Türkiye'de tarih felsefesi alanında düşünce üretenler arasında yer alan önemli isimlerden biri Ne... more Türkiye'de tarih felsefesi alanında düşünce üretenler arasında yer alan önemli isimlerden biri Nermi Uygur'dur. Her ne kadar ana ilgisi tarih felsefesi olmasa da, "Tarih Felsefesinin Yolu" adlı değerli makalesiyle Uygur, bu alana katkı sunmuştur. Bu çalışma, özellikle ilgili makale özelinde, düşünürün tarih felsefesine nasıl bir yön çizdiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Uygur, "Tarih Felsefesinin Yolu"nda, eleştirel bir tutum sergileyerek tarih felsefesinin geçmişine gönderimlerde bulunmakta ve geleceğin tarih felsefesine dair bir deneme yapmaktadır. Tarih felsefesi için önerilerinin, Uygur'un hem felsefeye, hem de kültüre ilişkin görüşleri ile bir arada düşünülmesi yerinde olacaktır. Nitekim, Çotuksöken'in de belirttiği gibi, Nermi Uygur'un tüm çabasının insan varoluşunu kavramaya, anlamaya özgülenmiş olduğu ileri sürülebilir. 1 Bu nedenle düşünürün üzerinde durduğu sorunlar, insana yönelik olmak bakımından, birbirine geçişli olarak düşünülmelidir. İnsana yönelik sorunlar için kapsayıcı kavram ise 'kültür'dür. Tarih kavramının soruşturulması, kültür kavramından bağımsız olarak gerçekleşmemekte ve kültür de insan varoluşunu anlamanın temel dayanağı olarak belirmektedir. Uygur'un şu ifadeleri bu kabulü destekler niteliktedir:
James Morris Blaut'un bu kitabı, özellikle 1492'de Amerika kıtasının keşfiyle birlikte temelleri ... more James Morris Blaut'un bu kitabı, özellikle 1492'de Amerika kıtasının keşfiyle birlikte temelleri atılan Avrupa-merkezci bakış açısına ve bu bakış açısının oluşturduğu sömürgeci dünya modeline yönelik derin bir eleştirinin ürünüdür. Yazar, Avrupa-merkezci bakış açısını ve bunu oluşturan zihin yapısını analiz etmekte; bu bakış açısını oluşturan şeyin, dünyayı Avrupa merkezli olarak anlamlandırma modeli olduğunu öne sürmektedir. Blaut, bu eserinde, Avrupa merkezci tarih anlayışı ve coğrafi yayılmacılıktan hareketle oluşturulan dünyayı anlamlandırma modelini, aynı zamanda sömürgeciliğin dünya modeli olarak sunmakta ve bu modeli eleştirip yıkma çabası taşımaktadır. Kitap, dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde yazar, Avrupa-merkezcilik, yayılmacılık, sömürgecilik kavramlarını analiz ederek aralarındaki bağlantıyı kurmaktadır. İkinci bölümde, Avrupa-merkezci bakış açısının özelliklerini sunan "Avrupa mucizesi efsanesi" üzerinde durulmakta, bu efsaneye dayandırılan Avrupa modernleşmesine ilişkin görüşler ve karşıt görüşler tanıtılmaktadır. Üçüncü bölümün konusunu, 1492 öncesinde Asya, Afrika ve Avrupa'nın durumu oluşturmaktadır. Dördüncü bölümde ise, 1492'den sonra, Avrupa'nın hızlı ilerleyişi konu edinilmekte ve Amerika'ya yönelik sömürünün Avrupa'nın yükselişine nasıl etki ettiği tartışılmaktadır. Yazar, kitabının amacını iddialı bir cümle ile dile getirmektedir: "dünya tarihi ve dünya coğrafyasına ilişkin günümüzün en güçlü inançlarından birini yıkmak'' (s.11). Yazara göre,
Felsefi düşünce tarihinde önemini hiçbir zaman yitirmeyen bir alan olarak siyaset felsefesi, kaps... more Felsefi düşünce tarihinde önemini hiçbir zaman yitirmeyen bir alan olarak siyaset felsefesi, kapsadığı problemler ağı nedeniyle, günümüzde de çekici kalmaya ve zihinleri zorlamaya devam etmektedir. Bu açıdan, Fransız siyaset bilimci Luc Ferry 2 ile siyaset ve ahlâk felsefesi profesörü Alain Renaut 3 'nun ortak çalışmalarının ürünü olan Siyaset Felsefesi'nin 4 dilimize kazandırılmış olması oldukça sevindiricidir. Bu hacimli eser, okuru yalnız siyaset felsefesinin problemlerine değil, metafizik, epistemoloji, fenomenoloji, ahlâk felsefesi ve tarih felsefesi olmak üzere pek çok disiplinle ilişkili çeşitli sorunlara bağlamaktadır. Bu bağlamda okur, Strauss, Hegel, Kant, Fichte, Heidegger, Marx, Arendt gibi pek çok ismin düşünceleri arasında bir yolculuğa çıkarılmaktadır. Bu yolculuğun ilk durağı, "Hak: Eskiler ile Modernler Arasındaki Yeni Tartışma" başlıklı kitaptır. Burada okurun, eskiler ile modernler arasındaki "hak" kavramına ilişkin tartışmaya katılması beklenmektedir. İkinci durağı, "Tarih Felsefeleri Sistemi" başlıklı ikinci kitaptır ki burada okura siyaset felsefesi ile tarih felsefesinin koparılamaz bağını düşündürecek bir kurgu sunulmaktadır. Üçüncü ve son durak ise, hak kavramının, insan hakları ve siyasi teoriler bağlamında detaylıca *
