Papers by Rauf Mustafaoğlu
Eski Türkçe /ŋ/ Ünsüzünün Kazakça ve Yakutçadaki Durumu, 2023
Rus Atasözlerinde Tatar İmgesi, 2020
ÖZ
Bu çalışmada uzun yıllar birlikte yaşayan ve bir kısmı hâlâ birlikte yaşamakta olan Tatarlar v... more ÖZ
Bu çalışmada uzun yıllar birlikte yaşayan ve bir kısmı hâlâ birlikte yaşamakta olan Tatarlar ve Ruslar atasözleri bağlamında ele alınmıştır. Moğollar ve Tatar olarak adlandırılan ve Moğol ordusunun bir kısmını teşkil eden Türkler tarihsel süreçte Ruslarla olumlu veya olumsuz birçok şekilde karşı karşıya gelmiş ve aynı/yakın coğrafyalarda yaşamlarını sürdürmüştür. Günümüzde de aynı coğrafyalarda yaşamakta olan bu kadim toplumların torunları (Slav ve Türk kabileleri ve halkları) genellikle Asya ve Avrupa'da iç içe yaşamaktadırlar. Bu ilişkiler neticesinde iki toplum arasında kültürel etkileşim olmuş ve bu etkileşim dillerine yansımıştır. Toplumlar arasındaki dostluklar doğal olarak dilde olumlu izler bırakırken düşmanlıklar da olumsuz düşünceyi ve aşağılamayı beraberinde getirmiştir. Dilde kendine yer bulan bu (olumlu ve olumsuz düşünceler) yapılar kalıplaşarak atalar sözüne dönüşmüş ve sağlam dil malzemeleri olarak nesilden nesile aktarılmıştır. Ruslar da bu sözler sayesinde kültürel birikimlerini ve hayata dair düşüncelerini ileriki nesillere kasıtlı olarak aktarmıştır. Bu çalışmada Rus atasözleri üzerine yayımlanmış sözlükler taranarak Tatar adı içeren 43 adet atasözü tespit edilmiştir. Tespit edilen atasözleri konularına göre tasnif edilmiş ve Türkçe tercümeleri ile açıklamaları yapılmıştır. Ayrıca Türk lehçelerinde de (Kazak Türkçesi, (Kazan-Tatar Türkçesi) Rus adı içeren atasözleri toplumlar arasındaki ilişki bağlamında yüzeysel olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda olumlu veya olumsuz düşüncelerin karşılıklı olduğu görülmüştür. Rus atasözlerinde geçen Tatar adının genellikle olumsuzluklarla (kötü, hiddetli, obur, hırsız, dış görünüşü özensiz, çirkin, fakir, ırkçı, kural tanımaz, katil, faydasız vb.) anıldığı görülmüştür. Kazak ve Kazan-Tatar Türkçelerinde ise çoğunlukla "Rus'a güven olmaz" konusu işlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Rusça, Atasözleri, Tatar imgesi, Sosyo-kültürel ilişkiler, V.İ. Dahl
THE STUDY OF THE KAZAKH-RUSSIAN LINGUISTICS TERMS DICTIONARY OF A.S. AMANZHOLOV, 2019
Özet
Bu çalışmada Amanjolov'un Kazakça-Rusça Dilbilim Terimleri sözlüğünden yararlanılarak derle... more Özet
Bu çalışmada Amanjolov'un Kazakça-Rusça Dilbilim Terimleri sözlüğünden yararlanılarak derlenen dilbilgisi terimleri, Türkiye'de yayımlanan Dilbilimi Terimleri sözlükleriyle karşılaştırılmıştır. İnceleme sonucunda Türkçe ve Kazakça arasında gramer terimleri bağlamında benzerliklerin asgari seviyede olduğu görülmüştür. Bu bilgilere dayanarak, Türk dilli topluluklar için (temeli eskiye dayanan bir proje) ortak dilbilim terimlerinin oluşturulması fikrinin henüz amacına ulaşmadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimler: Kazakça, Türkçe, dilbilgisi terimleri, karşılaştırma.
Abstract
In this study, the grammar terms of Kazakh language were compiled from Amanjolov's Kazakh-Russian Linguistic Terms dictionary which was compared with the linguistic terms dictionaries that published in Turkey. At the end of the study, it is observed that similarities between Turkish and Kazakh Language grammar terms at the minimum level. Based on this information, it has seen that the idea of establishing common linguistic terms for Turkic-language communities, (a project based on the former), has not reached its goal yet.
