanların, grupların farklı zaman-mekanlarda izini sürerek” aralarındaki bağı yakalayabilmek mümkündür (Marcus, 1995, akt. Öncü&Weyland, s.22). Yaptığım bu çok mekanlı etnografik çalışma da, öngörüldüğü haliyle bir şehrin mekansal belleğinin izini sürdüğüm öznel bir seyahatti. Yunanistan’ın Selanik şehrinde kaldığım süre içerisinde, şehirde geleneksel müzik icracılarının performans sergilediği çok sayıda müzikli mekana uğrayabilme imkanı buldum. Bu deneyimler sonucunda, kahvehanelerin de içinde bulunduğu bu şehre ait müzikal dokuyu ve Anadolu coğrafyasıyla olan tarihi bağlarına dikkat çekmek istedim. Eski bir Osmanlı şehri Selanik’te edindiğim izlenimler, kentte geleneksel kahvehane ve eğlence kültürünün bir dönüşüm ve adaptasyon süreci geçirerek varlığını sürdürdüğü üzerine. 2017 yılında şehrin merkezinde açılan Şark Kahvesi (Kafeneion to Anatolikon)1 ise, geçmişi yüzyıllar öncesine uzanan bu kültürel zincirin devam ettiğinin en önemli göstergesi.
Porte Akademik, 2017
http://porteakademik.itu.edu.tr/yayin-arsivi/14-15-sayi
Conference Presentations by Eylül Doğan
ICTMD Study Group Sources and Archives for Music and Sound Studies, 2024
Greek-Karamanlidika publications represent a broad area of research in the history of Ottoman mus... more Greek-Karamanlidika publications represent a broad area of research in the history of Ottoman music. The publications written by Ottoman Greeks, most of whom were musicians or cantors, contain a wide range of repertoire and theoretical texts. They include material on Orthodox church music and folk music, as well as European and Ottoman music. However, I will focus on the material related to Ottoman music. Such documents
are largely found in various archives in Greece, Turkey, and Romania. These resources consist of many sub-themes such as theoretical texts, repertoire collections, articles and advertisements about music in periodicals, most of which were published in Istanbul. Beyond political and ideological reasons, we can say that these publications in various
archives have been digitised and made publicly available on online platforms, thanks to technological developments in the last twenty years. Some of them are available in the catalogues of libraries and can be accessed upon request. It should be noted that such sources have been the focus of international research in the last twenty years. By studying these sources, small or large groups of scholars are conducting research on the written culture of the period through readings from the perspective of music theory or social history. Moreover, comparative studies and critical editions of the sources have become increasingly important. At this point, I should make it clear that the sources are also idiosyncratic examples when we compare them with other texts related to Ottoman music, due to their cultural characteristics such as language, notation, repertoire and themes, in addition to the socio-cultural environment to which they refer. For this reason, there are many methodological sub-issues that we must deal with, both in terms of access to the sources as well as the technical dimensions of their content. Taking into account the historical changes, I would like to briefly address two issues: Firstly, what are the methodological strategies that are applied in terms of access to and evaluation of the Greek-Karamanlidika publications? Secondly, what are the technical approaches used by researchers to examine the historical documents of Ottoman music recorded by the Greek community, known as a minority in the Ottoman Empire, together with the other sources as a whole? I will discuss these questions with reference to some of the archives and research related to the Greek Karamanlidika sources.