Özet "Dünya tarih nedir?" ve "dünya tarihi nasıl incelenmelidir?" soruları tarih felsefesi bağlam... more Özet "Dünya tarih nedir?" ve "dünya tarihi nasıl incelenmelidir?" soruları tarih felsefesi bağlamında tartışılmışlardır. 18.-19. yüzyıl tarih felsefelerinin dünya tarihine ilerlemeci bakışına karşın, 20.yüzyılda döngüselci bir tarih yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımın en önemli temsilcilerinden biri Oswald Spengler'dir. Bu çalışmada, Spengler'in tarih felsefesi, onun "doğa olarak dünya" ve "tarih olarak dünya" ayrımı temelinde tartışmaya açılacaktır. Doğa olarak dünyanın nedenselliğine karşı, tarih olarak dünyanın yazgısallığını savunan Spengler'in, kültürlerin organik yapısını nasıl açıkladığı ve bu yapı ekseninde nasıl bir tarih modeli sunduğu gösterilecektir. Spengler'in tarih anlayışında temel kavram kültürdür ve o, tarihsel süreci kültürlerin organik yapısı üzerinden açıklamıştır. Bu nedenle o, kültür dünyasından söz ettiğinde, aynı zamanda tarih olarak dünyaya gönderimde bulunmakta ve bu dünyanın anlaşılması için ise, karşılaştırmalı morfoloji yöntemini önermektedir. Ona göre bu yöntem, tarihin döngüsel yapısını ve dolayısıyla kültürlerin yazgısını açığa çıkarmaktadır. Burada, düşünürün "batının çöküşü"ne dair kehaneti de göz önünde tutularak, bir yöntem olarak "dünya tarihinin morfolojisi" açıklanmaya çalışılacaktır.
Türkiye'de tarih felsefesi alanında düşünce üretenler arasında yer alan önemli isimlerden biri Ne... more Türkiye'de tarih felsefesi alanında düşünce üretenler arasında yer alan önemli isimlerden biri Nermi Uygur'dur. Her ne kadar ana ilgisi tarih felsefesi olmasa da, "Tarih Felsefesinin Yolu" adlı değerli makalesiyle Uygur, bu alana katkı sunmuştur. Bu çalışma, özellikle ilgili makale özelinde, düşünürün tarih felsefesine nasıl bir yön çizdiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Uygur, "Tarih Felsefesinin Yolu"nda, eleştirel bir tutum sergileyerek tarih felsefesinin geçmişine gönderimlerde bulunmakta ve geleceğin tarih felsefesine dair bir deneme yapmaktadır. Tarih felsefesi için önerilerinin, Uygur'un hem felsefeye, hem de kültüre ilişkin görüşleri ile bir arada düşünülmesi yerinde olacaktır. Nitekim, Çotuksöken'in de belirttiği gibi, Nermi Uygur'un tüm çabasının insan varoluşunu kavramaya, anlamaya özgülenmiş olduğu ileri sürülebilir. 1 Bu nedenle düşünürün üzerinde durduğu sorunlar, insana yönelik olmak bakımından, birbirine geçişli olarak düşünülmelidir. İnsana yönelik sorunlar için kapsayıcı kavram ise 'kültür'dür. Tarih kavramının soruşturulması, kültür kavramından bağımsız olarak gerçekleşmemekte ve kültür de insan varoluşunu anlamanın temel dayanağı olarak belirmektedir. Uygur'un şu ifadeleri bu kabulü destekler niteliktedir:
James Morris Blaut'un bu kitabı, özellikle 1492'de Amerika kıtasının keşfiyle birlikte temelleri ... more James Morris Blaut'un bu kitabı, özellikle 1492'de Amerika kıtasının keşfiyle birlikte temelleri atılan Avrupa-merkezci bakış açısına ve bu bakış açısının oluşturduğu sömürgeci dünya modeline yönelik derin bir eleştirinin ürünüdür. Yazar, Avrupa-merkezci bakış açısını ve bunu oluşturan zihin yapısını analiz etmekte; bu bakış açısını oluşturan şeyin, dünyayı Avrupa merkezli olarak anlamlandırma modeli olduğunu öne sürmektedir. Blaut, bu eserinde, Avrupa merkezci tarih anlayışı ve coğrafi yayılmacılıktan hareketle oluşturulan dünyayı anlamlandırma modelini, aynı zamanda sömürgeciliğin dünya modeli olarak sunmakta ve bu modeli eleştirip yıkma çabası taşımaktadır. Kitap, dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde yazar, Avrupa-merkezcilik, yayılmacılık, sömürgecilik kavramlarını analiz ederek aralarındaki bağlantıyı kurmaktadır. İkinci bölümde, Avrupa-merkezci bakış açısının özelliklerini sunan "Avrupa mucizesi efsanesi" üzerinde durulmakta, bu efsaneye dayandırılan Avrupa modernleşmesine ilişkin görüşler ve karşıt görüşler tanıtılmaktadır. Üçüncü bölümün konusunu, 1492 öncesinde Asya, Afrika ve Avrupa'nın durumu oluşturmaktadır. Dördüncü bölümde ise, 1492'den sonra, Avrupa'nın hızlı ilerleyişi konu edinilmekte ve Amerika'ya yönelik sömürünün Avrupa'nın yükselişine nasıl etki ettiği tartışılmaktadır. Yazar, kitabının amacını iddialı bir cümle ile dile getirmektedir: "dünya tarihi ve dünya coğrafyasına ilişkin günümüzün en güçlü inançlarından birini yıkmak'' (s.11). Yazara göre,
Felsefi düşünce tarihinde önemini hiçbir zaman yitirmeyen bir alan olarak siyaset felsefesi, kaps... more Felsefi düşünce tarihinde önemini hiçbir zaman yitirmeyen bir alan olarak siyaset felsefesi, kapsadığı problemler ağı nedeniyle, günümüzde de çekici kalmaya ve zihinleri zorlamaya devam etmektedir. Bu açıdan, Fransız siyaset bilimci Luc Ferry 2 ile siyaset ve ahlâk felsefesi profesörü Alain Renaut 3 'nun ortak çalışmalarının ürünü olan Siyaset Felsefesi'nin 4 dilimize kazandırılmış olması oldukça sevindiricidir. Bu hacimli eser, okuru yalnız siyaset felsefesinin problemlerine değil, metafizik, epistemoloji, fenomenoloji, ahlâk felsefesi ve tarih felsefesi olmak üzere pek çok disiplinle ilişkili çeşitli sorunlara bağlamaktadır. Bu bağlamda okur, Strauss, Hegel, Kant, Fichte, Heidegger, Marx, Arendt gibi pek çok ismin düşünceleri arasında bir yolculuğa çıkarılmaktadır. Bu yolculuğun ilk durağı, "Hak: Eskiler ile Modernler Arasındaki Yeni Tartışma" başlıklı kitaptır. Burada okurun, eskiler ile modernler arasındaki "hak" kavramına ilişkin tartışmaya katılması beklenmektedir. İkinci durağı, "Tarih Felsefeleri Sistemi" başlıklı ikinci kitaptır ki burada okura siyaset felsefesi ile tarih felsefesinin koparılamaz bağını düşündürecek bir kurgu sunulmaktadır. Üçüncü ve son durak ise, hak kavramının, insan hakları ve siyasi teoriler bağlamında detaylıca *
Özet "Dünya tarih nedir?" ve "dünya tarihi nasıl incelenmelidir?" soruları tarih felsefesi bağlam... more Özet "Dünya tarih nedir?" ve "dünya tarihi nasıl incelenmelidir?" soruları tarih felsefesi bağlamında tartışılmışlardır. 18.-19. yüzyıl tarih felsefelerinin dünya tarihine ilerlemeci bakışına karşın, 20.yüzyılda döngüselci bir tarih yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımın en önemli temsilcilerinden biri Oswald Spengler'dir. Bu çalışmada, Spengler'in tarih felsefesi, onun "doğa olarak dünya" ve "tarih olarak dünya" ayrımı temelinde tartışmaya açılacaktır. Doğa olarak dünyanın nedenselliğine karşı, tarih olarak dünyanın yazgısallığını savunan Spengler'in, kültürlerin organik yapısını nasıl açıkladığı ve bu yapı ekseninde nasıl bir tarih modeli sunduğu gösterilecektir. Spengler'in tarih anlayışında temel kavram kültürdür ve o, tarihsel süreci kültürlerin organik yapısı üzerinden açıklamıştır. Bu nedenle o, kültür dünyasından söz ettiğinde, aynı zamanda tarih olarak dünyaya gönderimde bulunmakta ve bu dünyanın anlaşılması için ise, karşılaştırmalı morfoloji yöntemini önermektedir. Ona göre bu yöntem, tarihin döngüsel yapısını ve dolayısıyla kültürlerin yazgısını açığa çıkarmaktadır. Burada, düşünürün "batının çöküşü"ne dair kehaneti de göz önünde tutularak, bir yöntem olarak "dünya tarihinin morfolojisi" açıklanmaya çalışılacaktır.
Uploads
Papers by arzu ibisi