Key Words: Kazakh Language, Turkish, grammar terms, comparison.
Резюме
В данной статье, за основу анализа грамматических терминов казахского языка взят словарь лингвистических терминов Аманжолова, который сравнивается с словарями лингвистических терминов, изданных в Турции. В конце исследования наблюдается что сходство и общность тюркских терминов относительно минимальны. На основании этой информации, можно сказать что идея создания корпуса общетюркских терминов требует колоссальной работы.
Ключевые Слова: казахский язык, турецкий язык, грамматические термины, сравнение.
PROFESSION NAMES DERIVED FROM THE RUSSIAN BORROWINGS IN UZBEK LANGUAGE, 2018
Kültürel etkileşimin doğal sonucu olarak diller arasında sözcük alışverişi olmaktadır. İ... more Kültürel etkileşimin doğal sonucu olarak diller arasında sözcük alışverişi olmaktadır. İslamiyet’in kabulü ile Türk dilleri üzerinde Arapça ve Farsça etkisi, Sovyet rejiminin Türk devletleri üzerinde uyguladığı dil politikaları neticesinde Rusça etkisi görülmüştür. Bu bağlamda dile birçok yabancı unsur girmiştir. Zaman içerisinde bu sözcükler girdikleri dile uyarlanarak Türkçeleştirilmiş ve daha sonraki süreçlerde oluşan Türk Lehçelerinde de Türkçe sözcükler gibi kullanılmıştır. Bu çalışmada özellikle Sovyet rejiminin dil politikaları neticesinde Özbek Türkçesine giren ve dile uyarlanarak dilin doğal bir unsuru olarak kullanılan Rusça veya Rusça üzerinden Özbek Türkçesine geçen Batı kökenli sözcüklerden türetilen meslek ve uğraş adları ele alınarak incelenmiştir. Bu bağlamda Rusça üzerinden geçen 138 kök ve gövdeden umumiyetle Türkçe yapım ekleri getirilerek türetilen 146 meslek ve uğraş adı tespit edilmiştir. Örneğin; biblioteka+chi ‘kütüphane+ci’, plakat+chi ‘afişçi, afiş ressamı’, skripka+chi ’kemancı’, vb.
Books by Rauf Mustafaoğlu
Eski Türkçe /ŋ/ Ünsüzünün Kazakça ve Yakutçadaki Durumu, 2023
DİLİN BİR SAVAŞ SEBEBİ OLMASI: RUSYA ÖRNEĞİ, 2022
Gelişen, değişen ve dönüşen dünyada insanlığın birbirleriyle girmiş
olduğu mücadelelerin hem nede... more Gelişen, değişen ve dönüşen dünyada insanlığın birbirleriyle girmiş
olduğu mücadelelerin hem nedenleri hem de yöntemleri farklılık
göstermeye başlamıştır. Mücadelenin savaşa dönüşmesi ve savaşın
kitlelerle birlikte dünya düzenini de etkilemeye başlaması bilimin savaş
olgusunu incelemesine neden olmuştur. Literatürde savaş kavramı ve
nedenleri üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde kavrama yönelik
bilimsel çalışmaların birçok bilim dalı tarafından incelendiği görülecektir.
Hazırlanan bu çalışmayla dilin savaş nedeni olarak görülmesi veya
gösterilmesi Rus yöneticilerin açıklamalarından hareketle Rusya özelinde
değerlendirilecektir.