Anadolu Coğrafyasının Yazılı Kültürel Mirası: Karamanlıca Müzik Kaynakları
100. Yılında Türk-Yunan Nüfus Mübadelesini Yeniden Düşünmek, 2024
Anadolu, Müdabele (Yun. Ανταλλαγή) öncesi süreçte Rum Ortodoks toplumunun kültür hayatının merkez... more Anadolu, Müdabele (Yun. Ανταλλαγή) öncesi süreçte Rum Ortodoks toplumunun kültür hayatının merkezi olmuş bir coğrafya idi. Bu coğrafyanın muhtelif yerlerinde, İstanbul ve özellikle İç Anadolu bölgesinde -tarihi adıyla Osmanlı İmparatorluğu’nun Karaman eyaleti sınırları içerisinde- yaşamını sürdüren, çoğunluğu Türkçe konuşan Rum Ortodokslar, yazı dili olarak Karamanlıca (Yun. Καραμανλίδικα), yani Yunan alfabeli Türkçeyi benimsemişti. Bu yazım sistemini kullanarak çok sayıda metnin ortaya çıkmasını sağladılar. Sonuç olarak Karamanlıca, bugün tarih araştırmalarının konu edindiği, oldukça zengin içerikli metinlerin de yazı dili oldu. Bu metinlerin birçoğu, çok daha eski yüzyıla ait arkaik örneklere sahip olmakla birlikte İstanbul’un fethi ile gelişen süreçte ortaya çıkmış elyazması veya basılı kaynaklardan oluşmaktadır. Matbu olanlar, özellikle 19.yy boyunca başta dini olmak üzere tarih, edebiyat, bilim, sanat vb. muhtelif alanlarda yazılmış kitaplar ve süreli yayınlardır. Yalnızca müzik alanında, İstanbul merkezli birçok nota ve güfte içerikli kitap basılmış, dağıtılmış ve talep görmüştür. Bu kitaplara en çok İstanbul ve Anadolu’nun farklı bölgelerinden Türkçe konuşan veya bilen Rum Ortodoksların ilgi göstermiş olabileceği anlaşılmaktadır. Keza bu bölgelerden din adamı, kilise müzisyeni olan veya farklı meslek sınıfından isimlerin abonelik sistemiyle talep oluşturdukları görülmektedir. Kitapların destekçisi, yayıncısı ve yazarlarının önemli bir kısmının da Karamanlı olarak tabir edilen Rum Ortodoks cemaatten isimler olduğu bilinmektedir.
İlk örnekleri 19.yy’ın ortalarına denk düşen ve tarihi 1920li yıllara uzanan Karamanlıca müzik yayınları, Mübadele süreci ve savaş yılları dolayısıyla son bulmuş olmalıdır. Nitekim bu türden birçok Karamanlıca kitap, bugün Türkiye, Yunanistan ve Romanya gibi çeşitli ülkelerin arşivlerinde bulunmaktadır. Bu kaynaklar genel bir tarih okuması yapıldığında çeşitli açılardan Anadolu’nun kültürel mirası olarak değerlendirilebilir durumdadır. İlk olarak Mübadele öncesi bu topraklarda yaşamış olan Rum Ortodoksların kültür hayatına dair tarihsel bir inceleme imkânı sunmaktadır. İkinci olarak, Mübadelenin de etkisiyle yazı dili olarak varlığını kaybeden Karamanlıca metinlerin müzik alanındaki edebi kullanımı incelenebilir. Üçüncü olarak, Karamanlıca yazılmış kaynaklar, Türkçe müzik metinlerinin bilgi aktarımı yönüyle kültür hafızasını genişletmektedir ve bu doğrultuda müzik bilimcilerin arşiv araştırmalarına tarihyazımın alternatif kaynakları olarak da yol göstermektedir. Bu nedenle bildiri, Mübadele süreci ile aktarımı sonlanan kültürel hafızanın yazılı metinler üzerindeki izlerini, tarihsel bir okuma ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Mübadele öncesi yayımlanmış Karamanlıca kaynaklara, Anadolu merkezli Rum Ortodoksların üretimi olan müzikal metinlere ve bulundukları çeşitli arşivlere değinilecektir.
21st Quinquennial Congress of the International Musicological Society, 2022
In the post-Byzantine period, the most important cultural center for Greeks was Istan- bul. The t... more In the post-Byzantine period, the most important cultural center for Greeks was Istan- bul. The technique and practice of both religious and secular music of the Greeks flourished in this city. Especially the use of the printing press, which became widespread in the nineteenth century in parallel with a series of changes toward modernization, which was clearly observed in the sociocultural life of the Ottoman Empire, also the re- form in Greek church music (1814) provided an incentive motivation and strong basis for maqam music of Istanbul known as exoteriki or Arabopersiki to be transformed into printed publications and to be distributed. However, the ongoing symbiotic relationship for centuries was a fundamental social reality that resulted in similarity of cultural prac- tices and aesthetic tastes. Therefore, until the beginning of twentieth century, we observe that many music collections and theoretical books such as Euterpi (1830), Pandora (1843), Ermineia tis Exoterikis Mousikis (1843), Kallifonos Seirin (1859/88), Methodiki Didaskalia (1881), O Rithmografos (1909) had been published by Greek musicians and the number of these sources had exceeded those related to maqam music published in any other lan- guage, firstly including Turkish at that time. These books were circulated and demanded in the Greek community throughout the nineteenth century interacting with the theory and performance culture of Western, Greek, and Ottoman maqam music, mainly due to technical needs in order to achieve the ultimate goal of teaching maqam music theory. Having prepared these books, they created a technical and conceptual originality in mat- ters such as style, mode, and sound system in transcription. At this point, my research is to interpret the development of the notation, terminology, and theoretical approach toward Ottoman-Turkish maqam music within a sociocultural context. Thus, the study aims to carry out a musicological examination considering the importance of the cultural codes in Greek writing-publishing culture.
2nd INTERNATIONAL CONGRESS ON OTTOMAN STUDIES, 2018
Traditional Ottoman Music bears the mark of not only the Turkish community that is the proper inh... more Traditional Ottoman Music bears the mark of not only the Turkish community that is the proper inheritor of this culture but also of the minority communities that had lived within the borders of the Ottoman Empire for centuries. Ottoman Greeks, a minority that is the oldest and established in the history of the Empire and served the Empire with a plethora of purposes were also involved in the Ottoman music and have a musical culture that shares many common features with the Turkish music. First and foremost, both types of music are based on maqam system and therefore, this most significant common trait is observed in performance practices. Sources indicate that the Greeks had been involved in the Ottoman music since the 15th century and the Greek Orthodox Church had scored many musical pieces with lyrics in the Turkish language by using its own system of notation. Starting from the 15th century and up until the beginning of the 20th century, the Greek community has scored contemporary pieces of the period by using their system of notation. Additionally, they had serious works on music theory. As a consequence, today there exist a great number of manuscript and printed books, consisting of Ottoman music repertoire and music theory written by Greeks and almost none of these books have been studied within the field of an academic research.
This study examines printed sources in the Greek language and their contents, which include the Ottoman-Turkish musical repertoire of their periods as well as musical theory and has its purpose to draw attention to the importance of such sources in as regards the Turkish music.
Books by Eylül Doğan
Cumhuriyetin 100. Yılında Müziğimizin Yüzleri, 2024
OOsmanlı dönemi Türk makam müziği bestekarlarının, teorisyenlerin kim oldukları, nasıl bir sosy... more OOsmanlı dönemi Türk makam müziği bestekarlarının, teorisyenlerin kim oldukları, nasıl bir sosyal çevrede etkileşim içerisine girdikleri hususuna ilişkin tarihi verilerin görece sınırlı olması, araştırmacıları alternatif kaynaklar üzerinde çalışmaya teşvik etmektedir. Özellikle farklı dillerde yazılmış ve henüz keşfedilmiş dönem belgeleri aracılığıyla edinilen yeni bilgiler, Osmanlı-Türk müziği adına biyografilerin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Bu çalışma da 19.yy’ın ikinci yarısında Arnavutköy’de doğan, tarihi kaynaklarda adı pek fazla bilinmeyen ancak makam müziği alanında dikkate değer çalışmaları olan teorisyen Konstantinos Aleksandru Psahos’un müzik yaşamı ve etkileşim içerisinde olduğu Türk müziği çevrelerini konu edinmektedir.
Konstantinos Psahos, muganni olarak yetişmiş bir teorisyen, müzikbilimci, besteci ve eğitimcidir. Çok yönlü yazarlığının yanı sıra çok çeşitli çalışma alanları ile Yunanistan'da kilise müziğinin ekol isimlerinden biri haline
gelmiştir. Bu araştırma açısından en dikkate değer yazı ve yayınları ise Osmanlı Türk makam müziği alanındadır. Hazırladığı Asias Lira ve 1896 Artık Yılının Musiki Takvimi isimli repertuvar koleksiyonlarının yanı sıra özel
arşivinde bulunan belgeler, matbu ve el yazması kitapları, kişisel notları, dergi ve gazete yazıları, dönemin makam müziği çevreleri ve teori anlayışına şahitlik eden önemli yazılı dökümanlardır. Araştırma, bu doğrultuda
Konstantinos Aleksandru Psahos’un hayatı, makam müziği üzerine çalışmaları ve Türk müziği çevreleriyle olan ilişkilerini yazılı belgeler aracılığıyla aktaran tarihsel bir çalışma sunmaktadır.