DİLİN BİR SAVAŞ SEBEBİ OLMASI: RUSYA ÖRNEĞİ, 2022
Uploads
Papers by Rauf Mustafaoğlu
Bu çalışmada uzun yıllar birlikte yaşayan ve bir kısmı hâlâ birlikte yaşamakta olan Tatarlar ve Ruslar atasözleri bağlamında ele alınmıştır. Moğollar ve Tatar olarak adlandırılan ve Moğol ordusunun bir kısmını teşkil eden Türkler tarihsel süreçte Ruslarla olumlu veya olumsuz birçok şekilde karşı karşıya gelmiş ve aynı/yakın coğrafyalarda yaşamlarını sürdürmüştür. Günümüzde de aynı coğrafyalarda yaşamakta olan bu kadim toplumların torunları (Slav ve Türk kabileleri ve halkları) genellikle Asya ve Avrupa'da iç içe yaşamaktadırlar. Bu ilişkiler neticesinde iki toplum arasında kültürel etkileşim olmuş ve bu etkileşim dillerine yansımıştır. Toplumlar arasındaki dostluklar doğal olarak dilde olumlu izler bırakırken düşmanlıklar da olumsuz düşünceyi ve aşağılamayı beraberinde getirmiştir. Dilde kendine yer bulan bu (olumlu ve olumsuz düşünceler) yapılar kalıplaşarak atalar sözüne dönüşmüş ve sağlam dil malzemeleri olarak nesilden nesile aktarılmıştır. Ruslar da bu sözler sayesinde kültürel birikimlerini ve hayata dair düşüncelerini ileriki nesillere kasıtlı olarak aktarmıştır. Bu çalışmada Rus atasözleri üzerine yayımlanmış sözlükler taranarak Tatar adı içeren 43 adet atasözü tespit edilmiştir. Tespit edilen atasözleri konularına göre tasnif edilmiş ve Türkçe tercümeleri ile açıklamaları yapılmıştır. Ayrıca Türk lehçelerinde de (Kazak Türkçesi, (Kazan-Tatar Türkçesi) Rus adı içeren atasözleri toplumlar arasındaki ilişki bağlamında yüzeysel olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda olumlu veya olumsuz düşüncelerin karşılıklı olduğu görülmüştür. Rus atasözlerinde geçen Tatar adının genellikle olumsuzluklarla (kötü, hiddetli, obur, hırsız, dış görünüşü özensiz, çirkin, fakir, ırkçı, kural tanımaz, katil, faydasız vb.) anıldığı görülmüştür. Kazak ve Kazan-Tatar Türkçelerinde ise çoğunlukla "Rus'a güven olmaz" konusu işlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Rusça, Atasözleri, Tatar imgesi, Sosyo-kültürel ilişkiler, V.İ. Dahl
Bu çalışmada Amanjolov'un Kazakça-Rusça Dilbilim Terimleri sözlüğünden yararlanılarak derlenen dilbilgisi terimleri, Türkiye'de yayımlanan Dilbilimi Terimleri sözlükleriyle karşılaştırılmıştır. İnceleme sonucunda Türkçe ve Kazakça arasında gramer terimleri bağlamında benzerliklerin asgari seviyede olduğu görülmüştür. Bu bilgilere dayanarak, Türk dilli topluluklar için (temeli eskiye dayanan bir proje) ortak dilbilim terimlerinin oluşturulması fikrinin henüz amacına ulaşmadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimler: Kazakça, Türkçe, dilbilgisi terimleri, karşılaştırma.
Abstract
In this study, the grammar terms of Kazakh language were compiled from Amanjolov's Kazakh-Russian Linguistic Terms dictionary which was compared with the linguistic terms dictionaries that published in Turkey. At the end of the study, it is observed that similarities between Turkish and Kazakh Language grammar terms at the minimum level. Based on this information, it has seen that the idea of establishing common linguistic terms for Turkic-language communities, (a project based on the former), has not reached its goal yet.
Key Words: Kazakh Language, Turkish, grammar terms, comparison.
Резюме
В данной статье, за основу анализа грамматических терминов казахского языка взят словарь лингвистических терминов Аманжолова, который сравнивается с словарями лингвистических терминов, изданных в Турции. В конце исследования наблюдается что сходство и общность тюркских терминов относительно минимальны. На основании этой информации, можно сказать что идея создания корпуса общетюркских терминов требует колоссальной работы.
Ключевые Слова: казахский язык, турецкий язык, грамматические термины, сравнение.
Books by Rauf Mustafaoğlu
olduğu mücadelelerin hem nedenleri hem de yöntemleri farklılık
göstermeye başlamıştır. Mücadelenin savaşa dönüşmesi ve savaşın
kitlelerle birlikte dünya düzenini de etkilemeye başlaması bilimin savaş
olgusunu incelemesine neden olmuştur. Literatürde savaş kavramı ve
nedenleri üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde kavrama yönelik
bilimsel çalışmaların birçok bilim dalı tarafından incelendiği görülecektir.
Hazırlanan bu çalışmayla dilin savaş nedeni olarak görülmesi veya
gösterilmesi Rus yöneticilerin açıklamalarından hareketle Rusya özelinde
değerlendirilecektir.