Uluslararası Rauf Yekta Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2024
Cumhuriyet öncesi dönemde Türk makam müziği teorisi ve tarihine ilişkin yazılar yazmış en üretken... more Cumhuriyet öncesi dönemde Türk makam müziği teorisi ve tarihine ilişkin yazılar yazmış en üretken isimlerin başında Rauf Yekta gelmektedir. Yal- nızca bilgi birikimi değil etkileşim içerisinde olduğu müzik çevresi de oldukça geniştir. Biyografileri sayesinde İstanbul’un müzik çevreleriyle olan ilişkileri- ne, dergilere yazdığı çeşitli konu başlıklarını içeren yazılarına erişim sağlamak mümkündür. Bu yazıların en az bilinen kısmı ise Rum kilise müziğiyle ilişkili olanlar ve metinlerin temel dayanağını oluşturan sosyal ilişkileridir. Yapılan incelemeler, Yekta’nın İkdam gazetesi’ne yazdığı “Rum Kiliselerinde Musiki” (1899) başlıklı makalenin yayımlandığı süreçten itibaren Yakovos Nafpliotis ve Jean-Baptiste Thibaut başta olmak üzere çeşitli müzisyen ve araştırmacı ile görüştüğüne, kaynak alışverişinde bulunmuş olabileceğine işaret etmektedir. Çalıştıkları nazari alanlara ilgili duydukları, çeşitli konu başlıkları altında ya- yınlar üzerinden birbirleri adına eleştirel yazılar kaleme aldıkları görülmektedir. Yekta, hem Rum cemaatin güncel müzik yayınları hakkında bilgi sa- hibidir hem de iletişimi dolayısıyla cemaatin kendi içerisinde süregelen teorik tartışmalara da aşinadır. Nitekim kendi elinden çıkmış gazete ve dergi yazıla- rı ile son dönem arşivinde bulunan çeşitli belge ve dökümanlar, Rumca-Ka- ramanlıca müzik kaynakları hakkındaki bilgi birikimini, müzisyenlerle olan ilişkilerini teyit etmektedir. Sonuç olarak Rumların kilise müziği ve tarihiyle ilişkili araştırmalarının, çalışmalarına terminoloji, yaklaşım ve teorik düşünce bakımından da etki ettiği gözlemlenebilir. Dolayısıyla bu bildiri metni, Nea Efimeris (1896-1911), Mousiki (1912-1915), Ekklisiasthiki Alitheia (1880- 1923) gibi Rumca yayınlar ile birlikte İkdam gazetesi (1894-1928) olmak üzere periyodik yayınlar için kaleme aldığı yazıları aracılığıyla Rauf Yekta’nın Rum müzik çevreleriyle olan sosyal ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine, ileti- şim kurduğu muhtemel isimlere ve çeşitli teorik tartışmalara odaklanmaktadır.
İkdam’dan Nea Efimeris’e: Rauf Yekta, Müzik Teorisi Üzerine Tartışmalar ve Diyaloglar
Uluslararası Rauf Yekta Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2024
Cumhuriyet öncesi dönemde Türk makam müziği teorisi ve tarihine
ilişkin yazılar yazmış en üretken... more Cumhuriyet öncesi dönemde Türk makam müziği teorisi ve tarihine
ilişkin yazılar yazmış en üretken isimlerin başında Rauf Yekta gelmektedir. Yal-
nızca bilgi birikimi değil etkileşim içerisinde olduğu müzik çevresi de oldukça
geniştir. Biyografileri sayesinde İstanbul’un müzik çevreleriyle olan ilişkileri-
ne, dergilere yazdığı çeşitli konu başlıklarını içeren yazılarına erişim sağlamak
mümkündür. Bu yazıların en az bilinen kısmı ise Rum kilise müziğiyle ilişkili
olanlar ve metinlerin temel dayanağını oluşturan sosyal ilişkileridir. Yapılan
incelemeler, Yekta’nın İkdam gazetesi’ne yazdığı “Rum Kiliselerinde Musiki”
(1899) başlıklı makalenin yayımlandığı süreçten itibaren Yakovos Nafpliotis
ve Jean-Baptiste Thibaut başta olmak üzere çeşitli müzisyen ve araştırmacı ile
görüştüğüne, kaynak alışverişinde bulunmuş olabileceğine işaret etmektedir.
Çalıştıkları nazari alanlara ilgili duydukları, çeşitli konu başlıkları altında ya-
yınlar üzerinden birbirleri adına eleştirel yazılar kaleme aldıkları görülmektedir.
Yekta, hem Rum cemaatin güncel müzik yayınları hakkında bilgi sa-
hibidir hem de iletişimi dolayısıyla cemaatin kendi içerisinde süregelen teorik
tartışmalara da aşinadır. Nitekim kendi elinden çıkmış gazete ve dergi yazıla-
rı ile son dönem arşivinde bulunan çeşitli belge ve dökümanlar, Rumca-Ka-
ramanlıca müzik kaynakları hakkındaki bilgi birikimini, müzisyenlerle olan
ilişkilerini teyit etmektedir. Sonuç olarak Rumların kilise müziği ve tarihiyle
ilişkili araştırmalarının, çalışmalarına terminoloji, yaklaşım ve teorik düşünce
bakımından da etki ettiği gözlemlenebilir. Dolayısıyla bu bildiri metni, Nea
Efimeris (1896-1911), Mousiki (1912-1915), Ekklisiasthiki Alitheia (1880-
1923) gibi Rumca yayınlar ile birlikte İkdam gazetesi (1894-1928) olmak
üzere periyodik yayınlar için kaleme aldığı yazıları aracılığıyla Rauf Yekta’nın
Rum müzik çevreleriyle olan sosyal ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine, ileti-
şim kurduğu muhtemel isimlere ve çeşitli teorik tartışmalara odaklanmaktadır.
Cumhuriyetin 100. Yılında Müziğimizin Yüzleri, 2024
Osmanlı Musikisinde Rum Kaynakları
İmparatorluğun Son Asrında Osmanlılar: Kurumlar, İnsanlar, Kaynaklar, Kronik Kitap, 2021
Uploads
Papers by Eylül Doğan
This paper aims to clarify how must Greek musical sources be analyzed, which criterions must be used while considering Turkish makam repertoire written with the notation of Greek Orthodox Church which explored by academic circle more recently. In this sense, it is aimed to represent a new approach to critical edition with regard to the Church's notation system. During this process, the questions ''how could a research be made to reach different versions of any pieces written with the notation of Greek Orthodox Church? What kind of problems could we face with? and what is more important, how critiques could we make for expanding our persective in the process of critical edition while analyzing the text, melodic formulation, form of a musical piece in Greek sources regarding to sociocultural context of the sources at the same time?'' are the main problem of this study. In this sense, giving examples from pieces of Turkish makam music written with the notation of Greek Orthodox Church, some basic evaluations will be presented about the pieces and sources interpreted technically and historically considering their sociocultural context.
Conference Presentations by Eylül Doğan
are largely found in various archives in Greece, Turkey, and Romania. These resources consist of many sub-themes such as theoretical texts, repertoire collections, articles and advertisements about music in periodicals, most of which were published in Istanbul. Beyond political and ideological reasons, we can say that these publications in various
archives have been digitised and made publicly available on online platforms, thanks to technological developments in the last twenty years. Some of them are available in the catalogues of libraries and can be accessed upon request. It should be noted that such sources have been the focus of international research in the last twenty years. By studying these sources, small or large groups of scholars are conducting research on the written culture of the period through readings from the perspective of music theory or social history. Moreover, comparative studies and critical editions of the sources have become increasingly important. At this point, I should make it clear that the sources are also idiosyncratic examples when we compare them with other texts related to Ottoman music, due to their cultural characteristics such as language, notation, repertoire and themes, in addition to the socio-cultural environment to which they refer. For this reason, there are many methodological sub-issues that we must deal with, both in terms of access to the sources as well as the technical dimensions of their content. Taking into account the historical changes, I would like to briefly address two issues: Firstly, what are the methodological strategies that are applied in terms of access to and evaluation of the Greek-Karamanlidika publications? Secondly, what are the technical approaches used by researchers to examine the historical documents of Ottoman music recorded by the Greek community, known as a minority in the Ottoman Empire, together with the other sources as a whole? I will discuss these questions with reference to some of the archives and research related to the Greek Karamanlidika sources.