Bu çalışmada uzun yıllar birlikte yaşayan ve bir kısmı hâlâ birlikte yaşamakta olan Tatarlar ve Ruslar atasözleri bağlamında ele alınmıştır. Moğollar ve Tatar olarak adlandırılan ve Moğol ordusunun bir kısmını teşkil eden Türkler tarihsel süreçte Ruslarla olumlu veya olumsuz birçok şekilde karşı karşıya gelmiş ve aynı/yakın coğrafyalarda yaşamlarını sürdürmüştür. Günümüzde de aynı coğrafyalarda yaşamakta olan bu kadim toplumların torunları (Slav ve Türk kabileleri ve halkları) genellikle Asya ve Avrupa'da iç içe yaşamaktadırlar. Bu ilişkiler neticesinde iki toplum arasında kültürel etkileşim olmuş ve bu etkileşim dillerine yansımıştır. Toplumlar arasındaki dostluklar doğal olarak dilde olumlu izler bırakırken düşmanlıklar da olumsuz düşünceyi ve aşağılamayı beraberinde getirmiştir. Dilde kendine yer bulan bu (olumlu ve olumsuz düşünceler) yapılar kalıplaşarak atalar sözüne dönüşmüş ve sağlam dil malzemeleri olarak nesilden nesile aktarılmıştır. Ruslar da bu sözler sayesinde kültürel birikimlerini ve hayata dair düşüncelerini ileriki nesillere kasıtlı olarak aktarmıştır. Bu çalışmada Rus atasözleri üzerine yayımlanmış sözlükler taranarak Tatar adı içeren 43 adet atasözü tespit edilmiştir. Tespit edilen atasözleri konularına göre tasnif edilmiş ve Türkçe tercümeleri ile açıklamaları yapılmıştır. Ayrıca Türk lehçelerinde de (Kazak Türkçesi, (Kazan-Tatar Türkçesi) Rus adı içeren atasözleri toplumlar arasındaki ilişki bağlamında yüzeysel olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda olumlu veya olumsuz düşüncelerin karşılıklı olduğu görülmüştür. Rus atasözlerinde geçen Tatar adının genellikle olumsuzluklarla (kötü, hiddetli, obur, hırsız, dış görünüşü özensiz, çirkin, fakir, ırkçı, kural tanımaz, katil, faydasız vb.) anıldığı görülmüştür. Kazak ve Kazan-Tatar Türkçelerinde ise çoğunlukla "Rus'a güven olmaz" konusu işlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Rusça, Atasözleri, Tatar imgesi, Sosyo-kültürel ilişkiler, V.İ. Dahl
Bu çalışmada Amanjolov'un Kazakça-Rusça Dilbilim Terimleri sözlüğünden yararlanılarak derlenen dilbilgisi terimleri, Türkiye'de yayımlanan Dilbilimi Terimleri sözlükleriyle karşılaştırılmıştır. İnceleme sonucunda Türkçe ve Kazakça arasında gramer terimleri bağlamında benzerliklerin asgari seviyede olduğu görülmüştür. Bu bilgilere dayanarak, Türk dilli topluluklar için (temeli eskiye dayanan bir proje) ortak dilbilim terimlerinin oluşturulması fikrinin henüz amacına ulaşmadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimler: Kazakça, Türkçe, dilbilgisi terimleri, karşılaştırma.
Abstract
In this study, the grammar terms of Kazakh language were compiled from Amanjolov's Kazakh-Russian Linguistic Terms dictionary which was compared with the linguistic terms dictionaries that published in Turkey. At the end of the study, it is observed that similarities between Turkish and Kazakh Language grammar terms at the minimum level. Based on this information, it has seen that the idea of establishing common linguistic terms for Turkic-language communities, (a project based on the former), has not reached its goal yet.
Key Words: Kazakh Language, Turkish, grammar terms, comparison.
Резюме
В данной статье, за основу анализа грамматических терминов казахского языка взят словарь лингвистических терминов Аманжолова, который сравнивается с словарями лингвистических терминов, изданных в Турции. В конце исследования наблюдается что сходство и общность тюркских терминов относительно минимальны. На основании этой информации, можно сказать что идея создания корпуса общетюркских терминов требует колоссальной работы.
Ключевые Слова: казахский язык, турецкий язык, грамматические термины, сравнение.
olduğu mücadelelerin hem nedenleri hem de yöntemleri farklılık
göstermeye başlamıştır. Mücadelenin savaşa dönüşmesi ve savaşın
kitlelerle birlikte dünya düzenini de etkilemeye başlaması bilimin savaş
olgusunu incelemesine neden olmuştur. Literatürde savaş kavramı ve
nedenleri üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde kavrama yönelik
bilimsel çalışmaların birçok bilim dalı tarafından incelendiği görülecektir.
Hazırlanan bu çalışmayla dilin savaş nedeni olarak görülmesi veya
gösterilmesi Rus yöneticilerin açıklamalarından hareketle Rusya özelinde
değerlendirilecektir.