İlk örnekleri 19.yy’ın ortalarına denk düşen ve tarihi 1920li yıllara uzanan Karamanlıca müzik yayınları, Mübadele süreci ve savaş yılları dolayısıyla son bulmuş olmalıdır. Nitekim bu türden birçok Karamanlıca kitap, bugün Türkiye, Yunanistan ve Romanya gibi çeşitli ülkelerin arşivlerinde bulunmaktadır. Bu kaynaklar genel bir tarih okuması yapıldığında çeşitli açılardan Anadolu’nun kültürel mirası olarak değerlendirilebilir durumdadır. İlk olarak Mübadele öncesi bu topraklarda yaşamış olan Rum Ortodoksların kültür hayatına dair tarihsel bir inceleme imkânı sunmaktadır. İkinci olarak, Mübadelenin de etkisiyle yazı dili olarak varlığını kaybeden Karamanlıca metinlerin müzik alanındaki edebi kullanımı incelenebilir. Üçüncü olarak, Karamanlıca yazılmış kaynaklar, Türkçe müzik metinlerinin bilgi aktarımı yönüyle kültür hafızasını genişletmektedir ve bu doğrultuda müzik bilimcilerin arşiv araştırmalarına tarihyazımın alternatif kaynakları olarak da yol göstermektedir. Bu nedenle bildiri, Mübadele süreci ile aktarımı sonlanan kültürel hafızanın yazılı metinler üzerindeki izlerini, tarihsel bir okuma ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Mübadele öncesi yayımlanmış Karamanlıca kaynaklara, Anadolu merkezli Rum Ortodoksların üretimi olan müzikal metinlere ve bulundukları çeşitli arşivlere değinilecektir.
This study examines printed sources in the Greek language and their contents, which include the Ottoman-Turkish musical repertoire of their periods as well as musical theory and has its purpose to draw attention to the importance of such sources in as regards the Turkish music.
Books by Eylül Doğan
Konstantinos Psahos, muganni olarak yetişmiş bir teorisyen, müzikbilimci, besteci ve eğitimcidir. Çok yönlü yazarlığının yanı sıra çok çeşitli çalışma alanları ile Yunanistan'da kilise müziğinin ekol isimlerinden biri haline
gelmiştir. Bu araştırma açısından en dikkate değer yazı ve yayınları ise Osmanlı Türk makam müziği alanındadır. Hazırladığı Asias Lira ve 1896 Artık Yılının Musiki Takvimi isimli repertuvar koleksiyonlarının yanı sıra özel
arşivinde bulunan belgeler, matbu ve el yazması kitapları, kişisel notları, dergi ve gazete yazıları, dönemin makam müziği çevreleri ve teori anlayışına şahitlik eden önemli yazılı dökümanlardır. Araştırma, bu doğrultuda
Konstantinos Aleksandru Psahos’un hayatı, makam müziği üzerine çalışmaları ve Türk müziği çevreleriyle olan ilişkilerini yazılı belgeler aracılığıyla aktaran tarihsel bir çalışma sunmaktadır.
ilişkin yazılar yazmış en üretken isimlerin başında Rauf Yekta gelmektedir. Yal-
nızca bilgi birikimi değil etkileşim içerisinde olduğu müzik çevresi de oldukça
geniştir. Biyografileri sayesinde İstanbul’un müzik çevreleriyle olan ilişkileri-
ne, dergilere yazdığı çeşitli konu başlıklarını içeren yazılarına erişim sağlamak
mümkündür. Bu yazıların en az bilinen kısmı ise Rum kilise müziğiyle ilişkili
olanlar ve metinlerin temel dayanağını oluşturan sosyal ilişkileridir. Yapılan
incelemeler, Yekta’nın İkdam gazetesi’ne yazdığı “Rum Kiliselerinde Musiki”
(1899) başlıklı makalenin yayımlandığı süreçten itibaren Yakovos Nafpliotis
ve Jean-Baptiste Thibaut başta olmak üzere çeşitli müzisyen ve araştırmacı ile
görüştüğüne, kaynak alışverişinde bulunmuş olabileceğine işaret etmektedir.
Çalıştıkları nazari alanlara ilgili duydukları, çeşitli konu başlıkları altında ya-
yınlar üzerinden birbirleri adına eleştirel yazılar kaleme aldıkları görülmektedir.
Yekta, hem Rum cemaatin güncel müzik yayınları hakkında bilgi sa-
hibidir hem de iletişimi dolayısıyla cemaatin kendi içerisinde süregelen teorik
tartışmalara da aşinadır. Nitekim kendi elinden çıkmış gazete ve dergi yazıla-
rı ile son dönem arşivinde bulunan çeşitli belge ve dökümanlar, Rumca-Ka-
ramanlıca müzik kaynakları hakkındaki bilgi birikimini, müzisyenlerle olan
ilişkilerini teyit etmektedir. Sonuç olarak Rumların kilise müziği ve tarihiyle
ilişkili araştırmalarının, çalışmalarına terminoloji, yaklaşım ve teorik düşünce
bakımından da etki ettiği gözlemlenebilir. Dolayısıyla bu bildiri metni, Nea
Efimeris (1896-1911), Mousiki (1912-1915), Ekklisiasthiki Alitheia (1880-
1923) gibi Rumca yayınlar ile birlikte İkdam gazetesi (1894-1928) olmak
üzere periyodik yayınlar için kaleme aldığı yazıları aracılığıyla Rauf Yekta’nın
Rum müzik çevreleriyle olan sosyal ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine, ileti-
şim kurduğu muhtemel isimlere ve çeşitli teorik tartışmalara odaklanmaktadır.
This paper aims to clarify how must Greek musical sources be analyzed, which criterions must be used while considering Turkish makam repertoire written with the notation of Greek Orthodox Church which explored by academic circle more recently. In this sense, it is aimed to represent a new approach to critical edition with regard to the Church's notation system. During this process, the questions ''how could a research be made to reach different versions of any pieces written with the notation of Greek Orthodox Church? What kind of problems could we face with? and what is more important, how critiques could we make for expanding our persective in the process of critical edition while analyzing the text, melodic formulation, form of a musical piece in Greek sources regarding to sociocultural context of the sources at the same time?'' are the main problem of this study. In this sense, giving examples from pieces of Turkish makam music written with the notation of Greek Orthodox Church, some basic evaluations will be presented about the pieces and sources interpreted technically and historically considering their sociocultural context.
are largely found in various archives in Greece, Turkey, and Romania. These resources consist of many sub-themes such as theoretical texts, repertoire collections, articles and advertisements about music in periodicals, most of which were published in Istanbul. Beyond political and ideological reasons, we can say that these publications in various
archives have been digitised and made publicly available on online platforms, thanks to technological developments in the last twenty years. Some of them are available in the catalogues of libraries and can be accessed upon request. It should be noted that such sources have been the focus of international research in the last twenty years. By studying these sources, small or large groups of scholars are conducting research on the written culture of the period through readings from the perspective of music theory or social history. Moreover, comparative studies and critical editions of the sources have become increasingly important. At this point, I should make it clear that the sources are also idiosyncratic examples when we compare them with other texts related to Ottoman music, due to their cultural characteristics such as language, notation, repertoire and themes, in addition to the socio-cultural environment to which they refer. For this reason, there are many methodological sub-issues that we must deal with, both in terms of access to the sources as well as the technical dimensions of their content. Taking into account the historical changes, I would like to briefly address two issues: Firstly, what are the methodological strategies that are applied in terms of access to and evaluation of the Greek-Karamanlidika publications? Secondly, what are the technical approaches used by researchers to examine the historical documents of Ottoman music recorded by the Greek community, known as a minority in the Ottoman Empire, together with the other sources as a whole? I will discuss these questions with reference to some of the archives and research related to the Greek Karamanlidika sources.
İlk örnekleri 19.yy’ın ortalarına denk düşen ve tarihi 1920li yıllara uzanan Karamanlıca müzik yayınları, Mübadele süreci ve savaş yılları dolayısıyla son bulmuş olmalıdır. Nitekim bu türden birçok Karamanlıca kitap, bugün Türkiye, Yunanistan ve Romanya gibi çeşitli ülkelerin arşivlerinde bulunmaktadır. Bu kaynaklar genel bir tarih okuması yapıldığında çeşitli açılardan Anadolu’nun kültürel mirası olarak değerlendirilebilir durumdadır. İlk olarak Mübadele öncesi bu topraklarda yaşamış olan Rum Ortodoksların kültür hayatına dair tarihsel bir inceleme imkânı sunmaktadır. İkinci olarak, Mübadelenin de etkisiyle yazı dili olarak varlığını kaybeden Karamanlıca metinlerin müzik alanındaki edebi kullanımı incelenebilir. Üçüncü olarak, Karamanlıca yazılmış kaynaklar, Türkçe müzik metinlerinin bilgi aktarımı yönüyle kültür hafızasını genişletmektedir ve bu doğrultuda müzik bilimcilerin arşiv araştırmalarına tarihyazımın alternatif kaynakları olarak da yol göstermektedir. Bu nedenle bildiri, Mübadele süreci ile aktarımı sonlanan kültürel hafızanın yazılı metinler üzerindeki izlerini, tarihsel bir okuma ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Mübadele öncesi yayımlanmış Karamanlıca kaynaklara, Anadolu merkezli Rum Ortodoksların üretimi olan müzikal metinlere ve bulundukları çeşitli arşivlere değinilecektir.
This study examines printed sources in the Greek language and their contents, which include the Ottoman-Turkish musical repertoire of their periods as well as musical theory and has its purpose to draw attention to the importance of such sources in as regards the Turkish music.
Konstantinos Psahos, muganni olarak yetişmiş bir teorisyen, müzikbilimci, besteci ve eğitimcidir. Çok yönlü yazarlığının yanı sıra çok çeşitli çalışma alanları ile Yunanistan'da kilise müziğinin ekol isimlerinden biri haline
gelmiştir. Bu araştırma açısından en dikkate değer yazı ve yayınları ise Osmanlı Türk makam müziği alanındadır. Hazırladığı Asias Lira ve 1896 Artık Yılının Musiki Takvimi isimli repertuvar koleksiyonlarının yanı sıra özel
arşivinde bulunan belgeler, matbu ve el yazması kitapları, kişisel notları, dergi ve gazete yazıları, dönemin makam müziği çevreleri ve teori anlayışına şahitlik eden önemli yazılı dökümanlardır. Araştırma, bu doğrultuda
Konstantinos Aleksandru Psahos’un hayatı, makam müziği üzerine çalışmaları ve Türk müziği çevreleriyle olan ilişkilerini yazılı belgeler aracılığıyla aktaran tarihsel bir çalışma sunmaktadır.
ilişkin yazılar yazmış en üretken isimlerin başında Rauf Yekta gelmektedir. Yal-
nızca bilgi birikimi değil etkileşim içerisinde olduğu müzik çevresi de oldukça
geniştir. Biyografileri sayesinde İstanbul’un müzik çevreleriyle olan ilişkileri-
ne, dergilere yazdığı çeşitli konu başlıklarını içeren yazılarına erişim sağlamak
mümkündür. Bu yazıların en az bilinen kısmı ise Rum kilise müziğiyle ilişkili
olanlar ve metinlerin temel dayanağını oluşturan sosyal ilişkileridir. Yapılan
incelemeler, Yekta’nın İkdam gazetesi’ne yazdığı “Rum Kiliselerinde Musiki”
(1899) başlıklı makalenin yayımlandığı süreçten itibaren Yakovos Nafpliotis
ve Jean-Baptiste Thibaut başta olmak üzere çeşitli müzisyen ve araştırmacı ile
görüştüğüne, kaynak alışverişinde bulunmuş olabileceğine işaret etmektedir.
Çalıştıkları nazari alanlara ilgili duydukları, çeşitli konu başlıkları altında ya-
yınlar üzerinden birbirleri adına eleştirel yazılar kaleme aldıkları görülmektedir.
Yekta, hem Rum cemaatin güncel müzik yayınları hakkında bilgi sa-
hibidir hem de iletişimi dolayısıyla cemaatin kendi içerisinde süregelen teorik
tartışmalara da aşinadır. Nitekim kendi elinden çıkmış gazete ve dergi yazıla-
rı ile son dönem arşivinde bulunan çeşitli belge ve dökümanlar, Rumca-Ka-
ramanlıca müzik kaynakları hakkındaki bilgi birikimini, müzisyenlerle olan
ilişkilerini teyit etmektedir. Sonuç olarak Rumların kilise müziği ve tarihiyle
ilişkili araştırmalarının, çalışmalarına terminoloji, yaklaşım ve teorik düşünce
bakımından da etki ettiği gözlemlenebilir. Dolayısıyla bu bildiri metni, Nea
Efimeris (1896-1911), Mousiki (1912-1915), Ekklisiasthiki Alitheia (1880-
1923) gibi Rumca yayınlar ile birlikte İkdam gazetesi (1894-1928) olmak
üzere periyodik yayınlar için kaleme aldığı yazıları aracılığıyla Rauf Yekta’nın
Rum müzik çevreleriyle olan sosyal ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine, ileti-
şim kurduğu muhtemel isimlere ve çeşitli teorik tartışmalara odaklanmaktadır.